Τί τό ἰδιαίτερο παρουσίασε τό ἔτος 2015, πού ἤδη μᾶς ἀποχαιρέτησε; Οἱ ἀναλυτές θά παρουσιάσουν τά πλέον σημαντικά, κατά τήν ἐκτίμησή τους, συμβάντα, θά τονίσουν πῶς αὐτά θά ἐπηρεάσουν τίς μελλοντικές ἐξελίξεις, θά καθησυχάσουν τούς ὅποιους ἀνησυχοῦν βεβαιώνοντας ὅτι ὅλα βαίνουν καλῶς καί θά διανείμουν ἀδαπάνως ἐλπίδες καί αἰσιοδοξία.
Ἄς ἐξετάσουμε κάποια συμβάντα.
Ἡ δράση τοῦ δολοφονικοῦ στρατοῦ τοῦ χαλιφάτου στή Μέση Ἀνατολή (ISIS) ἀσφαλῶς θά προβληθεῖ ὡς τό γεγονός τῆς χρονιᾶς. Ὄχι βέβαια ἐπειδή αὐτός ὁ στρατός τῶν φανατικῶν δολοφόνων εὐτέλισε στό ἔπακρον τήν ἀνθρώπινη ζωή, ἰσοπέδωσε οἰκισμούς καί κατέστρεψε μνημεῖα τῆς παγκόσμιας κληρονομιᾶς, ἀλλά ἐπειδή τελικά ἐστράφη καί κατά τῶν προνομιούχων πολιτῶν• ὄχι μόνο αἰχμαλωτίζοντας καί ἐκτελώντας κατά τελετουργικό τρόπο κάποιους ἀπό αὐτούς, ἀλλά θανατώνοντας ἄλλους μέ τρομοκρατικά κτυπήματα στόν μητροπολιτικό χῶρο τῶν πρώην ἀποικιοκρατικῶν χωρῶν, οἱ πολίτες τῶν ὁποίων εἶχαν τήν πλήρη διαβεβαίωση τῶν κρατούντων γιά τήν ἀσφάλειά τους.
Ἀσφαλῶς, καθώς εἶναι ἀκόμη νωπές οἱ ἐντυπώσεις ἀπό τά γεγονότα τοῦ Παρισιοῦ, καθώς ματαιώνονται ἐκδηλώσεις καί οἱ πολίτες τρέπονται σέ ἄτακτη φυγή, ἀπομακρυνόμενοι ἀπό τά σημεῖα στά ὁποῖα ἐκδηλώνεται βία, οἱ ἀναλυτές θά σχολιάσουν: «Ὅλα ἔχουν πλέον ἀλλάξει καί δέν θά εἶναι ὅπως πρίν». Τό ἴδιο ἔλεγαν μετά τήν ἐπίθεση κατά τῶν διδύμων πύργων στή Νέα Ὑόρκη, γεγονός πού ἔδωσε ἀφορμή καί μάλιστα καί δικαίωμα(!) στίς ΗΠΑ νά ἐξαπολύσουν πολέμους γιά τήν πάταξη τῆς «τρομοκρατίας», προβάλλοντας ἐμμέσως πλήν σαφῶς τόν κάθε μουσουλμάνο ὡς ἐν δυνάμει τρομοκράτη! Καί ἐνῶ παραμένουν ἀναπάντητα ἐρωτήματα γύρω ἀπό τό συμβάν ἐκεῖνο, ἐπιχειρεῖται νά διατηρηθεῖ ἐπίκαιρο τό ἰδεολόγημα τῆς νεωτερικότητας καί στή συνέχεια τῆς νέας τάξης πραγμάτων, ὅτι δηλαδή ὅλες οἱ συγκρούσεις στό διάβα τῆς ἱστορίας εἶχαν χαρακτήρα θρησκευτικό! Κανείς ἀναλυτής δέν θά σχολιάσει γιατί ὁ Ἄσαντ δέν ἀνετράπη ἐντός 24 ὡρῶν, ἀφοῦ οἱ πολίτες τῆς χώρας του ἦσαν κατά 70% σουνίτες. Κανείς δέν θά ἐπισημάνει ὅτι τόν στρατό τῶν δολοφόνων, ὑπό τήν ἐπήρεια ναρκωτικῶν οὐσιῶν, στηρίζουν ὁλόθερμα οἱ πλέον φιλοδυτικές σουνιτικές χῶρες Σαουδική Ἀραβία, Κατάρ καί Τουρκία. Κανείς δέν θά ὑπομνήσει στούς γάλλους ἰθύνοντες ὅτι ἐκώφευαν, ὅταν λάμβαναν μηνύματα ἀπό χριστιανούς τῆς Συρίας, πού τούς ἐνημέρωναν ὅτι οἱ ἀντικαθεστωτικοί τούς σφάζουν. Καί ὄχι μόνο ἐκώφευαν, ἀλλά ἔκαναν καί τά «στραβά μάτια», ὅταν γάλλοι πολίτες ἔσπευδαν νά καταταγοῦν στόν στρατό τῶν δολοφόνων. Κανείς ἄλλωστε δέν ἔθεσε τό ἐρώτημα στούς «ὑπέρμαχους» τῶν ἐλευθεριῶν Ἀμερικανούς, γιατί οἱ χριστιανοί τοῦ Ἰράκ μειώθηκαν κατά ἕνα ἑκατομμύριο μετά τήν «ἀπελευθέρωσή» τους. Κανείς δέν θά ἐπισημάνει τόν θρῆνο τῶν ἄπληστων κερδοσκόπων γιά τήν καταστροφή ἀπό τούς Ρώσους μέ βομβαρδισμό τουλάχιστον 500 βυτίων, πού μετέφεραν τό ληστεμένο ἀπό τούς τζιχαντιστές τῆς Συρίας καί τοῦ Ἰράκ πετρέλαιο στήν Τουρκία καί ἀπό ἐκεῖ στίς ἀγορές τῆς Δύσης. Ἡ τελευταία ἐπωφελεῖται στό ἔπακρον ἀπό τήν πτώση τῆς τιμῆς τοῦ μαύρου χρυσοῦ (στή χώρα μας ἐλάχιστα τό ἀντιληφθήκαμε), καθώς πέραν τῶν ἐμφανῶν ὠφελημάτων ἀναμένει καί τό ἄλλο, τῆς οἰκονομικῆς κατάπτωσης τῆς «μισητῆς» Ρωσίας, ἡ ὁποία δαπανᾶ γιά τούς βομβαρδισμούς, ἐγείρει τό μένος τῶν φανατικῶν μουσουλμάνων καί βλέπει τά ἔσοδά της ἀπό τήν πώληση ὑδρογονανθράκων νά μειώνονται σοβαρά. Ἔτσι, οἱ πολλοί, στρεβλά ἐνημερωμένοι, θά ἐξακολουθοῦν νά πιστεύουν ὅτι οἱ ἀντιπαραθέσεις στόν πλανήτη εἶναι θρησκευτικῆς φύσεως. Ἡ νέα τάξη πραγμάτων θά ἐπιτείνει τήν προσπάθειά της γιά τήν ἐπικράτηση τῆς θρησκείας της, ἑνός συγκρητισμοῦ στά μέτρα τοῦ συστήματος. Καί οἱ ἄπληστοι πλουτοκράτες θά σωρεύουν τό χρῆμα στίς τράπεζές τους.
Συναφές πρός τό ἀνωτέρω εἶναι καί τό θέμα τῶν προσφύγων. Οἱ κρατοῦντες σέ ἀγαστή συνεργασία πρός τά μέσα «ἐνημέρωσης» εἶχαν καλλιεργήσει στό ἔπακρο τό ἰδεολόγημα τῶν πολυπολιτισμικῶν κοινωνιῶν. Ἔτσι προωθοῦσαν τόσο στά σχολεῖα, ὅσο καί στήν κοι- νωνία τό πνεῦμα τῆς εἰρηνικῆς συνύπαρξης προσώπων διαφορετικῶν πολιτιστικῶν στοιχείων! Ποιοί; Αὐτοί, πού προκαλοῦν διαρκῶς συρράξεις γιά οἰκονομικά ὀφέλη καί οἱ ἄλλοι, πού μέ τό ἀζημίωτο παραπληροφοροῦν τήν κοινή γνώμη, τό ζαλισμένο κοπάδι. Αὐτοί πού ἀπομυζοῦν τούς πλουτοπαραγωγικούς πόρους τῶν φτωχῶν καί καταφρονεμένων, τούς θέλουν δίπλα τους, ὡς ἰσότιμους πολίτες, στίς μητροπολιτικές χῶ- ρες! Καί ἔγιναν οἱ πρόσφυγες, καί κοντά σ’ αὐτούς οἱ μετανάστες, ἑκατοντάδες χιλιάδες συμφοριασμένων, πού διακινδυνεύουν τή ζωή τους γιά νά ἐπιβιώσουν, ὅσοι τό καταφέρουν! Καί ἔπεσαν οἱ μάσκες τοῦ ἀνθρωπισμοῦ καί τῆς ἀνεκτικότητας ἔναντι τοῦ διαφορετικοῦ, πολύ σύντομα. Τά σύνορα ξαναέκλεισαν. Ἡ Τουρκία, κύριος διακινητής τῶν δυστυχούντων, μέ τό ἀζημίωτο, ἐπιβραβεύεται. Ἡ χώρα μας δέχεται ἀπό «ἑταίρους» καί «συμμάχους» διαρκῶς ἐπικρίσεις γιά τήν ἀνεπάρκειά της. Καί ἐμεῖς, ὑπόδουλοι στούς ἰσχυρούς τοῦ χρήματος, καί συνεπῶς τῆς ἐξουσίας, παραπαίουμε μή θέλοντας νά χάσουμε τήν ἀπόλαυση νά πλήττουν τήν ἐθνική μας ἀξιοπρέπεια (τί εἶναι αὐτό;), νά μᾶς ληστεύουν μέσῳ τῶν δανειακῶν μας «ὑποχρεώσεων» καί νά ἀπεργάζονται τή φτωχοποίηση μεγάλου πλήθους τῶν συμπολιτῶν μας.
Μέ τά συμβαίνοντα στή γειτονιά μας, ποῦ διάθεση νά ἀσχοληθοῦμε μέ κάποια ἄλλα «ἀσήμαντα». Ἀσφαλῶς δέν μειώθηκαν οἱ θάνατοι παιδιῶν ἀπό πείνα καί ἐλαφρές ἀσθένειες, πού ξεπερνοῦν ἐτησίως τά δέκα ἑκατομμύρια. Ἀλλά ὁ ἄνθρωπος εἶναι οἰκονομικό «ἀγαθό» ἐν πλήρει ἐπαρκείᾳ γιά τόν δυτικό homo economicus. Μόνο στήν πατρίδα μας καταδικάζουμε σέ θάνατο πρίν ἀπό τή γέννηση κατ’ ἐλάχιστον 200.000 ὑπάρξεις ἤ, ἀλλιῶς, ἐξαρτήματα τοῦ σώματος τῆς κυοφορούσας μάνας. Τώρα γιά τούς ἄλλους, τό ἕνα δισεκατομμύριο περίπου πού δέν ἔχουν πρόσβαση στό πόσιμο νερό, ὅλα θά τακτοποιηθοῦν στό ἐγγύς μέλλον. Οἱ ἡγέτες ἔλαβαν πρόσφατα, στό Παρίσι πάλι, σημαντικές ἀποφάσεις!
Καί ἐμεῖς ἐμμένουμε στίς θέσεις πού ἐκφράζουν τά μέσα ἐνημέρωσης τῆς διαπλοκῆς καί προσδοκοῦμε ἀπό τό νέο ἔτος καλύτερες ἡμέρες. Ἔχουμε καί ἐμεῖς ἐπιτέλους εὕρει τόν δρόμο τῆς κοινωνικῆς «ἀπελευθέρωσης», ὅπως ἔδειξε ὁ πρόσφατα ψηφισθείς νόμος, ὁ ἀντικείμενος πρός τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Γιατί νά μήν αἰσιοδοξοῦμε ὅτι ὅλα θά πᾶνε καλά; Τό μέλλον εἶναι ἡ μόνη ὑπερβεβαιότητα τῶν ἀνθρώπων χωρίς Θεό (Ἀλμπέρ Καμύ)!
