Μία πλατειά ἀγκαλιά ἀγάπης ἔκανε τήν ὕπαρξή της ἡ ὁσία Μελανία, μία πηγή μέ γάργαρο νερό ἀλήθειας καί στοργῆς πού ἀνάβλυζε θαυμαστά ἀπό τόν βράχο τῆς ἀκλόνητης πίστης στόν Χριστό.
 Θυγατέρα τοῦ ὑπάτου τῆς Ἰσπανίας Μαρκελλίνου, γεννήθηκε τό 340 μ.Χ. καί ἔμεινε χήρα σέ ἡλικία εἰκοσιδύο ἐτῶν. Σέ τούτη τήν κρίσιμη καμπή τῆς ζωῆς της, γυναίκα ἀληθινά ἀνδρεία μέ νηφάλιο νοῦ καί καρδιά πυρωμένη ἀπό θεία ἀγάπη, ἐπιστρα­τεύ­ει τόν ἑαυτό της καί ὅλα τά δικά της στή διακονία τῆς μά­νας Ἐκκλησίας.
 Ἡ εὐγενική της καταγωγή δέν στέκεται ἐμ­πό­διο στόν τραχύ δρόμο πού ἐπιλέγει. Ἡ ἀ­γάπη γιά τόν Χριστό φτερώνει τήν ὕπαρξή της καί ἐκ­φράζεται πολυτρόπως. Ἡ Μελανία φθάνει στά ὀνομαστά ἀσκητήρια τῆς Νιτρίας στήν Αἴγυ­πτο καί διαμοιράζει στούς ἀσκητές ἄ­φθονα ὑλικά ἀγαθά πού ἔχουν ἀνάγκη. Ἀνακουφίζει τούς ἀσκητικούς κόπους τους μέ πλούσιες εὐλογίες. Ἐμ­πνέει τόν σεβασμό μέ τό ὀρθόδοξο ἦθος της, τή σύνεση καί τή σεμνότητά της.
 Τό ἀνεξόφλητο χρέος τῆς ἀγάπης φέρνει τήν Ὁσία κοντά στούς μεγάλους Πατέρες τῆς ἐρήμου ὅταν ἐξορίζονται βάναυσα ἀπό τόν διώκτη αὐτοκράτορα Οὐάλη. Ἡ ἀξόδευτη ἀγάπη της ξοδεύεται γι’ αὐτούς καί τούς ἐξασφαλίζει τά ἀπαραίτητα γιά τή βιοτή τους. Ποιός θά ἀναγνώριζε τήν πλούσια ρωμαία δέσ­ποι­να στήν ἀνθρώπινη σκιά πού φορώντας κουκούλα δούλου ἔφερνε κρυφά τή νύχτα τά ἀ­ναγκαῖα ἀγαθά στούς ὁμολογητές τῆς πίστης;
 Ἀργότερα στήν ἁγία πόλη τῆς Ἰε­ρου­σαλήμ ἡ Μελανία ὀργανώνει κοινόβιο παρθένων ἀφι­ερωμένων στόν Χρι­στό καί ἐργάζεται ἄοκνα σέ κάθε ἀγα­θό ἔργο. Προστατεύει τούς ξένους, φροντίζει τούς ἐνδεεῖς, ἱδρύει ξενῶνες γιά τούς προσκυνητές. Ὁ βιογράφος τῆς Ὁ­σίας γράφει γιά τή φιλάνθρωπη δράση της: «Ἐπί τρι­άντα ἑπτά χρόνια στήν ξενιτεία, μέ ἰδικά της ἀφιερώματα ἐνίσχυσε καί ἐκκλησίες καί μοναστήρια καί ξένους καί φυλακισμένους».
 Ἡ διακονία της δέν περιορίζεται στά ὑλικά ἀγαθά, ἀλλά προσφέρει μέ θερμουρ­γό ζῆλο τό ζείδωρο νερό τῆς ἀλήθειας καί τό ψωμί τοῦ θεϊκοῦ λόγου.
 Μέ τήν ἐμβριθῆ γνώση τῶν Γραφῶν καί τόν φωτισμό τοῦ ἁγίου Πνεύματος στερεώνει στόν βράχο τῆς Ὀρθοδοξίας ψυχές πού σαλεύονται. Κατορθώνει μάλιστα νά ἐπαναφέρει στούς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας τούς τετρα­κόσιους μοναχούς τοῦ Παυ­λίνου, οἱ ὁποῖοι ἀκο­λού­θη­­σαν τήν πλάνη καί ἐ­γκα­τέλειψαν τήν ποίμνη τοῦ Χριστοῦ. Ἄγρυπνη ἡ μέριμνά της καί γιά τούς πνευματομάχους αἱρετικούς τῆς περιοχῆς, πού εἶχαν ἀποσχισθεῖ ἀπό τόν ἐ­πίσκοπο Ἀντιοχείας Μελέτιο. Ἐξαίροντας ὁ ἱστορικός Παλλάδιος τή δρά­ση τῆς Ὁσίας καί τῶν συνεργατῶν της γράφει: «Καὶ πάντα αἱρετικὸν πνευ­­­ματομάχον συμπείσαντες εἰσ­ήγαγον εἰς τὴν Ἐκκλησίαν».
 Ἡ ὁσία Μελανία ἐ­κοι­μήθη μέ εἰ­ρή­νη τό 410 μ.Χ ὁλοκληρώνοντας τό ὁλοκαύτωμα τῆς προσφο­ρᾶς της στόν νυμ­φίο Χριστό. Ἡ Ἐκκλησία μας τι­μᾶ τή μνήμη της στίς 8 Ἰουνίου προβάλλοντας μπρο­στά μας μία ἀκόμα ἱερή γυναικεία μορ­φή πρό­τυπο ἀγάπης καί προσφορᾶς, ὀρ­­θό­δοξης πίστης καί ὁσίας βιοτῆς.