Ἀπ. Παπαδημητρίου
Ἀπολύτρωσις 71 (2016) 44-46
Πραγματικά, ἀδυνατεῖ κανείς νά πιστέψει πῶς συμβαίνει στίς μέρες μας, πού ἡ τεχνολογία καί ἡ ἐπιστήμη ἔφθασαν στό ζενίθ τους, νά ρυθμίζει τή ζωή πολλῶν μία μοιρολατρία τοῦ παρελθόντος!
Ἀστρολογία, ὡροσκόπια, ἀποκρυφισμός, μαγεία παρουσιάζουν σήμερα πρωτοφανῆ ἔξαρση. Ραδιοφωνικοί καί τηλεοπτικοί σταθμοί, εἰδικές τηλεφωνικές ὑπηρεσίες, περιοδικά κι ἐφημερίδες διαθέτουν ἀστρολόγο, ἐνῶ τό διαδίκτυο κατακλύζεται ἀπό σχετικές πληροφορίες. Κάποτε, μάλιστα, πληροφορούμαστε ὅτι καλλιτέχνες, ἀθλητές, ἀλλά καί μεγαλώνυμοι πολιτικοί καί ἀρχηγοί κρατῶν, δέν κάνουν τίποτε ἄν προηγουμένως δέν συμβουλευθοῦν τόν ἀστρολόγο τους.
Πρόκειται, ἀσφαλῶς, γιά φαινόμενο ἀνησυχητικό, πού ὑπογραμμίζει τήν κρίση τοῦ πολιτισμοῦ μας, τήν κατάπτωση τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου καί τήν παλινδρόμηση πρός τήν προχριστιανική ἀρχαιότητα.
Βασική αἰτία πού οἱ ἄνθρωποι καταφεύγουν στήν ἀστρολογία εἶναι ἡ ἀπομάκρυνσή τους ἀπό τήν ἀλήθεια τῆς πίστεως. Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος στήν ἐποχή τῶν πυραύλων καί τῶν διαστημοπλοίων ἐξακολουθεῖ νά ζῆ μέσα στή δεισιδαιμονία καί τήν εἰδωλολατρία καί καταντᾶ ἄθυρμα καί θύμα στά χέρια ἐπιτηδείων πού, ἐκμεταλλευόμενοι τή μωρία του, κάνουν χρυσές δουλειές.
Ὑφέρπει, ὡστόσο, κι ἕνας ἄλλος κίνδυνος: ἡ ἀλλοτρίωση τοῦ ὀρθόδοξου χριστιανικοῦ φρονήματος. Ἡ ἀστρολογία ἀποτελεῖ τό δολερό θρησκευτικό ὑποκατάστατο, τό ὁποῖο ἐπιχειρεῖ νά οἰκειοποιηθεῖ τόν μοναδικό καί ἀναντικατάστατο σωστικό ρόλο τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας, καθώς ἔχει ἐξελιχθεῖ σέ ἕνα εἶδος θρησκείας.
Οἱ «εἰδικοί» τῆς ἀστρολογίας ὑποστηρίζουν πώς οἱ θέσεις καί οἱ κινήσεις τῶν οὐρανίων σωμάτων, κυρίως τῶν πλανητῶν τοῦ ἡλιακοῦ μας συστήματος, παίζουν καθοριστικό καί ξεχωριστό ρόλο γιά τόν κάθε ἄνθρωπο. Ρυθμίζουν μάλιστα, ἰσχυρίζονται, τήν καθημερινή ζωή, τήν ἐπαγγελματική σταδιοδρομία, τήν οἰκογενειακή κατάσταση, τήν εὐημερία ἤ τή δυστυχία καί γενικά ὁλόκληρη τή ζωή του. Τίς θέσεις αὐτές τίς ὀνομάζουν ζώδια, δηλαδή ζῶα, ἀπό τό νοητό σχῆμα τῶν ἀστερισμῶν πού θυμίζει μορφές ζώων (ταῦρος, κριός, σκορπιός, ἰχθεῖς κτλ).
Ἀναμφισβήτητα, ἡ ἀστρολογία δέν ἔχει καμιά ἀπολύτως ἐπιστημονική ὑπόσταση. «Δέν ὑπάρχει στίς ἡμέρες μας σέ ὁλόκληρη τήν ὑφήλιο οὔτε ἕνας ἀστρονόμος μεγάλος ἤ μικρός πού νά πιστεύει στήν ἀστρολογία... Οἱ ἀστρονόμοι μέ ἀκριβῆ γνώση τοῦ πράγματος προσβλέπουν στήν ἀστρολογία μέ πλήρη ἀπιστία καί τοποθετοῦνται ἀπέναντι στούς τσαρλατάνους πού τήν ὑπηρετοῦν μέ δεδηλωμένη ἀντίθεση», δηλώνει ὁ ἀστρονόμος P. Gouderc.
Ἐπίσης, ἡ Διεθνής Ἀστρονομική Ἑταιρεία σέ συνέδριό της δημοσίευσε τήν ἑξῆς δήλωση: «Αὐτό πού τιτλοφορεῖται ἀστρολογία, κοσμοβιολογία κτλ. δέν εἶναι παρά ἕνα κράμα δεισιδαιμονίας, τσαρλατανισμοῦ καί ἐμπορίου... Ἡ ἀστρολογία δέν εἶναι παρά ἕνα σύστημα κανόνων πού γίνονται αὐθαίρετα ἀποδεκτοί».
Ἀλλά καί ἡ Ἀμερικανική Ἑταιρεία Ψυχολογικῶν καί Κοινωνικῶν Σπουδῶν προέβη στήν ἑξῆς ἐπίσημη δήλωση: «Οἱ ψυχολόγοι δέν βρίσκουν καμιά ἔνδειξη ὅτι ἡ ἀστρολογία ἔχει κάποια ἀξία ὡς πρός τίς πληροφορίες τοῦ παρελθόντος, τοῦ παρόντος καί τοῦ μέλλοντος γιά τή ζωή ἤ τόν προορισμό ὁποιουδήποτε».
Τίς ὑπεύθυνες διακηρύξεις τῶν εἰδικῶν ἐπιστημόνων ἔρχεται νά ἐπικυρώσει ἡ καθημερινή πραγματικότητα. Κατά κανόνα οἱ συμβουλές τῶν ἀστρολόγων εἶναι κοινότοπες, γενικές καί ἀόριστες, γιά νά καλύπτουν εὐρύ φάσμα πιθανοτήτων καί νά μέ- νουν ἀνεξέλεγκτες. Κάποτε ὅμως γιά λόγους ἐντυπωσιασμοῦ γίνονται συγκεκριμένες. Καί τότε ἀρχίζει ἡ γελοιοποίηση. «Θά περάσετε κοντά σέ κάποιο ἀγαπημένο σας πρόσωπο ἕνα πολύ ὄμορφο βράδυ», προέβλεπε ἀστρολόγος γιά κάποιον «Ὑδροχόο». Συναινώντας σέ αὐτό κι ἄλλη ἀστρολόγος ἀποφαινόταν: «Ἀνήκετε στούς εὐνοημένους». Καί ὁ «εὐνοημένος» πέρασε τή νύχτα του στό κελί τῆς Ἀσφάλειας... παρέα μέ τόν δεσμοφύλακα. Τέτοιες παταγώδεις διαψεύσεις βρίσκει κανείς ἄπειρες, ἄν θελήσει νά ἐρευνήσει καί νά τίς διασταυρώσει.
Εὔλογο εἶναι καί τό ἐρώτημα: Τί γίνεται μέ τά δίδυμα; Γιατί δέν ἔχουν τήν ἴδια «τύχη»; Π.χ. ὁ Ἠσαῦ καί ὁ Ἰακώβ, τά παιδιά τοῦ Ἰσαάκ, γεννήθηκαν στόν ἴδιο ἀστερισμό. Πόσο, ὅμως, διαφορετικοί χαρακτῆρες ἦταν καί πόσο διαφορετικός ὁ τρόπος τῆς ζωῆς τους καί τῆς ἐξέλιξής τους!
Μέ τόσες ἀντιφάσεις καί διαψεύσεις, πῶς μπορεῖ νά ἑρμηνευθεῖ ὁ παρατηρούμενος οἶστρος τῆς ἀστρολογίας; Αὐτή ἡ «νόθος θυγατέρα τῆς ἀστρονομίας», -ἔτσι τήν χαρακτήριζε ὁ Κέπλερ-, δέν εἶναι καθόλου ἀθώα, ὅπως συνήθως φαίνεται. Ἐπιδρᾶ βαθιά στόν χαρακτήρα καί ἀλλοιώνει τήν ψυχοσύνθεση, τή νοοτροπία, τή συμπεριφορά καί τήν ὅλη προσωπικότητα τοῦ ἀνθρώπου, λειτουργώντας ὡς «ψυχοναρκω- τικό». Ὁ εἰδικός ἐπιστήμονας Τ. Ἀντόρνο τονίζει: «Ἡ ἀστρολογία εἶναι μιά ἰδεολογία τῆς ἐξάρτησης, πού προετοιμάζει ἔμμεσα τά πνεύματα τῶν ἀθρώπων γιά τήν ἀποδο-χή ὁλοκληρωτικῶν ῾῾πιστεύω᾽᾽. Ἡ σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα ἐπιβάλλεται στούς ἀνθρώπους σάν ἕνα καταπιεστικό σύστημα χωρίς διεξόδους διαφυγῆς, σάν ἕνα πεπρωμένο ἀνεξάρτητα ἀπό τίς ἐπιθυμίες καί τίς ἀνάγκες τους».
Γιά τόν λόγο αὐτό ὁ χριστιανισμός, ὁδηγώντας μας ἀπό τό ἔρεβος τῆς πλάνης στό φῶς τῆς Ἀλήθειας, καταδικάζει τήν ἀστρολογία. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος παραγγέλλει στόν Τιμόθεο: «Τοὺς δὲ βεβήλους καὶ γραώδεις μύθους παραιτοῦ» (Α΄ Τι 4, 7). «Τέκνον, μὴ γίνου οἰωνοσκόπος,… ἐκ γὰρ τούτων ἁπάντων εἰδωλολατρία γίνεται», διαβάζουμε στή «Διδαχή τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων». Στίς πιό ἐπικίνδυνες ἀπόκρυφες μαγικές πρακτικές ἐνέταξαν τήν ἀστρο- λογία οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας καί τή θεωροῦν ὡς ἔργο τοῦ ἀνθρωποκτόνου σατανᾶ. Ὁ Μ. Βασίλειος τήν ἀποκαλεῖ «πολυάσχολον ματαιότητα» καί παρατηρεῖ πώς, ἄν τό μέλλον μας καί τίς πράξεις μας ὅριζαν τά ἄστρα καί τά ζώδια, τότε θά ἦταν περιττοί οἱ νομοθέτες καί οἱ νόμοι τους, καθώς καί οἱ δικαστές, πού τιμωροῦν τήν πονηρία καί τήν ἀδικία καί τιμοῦν τήν ἀρετή. Ὁ 61ος κανόνας τῆς ΣΤ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί ὁ 36ος τῆς ἐν Λαοδικείᾳ ἀπειλοῦν μέ ἀφορισμό τούς ἀσχολουμένους μέ αὐτήν. Ὁ πιστός χριστιανός κινεῖται μέ ἐμπιστοσύνη στήν πρόνοια καί στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἡ ζωή του δέν κατευθύνεται ἀπό τά ἄστρα, ἀλλά ἀπό τό πολικό Ἀστέρι, τόν Χριστό, πού εἶναι «ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή» (Ἰω 14,6).
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος-Θεολόγος
Ἀπολύτρωσις 71 (2016) 60-61
«Οἱ βάρβαροι δέν θά ξανάρθουν ἀπ᾽ τά σύνορα. Τούς ἐκπαιδεύουν οἱ σοφοί μέ τηλεόραση. Κι οἱ ὀρδές τους ἀπ᾽ τά παιδικά δωμάτια θά ὁρμήσουν».
Π. Α. Σινόπουλος.
Τώρα πλέον ἔχουν εἰσβάλει ἀπό παντοῦ. Τά σύνορα ἔπεσαν. Internet, Computers, Tablets, Smartphones εἶναι οἱ νέοι παγκόσμιοι κατακτητές!
Σύμφωνα μέ μελέτη-ἔκθεση τοῦ Ἱδρύματος Kaiser Family τά παιδιά ἡλικίας 8 ἕως 10 ἐτῶν στίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες δαπανοῦν ὀχτώ ὧρες τήν ἡμέρα μπροστά στήν ὀθόνη, ἐνῶ τά μεγαλύτερα, οἱ ἔφηβοι, ξοδεύουν κατά μέσον ὅρο δώδεκα ὧρες. Ἡ τηλεόραση κρατᾶ τά σκῆπτρα, ἀλλά καί οἱ ὑπολογιστές, τά tablets καί τά smartphones κερδίζουν συνεχῶς ἔδαφος.
Μία νέα ἐπιδημία ἀπειλεῖ τή νεότητα μέ ἀνυπολόγιστες συνέπειες: ὁ ἐθισμός τοῦ διαδικτύου, «ἠλεκτρονική ἡρωίνη» τόν ὀνομάζουν ἄλλοι. Ἐξελίσσεται δυστυχῶς σέ μία παγκόσμια μάστιγα γιά τά παιδιά καί τούς νέους. Παρά τό γεγονός ὅτι ὁ ἐθισμός στό διαδίκτυο, μέχρι στιγμῆς στίς Η.Π.Α. δέν ἀναγνωρίζεται ὡς ψυχική ἀσθένεια, ὡστόσο μεταξύ τῶν γιατρῶν καί τῶν ἀξιωματούχων ὑγείας ὑπάρχει μία αὐξανόμενη ἀνησυχία, γι᾽ αὐτό κι ἐκφράζουν τήν ἀνάγκη θεραπείας σέ κέντρα ἀπεξάρτησης. Ἀντιμετωπίζουν τό φαινόμενο ὡς κάτι πιό περίπλοκο ἀπ᾽ ὅ,τι ἕνα ἁπλό κοινωνικό πρόβλημα. Στίς χῶρες ὅμως τῆς Ἄπω Ἀνατολῆς -Κίνα, Νότια Κορέα, Ἰαπωνία- ἀντιμετωπίζεται ἤδη ὡς ἀσθένεια.
Ἡ Νότια Κορέα ἔχει τό ὑψηλότερο ποσοστό ἐθισμοῦ στό διαδίκτυο σέ ὅλο τόν κόσμο• τό ἕνα στά δέκα παιδιά εἶναι ἐθισμένο στό διαδίκτυο. Δύο ἑκατομμύρια τοξικομανεῖς τοῦ διαδικτύου προσφεύγουν σέ κέντρα μέ 12ήμερα προ- γράμματα ἀποτοξίνωσης.
Στήν Ἰαπωνία 518.000 ἔφηβοι ἡλικίας 12 ἕως 18 ἐτῶν εἶναι ἐξαρτημένοι ἀπό τό διαδίκτυο, μέ συνεχῶς αὐξανόμενο τόν ἀριθμό. Στά κέντρα ἀποτοξίνωσης γίνεται μεγάλη προσπάθεια ἀπεξάρτησης. Ἀξιωματοῦχος τοῦ Ὑπουργείου δηλώνει: «Θέλουμε τά παιδιά αὐτά νά τά βγάλουμε ἀπ’ τόν εἰκονικό κόσμο καί νά τά ἐνθαρρύνουμε νά ἔχουν πραγματική κοινωνία μέ ἄλλα παιδιά καί ἐνήλικες».
Στήν Κίνα τό 2013 ὑπολογίζονταν 24.000.000 οἱ νέοι οἱ ὁποῖοι ἦταν ἐξαρτημένοι ἀπό τό διαδίκτυο καί ὑπῆρχαν 300 κέντρα ἀπεξάρτησης στά ὁποῖα ἐφαρμόζονταν πολύ σκληρές μέθοδοι.
Ἀλλά καί στήν Ἑλλάδα τά πράγματα δέν εἶναι αἰσιόδοξα. Ἀπό ἔρευνα τοῦ Ἐρευνητικοῦ Πανεπιστημιακοῦ Ἰνστιτούτου, Ψυχικῆς Ὑγείας, πού διεξήχθη τό 2014 ὑπό τήν αἰγίδα τοῦ Παγκόσμιου Ὀργανισμοῦ Ὑγείας, σέ πανελλήνιο ἀντιπροσωπευτικό δεῖγμα 4.141 ἐφήβων προκύπτει ὅτι οἱ μισοί ἔφηβοι στήν Ἑλλάδα, ἡλικίας ἀπό 11 ἕως 15 ἐτῶν (τό 54,5%) περνοῦν κατά μέσον ὅρο τουλάχιστον πέντε ὧρες τήν ἡμέρα μπροστά σέ κάποια ἠλεκτρονική συσκευή μέ ὀθόνη (τηλεόραση, ὑπολογιστή, κινητό τηλέφωνο).
Συμπτώματα ἐξάρτησης ἀπό τό διαδίκτυο ἐμφανίζει ἕνας στούς ἑπτά μαθητές ἡλικίας 15 ἐτῶν (14,1%), σχεδόν τό ἴδιο ποσοστό στά ἀγόρια (13,9%) ὅσο καί στά κορίτσια(14,4%). Ἕνα στά ὀχτώ ἀγόρια βρίσκεται σέ κίνδυνο προβληματικῆς σχέσης καί μέ τόν ἠλεκτρονικό τζόγο, ἐνῶ τό 4,2% ἔχει ἤδη προβληματική ἐνασχόληση (ἐφημ. «Η Καθημερινή», 3/4/2015).
Δυστυχῶς ἡ πλειονότητα τῶν γονιῶν δέν συνειδητοποιεῖ τούς κινδύνους πού διατρέχουν τά παιδιά τους, ὅταν ἐκτίθενται ἄκριτα στήν ὀθόνη ἀλλά καί στή σύγχρονη τεχνολογία ἐν γένει.
Ἡ Ἀμερικανική Παιδιατρική Ἀκαδημία τονίζει ὅτι τά παιδιά πρίν ἀπό τήν ἡλικία τῶν δύο ἐτῶν δέν θά πρέπει νά ἐκτίθενται σέ ὁποιοδήποτε μέσο ἠλεκτρονικῆς ἐνημέρωσης: «Ὁ ἐγκέφαλος ἑνός παιδιοῦ ἀναπτύσσεται μέ ταχεῖς ρυθμούς κατά τή διάρκεια τῶν πρώτων ἐτῶν καί τά μικρά παιδιά μαθαίνουν καλύτερα μέσα ἀπό τήν ἀλληλεπίδραση μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καί ὄχι ἀπό τίς ὀθόνες». Τά μεγαλύτερα παιδιά καί οἱ ἔφηβοι θά πρέπει νά περιορίσουν στό ἐλάχιστο τόν χρόνο ψυχαγωγίας μπροστά στήν ὀθόνη -μία, τό πολύ δύο, ὧρες τήν ἡμέρα- ἐπιλέγοντας ὑψηλῆς ποιότητας πρόγραμμα. Τόν ἐλεύθερο χρόνο πού διαθέτουν εἶναι καλό νά παίζουν σέ ἐξωτερικούς χώρους καί νά «χρησιμοποιοῦν τή φαντασία τους στό ἐλεύθερο παιχνίδι», συστήνει ἡ Ἀκαδημία.
Σέ πολλά δημοφιλῆ βιντεοπαιχνίδια ὑπάρχει βία. Αὐτή δημιουργεῖ «ἀνοσία» στό παιδί μέ ἀποτέλεσμα νά ἐνεργεῖ βίαια καί εἶναι πιθανό νά δείχνει μειωμένη κατανόηση καί ἐνσυναίσθηση, δηλώνει ὁ παιδίατρος Δημήτρης Χριστάκης, καθηγητής τοῦ Παιδαγωγικοῦ Ἰνστιτούτου Ἐρευνῶν τοῦ Σιάτλ.
Χαρακτηριστική εἶναι ἡ ἀπάντηση παιδιοῦ γιά τά ἀγαπημένα του βιντεοπαιχνίδια: «Τά ἀγαπῶ, γιατί ὑπάρχουν ζόμπι σ᾽ αὐτά καί τά σκοτώνεις μέ ὅπλα καί ἐπειδή ὑπάρχει βία… μοῦ ἀρέσει τό αἷμα καί ἡ βία».
Οἱ ἔφηβοι πού περνοῦν πολύ χρόνο παίζοντας βίαια βιντεοπαιχνίδια ἤ παρακολουθοῦν ταινίες στόν ὑπολογιστή ἤ στήν τηλεόραση μέ βιαιότητες εἶναι πιό ἐπιθετικοί στή συμπεριφορά τους ἀπέναντι στούς γονεῖς καί στούς δασκάλους τους, ἀλλά καί ἐριστικοί μέ τίς παρέες καί τούς φίλους τους.
Στά δύσκολα πέτρινα χρόνια τῆς ἐφηβείας ἔχουν ὡς μόνο συμβουλάτορα τό διαδίκτυο, μέ ὅλες τίς ἀρνητικές ἐπιπτώσεις πού αὐτό συνεπάγεται. Ἡ διεθνῶς ἀναγνωρισμένη κλινική ψυχολόγος Δρ. Catherine Steiner-Adair διαπιστώνει ὅτι τό μέσο Ἀμερικανάκι βλέπει πορνό ἀπό τήν ἡλικία τῶν 11 ἐτῶν. Φοβοῦμαι πώς δέν ἀπέχει πολύ ἀπό τήν ἡλικία αὐτή καί τό μέσο Ἑλληνόπουλο!
«Ἡ εἰκονική πραγματικότητα», τονίζει ἡ ἐπιστημονική συγγραφέας Jane Brody, «δέν εἶναι πραγματικότητα. Τά παιδιά πού δέν κατανοοῦν τήν πραγματική ζωή τῶν κοινωνικῶν ἀλληλεπιδράσεων ἔχουν πρόβλημα ἀνάπτυξης τῆς κοινωνικῆς καί συναισθηματικῆς νοημοσύνης».
Δέν μποροῦν ὅμως νά ἀγνοηθοῦν καί οἱ φυσικές συνέπειες στή σωματική ὑγεία καί εὐεξία τῶν παιδιῶν. Τά παιδιά μπορεῖ νά παρουσιάσουν πόνους στά δάχτυλα καί στούς καρπούς, στένωση τῶν αἱμοφόρων ἀγγείων τῶν ὀφθαλμῶν τους -οἱ μακρο- χρόνιες συνέπειές τους μᾶς εἶναι ἄγνωστες- πό-νο στόν αὐχένα καί στήν πλάτη ὡς ἀποτέλεσμα τῆς πολύωρης ἐνασχόλησής τους μέ τήν τηλεόραση, τόν ὑπολογιστή, τό tablet ἤ τό smartphone.
Εἶναι τόσες πολλές οἱ ἀρνητικές ἐπιπτώσεις ἀ- πό τήν ὑπερβολική χρήση κάθε εἴδους ὀθόνης γιά τά παιδιά καί τούς ἐφήβους, πού οἱ γονεῖς, οἱ δάσκαλοι, ἡ Ἐκκλησία καί ἡ Πολιτεία δέν πρέπει νά ἐφησυχάζουν.
Ἀθανάσιος Ἀστ. Γκάτζιος
Ἀπολύτρωσις 71 (2016) 50-52
Μάνα, ἐσύ πού δέν ἔχεις διακοπές καί σχόλη, πού θυσιάζεσαι διαρκῶς μέσα στό σπίτι, χριστιανή μάνα, πού προπάντων νοιάζεσαι γιά τή χριστιανική ἀνατροφή καί προκοπή τῶν παιδιῶν σου, σήμερα, 2 Φεβρουαρίου -γιορτή τῆς Ὑπαπαντῆς τοῦ Κυρίου-, ἔχεις τήν τιμητική σου. Γιορτάζεις! Μιά ἀγκαλιά λουλούδια καί μύρια εὐχαριστῶ σοῦ ἀξίζουν.