Ἰχνηλάτης

Ἀπολύτρωσις 71 (2016) 172-173

   Κάθε φορά κατά τήν τρι­πλή ἐρώτη­σή του ὁ Κύριος Ἰη­σοῦς ἐμπιστεύεται τά πρόβατά του στόν Πέτρο διακηρύσσοντας τήν ἀ­γάπη του: «Βόσκε τά ἀρνία μου, ποί­­μαινε τά πρόβατά μου». Μέ τό νά μέ ἀγαπᾶς, τί μοῦ προσφέρεις, ἀ­φοῦ ἐγώ εἶμαι ἐ­κεῖ­νος πού σοῦ ἐπέτρε­ψα νά μέ ἀγα­πᾶς; Ὡστόσο, τήν ἀγάπη σου γιά μένα ἔ­χεις τόν τρόπο νά τήν ὁ­μολογήσεις, ἔχεις τό μέσο νά τήν ἐνεργοποιήσεις: Ποίμαινε τά πρόβατά μου!
  Μέχρι ποιοῦ σημείου ὀφείλει νά φτάσει κανείς γιά νά βοσκήσει τά πρόβατα τοῦ Κυρίου; Μέ ποιά δύναμη ἀγάπης ὀφείλει κανείς νά ποιμάνει ἀρνιά, ἀγορασμένα σέ τόσο μεγάλη τιμή; Μᾶς τό δείχνει ἡ συνέχεια. Ὁ Πέτρος ξόφλησε τό χρέος του μέ τή δίκαιη τρι­πλή ἀπάντησή του· διαβεβαίωσε ὅτι ἀγαποῦ­σε τόν Κύριο καί τότε Ἐκεῖνος τοῦ μίλησε γιά τό μελλοντικό πάθος του. Τοῦ ἀποκάλυψε ὅτι ἐ­κεῖνοι στούς ὁποίους ἐμπιστεύεται τά πρόβατά του ὀφείλουν νά τά ἀγαποῦν μέχρι σημείου ὥσ­τε νά εἶ­ναι ἕ­τοιμοι νά πεθάνουν γι᾽ αὐτά. Ὁ Ἰ­ω­άννης γράφει ἐπίσης στήν ἐπιστολή του: «Ἐ­- κεῖνος ὑπὲρ ἡμῶν τὴν ψυ­χὴν αὐ­τοῦ ἔθηκε. Καὶ ἡμεῖς ὀφείλομεν ὑ­πὲρ τῶν ἀδελφῶν τὰς ψυχὰς τι­θέ­ναι».
  Ἐκφράστηκε λοιπόν ὁ Πέτρος μέ ἔ­παρση ὅταν τοῦ εἶχε πεῖ: «Τὴν ψυ­χὴν μου ὑπὲρ σοῦ θήσω». Δέν εἶχε ἀ­κόμη τίς δυνάμεις γιά νά ἐκ­πληρώσει μία τέτοια ὑπόσχεση. Τώρα γέμισε μέ ἀγάπη γιά νά μπορέσει νά τήν πραγματοποιή­σει.
  Λοιπόν, Πέτρε, ὅταν τόν ἀρνήθηκες, ποιόν εἶχες φοβηθεῖ; Τόν θάνατό σου. Ἡ Ζωή σοῦ μι­λᾶ, αὐτός πού τόν εἶ­δες νεκρό. Λοιπόν, μή φοβᾶ­σαι πιά τόν θάνατο, νικήθηκε ἀπ᾽ αὐτόν πού θε­ω­ροῦ­σες νε­κρό. Κρεμάστηκε στόν Σταυ­ρό, καρ­φώθηκε μέ τά καρφιά, παρέδωσε τό πνεῦ­μα, τρυπήθηκε μέ τή λόγχη, θάφτη­κε. Νά αὐτό πού φοβόσουν ὅταν ἀρ­νιόσουν. Φοβούμενος τόν θάνατο ἀρνήθηκες τή ζωή. Κατάλαβέ το τώρα: ὅ­ταν φοβήθηκες τόν θάνα­το, τότε πέθανες. Ἡ ἄρνηση τοῦ Πέτρου ἦταν θάνα­τος. Τά δάκρυά του ἀνάσταση.

Ἁγ. Αὐγουστίνου Λόγος 253
(Μετάφραση ἀπό τήν Γαλλική Γ.Π.Μ.)