Μά ἰδιαίτερα ἀφιερώνω τοῦτες τίς γραμμές σέ σένα, πολύπαθη εὐσεβῆ μάνα, πού πονᾶς καί λυγίζεις γιά τό ξεστράτισμα τοῦ παιδιοῦ σου. Σέ βλέπω σκυθρωπή, πονεμένη. Σέ πληγώνει κατάστηθα ἡ ἀδιαφορία του γιά τούς δικούς του, γιά τίς σπουδές του. Ἀναρωτιέσαι: Αὐτό τό παιδί, πού κάποτε νανούριζα καί τό ’παιρνα στήν ἀγκαλιά μου, εἶναι δικό μου; Ποῦ ξενυχτάει ἄραγε τά βράδια, ποιά εἶναι ἡ συντροφιά του, πότε καί πῶς θά γυρίσει στό σπίτι;
Δακρύβρεχτη μάνα, φιλῶ τά κουρασμένα σου χέρια καί σέ ἱκετεύω: Μήν πάψεις νά τά ὑψώνεις σέ προσευχή γιά τό παιδί σου πού σέ ποτίζει «φαρμάκι»! Μήν ἀποκάμνεις! Κράτα ζεστή ἐπικοινωνία μέ τή μεγάλη μάνα τοῦ κόσμου, τήν Παναγία μας. Πόσο θά σέ καταλάβει καί θά σπεύσει σέ ταχινή πρεσβεία πρός τόν Υἱό της!
Πάρε ἀκόμη κουράγιο καί δύναμη ἀπό τόσες ἄλλες ἅγιες μάνες πού ἔζησαν πολύ πρίν ἀπό σένα καί σήκωσαν ὑπομονετικά τόν σταυρό τους. Ὅσο μάθαιναν τίς παρεκτροπές τῶν παιδιῶν τους, ὅσο τά ἔβλεπαν σέ ποιά κατάντια εἶχαν φτάσει, τόσο ἔλειωναν στήν προσευχή. Τί ἐπίμονες ἱκεσίες ἔκαναν, τί δάκρυα καυτά ἔχυναν, γιά νά ξεφύγουν τά βλαστάρια τους ἀπό τά δίχτυα τῆς πλανεύτρας ἁμαρτίας καί νά τά ἑλκύσει ἡ σταυρική Ἀγάπη! Κι ἦρθε κάποτε ἡ ποθητή στιγμή πού οἱ ἱερές τους ἐπιθυμίες πῆραν σάρκα καί ὀστᾶ. Ἔφτασε ἡ ὥρα τῆς χάριτος γιά τά παιδιά τῶν δακρύων τους!
Μάνα, τοῦ 21ου αἰώνα, μιμήσου τέτοιες εὐσεβεῖς μητέρες τῆς Ἐκκλησίας μας! Νά ’σαι σίγουρη πώς τά δάκρυα μιᾶς προσευχόμενης μητέρας ποτέ δέν πᾶνε χαμένα. Ἔχουν δύναμη τεράστια, γιά νά μεταστρέψουν καί ν᾽ ἀλλοιώσουν καί τά πιό ἀτίθασα παιδιά.
Πολλές φορές, βέβαια, σκέφτεσαι πῶς εἶναι δυνατόν νά ἐπιστρέψει τό παιδί σου πού ἔχει πέσει τόσο χαμηλά κι ἡ ἁμαρτία, ἡ πλάνη τό ἔχει νεκρώσει. Καλή μου μητέρα, μή χάνεις τήν ἐλπίδα σου στόν ἀναστημένο μας Κύριο. Ἐσύ ἅρπαξε τό μυστικό σου ὅπλο, τήν προσευχή, καί ἀνάμενε τούς θαυμαστούς καρπούς της. Ἄκουσέ με, τό πιστεύω καί σοῦ τό εὔχομαι: Θά πεῖ καί σέ σένα κάποια στιγμή ὁ νεκρεγέρτης Ἰησοῦς: «μὴ κλαῖε» (Λκ 7,13). Κι ὕστερα θά στραφεῖ στό παιδί σου καί θά τό προστάξει: «νεανίσκε, σοὶ λέγω, ἐγέρθητι» (Λκ 7,14). Οἱ καρδιόβγαλτες, οἱ δακρύβρεχτες προσευχές σου, μητέρα, θά ᾽χουν κάνει τότε τό θαῦμα τους!
Μαρία Γούδα
Φιλόλογος-Θεολόγος
Μέ κάθε λαμπρότητα καί μέσα σέ κατανυκτική ἀτμόσφαιρα πραγματοποιήθηκε ἡ ὑποδοχή στή μεγάλη πόλη. Μέ εὐλαβική προσμονή περίμεναν χιλιάδες ἄνθρωποι γιά νά ἀσπαστοῦν τήν τίμια κάρα τοῦ ἁγίου Παρθενίου, τοῦ ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ, τοῦ ὁποίου ἡ ζωή ξετυλίχθηκε πάνω στή φλούδα αὐτῆς τῆς γῆς πρίν xίλια ἑπτακόσια χρόνια.
Ἀκαταγώνιστος πόλος ἕλξης, στ᾽ ἀλήθεια, ἡ ἁγιότητα! Ἐδῶ τά «ξερά κόκκαλα» ἀναδύουν εὐωδιά καί ἐπιτελοῦν θαυμάσια. Ἡ ἁγιαστική χάρη τοῦ Θεοῦ ἐξαγιάζει τήν ὕλη καί μεταποιεῖ τό σῶμα τῶν ἁγίων σέ δοχεῖο τῆς ἄκτιστης θείας ἐνέργειας, χριστοφόρο καί πνευματοφόρο. Ἡ τιμή τῶν ἁγίων λειψάνων σέ κάθε ἐποχή προεικονίζει τή νέα, τή δοξασμένη κατάσταση τοῦ σώματος στήν αἰωνιότητα.
Τμῆμα τῆς τιμίας κάρας τοῦ ὁσίου Παρθενίου εἶναι θησαυρισμένο στήν ἱερά μονή Μακρυμάλλη τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Χαλκίδος. Καί μεταφέρεται ὅπου ζητηθεῖ, ὡς εὐλογία γιά τόν στηριγμό καί τόν ἁγιασμό τῶν πιστῶν. Στόν θαυματουργό Ἅγιο προσφεύγουν ἰδιαίτερα οἱ πάσχοντες ἀπό τή νόσο τοῦ καρκίνου ὄχι μόνο στίς 7 Φεβρουαρίου πού τιμᾶται ἡ μνήμη του, ἀλλά καί κάθε ἐποχή, σέ κάθε πόνο καί ἀνάγκη.
Ἀπό τόν πατέρα του, τόν εὐσεβέστατο διάκονο Χριστοφόρο, διδάχθηκε ὁ ὅσιος Παρθένιος τά αἰώνια μαθήματα τῆς πίστης καί τῆς ἀγάπης, πού καρποφόρησαν περίσσια στήν ψυχή του. Νεαρός ἀκόμα, γιά τήν ἀγάπη τῶν ἐλαχίστων ἀδελφῶν, ἔγινε ψαράς στήν Ἀπολλωνιάδα, λίμνη τῆς Βιθυνίας. Κάθε δίχτυ καί μία προσμονή καί μία προσευχή γιά νά ἔχουν τροφή οἱ πτωχοί ἀδελφοί. Ἡ θεία παρουσία ἦταν ἡ ἀνταμοιβή στόν μόχθο καί στήν ἀγρύπνια του. Αἰσθανόταν ὅτι ἐργαζόταν σέ ἕνα ἀπό τά πλοιάρια τῶν Ἀποστόλων καί συναναστρεφόταν τόν Ἰησοῦ μαζί μέ τόν Πέτρο καί τόν Ἰωάννη. Ἡ ἀγάπη του ἀφειδώλευτη δέν ζητοῦσε ποτέ τήν ἀνταπόδοση καί ἀπαντοῦσε ἁπλά σέ κάθε εὐχαριστία τῶν εὐεργετημένων: «Γιατί μέ εὐχαριστεῖτε; Δέν ἔχω καμία τέτοια ἀξίωση. Μήπως εἴμαστε ξένοι; Ἐμεῖς εἴμαστε ἀδελφοί. Τί ἁπλούστερο καί φυσικότερο ἀπό τό νά βοηθᾶ ἀδελφός τούς ἀδελφούς;».
Μέ τήν ἐνάρετη παρουσία του, τή χάρη τῆς ἁπλότητας καί τόν ἱδρώτα τῆς φιλαδελφίας του ἐπιβλήθηκε στή χριστιανική κοινότητα τῆς πατρίδας του.
Ἀπό ψαρά ἁπλό ὁ ἐπίσκοπος Μελιτοπόλεως Φίλιππος (ἤ Φιλητός) τόν ἔκανε ἁλιέα στήν κιβωτό τῆς Ἐκκλησίας χειροτονώντας τον πρεσβύτερο. Ἀργότερα, στά χρόνια τῆς βασιλείας τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ὁ ἐπίσκοπος Κυζίκου Ἀχίλλιος τόν χειροτόνησε ἐπίσκοπο Λαμψάκου τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Διακονία ἀκάματου ζήλου ἡ ποιμαντορία τοῦ Παρθενίου. Ὁ ἄνθρωπος τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ ἀκτινοβολοῦσε εἰρήνη καί μετέδιδε εὐλογία σέ ὅλους. Μέ τά δίχτυα τῆς ἀγάπης του ἁλίευσε τίς ψυχές τῶν εἰδωλολατρῶν συμπατριωτῶν του πού ἀσπάζονταν μέ ἐνθουσιασμό τήν ἀλήθεια τοῦ εὐαγγελίου. Προικισμένος μέ τό θεῖο χάρισμα τῆς θαυματουργίας, ἐκδίωκε τούς δαίμονες ἀπό τούς ἀνθρώπους καί θεράπευε κάθε εἴδους ἀσθένεια. Ἡ ἀγαπῶσα καρδιά του ἀνέπαυε καί παραμυθοῦσε ὅσους τόν πλησίαζαν, χαρίζοντας τήν ἴαση σώματος καί ψυχῆς. Ὁδηγοῦσε στό Βάπτισμα τούς ἀπίστους, χειραγωγοῦσε στήν ἀλήθεια τούς πλανεμένους, ἐνθάρρυνε τούς μετανοοῦντες, μέχρι τή δύση τῆς ἐπίγειας ζωῆς του. «Αὐτὸς γὰρ ἀληθῶς ἐν γῇ, θαυμασίαν διετέλεσε ζωὴν καὶ πολιτείαν».
Ἀπό τά βάθη τῶν αἰώνων ζωντανός καί σήμερα ὁ θεοφόρος ἱεράρχης τοῦ Χριστοῦ δέχεται τίς δεήσεις μας καί πρεσβεύει στοργικά γιά ὅσους τόν ἐπικαλοῦνται: «Νοσημάτων ποικίλων καὶ χαλεπῶν θλίψεων ὥσπερ ἐλυτρώσω, θεόφρον, τοὺς προσιόντας σοί, οὕτως ἀπάλλαξον πάσης ἀνάγκης καὶ λύπης, ἅγιε Παρθένιε, τοὺς σὲ γεραίροντας».
Ἰχνηλάτης
Ἀπολύτρωσις 71 (2016) 38-39
Ἡ γιορτή τῆς Ὑπαπαντῆς, μέ τήν ὁποία ἀνοίγει ὁ Φεβρουάριος, φέρνει στόν νοῦ τήν ἁγία μορφή τοῦ πρεσβύτη Συμεών, ὁ ὁποῖος ἀξιώθηκε, σύμφωνα μέ ὅ,τι τοῦ εἶχε ἀποκαλύψει τό ἅγιο Πνεῦμα, νά δεῖ καί νά δεχθεῖ στήν ἀγκαλιά του «τὸ σωτήριον» τοῦ Θεοῦ (Λκ 2,30), τόν σωτήρα τοῦ κόσμου.