 Ἡ σκηνή ὑποβλητική. Ὁ λαός τοῦ Ἰ­σρα­ήλ βρίσκεται μπροστά στό ὄρος Σινᾶ. Εἶναι πρωί. Τό ὄρος καπνίζει ὁλόκληρο. Εἶχε κα­τεβεῖ σ’ αὐτό ὁ Θεός καί ἡ φωτιά δήλωνε τήν παρουσία του· «Ἐκαπνίζετο ὅλον διὰ τὸ κα­ταβεβηκέναι ἐπ’ αὐτὸ τὸν Θεὸν ἐν πυρί, καὶ ἀνέβαινεν ὁ καπνὸς ὡσεὶ καπνὸς καμίνου» (Ἔξ 19,18). Συγχρόνως ἀκούγεται ἦχος σάλ­πιγγος, ἐνῶ τόν οὐρανό αὐλακώνουν ἀ­στραπές. Ὁ Θεός ἀρχίζει νά μιλᾶ καί ὁ λαός ἀκούει ἔντρομος. Ὁ Γιαχβέ κλείνει «δια­θή­κη», δηλαδή συμφωνία, μέ τόν Ἰσραήλ. Οἱ ὅροι τῆς συμφωνίας αὐτῆς εἶναι σαφεῖς καί ξεκάθαροι. Ἄν ὁ Ἰσραήλ δεχθεῖ καί ἐφαρ­μόσει ὅσα προβλέπονται, δηλαδή τόν νόμο Του, θά εἶναι λαός Του περιούσιος, ξεχω­ρι­στός ἀπό ὅλα τά ἔθνη. Θά Τοῦ εἶναι «βασί­λειον ἱεράτευμα καὶ ἔθνος ἅγιον» (Ἔξ 19,6). Καί θά κληρονομήσει τήν γῆ πού τοῦ ἔχει ἑ­τοιμάσει (βλ. Ἔξ 23,20), τήν γῆ πού ὑπο­σχέ­θηκε στούς πατέρες του.
 Ὁ λαός δέχεται· «ἀπεκρίθη δὲ πᾶς ὁ λα­ὸς φωνῇ μιᾷ λέγοντες· πάντας τοὺς λόγους, οὓς ἐλάλησε Κύριος, ποιήσομεν καὶ ἀκου­σό­μεθα» (Ἔξ 24,3). Τότε ὁ Μωϋσῆς ἔγραψε ὅλα ὅσα εἶπε ὁ Κύριος σέ βιβλίο καί τό ἑπόμενο πρωί ἔχτισε θυσιαστήριο μέ δώδεκα λίθους, ὅσες καί οἱ φυλές τοῦ Ἰσραήλ, καί θυσίασε μοσχάρια. Μέ τό αἷμα δέ τῶν μοσχαριῶν αὐτῶν ράντισε τόν λαό καί εἶπε: «ἰδοὺ τὸ αἷ­μα τῆς διαθήκης, ἧς διέθετο Κύριος πρὸς ὑ­μᾶς περὶ πάντων τῶν λόγων τούτων» (Ἔξ 24,8).
 Αὐτή εἶναι ἡ παλαιά διαθήκη, ἡ παλαιά συμφωνία· συμφωνήθηκε δέ κατ’ αὐτόν τόν τρόπο μεταξύ τοῦ Θεοῦ καί τοῦ Ἰσραήλ, μέ καπνό καί ἦχο σάλπιγγος καί ἀστραπές, ὥστε, ὅπως ἐξήγησε στούς Ἰ­σρα­ηλῖτες ὁ Μωϋσῆς, νά ἀποκτήσει ὁ λαός τόν φόβο τοῦ Θεοῦ γιά νά μήν ἁμαρτάνουν (βλ. Ἔξ 20,20). Ἐπειδή ἦταν «ἀλογώτεροι», παρατηρεῖ ὁ ἅ­γιος Χρυσό­στομος, δηλαδή ἦταν ἀκό­μη κατώτε­ρης πνευματικῆς στάθμης καί δέν μπο­ροῦσαν νά ἐννοήσουν ἀλλιῶς τά ὑψηλά καί μεγάλα.
1.500 περίπου χρόνια ἀργότερα ὁ Θεός θά καταργήσει τήν παλαιά καί θά συνάψει «καινή», καινούργια δια­θήκη. Τήν εἶχε προαναγγείλει ὁ προ­φήτης Ἰερεμίας· «Ἰδού ἔρχονται ἡμέ­- ρες, λέει ὁ Κύριος, καί θά συνάψω μέ τόν οἶκο τοῦ Ἰσραήλ καί μέ τόν οἶκο τοῦ Ἰούδα διαθήκη νέα, ἡ ὁποία δέν θά εἶναι ὅμοια μέ τήν διαθήκη τήν ὁ­ποία συνῆψα μέ τούς πατέρες τους κατά τήν ἡμέρα πού τούς ἔπιασα ἀπό τό χέρι, γιά νά τούς ὁδηγήσω ἔξω ἀπό τήν γῆ τῆς Αἰγύπτου...» (Ἰε 38,31-32). Ἡ διαθήκη αὐτή εἶναι πολύ ἀνώτερη τῆς παλαιᾶς. Εἶναι τόσο ἀνώτερη, ὅ­σο ἀνώτερο εἶναι τό σῶμα ἀπό τήν σκιά του. Μέ τήν διαθήκη αὐτή μᾶς χαρίζεται ἡ μυριοπόθητη ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, πού ἦταν ἀδύνατο νά τήν ἀπολαύ­σουμε μέ τήν παλαιά· «θά θέ­σω τούς νόμους μου μέσα στήν διά­νοιά τους καί θά τούς γράψω στίς καρδιές τους. Ἐγώ θά εἶμαι Θεός τους καί αὐτοί θά εἶναι λαός μου... διότι θά εἶμαι ἐλεή­μων γιά τίς ἀδικίες τους καί δέν θά θυμηθῶ πλέον τίς ἁμαρτίες τους» (βλ.  Ἰε 38,33-34).