Ἀντικρύζοντας ὁ γέροντας τό θεῖο βρέφος -τόν ἴδιο τόν Θεό «ἐν σαρκί»- προφητεύει. Προβλέπει μέ τήν δύναμη τοῦ Πνεύματος τό μέλλον αὐτοῦ τοῦ παιδιοῦ καί ἀπευθυνόμενος στήν παρθένο μητέρα Του τονίζει· «Ἰδοὺ οὗτος κεῖται εἰς πτῶσιν καὶ ἀνάστασιν πολλῶν ἐν τῷ Ἰσραὴλ καὶ εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον» (Λκ 2, 34). Δηλαδή: Αὐτός θά γίνει αἰτία νά πέσουν καί νά ἀνυψωθοῦν πολλοί Ἰσραηλῖτες καί θά εἶναι σημεῖο πού θά ἀντιλέγεται, θά προκαλεῖ γύρω ἀπό τό πρόσωπό του ἀντιλογία.
Πόσο ἀληθινά ἀποδείχθηκαν τά λόγια τοῦ Συμεών, τό γνωρίζουμε ἀπό τήν ἱστορία. Πόσοι Ἰσραηλῖτες προσέκρουσαν σ’ αὐτόν τόν «λίθον προσκόμματος» (Ρω 9,33) καί ἔπεσαν! Ἀνάμεσα στούς πρώτους, ἀρχιερεῖς, γραμματεῖς καί φαρισαῖοι, οἱ ὁποῖοι, ἐνῶ ἦταν ἄνθρωποι τῆς θρησκείας καί τοῦ Νόμου, δέν ἀναγνώρισαν στόν Ἰησοῦ τόν Μεσσία, ὄχι διότι δέν τούς δόθηκαν διαπιστευτήρια, ἀλλά διότι αὐτοτυφλώθηκαν καί πωρώθηκαν• ἐπειδή ζητοῦσαν «τὴν ἰδίαν δικαιοσύνην στῆσαι», ἐπεδίωκαν δηλαδή νά ὑπερισχύσει ἡ δική τους δῆθεν εὐσέβεια, καί ὄχι νά ὑποταγοῦν στήν δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ (βλ. Ρω 10,3). Καί δέν εἶναι μόνον αὐτοί. Ἔπεσαν καί χιλιάδες ἄλλοι Ἑβραῖοι, πού βλέποντας τά σημεῖα τοῦ Κυρίου τόν ἀναγνώριζαν καί τόν ἐπευφημοῦσαν ὡς «υἱὸν Δαυΐδ» (βλ. Μθ 21,9) καί «βασιλέα τοῦ Ἰσραήλ» (βλ. Ἰω 12,13), ἐνῶ στόν καιρό τοῦ πειρασμοῦ ζητοῦσαν τόν θάνατό του καί κραύγαζαν ἀδιάντροπα· «Τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐφ’ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν!» (Μθ 27,25). Καί τούς μιμήθηκαν χιλιάδες ἤ καί ἑκατομμύρια ἄλλοι στήν συνέχεια.
Ὅμως καί πόσοι ἀνυψώθηκαν! Ἴσως σέ σύγκριση μέ τό πλῆθος τῶν πεπτωκότων νά μήν εἶναι πολλοί, εἶναι ὅμως ὅ,τι ἁγνότερο καί τιμιώτερο εἶχε νά προσφέρει ὁ Ἰσραήλ. Εἶναι ἀσφαλῶς ὁ γέροντας Συμεών, ἡ προφήτιδα Ἄννα, «θυγάτηρ Φανουήλ» (Λκ 2,36), ὁ Ζαχαρίας καί ἡ Ἐλισάβετ, εἶναι ἡ παρθένος Μαρία καί ὁ Ἰωσήφ· κι ἀκόμη εἶναι ὁ Ἰωάννης ὁ βαπτιστής, οἱ μαθητές τοῦ Κυρίου, τά πλήθη πού πίστεψαν στό ἀποστολικό κήρυγμα -ὅσοι ἔμειναν μέχρι τέλους πιστοί-, ὁ Παῦλος, «Ἑβραῖος ἐξ Ἑ- βραίων» (Φι 3,5), οἱ ἑβραῖοι συνεργάτες του, καί σίγουρα πολλοί ἄλλοι πού δέν ἀναφέρουμε ἤ ἀγνοοῦμε. Εἶναι τό «κατάλειμμα», γιά τό ὁποῖο κάνει λόγο ὁ προφήτης Ἠσαΐας (10,22), ἤ τό «λεῖμμα κατ’ ἐκλογὴν χάριτος» (Ρω 11,5) κατά τόν ἀπόστολο Παῦλο. Ὅλοι αὐτοί προσέκρουσαν στόν λίθο Χριστό καί ὄχι μόνο δέν ἔπεσαν, ἀλλά διά τῆς πίστεως σ’ Αὐτόν ἐκτινάχθηκαν στήν σφαίρα τοῦ οὐρανοῦ.
Ὅμως ἡ προφητεία τοῦ Συμεών δέν ἐκτείνεται μόνο μέχρι τά ὅρια τοῦ Ἰσραήλ. Ἐκπληρώθηκε καί ἐκπληρώνεται καθημερινά σ’ ὁλόκληρη τήν οἰκουμένη. Ἀποτελεῖ ἱστορική διαπίστωση: Ὅποιος γνωρίσει τόν Ἰησοῦ ἤ θά τόν ἀναγνωρίσει ὡς Θεό καί θά τοῦ παραδώσει τόν ἑαυτό του ἤ θά σταθεῖ ἀπέναντί του ὡς ἐχθρός του. Μέση κατάσταση δέν ὑπάρχει. «Ὁ μὴ ὢν μετ’ ἐμοῦ κατ’ ἐμοῦ ἐστι, καὶ ὁ μὴ συνάγων μετ’ ἐμοῦ σκορπίζει» (Μθ 12,30), εἶπε ὁ ἴδιος, κι αὐτό συμβαίνει πάντοτε. Κανείς δέν μισήθηκε τόσο, ὅσο ὁ Χριστός καί τό κήρυγμά του. Ἀλλά καί κανείς δέν ἀγαπήθηκε τόσο, ὅσο Αὐτός. Τόν μίσησαν, ἐκτός ἀπό τούς Ἑβραίους, τά ἐθνικά ἱερατεῖα καί ὅσοι ἐπωφελοῦνταν οἰκονομικά ἀπό τήν λατρεία τῶν ψευδοθεῶν. Γιά εὐνόητους λόγους. Τόν μίσησαν οἱ ρωμαῖοι αὐτοκράτορες ὡς ὑπονομευτή τάχα τῆς ἑνότητας τῆς αὐτοκρατορίας· ἐπειδή οἱ Χριστιανοί ἀρνοῦνταν νά τούς ἀναγνωρίσουν καί νά τούς λατρεύσουν ὡς «Κυρίους». Τά τριακόσια πρῶτα χρόνια ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας αὐτό τό μῖσος καί ἡ ἐχθρότητα ἐκδηλώθηκαν μέ ἰδιαίτερη σκληρότητα καί ὁδήγησαν σέ διωγμούς πρωτοφανοῦς ἀγριότητας χιλιάδες πιστούς. Ἀλλά καί στήν ἐποχή μας· εἶναι νωπά ἀκόμη τά αἵματα τῶν χιλιάδων ἐπίσης μαρτύρων τῆς σοβιετικῆς θηριωδίας καί ὅλων τῶν ὁμόλογων ἀθεϊστικῶν καθεστώτων τοῦ 20οῦ αἰώνα. Γιά νά ἀναφερθοῦμε μόνο σ’ αὐτά τά πασίγνωστα.
Ἀλλά καί πόσοι ἀγάπησαν καί ἀγαποῦν τόν πρᾶο καί ταπεινό Ἰησοῦ! Χιλιάδες Δημήτριοι, Γεώργιοι, Μαρίνες καί Παρασκευές πού πότισαν μέ τό αἷμα τῆς θυσίας τους τό δένδρο τῆς χριστιανικῆς πίστης. Ἀλλά καί Βασίλειοι καί Γρηγόριοι καί Χρυσόστομοι καί Φώτιοι, οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνον ἀναδείχθηκαν μεγάλοι ἱεράρχες, πατρίκιοι τοῦ Ναζωραίου, ἀλλά σφράγισαν μέ τήν σφραγίδα τῆς χριστιανικῆς πίστης ἕναν ὁλόκληρο πολιτισμό πού ἔζησε καί μεγαλούργησε ἐπί μία καί πλέον χιλιετία. Καί ἀκόμη, ἀμέτρητοι ἄλλοι οἱ ὁποῖοι διακρίθηκαν καί διακρίνονται ὡς ἐκλεκτοί ἐργάτες τοῦ πνεύματος στό στάδιο τῆς προσευχῆς καί τῆς ἄσκησης, τῆς ἱεραποστολῆς καί τῆς προσφορᾶς πρός τόν συνάνθρωπο. Καί μαζί τους οἱ καθημερινοί ἄνθρωποι, οἱ ἁπλοί καί ἄσημοι, οἱ ὁποῖοι ἐμπνεόμενοι ἀπό τήν πίστη στόν Κύριο ζοῦν μέσα σ’ αὐτόν τόν κόσμο «ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ σεμνότητι» (Α´ Τι 2,2) καί ἀποτελοῦν «τὸ ἅλας τῆς γῆς» καί «τὸ φῶς τοῦ κόσμου» (Μθ 5,13-14).
Ἐμεῖς σέ ποιά παράταξη ἀνήκουμε; Συγκαταλεγόμαστε στούς ἐχθρούς ἤ στούς φίλους τοῦ Κυρίου; Τό ὅτι λεγόμαστε χριστιανοί δέν δηλώνει τίποτε, ἄν δέν ἔχουμε συνείδηση τῆς βαρύτητας αὐτοῦ τοῦ ὀνόματος. Καί τέτοια συνείδηση ἔχουν μόνον ὅσοι μετουσιώνουν τό χριστιανικό κήρυγμα σέ ζωή. Ὅσοι ἀκολουθοῦν πιστά τά ἴχνη τοῦ «τῆς πίστεως ἀρχηγοῦ καὶ τελειωτοῦ Ἰησοῦ» (βλ. Ἑβ 12,2) μέ ὁποιοδήποτε τίμημα.
Εὐάγγελος Ἀλ. Δάκας
Ἔσερνε τά κουρασμένα βήματά του στούς καρρόδρομους τῆς Κουκουσοῦ. Ἡ ἐξορία στόν Πόντο μοιάζει ἀτέλειωτο βασανιστήριο• λιγοστό τό νερό, ἴσαμε νά βρέξει τά χείλη του. Καί τό φαγητό ἐλάχιστο. Ξερός ὁ τόπος. Μά πιό πολύ τόν μαστιγώνει ἡ ξέρα τῶν ἀνθρώπων, πού τήν κουβαλάει μέσα του χρόνια τώρα.
Πάει καιρός πού κατάλαβε τί σήμαινε ἐκεῖνο τό «ἐν Χριστῷ» πού πολλοί «ἀδελφοί» του ἐπίσκοποι πρόσθεταν στούς λόγους τους ἄλλοτε γι᾿ αὐτόν. Γεύθηκε ὅλη τήν πίκρα πού αὐτό τό «ἐν Χριστῷ» τοῦ πρόσφερε. Καταδιωγμένος τώρα συλλογίζεται ἐκεῖνα τά πρόσωπα, τά γεγονότα. Μέσα στή σιωπή ἀντηχοῦν πιό καθαρά, σχεδόν αὐθεντικά, οἱ φωνές τῶν ἐχθρῶν του: «Κλέφτης», «καταχραστής», «καταλύει τήν παράδοση τῆς νηστείας»! Αἰσχρές συκοφαντίες. Λόγια μικρόνοων, παθιασμένων κληρικῶν, ἀνθρώπων πού τόσες φορές εὐεργέτησε!