 Ἡ καινή διαθήκη συμφωνήθηκε ὄχι σέ κάποιο βουνό πού κάπνιζε, μέ­σα σέ ἀστραπές καί βροντές, ἀλλά σ’ ἕνα ὑπερῶο ἁπλά καί εἰρηνικά. Στό ὑπερῶο ἐκεῖνο ὅπου ἦταν συγκεντρωμένοι οἱ μαθητές τοῦ Χριστοῦ κα­τά τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς. Ἀ­­κούστηκε βέβαια ἦχος «ὥσπερ φερο­μένης πνοῆς βιαίας» καί ἐμφανί­στη­καν «γλῶσσαι ὡσεὶ πυρὸς» (Πρξ 2, 2-3), ἀλλά, ὅπως πάλι λέει ὁ Χρυσό­στομος, αὐτά συνέβησαν γιά τούς ἔξω, γιά τούς Ἰουδαίους· ὄχι γιά τούς πιστούς.
 Διαθέτης τῆς καινῆς διαθήκης εἶ­ναι ὁ Θεός ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, καί Ἰ­σραήλ καί Ἰούδας εἶναι οἱ Χριστιανοί, ἡ «ἄνω Ἰερουσαλὴμ» (Γα 4,26), ἡ Ἐκ­κλησία. Παύει πλέον ὄχι μόνον ἡ φυ­λε­τική, ἀλλά καί ὁποιαδήποτε ἄλλη διά­κριση. Στήν διαθήκη αὐτή μπο­ροῦν νά συμβληθοῦν ἰσότιμα οἱ πάν­τες· «οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Γα 3,28).
 Νόμος τῆς καινῆς διαθήκης εἶναι ὁ νόμος τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Γι’ αὐ­τό καί ἐπιφοίτησε στούς μαθητές, γιά νά τούς ὁδηγήσει «εἰς πᾶσαν τὴν ἀ­λή­θειαν» (Ἰω 16,13). Καί ἡ τήρηση αὐτοῦ τοῦ νόμου συνεπάγεται ὅτι οἱ πι­- στοί θά εἶναι ὄχι μόνον ὁ λαός τοῦ Θεοῦ, ὅπως ὁ Ἰσραήλ τῆς παλαιᾶς, ἀλλά καί τά παιδιά Του· τό Πνεῦμα μᾶς μπολιάζει μέ τό χάρισμα τῆς υἱο­θεσίας, μᾶς ἀναδεικνύει υἱούς καί θυ­γατέρες τοῦ Θεοῦ (βλ. Γα 4,5-7· Ἰω 1,12-13). Ἡ δέ ἐπαγγελία δέν εἶναι πλέον μερικά μέτρα γῆς, ἀλλά ἡ αἰ­ώ­νια ζωή, ὁ παράδεισος.
 Τέλος, τό αἷμα μέ τό ὁποῖο σφρα­γίστηκε ἡ διαθήκη αὐτή δέν εἶναι αἷμα ζώων, ἀλλά τό αἷμα τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θε­οῦ, πού χύθηκε στόν Γολγοθᾶ. Ὅ­πως εἶπε ὁ ἴδιος· «πίε­τε ἐξ αὐτοῦ πάντες· τοῦτο γάρ ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθή­κης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυ­νόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν» (Μθ 26,27-28). Δηλαδή ὁ αἰώνιος καί παντο­δύναμος διαθέτης σφραγίζει καί κυρώνει τήν διαθήκη του μέ τό αἷ­μα του. Τόσο ἀξιόπιστη καί βέβαιη τήν καθιστᾶ.
 Κι ἐμεῖς, οἱ «κεκλημένοι» νά με­τά­σχουμε σ’ αὐτή τήν οὐράνια εὐ­λογία, πῶς ἀνταποκρινόμαστε; Δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε ὅτι ὅλοι οἱ παραβάτες τῆς παλαιᾶς διαθήκης τιμωρήθηκαν, «ἔλαβον ἔνδικον μι­σθαποδοσίαν» (Ἑβ 2,2). Ἄν λοιπόν ἐκεῖνοι, οἱ μέτοχοι τῆς σκιᾶς, ἀντιμετωπίστηκαν ἀπό τόν Θε­ό ἔτσι, ἐ­μεῖς οἱ κάτοχοι τοῦ σώ­μα­τος «πῶς ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελή­σαντες σωτηρίας;» (Ἑβ 2,3). Γι’ αὐτό εἶναι καιρός νά βάλουμε ἀρχή, ἄν δέν τό ἔχουμε κάνει. Νά τη­ροῦμε τίς ἐντο­λές Του. Σήμερα, ὄχι αὔριο· τό αὔριο δέν τό κατέ­χουμε· «ἰδοὺ νῦν καιρὸς εὐπρόσ­δε­κτος, ἰδοὺ νῦν ἡμέρα σωτη­ρί­ας» (Β´ Κο 6,2). Γιά νά ἀκούσουμε κάποτε τήν μακάρια ἐκείνη φωνή· «εὖ, δοῦλε ἀγαθὲ καὶ πιστέ!… εἴσελθε εἰς τὴν χαρὰν τοῦ κυρίου σου» (Μθ 25, 21).

Εὐ. Ἀλ. Δάκας

Φιλόλογος, Δρ Θεολογίας

 Ὑπογράψαμε στήν κατάσταση, παραλάβαμε τούς φακέλους μέ τά τετράδια τῶν πανελλαδι­κῶν ἐξετάσεων καί κατευθυνθή­κα­με ἀνά δύο στίς αἴθουσες. Μέ τή συνά­δελ­φο πού θά ἐπιτηρούσαμε μα­ζί, μόλις γνωριστήκαμε. Φαινόταν ἤρεμη καί σοβαρή.
Καλημερίσαμε τά παιδιά καί πήραμε παρουσίες. Μέχρι πρίν λίγο ἀκούγονταν στήν αὐλή ὁ­μι­λί­ες καί ἀστεῖα. Μέ τήν εἴσοδο στήν αἴθουσα καί τό ξεκίνημα τῆς διαδικασίας τά παιδιά σοβά­ρεψαν. Τό κρυμμένο ἄγχος ἦρθε στήν ἐπιφάνεια, ἔκλεψε τή φωτεινότητα ἀπό ἀρκετά πρόσωπα, σφράγισε τά στόματα, ἀναποδογύρισε ἀδέξια μερικά …μπουκαλάκια μέ νερό κι ἔκανε ἀπρόβλεπτα λάθη στά ὀνοματεπώνυμα!
 Ἀφοῦ ξεπεράσαμε τά τεχνικά προβλήματα, ἔριξα μία τελευταία ματιά στό ἔντυπο τῶν ὁδηγιῶν: «Οἱ ἐπιτηρητές ἔχουν βασική ὑποχρέωση ὥστε μέ τή στάση τους καί τή συμπεριφορά τους νά δημιουργοῦν κλίμα ἠρεμίας καί σεβασμοῦ τῶν ἐξεταζομένων». Πῶς ὅμως νά τό κάνεις αὐτό ὅταν εἶσαι κι ἐσύ ἀγχωμένος ἀπό τόν φόβο μήπως κάνεις κάποιο λάθος, μήπως κάποια παράλειψή σου γίνει ἀφορμή γιά νά δολιευτεῖ κάποιος τίς ἐξετάσεις…
Προσπάθησα νά χαλαρώσω λίγο καί νά μιλή­σω ζεστά στά παιδιά. Νά τά βοηθήσω νά ἠρεμήσουν. Ὁ πάγος εἶχε ἀρχίσει νά σπάει καί θά ἔ­- πρεπε τώρα νά κρατήσω τήν ἰσορροπία ἀνάμεσα στήν ἁπλότητα καί τόν σεβασμό.
 Τά θέματα ἦρθαν εὐτυχῶς χωρίς καθυστέρηση. Μαζί ξαναγύρισε καί ὁ ἀόρατος … «συνοδός» τῶν παιδιῶν πού γιά λίγο εἶχε παραμερίσει. Αὐτή τή φορά πιό κυριαρχικός, ἔκανε τίς καρδιές νά χτυπᾶνε γρηγορότερα, τά χέρια νά ἱ­δρώνουν καί τά στυλό νά παίρνουν φω­τιά!
 Εἶχα ἤδη προλάβει στά λίγα λεπτά πού μεσολάβησαν νά γνωρίσω τήν Ἀντιγόνη, πού ἐνῶ ἦταν ἀπό ἕνα χωριό τῆς Καρδίτσας φιλοξενοῦνταν τήν τελευταία χρονιά στή θεία της πού ἔμενε στή συμπρωτεύουσα• τόν Νῖκο, πού παρά τό ξαφνικό πρόβλημα ὑγείας του, εἶχε τό θάρρος νά συμμετάσχει στή διαδικασία τῶν ἐξετάσεων• καί τόν Ἄλντο, πού καταγόταν ἀπό γειτονική χώρα καί δέν ἤ­θελε μέ τίποτα νά ἐπιστρέψει στήν πα­- τρίδα του. Σκεφτόμουν πώς αὐτά τά παι­διά πίστευαν ὅτι μετά τίς ἐξετάσεις τους θά ἄνοιγε μπροστά τους ἕνας δρόμος, ἕνα παράθυρο στή ζωή.
 Στό πρῶτο θρανίο ἀριστερά ἔγραφε ἡ Κατερίνα, μία συμπαθητική, λιγομίλητη κοπέλα μέ κοκκινόξανθα μαλλιά… Φαινόταν πιό ὥριμη ἀπό τούς ὑπόλοιπους. Κάνοντας στήν ἀρχή ἔλεγχο τῶν στοι­χεί- ων πρόσεξα, καθώς δίπλα στό δελτίο ἐξεταζομένου βρισκόταν ἡ ταυτότητά της, πώς ἡ ἡμερομηνία γέννησής της ἀ­πεῖχε μόνο μία δεκαετία ἀπό τή δική μου! Φοροῦσε βέρα... δέν ρώτησα λεπτομέρειες. Σίγουρα προσδοκοῦσε κι ἐκείνη ν᾽ ἀνοίξει ἕνα παράθυρο...
 Δέν ξέρω ἄν ἡ προσδοκία τους αὐτή θά γινόταν πραγματικότητα. Ζοῦσα φέ­τος τήν ἴδια ἀγωνία μέ τή μεγάλη μου κόρη. Μπροστά μου εἶχα δεκαοκτώ νέους ἀνθρώπους πού ἀγωνίζονταν νά ἀποδείξουν στόν ἑαυτό τους καί στούς ἄλλους πώς μποροῦν κάτι νά κάνουν, πώς κάτι ἀξίζουν… Στήν πιό ἁπλή περίπτωση ἀγωνίζονται νά ἀποδείξουν στούς γονεῖς τους -καί ἡ Κατερίνα πιθανόν στά παιδιά της- πώς εἶναι ἀντάξιοι τῶν προσδοκιῶν τους. Ἤθελα νά φωνάξω δυνατά, νά τούς πῶ πώς τά ἀγαπῶ κι ἄς μήν εἶναι δικά μου παιδιά! Μέ κόπο σεβάστηκα τόν κανονισμό…
 Αὐθόρμητα ἔκανα μία εὐχή: Φώτισε, Θεέ μου, αὐτά τά παιδιά! Ἀνάλαβε Ἐσύ καί τήν προσπάθεια τοῦ καθενός μά καί τό ἀποτέλεσμα. Ἔσκυψα πάλι στό παρουσιολόγιο. Μοῦ φάνηκε πώς ἄλλαζε μέγεθος καί μορφή. Γινόταν μικρό, θαρρεῖς ὅλο καί πιό μικρό. Οἱ κωδικοί ὑποψηφίων ἦταν πλέον περιττές λεπτομέ­ρει- ες. Τό παρουσιολόγιο θύμιζε δίπτυχο… Καί ἡ εὐχή γινόταν τώρα ἱκεσία μυστική γιά κάθε ἕνα παιδί ξεχωριστά: Μνήσθητι Κύριε τῶν δούλων Σου Περικλῆ, Ἀντιγόνης, Ἰωάννας, Ἄλντο, Αἰκατερίνης, Νικολάου….