Αὐτός ὅμως τούς ἀγαποῦσε ὅλους, ἕναν πρός ἕναν. Τούς μνημόνευε στίς προσευχές του μέ δάκρυα. Κι ἄς μήν ἤθελαν ἐκεῖνοι οὔτε τά ἴχνη ἀπό τά ὑποδήματά του νά βλέπουν. Μόνο τήν ἁμαρτία τους μισοῦσε. Αὐτήν τή μισοῦσε πάντα καί ποτέ δέν συμβιβάστηκε μαζί της. Τή σιχαινόταν, σάν τήν ἔβλεπε νά περπατάει ἀγέρωχα στά ἀνάκτορα, στίς πλατεῖες, στά θέατρα, στόν ἱππόδρομο. Σάν τοῦ ἔγνεφε εἰρωνικά ἀπό τά χρυσοκλωσμένα ἐνδύματα ξιππασμένων ἱερέων καί ἀρχιερέων. Ἀπό τίς τορνευτές τους ἅμαξες, πού τίς μετέφεραν ταλαίπωροι δοῦλοι. Ἔνιωθε τότε τό χρέος του νά σφίγγει τήν καρδιά του. Ὅρμησε καί ράπισε τήν ἁμαρτία μέ δύναμη ὅπου τή βρῆκε. Καί κείνη τοῦ ἀπάντησε μέ τόν μόνο τρόπο πού ἤξερε: ἕνα πλοῖο, μερικοί στρατιῶτες, μιά καταδικαστική ἀπόφαση.
Ἔγειρε τό τίμιο κεφάλι του λίγο νά ξαποστάσει ἀπό τό δρόμο. Πόσο γρήγορα τόν πῆρε ὁ ὕπνος! Μπροστά του, ἀνάμεσα στό σκοτάδι, τοῦ ἀποκάλυψε τή ζωή του. Ἦταν ταλαίπωρη, μέ τά στίγματα τοῦ διωγμοῦ νά τῆς χαρακώνουν τό σεμνό ἔνδυμα. Μιά ὀδύνη ἀλλά καί μιά καύχηση ἱερή ζωγραφιζόταν στό βλέμμα της. Ξαφνικά εἶδε νά τήν περικυκλώνουν πρόσωπα ὕποπτα μέ τό σταυρό στά χέρια. Βούιζαν στ᾿ αὐτιά του οἱ κατάρες τῆς βασίλισσας, οἱ ἀφορισμοί τῶν ἐπισκόπων τῆς ἄνομης Συνόδου, τά ποδοβολητά τῶν μισθοφόρων. Κι ἀνάμεσά τους οἱ θρῆνοι τῶν γυναικῶν. Τό κλάμα τῆς θυγατέρας του Ὀλυμπιάδας καί τῆς ἀφοσιωμένης συνοδίας της. Τόση ἀδικία, Θεέ μου, καί τόσος πόνος γιά τήν τιμή τῆς ἀλήθειας!
Πῆρε νά ξημερώνει. Τό νεφύδριο παρῆλθε. Τό φῶς νίκησε τή μαυρίλα τῆς νύχτας. Στόν ὁρίζοντα τῆς καρδιᾶς του μόνο μιά μορφή δέσποζε πιά. Τή γνώρισε ἀμέσως. Ἦταν «ὁ ἀστήρ ὁ λαμπρός ὁ πρωινός». Ἦταν ὁ «Δεσπότης» του. Γι᾿ αὐτόν πάθαινε ὅλα τοῦτα. Ἀπό τότε πού τά ἁγνά χέρια τῆς μητέρας του Ἀνθούσας χάραξαν τήν εἰκόνα του στήν παιδική του ψυχή, μέ μιά ἀνάσα ζοῦσε. Νά εἶναι δικός του. Κι αὐτό του τό ὄνειρο οὔτε κι ἕνας Λιβάνιος μπόρεσε νά σβήσει. Ἔπειτα πέρασαν οἱ φίλοι, ἦρθαν οἱ ἐνάντιοι, μά δέν τόν ἔνοιαζε. Ὅλα γίνονταν γιά Ἐκεῖνον.
Τώρα, τό καταλάβαινε, ἔφτασε ἡ «δωδεκάτη» ὥρα του. Πόσο ποθοῦσε νά τόν πάρει ὁ «Δεσπότης» του στά χέρια του, ὅπως τό ζοῦσε κάποτε μικρό ὀρφανό στήν Ἀντιόχεια! Νά τόν γλυτώσει ἀπό τόν ψευτοχριστιανισμό τῶν μαζῶν, ἀπό τούς γλυκανάλατους συμβιβασμένους. Ἀπό τούς κενούς του ἐκπροσώπους καί ὅλους ὅσους εἶχαν βάλει τόν Ἰησοῦ του θεμέλιο στό οἰκοδόμημα τῆς προσωπικῆς τους μωροφιλοδοξίας.
Ἄς τόν ἔπαιρνε μαζί του κι ἄς πήγαιναν ὅπου Ἐκεῖνος ἤθελε! Σ᾿ ὅποια γωνιά τῆς γῆς καί τ᾿ οὐρανοῦ. Δικά του ἦταν. Μόνο μαζί του!
Ἰωάννης
Ἀπολύτρωσις 54 (1999) 9-10
Τά δυό σπίτια, τό ἕνα δίπλα στό ἄλλο, μέ τό ἴδιο σχέδιο καί τήν ἴδια αὐλή, σχεδόν πανόμοια δέν μποροῦσες νά ξεχωρίσεις, ἀπ’ ἔξω τουλάχιστον, ἄν εἶχαν διαφορές. Τώρα πού τά σκέπασε καί τό χιόνι φάνταζαν σάν μιά πανέμορφη κάρτ ποστάλ σέ δυό ἀντίτυπα.
Ἀπ’ ἔξω μόνον! Γιατί ἀπό μέσα τά δυό σπίτια δέν εἶχαν σχεδόν τίποτε κοινό. Ἤ μᾶλλον αὐτοί πού τά κατοικοῦσαν δέν εἶχαν τίποτε κοινό. Ἐκτός βέβαια ἀπό τό αἷμα πού κυλοῦσε στίς φλέβες τους, γιατί ὁ Βασίλης καί ὁ Σωτήρης ἦταν ἀδέλφια, παιδιά τῆς ἴδιας μάνας καί τοῦ ἴδιου πατέρα.
Ἀπέμεινε τοῦ παλιοῦ καλοῦ καιροῦ ἡ μεγάλη κοινή σιδερένια αὐλόπορτα πού ἦταν ἡ εἴσοδος στήν αὐλή καί γιά τά δυό σπίτια. Πόσο δούλεψαν, πόσο κοπίασαν ὁ Βασίλης καί ὁ Σωτήρης γιά νά φτιάξουν αὐτά τά σπίτια!
«Ἐμεῖς οἱ δυό δέν θά χωρίσουμε ποτέ!», εἶπαν πάνω στόν νεανικό ἐνθουσιασμό τους, καί τά ἔκτισαν!
- Μπαμπά, ρώτησε πρίν λίγες μέρες τόν πατέρα του ὁ πρωτογιός τοῦ Σωτήρη, γιατί στ’ ἀλήθεια δέν μιλιόμαστε μέ τόν θεῖο;
- Ρώτα τή μάνα σου, τ’ ἀποκρίθηκε παγερά ἐκεῖνος καί ὁ ἔφηβος γιός διέκρινε μιά ταραχή στήν ὄψη τοῦ πατέρα του.
- Ὄχι, μπαμπά, ἐπέμενε σοβαρός ὁ Νῖκος. Ἐσύ θέλω νά μοῦ πεῖς! Εἶναι σωστό οἱ παπποῦδες νά κάνουν Χριστούγεννα σέ μᾶς καί Πρωτοχρονιά στόν θεῖο τόν Βασίλη;
Ταράχτηκε ἀκόμα πιό πολύ ὁ Σωτήρης. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι τόν τελευταῖο καιρό ἔχει κλονιστεῖ μέσα του κατά πόσο ἀξίζει αὐτή ἡ ἔχθρα μέ τόν μοναδικό ἀδελφό του καί τώρα τά λόγια τοῦ γιοῦ του τόν ἀναστάτωναν ἀκόμα πιό πολύ.
- Πάντως νά ξέρεις, ἐπειδή κάποτε εἶπες πώς δέν ἐπιτρέπεις πάρε δῶσε μέ τά ξαδέλφια μου, ὁ Νῖκος κι ἐγώ στό σχολεῖο καθόμαστε στό ἴδιο θρανίο καί εἴμαστε καί φίλοι.
Ὁ Νῖκος τά εἶπε ὅλα γρήγορα δίχως ἀνάσα σάν νά φοβόταν μήπως χάσει τό θάρρος του καί δέν ὁλοκληρώσει αὐτό πού εἶχε νά πεῖ.
- Καί... πῆγε νά συμπληρώσει διστακτικά ὁ Νῖκος.
- Καί; Ἔλα τώρα πές, τί ἄλλο ἔχεις νά μοῦ πεῖς;
- Θέλω νά σοῦ πῶ πώς τά Χριστούγεννα τήν ὥρα πού ἐσεῖς ὅλοι κοιμόσασταν, ἐγώ πῆγα μέ τόν θεῖο Βασίλη καί τήν οἰκογένειά του στήν Ἐκκλησία.
- Δίχως νά πάρεις τήν ἄδειά μου; ρώτησε ὁ Σωτήρης, μά παράξενο ὁ Νῖκος δέν διέκρινε στή φωνή του οὔτε θυμό οὔτε κάποια αὐστηράδα.
- Ἄν σέ ρωτοῦσα, θά μέ ἄφηνες; ἀπάντησε χαμηλώνοντας τά μάτια ὁ Νῖκος. Μπαμπά, ζοῦνε τόσο διαφορετικά ἀπό μᾶς! Δέν σοῦ τό κρύβω ὅτι τίς λίγες φορές πού καταφέρνω νά σᾶς ξεγελάσω καί νά πάω στοῦ θείου Βασίλη, γυρνάω ἄλλος ἄνθρωπος!
- Φτάνει! τόν ἔκοψε ἀναστατωμένος ὁ Σωτήρης, φτάνει! Κάνε ὅπως νομίζεις καί ἄν θέλεις ἄλλαξε σπίτι καί γονιούς. Πές τους νά σέ υἱοθετήσουν.
Ἔφυγε ὁ Σωτήρης καί ἀπέμεινε ὁ Νῖκος μέ τό παράπονο στήν καρδιά. Ὁ παππούς ὁ Νικόλας μιά μέρα εἶπε στά δυό μεγάλα ἐγγόνια του, στούς Νικολῆδες, ὅπως τούς ἔλεγε, τόν λόγο γιά τόν ὁποῖο τά δυό παιδιά του καί πατεράδες τους μάλωσαν καί δέν ξαναφίλιωσαν ἀπό τότε.
Ἦταν ἀκόμα νέοι, ἐλεύθεροι καί οἱ δυό, ὅταν ὁ Βασίλης πού ἦταν ὁ μικρότερος ἄρχισε νά ἐπισκέπτεται τό Ἅγιον Ὄρος καί νά ἀποκτᾶ στενή σχέση μέ τόν Θεό καί τήν Ἐκκλησία. Ὁ Σωτήρης, πού ἀγαποῦσε πολύ τόν Βασίλη, φοβήθηκε μήπως γίνει μοναχός καί χωρίσουν γιά πάντα. Στήν ἀρχή, λοιπόν, πιό πολύ ἀπό ἀντίδραση, ἄρχισε νά τά βάζει μέ τόν Θεό καί τήν Ἐκκλησία. Ὕστερα, θές ἀπό ἐγωισμό, θές ἀπό συνήθεια, ἄρχισε νά δηλώνει ἄθεος. Οἱ σχέσεις τῶν δυό ἀδελφῶν ἄρχισαν νά ψυχραίνουν καί ὁ Σωτήρης ὅλο καί περισσότερο ἐκφραζόταν ἀρνητικά σέ κάθε τι πού εἶχε σχέση μέ τόν Θεό! Ὥσπου μιά μέρα ἔδωσε τό τελειωτικό πλῆγμα στούς γονεῖς καί τόν ἀδελφό του.