Ἡ ἐπιτηρήτρια

Ἀπολύτρωσις 71 (2016) 153-154

 Ἔκαναν ὄνειρα ἡ Ἄννα μέ τόν σύζυγό της τόν Λευ­τέ­ρη σάν ἔλαβαν δῶ­ρο σταλμένο ἀπό τόν οὐρανό αὐτό πού χρόνια ἐπιθυμοῦσαν… Κι ὅταν γιά πρώ­τη φορά ἄκουσαν στόν καρδιο­το­κογρά­φο τούς χτύπους τῆς μικρῆς ζωῆς πού ἡ Ἄν­να φιλοξενοῦσε στά σπλάχνα της, σκίρτησαν καί οἱ δύο μπροστά στό θαῦ­μα τοῦ Θεοῦ! Ἔκαναν ὄνειρα! Φανταζόταν ἐκεί­νη τόν ἑαυτό της μέ ἕνα βρεφάκι στήν ἀγκαλιά νά χύνει πάνω του ὅλη τή μητρι­κή στοργή της… Καί ὁ Λευτέρης ζωγράφιζε μέ τόν νοῦ του τό μέλλον: ἕναν πα­τέρα νά κρατᾶ ἀπό τό χέρι τό παλληκάρι του καί νά πηγαίνει νά τό γράψει στό σχολεῖο!
 Στή χαρά καί στήν προσμονή τοῦ καινούργιου μέλους τῆς οἰκογένειας μία εἴδηση-κεραυνός ἦρθε νά σβήσει τά ὄνει­ρά τους: τό ἔμβρυο πού σέ λίγους μῆνες θά ἄνοιγε τά μάτια του στήν ἐξωμήτρια ζωή ἦταν παιδί μέ σύνδρομο. Κι αὐτό ἦ­ταν τό παιδί τους... Τό παιδί πού ἀπέθεσαν πάνω του ἐλπίδες, ὄνειρα, σχέδια… Τώρα; Τί νά κάνουν; Βρέθηκαν πολλοί «σύμβουλοι» νά τούς βοηθήσουν, προτείνοντας διακοπή κύησης «γιά τό καλό ὅ­λων». Ὅμως αὐτό τό παιδί, τό δικό τους παιδί, ἦταν δῶρο, δῶρο σταλμένο ἀ­-πό τόν Θεό ὡς ἀπάντηση στήν ἐπίμο­νη προσευχή τους. Ἔτσι τό ζοῦσαν ἀ­πό τήν πρώτη στιγμή. Κι αὐτή ἡ βεβαι­ό­τη­τα τούς ἔριξε καί πάλι μέ εὐ­γνω­μο­σύνη στά γόνατα καί θέριεψε ἡ πίστη τους στήν προσπάθεια ὑποταγῆς στό πάνσοφο θέλημά Του.
 Γεννήθηκε ὁ μικρός καί πῆρε τό ὄ­νο­μα Ἀναστάσιος. Μεγάλωνε μέσα στήν ἀ­γάπη τῶν δικῶν του, μά δέν ἀναπτυσ­σόταν ὅπως τά ἄλλα παιδιά τῆς ἡλικίας του. Περίμεναν σιγά-σιγά νά ἀρχίσει νά στηρίζει τό κεφαλάκι του, νά κάθεται, νά κάνει τά πρῶτα του βήματα, μά ἐκεῖνος δέν ἔλεγε νά ἀποχωριστεῖ τό παιδικό κρεβατάκι του. Πέρασαν ἔτσι δύο, πέντε, δέ­κα χρόνια… Μπορεῖ ὁ Ἀναστάσης νά μήν κατάφερε νά μιλήσει, νά περπατήσει, νά ἀναπτύξει δεξιότητες. Μποροῦσε ὅ­μως νά νιώθει τήν ἀγάπη μέσα ἀπό τήν ἀκούραστη φροντίδα τῶν δικῶν του καί νά χαμογελᾶ. Κι ἄν δέν εἶχε τή δυνατότητα νά ἐκφράσει μέ λέξεις αὐτό πού ἤθελε, εἶχε μία μάνα δί­πλα του, σάν ἄγγελο πι­στό, νά προλα­βαίνει τήν κάθε ἀνάγκη του.
 Τόν Ἀναστάση τόν γνώρισα μέσα σέ ἕναν θάλαμο τῆς Παιδιατρικῆς κλινικῆς τοῦ Νοσοκομείου, ὅταν χρειάστηκε νά νοσηλευτεῖ γιά μία λοίμωξη. «Τίκ τάκ, τίκ τάκ, καρδούλα νά χτυπᾶς• τίκ τάκ, τίκ τάκ, νά ζῆς γιά νά ἀγαπᾶς», ἄκουσα νά σιγοτραγουδᾶ ἡ καλλίφωνη μανούλα του, σάν τόν περιποιοῦνταν, κι ἐκεῖνος τήν εὐχαριστοῦσε μέ ἕνα πλατύ χαμόγελο. Ὅ­ταν πονοῦσε δάκρυζε, καί τό καλύτερο παυσίπονο ἦταν τό χάδι τῆς μανούλας του. Αὐ­τή ἡ μάνα... χρειάστηκε νά μείνει καιρό μές στό Νοσοκομεῖο μέ τό παιδί, ὅμως πάντα μέ τό χαμόγελο• δέν ξεχνοῦ­σε νά εὐχαριστεῖ γιατρούς καί νοσηλευτές γιά τή φροντίδα τους. Κι ἦταν μία διαρκής μαρτυρία τῆς Ἀνάστασης τοῦ Ἀναστάση ἡ μη­τέ­ρα κι ἦταν ἕνα μήνυμα ἐλπίδας μές στόν ναό τοῦ πόνου.
 Ἐκείνη τή νοσηλεία ἀκολούθησαν κι ἄλλες στά δύο ἑπόμενα χρόνια. Μεγάλη Παρασκευή καί …«τίκ τάκ», ἡ καρδούλα τοῦ Ἀναστάση ἔπαψε νά χτυπᾶ ἤ μᾶλλον ἄρχισε νά χτυπᾶ σέ ἄλλη συχνότητα. Κι ἔφυγε ὁ Ἀναστάσης ἀπό αὐτή τή γῆ γιά νά προλάβει νά γιορτάσει τήν Ἀνάσταση μέ τόν ἀναστάντα Κύριο στόν οὐρανό!
 Προσπάθησα νά κρύψω τά δάκρυά μου ὅταν ἡ Ἄννα, τήν ἑ­πόμενη μέρα, Κυριακή τοῦ Πά­σχα, σάν ἄλ­λη μυροφόρα ἦρθε νά πεῖ στούς θαλάμους τοῦ Νοσοκομείου τό «Χρι­στός Ἀνέστη»! «Ἡ κηδεία τοῦ Ἀναστάση μου ἦ­ταν ἕνα πανηγύρι, τό πανηγύρι τῆς Λαμ­πρῆς! Κι ἐκεῖ­νος πόσο ἔ­λα­μπε…». Κι ἔφερε τά μύ­ρα τῆς ἀ­γάπης της αὐτή ἡ χριστιανή μά­να γιά νά τά προσφέρει καί σέ ἄλ­λες μάνες πού σήκωναν τόν σταυ­- ρό τους συνοδεύοντας τό ἄρρωστο παιδί τους μές στό Νοσο­κομεῖο τή μέρα τῆς Λαμ­πρῆς... Γιά νά μήν πάψει νά ἀντηχεῖ τό τραγούδι τῆς καρδιᾶς της: «Τίκ τάκ, τίκ τάκ, καρδούλα νά χτυ­πᾶς• τίκ τάκ, τίκ τάκ, νά ζῆς γιά νά ἀγα­πᾶς». Γιά νά φτάνει ὥς τήν πονεμένη γῆ μας ἡ ἐλπιδοφόρα φωνή τοῦ Ἀναστάση: «Ἀληθῶς Ἀνέστη ὁ Κύριος».

Β. Ἀ.
Παιδίατρος

 Στίς 6 Ἀπριλίου 2016, ἐπιστρέφοντας ἀπό τή Λειτουργία στήν ἐκ­κλη­σία τῆς ἐνορίας του, ὁ Ἰωάννης Νικολαΐδης κάθισε γιά λίγο στό γραφεῖο του καί καθώς δέν αἰσθανόταν καλά ξάπλωσε γιά λίγο στόν κανα­πέ. Σάν νά τόν πῆρε ὁ ὕπνος, καί ἡ ψυχή του πέταξε ὡσάν ἕνα κάτασπρο που­λί στόν οὐρανό, γιά ν’ ἀνταμώσει τόν ἀγαπημένο του Χριστό. Ἰδεώδεις οἱ τελευταῖες στιγμές, κα­θώς τίς εὐχόμαστε ὅλοι προσευχόμενοι: «Χριστιανὰ τὰ τέλη τῆς ζωῆς ἡμῶν, ἀνώδυνα, ἀνε- παίσχυντα, εἰρηνικά…». Ὄντας μακριά, δέν μπόρεσα νά παρευρεθῶ καί νά ψάλω ὅ­πως θά ἤθελα στήν ἐξόδιο Ἀκολουθία τοῦ ἀ­γαπη­μέ­νου μου φίλου, καί γι’ αὐ­τό χαράζω αὐτές τίς πρόχειρες ἀράδες πρός τιμήν του καί εἰς μνημόσυνον αἰώνιον.

 Ἐκφράζοντας ἐγκάρδια συλλυπητήρια στήν οἰκογένειά του, ἐπιθυμῶ νά συλλυπηθῶ καί τό περιοδικό «Ἀπολύτρωσις», ὅπου ἀπό χρόνια ὁ Γιάννης συνεργαζόταν μέ ποιήματα, διηγήματα, δοκίμια, σχόλια καί κριτικά ση­μειώ­μα­τα, κοντά στόν ἀλησμόνητο φίλο μας καθη­γητή Στέργιο Σάκκο.
 Γιά τόν φιλόλογο, τόν ποιητή καί κριτικό τῆς Χριστιανικῆς μας Λογοτεχνίας ἔγραψα παλαιότερα στήν «Ἀπολύτρωσι» (Μάρτιος 1999), καθώς καί τό 2001, προλογίζοντας τό βιβλίο του «Νεοελληνική Χριστιανική Λογοτεχνία - Προσεγγίσεις καί Ἀποτιμήσεις», πού εἶχε ἀφιερώσει «Στήν ἱερή μνήμη τοῦ Ἀλεξ. Παπαδιαμάντη». Σ’ αὐτό τό βιβλίο τῶν 206 σελίδων ὁ Ἰ. Ἀ. Ν. ἐκθέτει τίς ἰδέες του γιά τή σύγχρονη Χριστιανική λογοτεχνία μας, τά γνωρίσματα καί τόν σκοπό της, τά ὅριά της καί τίς χρονικές περιόδους, ὅπως τίς ἔ­βλε­πε. Ἐπίσης, ἐκεῖ μᾶς δίνει τά σπουδαιότερα ὀνόματα τῶν Χριστιανῶν Λογοτεχνῶν, ἀρχίζοντας ἀ­πό τόν Σολωμό καί φτάνοντας ὥς τίς μέρες μας.
  Ο Ἰ. Ἀ. Ν. ἦταν κραταιός φιλόλογος καί εἶχε βαθύτατη γνώση τῶν ἑλληνικῶν καί τῶν θεολογικῶν γραμμάτων, γι’ αὐτό καί τά βιβλί­α του (πρωτότυπα ἤ μεταφράσεις ἀπό τά ἀρ­χαῖα ἤ τά βυζαντινά κείμενα) εὐωδιάζουν ἑλ- ληνικότητα καί ὀρθόδοξη πνευματικότητα. Ὁ πεζογράφος, ποιητής καί κριτικός Ἰ. Ἀ. Ν. ἄνοιξε δρόμους μέ ὅλα τά βιβλία του, ἀπ’ ὅ­που ἡ πνευματική δροσιά καί χάρη τῆς τέχνης περνάει εὐεργετικά καί καλλιεργεῖ ὅλες τίς νεώτερες ἀγωνιζόμενες συνειδήσεις. Μακάρι ὁ Θεός νά δώσει νά βλαστήσουν οἱ σπόροι πού ἔριξε μέ τήν τέχνη του καί νά καρποφορήσουν σ’ ὅλους τους χώρους τῆς Ἑλληνορθοδοξίας!
 Σ’ ἕνα ἀπό τά τελευταῖα του ποιήματα ἔγραφε ὁ Γιάννης:
«Ὤ, μήν ἀργεῖς, σέ καρτερῶ μ’ ἀδημονία
γεμάτη προσδοκία τῶν Ἐθνῶν
καί τή δική μου!»
Καί δέν ἄργησε ἡ πρόσκληση καί ἡ ἄνωθεν ἐπίσκεψη.
Καλή Ἀνάσταση καί καλόν Παράδεισο, ἀγαπημένε μας ἀδελφέ Γιάννη!

Π.Β. Πάσχος

Ἦταν στ’ ἀλήθεια ἰδιαίτερη καί ξεχωριστή προσωπικότητα. Ὁ δη­μο­σιογράφος καί ἱστορικός Ἰωάννης Φιλήμων δίκαια καί πολύ εὔστοχα τήν εἶχε χαρακτηρίσει «ἐπιβλητικὴν καπετάνισσαν, πρὸ τῆς ὁ­ποίας ὁ ἄνανδρος ᾐσχύνετο καὶ ὁ ἀνδρεῖος ὑπεχώρει». Περί Μπουμπουλίνας ὁ λό­γος.