- Θά παντρευτῶ μέ πολιτικό γάμο, τούς ἀνακοίνωσε, ἀδιαφορώντας γιά τόν πόνο πού τούς προκάλεσε.
- Ἐγώ σ’ ἕνα τέτοιο γάμο δέν ἔρχομαι! τοῦ εἶπε ἀποφασισμένος ὁ Βασίλης.
- Ἄν δέν ἔρθεις, ξέγραψέ με ἀπό ἀδελφό σου, πείσμωσε ὁ Σωτήρης.
Καί ὁ Σωτήρης παντρεύτηκε μέ πολιτικό γάμο καί ὁ Βασίλης δέν πῆγε. Μά οὔτε καί ὁ Σωτήρης πῆγε στόν γάμο τοῦ ἀδελφοῦ του.
Παραμονή Πρωτοχρονιᾶς καί ὁ Νῖκος ἔβλεπε τόν πατέρα του νά πηγαινοέρχεται ξεφυσώντας. Πρίν λίγο εἶχε δεῖ ὁ Νῖκος τόν παππού καί τή γιαγιά πού μπῆκαν στήν αὐλή καί τράβηξαν γιά τό σπίτι τοῦ θείου Βασίλη. Εἶδε τή γιαγιά πού γύρισε κατά τό δικό τους τό σπίτι, ἔκανε τόν σταυρό της καί τό σταύρωσε. Νά τό εἶδε ἄραγε αὐτό καί ὁ μπαμπάς; Νά διέκρινε τάχα τήν πληγή τῆς καρδιᾶς της;
- Ἐγώ, μπαμπά, θά πάω ἀπόψε νά κάνω Πρωτοχρονιά μέ τόν παππού καί τή γιαγιά, εἶπε μέ σταθερή φωνή.
- Μή λές ἀνοησίες, τόν ἔκοψε ὁ Σωτήρης. Τό ξέρεις πολύ καλά πώς ὁ παππούς καί ἡ γιαγιά εἶναι ἀπόψε δίπλα.
- Αὐτό ἀκριβῶς! Θά πάω νά γιορτάσω μαζί τους τόν θεῖο Βασίλη, εἶπε ἀφήνοντας ἐμβρόντητο τόν πατέρα του.
- Καί ἐμᾶς; Ἐμᾶς θά μᾶς ἀφήσεις μόνους μιά τέτοια νύχτα; εἶπε μέ παράπονο.
- Τί πιό καλά γιά ὅλους, νά πάρετε καί τά μικρά καί νά πᾶμε ὅλοι μαζί!
Ὁ Νῖκος οὔτε πού σκέφτηκε ποτέ νά κάνει αὐτή τήν πρόταση στόν πατέρα του καί οὔτε κατάλαβε πῶς τοῦ βγῆκε.
- Ὄρεξη μᾶς εἶχε ὁ θεῖος σου! εἶπε ἀντί γιά ἀπάντηση ὁ Σωτήρης, μά τά μάτια του εἶχαν θαρρεῖς μιά παράξενη λάμψη.
- Κι ὅμως, μπαμπά, πῆρε θάρρος ὁ Νῖκος καί συνέχισε, ὁ θεῖος ὁ Βασίλης τό λαχταράει ὅσο τίποτε στόν κόσμο.
Κοίταξε στά μάτια τόν πατέρα του ὁ Νῖκος καί τοῦ ἦρθε νά ξεφωνίσει ἀπό χαρά γιά αὐτό πού ἔβλεπε: Ὁ πατέρας του ἔκλαιγε καί τά δάκρυα τοῦ αὐλάκωναν τά μάγουλα.
- Γιά νά πάω στόν Βασίλη, γιέ μου, τόν ἄκουσε νά λέει, πρέπει νά πάω μέ μιά πρόσκληση καί δέν ξέρω πῶς θά τό πάρεις ἐσύ πού εἶσαι πιά μεγάλος.
- Ἐγώ, πατέρα μου, θά σέ βοηθήσω νά τήν ἑτοιμάσεις, τόν ἔβγαλε ἀπό τή δύσκολη θέση ὁ Νῖκος. Πές μου ἡμέρα, ὥρα καί ἐκκλησία καί ἐγώ θά τή γράψω στόν ὑπολογιστή.
Ἀγκάλιασε τόν πατέρα του ὁ Νῖκος καί ὕστερα ἔτρεξε νά ἑτοιμάσει τό προσκλητήριο.
Τό χιόνι πού ἔπεσε πυκνό εἶχε σβήσει τά βήματα τῆς γιαγιᾶς καί τοῦ παπποῦ μά ἐκεῖνα τά ἄλλα, τά πολλά πού ὁδηγοῦσαν στό σπίτι τοῦ θείου Βασίλη δέν κατάφερε νά τά σκεπάσει. Ἔμειναν ἐκεῖ ὥς τό πρωί γιά νά μαρτυροῦν ὅτι ἄνοιξε καί πάλι ὁ δρόμος καί πώς τά δυό πανόμοια σπίτια μποροῦσαν πιά νά ἐκπληρώνουν τόν σκοπό γιά τόν ὁποῖο κτίστηκαν: Νά εἶναι ὁ Βασίλης δίπλα στόν Σωτήρη καί ὁ Σωτήρης δίπλα στό Βασίλη.
Ἑλἐνη Βασιλείου
Ἀπολύτρωσις 71 (2016) 28-29
Οἱ κοινωνίες τοῦ λεγόμενου Δυτικοῦ Κόσμου χαρακτηρίζονται ἐκτός τῶν ἄλλων ἀπό τήν ὑπερβολή σέ πολλές ἐκδηλώσεις τῆς καθημερινότητας. Ὅταν μάλιστα οἱ συνέπειες αὐτῶν τῶν ἐκδηλώσεων ἀφοροῦν στό πιό εὐαίσθητο τμῆμα τῆς κοινωνίας, πού εἶναι τά παιδιά, τότε οἱ εὐθύνες τῶν ἐνηλίκων εἶναι ἀπροσμέτρητες. Ἕνα ἀπό τά θέματα-προβλήματα τό ὁποῖο ἀπασχολεῖ τούς εἰδικούς -παιδαγωγούς, ψυχολόγους καί παιδοψυχιάτρους- εἶναι τό εἶδος, ἡ ποιότητα καί ἡ ποσότητα τῶν παιχνιδιῶν πού ἔχει στή διάθεσή του τό σημερινό παιδί. Οἱ στατιστικές τῶν τριῶν τελευταίων ἐτῶν δίνουν ἀξιόλογες καί διαφωτιστικές πληροφορίες. Στό Ἡνωμένο Βασίλειο (Ἀγγλία), μεταξύ Ἰουλίου τοῦ 2013 καί Ἰανουαρίου τοῦ 2014, μόνο τό Ebay στήν κατηγορία παιδικῶν παιχνιδιῶν πουλοῦσε ἡμερησίως 12.623 (ἤ ἑπτά φιγοῦρες ἀνά δευτερόλεπτο) Pocemon, Χάρυ Πότερ κτλ. Παγκοσμίως ἡ δαπάνη γιά τήν ἀγορά παιδικῶν παιχνιδιῶν τό 2013 ἀνῆλθε στά 78,31 δισεκατομμύρια δολάρια. Γιά κάθε παιδί ἡ ἐτήσια δαπάνη σέ δολάρια γιά τό ἴδιο ἔτος ἦταν γιά τήν Αὐστραλία 448, Ἡν. Βασίλειο 438, Η.Π.Α. 371, Γαλλία 358. Γιά τήν πατρίδα μας, παρόλη τήν οἰκονομική της κρίση, ἡ ἀγορά τῶν παιδικῶν παιχνιδιῶν κατά τό 2014 ἔκλεισε μέ ἄνοδο πωλήσεων 7%.
Εἶναι ἀναγκαῖα τόσα πολλά παιχνίδια γιά τά παιδιά μας; Γιατί πρέπει νά βομβαρδίζονται κυριολεκτικά μέ τόση πληθώρα παιχνιδιῶν; Ὁ ψυχολόγος καί συγγραφέας Oliver James δηλώνει: «Τά παιδιά δέν χρειάζονται μία τεράστια συλλογή παιχνιδιῶν. Τά περισσότερα παιδιά χρειάζονται ἕνα ἀρκουδάκι ὡς ἀντικείμενο μετάβασης, πού τό παίρνουν παντοῦ. Κάθε ἄλλο εἶναι γέννημα κοινωνικοῦ θέλω».
Ἡ δήλωση αὐτή δέν πρέπει νά ἀγνοηθεῖ, ὅπως καί τά συμπεράσματα στά ὁποῖα κατέληξαν οἱ Γερμανοί R.Strick καί E. Schubert, ὑπεύθυνοι Δημόσιας Ὑγείας. Ὕστερα ἀπό ἐφαρμογή σχετικοῦ προγράμματος γιά διάστημα τριῶν μηνῶν σέ νηπιαγωγεῖο ὅπου ἀπουσίαζαν παντελῶς τά παιχνίδια, διαπιστώθηκε ὅτι τά παιχνίδια δέν εἶναι ἀπαραίτητα γιά νά παίζουν τά παιδιά δημιουργικά καί νά νιώθουν εὐτυχισμένα.
Στή σύγχρονη ὅμως πραγματικότητα καί οἱ δύο γονεῖς ἐργάζονται καί εἶναι ὑποχρεωμένοι νά βρίσκονται πολλές ὧρες μακριά ἀπό τό σπίτι καί τά παιδιά τους. Γι᾽ αὐτό, ἰδίως οἱ μητέρες, προσπαθοῦν νά κατασιγάσουν τίς ἐνοχές τους μέ τό νά ὑπερφορτώνουν τά παιδιά τους μέ πληθώρα παιχνιδιῶν, τά ὁποῖα εἶναι πολλές φορές ἐντελῶς ἀκατάλληλα. Ἔτσι, τά πολλά παιχνίδια προξενοῦν πληθώρα ἀρνητικῶν ἐπιπτώσεων στά παιδιά.
•Τά ἀποτρέπουν ἀπό τό νά παίζουν μέ ἀντικείμενα καθημερινῆς χρήσης. Εἶναι ἕνας ἀπό τούς καλύτερους τρόπους γιά νά ἀναπτύξουν τό δημιουργικό δυναμικό τους.
•Πολλά παιχνίδια ἔχουν ἤδη προκαθορισμένα χαρακτηριστικά καί δέν μποροῦν νά ἐπέμβουν τά παιδιά γιά νά τά ἀλλάξουν.
•Μπορεῖ νά «χαλάσουν» τά παιδιά. Δίνοντάς τους ἀπεριόριστα παιχνίδια, τά ἐθίζουμε «ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων» στήν πλεονεξία μέ ἀνυπολόγιστες συνέπειες γιά τήν ἐξέλιξη τοῦ χαρακτήρα τους καί τή στάση τους ἀπέναντι στά ὑλικά ἀγαθά καί στίς ἀξίες τῆς ζωῆς.
•Πάρα πολλά παιχνίδια μπορεῖ νά ὁδηγήσουν σέ αἰσθητηριακή ὑπερφόρτωση. Στά μάτια ἑνός βρέφους ἤ μικροῦ παιδιοῦ τά πάντα εἶναι καινούργια. Μία ἐπίσκεψη σ᾽ ἕνα κατάστημα παιχνιδιῶν μπορεῖ νά τό κουράσει, διότι εἶναι μία ἀτέρμονη ροή νέων πραγμάτων. Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τήν πληθώρα τῶν παιχνιδιῶν στό παιδικό δωμάτιό του.
•Λιγότερα παιχνίδια ὁδηγοῦν τά ἀδέρφια σέ μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ τους. Ἀναγκάζονται νά συνεργασθοῦν καί νά μοιρασθοῦν τόν χρόνο χρήσης τοῦ παιχνιδιοῦ, πράγμα πού δέν θά τό ἔκαναν ποτέ ἄν τό καθένα εἶχε τό δικό του παιχνίδι. Ἀναπτύσσουν διαπροσωπικές σχέσεις, δημιουργοῦν φιλίες. Στά παιδιά πού μεγαλώνουν ἔτσι, ὑπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα ἀκαδημαϊκῆς ἐπιτυχίας καί ὁμαλῆς κοινωνικῆς προσαρμογῆς κατά τήν ἐνηλικίωση.
Φυσικά, εἶναι σημαντικό γιά τά παιδιά νά ἔχουν καί τά δικά τους ἰδιαίτερα παιχνίδια. Ἐνθαρρύνουμε ὅμως καί τό μοντέλο τῆς σειρᾶς στή χρήση τοῦ παιχνιδιοῦ καί ὄχι τῆς νοοτροπίας «αὐτό εἶναι δικό μου καί αὐτό εἶναι δικό σου».
•Λιγότερα παιχνίδια συντελοῦν στήν ἄσκηση καλύτερης φροντίδας καί προσοχῆς γιά μεγαλύτερη διάρκεια τῶν παιχνιδιῶν. Συνήθειες πού θά χαρακτηρίζουν τό παιδί καί στήν ὑπόλοιπη ζωή του.
•Λιγότερα παιχνίδια σημαίνει ἀναζήτηση τῆς χαρᾶς σέ μή ὑλικά πράγματα ἤ σέ ἐμπειρίες. Προσανατολίζονται ἔτσι τά παιδιά στήν ἀνάγνωση βιβλίων, γενικότερα στήν τέχνη: ζωγραφική, μουσική, δημιουργική γραφή.
Ἐπιβράβευση τῶν παιδιῶν μέ παιχνίδια γιά κάποια ἐπιτυχία τους, γιά σωστή συμπεριφορά ἤ γιά καλές τους πράξεις μπορεῖ νά στείλει τό μήνυμα ὅτι ἡ ἱκανοποίηση βρίσκεται μόνο σέ ὑλικά πράγματα. Οἱ ἀμοιβές ἐκ μέρους τῶν γονέων πρός τά παιδιά τους δέν συνεπάγονται ὁπωσδήποτε μία ἐπίσκεψη σ᾽ ἕνα κατάστημα παιδικῶν παιχνιδιῶν. Μία ζεστή ἀγκαλιά, ἕνας ἁπλός ἔπαινος, ἕνας περίπατος, ἕνα κατάλληλο βιβλίο εἶναι πολύ προτιμότερες ἀμοιβές. Ὅταν δέν τονίζονται τά παιχνίδια ὡς ἡ ἀπόλυτη ἀνταμοιβή, τά παιδιά μποροῦν νά ἀνακαλύψουν τίς ἀξίες της σέ ἄλλα πεδία καί νά τίς ἐνστερνισθοῦν.
Ὁ Kim John Payne, συγγραφέας καί σύμβουλος ἐκπαίδευσης, τονίζει: «Ὅταν ἔχεις λιγότερα παιχνίδια- καί τό ἔχω δεῖ ἐπανειλημμένως- τά πράγματα πού ἔχεις πρέπει νά μεταμορφώνονται ἀπό κάτι σέ κάτι ἄλλο κι ὕστερα σέ κάτι ἄλλο». Καί συνεχίζει: «Τά παιδιά πρέπει νά εἶναι δημιουργικά, ὅταν παίζουν, καί νά συνεργάζονται δημιουργώντας. Ἔτσι ἔχεις παιδιά πού παίζουν πολύ καλύτερα μαζί καί δέν χρειάζονται τήν τηλεόραση ὡς babysitter».
Ἀθαν. Ἀστ. Γκάτζιος
Τό αἴτημα τῆς δικαιοσύνης εἶναι διαχρονικό καί πανανθρώπινο. Ποτέ ὅμως μέχρι σήμερα δέν κατέστη δυνατόν νά ἐπικρατήσει δικαιοσύνη στίς ἀνθρώπινες κοινωνίες. Κατά καιρούς βίαιες καί αἱματηρές ἐπαναστάσεις ξέσπασαν μέ αἴτημα τήν ἀνατροπή τῆς κοινωνικῆς ἀδικίας. Μάταιες οἱ θυσίες! Οἱ κοινωνίες ἁπλῶς ἄλλαξαν δυνάστες.
Ἀκόμη καί οἱ «χριστιανικές» κοινωνίες ἐκδηλώνουν ἔντονα τά σημάδια παρακμῆς καί βαθειᾶς σήψης.
Ὑπῆρξε ἱστορικό λάθος νά ὀνομασθοῦν οἱ κοινωνίες, στίς ὁποῖες ἐπικράτησε ἡ πίστη στόν Χριστό, χριστιανικές. Ἡ ὁμολογία πίστεως καί ἡ Βάπτιση δέν ἀρκοῦν. Ἡ Ἐκκλησία διασώζει τήν ἀλήθεια, ἀλλά αὐτή σήμερα ἀγνοεῖται ἀπό τούς πλείστους βαπτισμένους χριστιανούς καί μή.
Πρώτη προϋπόθεση γιά τήν ἐπικράτηση τῆς δικαιοσύνης εἶναι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ, ὄχι βέβαια μέ τήν ἔννοια τοῦ τρόμου, ὅπως περιπαικτικά ἀρκετοί ἐχθροί τῆς Ἐκκλησίας ἑρμηνεύουν. Φόβος Θεοῦ σημαίνει σεβασμός τοῦ θελήματός του καί διαρκής προσπάθεια, ὥστε αὐτό νά πραγματώνεται στήν προσωπική ζωή τοῦ πιστοῦ. Ὅσοι ἀντιστρατεύονται τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἔχει ἀποκαλυφθεῖ διά τοῦ Εὐαγγελίου του, ὁμιλοῦν καί γράφουν γιά φυσικό δίκαιο, γιά πανανθρώπινα ἰδανικά καί ἄλλα αἴολα καί μετέωρα. «Χωρίς Θεό ὅλα ἐπιτρέπονται», ἔγραψε ὁ πιστός Ντοστογιέφσκυ. Καί τόν δικαιώνει ὁ ὑλιστής Καμύ, πού συμπλήρωσε: «Νοεῖται δικαιοσύνη χωρίς Θεό;». Νά ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ὅλες οἱ ὥς τώρα κοινωνικές ἐπαναστάσεις ἀπέτυχαν κατά τρόπο τραγικό. Βέβαια, τίθεται καί τό ἐρώτημα: Μήπως δέν ἀπέτυχε καί ὁ χριστιανισμός;
Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες ἀποτελοῦν φωτεινά παραδείγματα λόγῳ καί ἔργῳ ἀγωνιστῶν ὑπέρ τῆς δικαιοσύνης. Μέ θαυμαστή ὑπακοή στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἔκαναν πράξη τήν εὐαγγελική διδασκαλία. Ἦσαν πλούσιοι στή νιότη τους καί θά μποροῦσαν νά ἐπαυξήσουν τήν περιουσία τους. Ὄχι μόνο δέν παρέμειναν πλούσιοι, ἀλλά ἐξέπεσαν στήν ἔσχατη φτώχεια, παραιτηθέντες ἀπό τό δικαίωμα τῆς ἰδιοκτησίας. Γιατί παραιτήθηκαν; Ἐπειδή ἔτρεμαν τόν Θεό; Προφανῶς ὄχι. Τόν Θεό τόν ἀγαποῦσαν καί «ἡ ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον» (Α´ Ἰω 4,18). Γι’ αὐτό καί δέν φοβοῦνταν τούς κοσμικούς ἄρχοντες. Ἀπειλήθηκαν, διώχθηκαν ἤ ἐξορίστηκαν. Παρέμειναν ἄκαμπτοι. Ὅλος τους ὁ βίος μία διαρκής στηλίτευση τῆς ἀπληστίας τῶν πλουσίων καί προάσπιση τῶν φτωχῶν καί καταφρονεμένων. Παραθέτουμε χαρακτηριστικά ἀποσπάσματα ἀπό ὁμιλίες τους:
«Ὥς πότε θά ’ναι παντοδύναμο τό χρυσάφι, τῶν ψυχῶν ἡ ἀγχόνη, τῆς ἁμαρτίας τό δόλωμα; Ὥς πότε θά κυβερνάει ὁ πλοῦτος, ἡ αἰτία τοῦ πολέμου, γιά τόν ὁποῖο κατασκευάζονται ὅπλα, γιά τόν ὁποῖο ἀκονίζονται ξίφη; Ἐξαιτίας τοῦ πλούτου συγγενεῖς λησμονοῦν τούς φυσικούς δεσμούς τῆς συγγένειας, ἀκόμη καί ἀδελφοί ἀλληλοϋποβλέπονται μέ φονικές διαθέσεις. Χάριν τοῦ πλούτου οἱ ἐρημιές τρέφουν τούς ληστές, ἡ θάλασσα τούς πειρατές καί οἱ πόλεις τούς συκοφάντες. Ποιός εἶναι ὁ πατέρας τῆς ψευτιᾶς; Ποιός ὁ δημιουργός τῆς πλαστογραφίας; Ποιός ὁ γεννήτορας τῆς ἐπιορκίας; Δέν εἶναι ὁ πλοῦτος, δέν εἶναι ἡ ἀγωνιώδης μέριμνα γιά τήν ἀπόκτησή του;... Ἄν θέλεις νά εἶσαι τέλειος, πούλησε τά ὑπάρχοντά σου καί μοίρασε τά χρήματα στούς φτωχούς» (Μ. Βασιλείου, Πρὸς πλουτοῦντας).
«Ὅταν οἱ κάτοχοι (τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν) πλεονεκτοῦν καί ἁρπάζουν, θά τούς ἀποκαλέσουμε ἀγαθούς;... Εἶναι ὀλέθριο τό πάθος τῆς πλουτομανίας καί δέν εἶναι μέ κανένα τρόπο δυνατό νά πλουτεῖ κάποιος χωρίς νά ἀδικεῖ... Τί, λοιπόν, θά ἀντείπει κάποιος, μέ ἄδικα μέσα θά πλουτίσει ἄν κληρονομήσει τόν πλοῦτο τοῦ πατέρα του; Τά προϊόντα τῆς ἀδικίας κληρονόμησε. Διότι δέν ἦταν βέβαια πλούσιος ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Ἀδάμ ὁ πρόγονός του» (Ἰω. Χρυσοστόμου, Ὁ πλοῦτος καρπὸς πλεονεξίας καὶ ἁρπαγῆς).
Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες, τούς ὁποίους σήμερα προκλητικά περιφρονοῦμε στόν χῶρο τῆς ὑποβαθμισμένης κάκιστης ἐκπαίδευσής μας, δέν μᾶς προκαλοῦν μόνο λόγῳ τοῦ εὔρους τῶν γνώσεών τους. Μᾶς προκαλοῦν λόγῳ τῆς ὑπέρβασης ὅλων ἐκείνων πού θεωροῦμε σημαντικά -πλοῦτο, τιμές, ἀξιώματα, ἡδονές- καί παθιαζόμαστε γιά τήν ἀπόκτησή τους. Αὐτοί καί ὅλο τό νέφος τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μαρτυροῦν κατά τρόπο ἀναμφισβήτητο ὅτι ὁ Χριστός δέν εὐαγγελίστηκε οὐτοπία. Ἐμεῖς εἴμαστε τιποτένιοι. Καί ὅσο εἴμαστε τιποτένιοι, τόσο θά αἰσθανόμαστε τήν ὀδύνη νά ἐπιβιώνουμε σέ κοινωνία ἀπό τήν ὁποία ἔχουν φυγαδευτεῖ τά ὁράματα καί τά ἰδανικά. Αὐτά εἶναι οἱ οὐτοπίες, μέ τίς ὁποῖες δημαγωγοί ἤ φαντασι- όπληκτοι πλημμύρισαν τίς μεταχριστιανικές κοινωνίες, πού ἔχουν πραγματοποιήσει τή μεταφυσική ἐξέγερση. Οἱ λαοί πού ἀρνοῦνται νά ὑποταγοῦν στό θέλημα τοῦ Θεοῦ θά κυβερνοῦνται ἀπό τυράννους καί θά καυχῶνται γιά τήν ἐλευθερία τους, δοῦλοι ὄντες σέ πάθη ἀτιμίας.
Ἀπ. Παπαδημητρίου
Ἀπολύτρωσις 71 (2016) 10-11