 Εἶχε μέσα στό αἷμα της τοῦ πατέρα της τόν ἡρωισμό, καθώς ὁ Σταυ­ριανός Πινότσης συμμετεῖχε στά Ὀρλωφικά καί γι᾽ αὐτό συνελήφθη. Ὁ ὑδραῖος πλοίαρχος ἀρρώστησε στίς φυλακές τῆς Κωνστα­ντινούπολης καί ἡ σύζυγός του Σκεύω Κοκκίνη τόν ἐπισκέφθηκε ἑτοιμόγεν­νη. Καί τελικά στίς 11 Μαΐου 1771 μέσα στή σκοτεινή φυ­λακή ἡ Λα­σκα­ρίνα πρωτοβλέπει τό φῶς τοῦ ἥ­λιου.
 Μεγαλώνει στίς Σπέτσες μαζί μέ τά ὀκτώ ἑτεροθαλῆ ἀδέλφια ἀπό τόν δεύτερο γάμο τῆς χήρας Σκεύως. Ἀπό πολύ νωρίς φαίνεται ὁ ἡγετικός της χαρακτήρας. Κινεῖται ὡς ἀρχηγός τῆς οἰκογένει­ας κι ἐπιβάλλεται ἀμέσως μέ τόν δυναμισμό της, μέ τήν ἀκαταμάχητη ἀποφασιστικότητά της.
 Αὐτή ἡ μελαχρινή κοπέλα μέ τήν ἀρχοντική κορμοστασιά παντρεύεται δύο φορές, στά 17 της καί στά 30, ἀλλά χηρεύει διπλά. Οἱ σύζυγοι σκοτώνονται σέ συγκρούσεις μέ πειρα­τές. Μένει, λοιπόν, ἡ Λασκαρίνα ἀπό τό 1811 χήρα μέ 6 παιδιά καί μέ τό ὄνομα τοῦ δεύτερου συζύγου Δη­μητρίου Μπούμπουλη πλέ­ον νά τή συνοδεύει. Στά χέρια της κρατᾶ μία τεράστια περιουσία σέ πλοῖα, ἀκίνητα ἀλλά καί μετρη­τά. Θά μποροῦσε νά σκεφτεῖ τά παιδιά της, τά ἀπαραίτητα γιά τήν ἐποχή προικιά, τήν τακτοποίησή τους. Κι ὅμως... αὐτή ἡ γενναία καρδιά ζοῦσε κι ἀνέπνεε γιά ἕνα καί μόνο σκο­πό: τήν ἐλευθερία τῆς Ἑλλάδας!
 Παράτολμη καί θαρραλέα, αὐξάνει τήν πε­ριουσία της μέ σωστή διαχείριση. Οἱ Ὀθωμανοί ἐποφθαλμιοῦν τόν πλοῦτο της καί γυρεύουν νά δημεύσουν τήν περιουσία της μέ τήν ἀληθινή κατηγορία ὅτι ὁ Μπούμπουλης εἶχε πολεμήσει μέ δικά του πλοῖα στό πλευρό τῶν Ρώσων ἐναντίον τῶν Τούρκων.
 Ἡ ἀτρόμητη Μπουμπουλίνα δέν εἶναι διατεθειμένη νά παραδώσει ὅσα προορίζονται γιά τήν ἐπανάσταση πού μέ τόση λαχτάρα ἑτοιμάζουν οἱ Ἕλληνες. Καταφθάνει στήν Κων­σταντινούπο­λη. Ζητᾶ πρῶτα προ­στασία ἀπό τόν ρῶσο πρέσβη. Ἡ Ρωσία ἀναγνωρίζει τήν προσ­φο­ρά τοῦ συζύγου καί παρέχει στή Μπουμπουλίνα ἕνα κτῆμα στήν Κριμαία νά ἀσφαλιστεῖ μέχρι νά περάσει ἡ τρικυμία.
Προτοῦ φύγει ἀπό τήν Πόλη ἡ τετραπέρατη Λασκαρίνα ἐξασφαλίζει συνάντηση μέ τή Βαλιδέ. Ἡ μητέρα τοῦ σουλτάνου ἐντυ­πω­σι­άζεται ἀπό τή δυναμική Ἑλληνίδα καί πείθει τόν γιό της νά προσ­τατεύσει μέ ἔγγραφο τήν περιουσία τῆς Μπουμπουλίνας!
 Αὐτή τήν περίοδο ἐντείνει τίς προετοιμασίες ἀγοράζοντας ὅπλα ἀπό λιμάνια τοῦ ἐξωτερικοῦ. Ὁλο­κλη­ρώνει μία κορβέτα 48 πή­- χεις! Αὐτή θά εἶναι ἡ ναυαρχίδα της. Ὡς γνήσια Ἑλληνίδα πού καμαρώνει γιά τή λαμπρή ἀρχαιοελληνική ἱ­στορία, τήν ὀνομάζει «Ἀ­γαμέμνων» καί τήν ἐξοπλίζει μέ 19 κανόνια! Τό πρῶτο ἑλληνικό πολεμικό πλοῖο! Τί κι ἄν ἔφτασαν καταγγελίες στήν Πύλη! Κατορθώνει δωροδοκώντας τόν τοῦρκο ἐπιθεωρητή νά συνεχίσει μέ πάθος τή ναυπήγηση.
Οἱ Σπέτσες εἶναι τό πρῶτο ἑλληνικό νησί πού κηρύσσει ἐπανάστα­ση στίς 3 Ἀπριλίου 1821. Ἡ κα­πε­τάνισσα ξεσηκώνει μέ λόγο καί μέ ἔργο, ἐμπνέει τά «γενναῖα παλληκάρια της», ὅπως συνήθιζε νά τά ἀποκαλεῖ, καί βά­ζει φωτιά στίς καρδιές τους. Δραστήρια καί φλογερή, δίνει ἁπλόχερα γιά τίς ἀνάγκες τῆς Ἐ­πανάστασης καί ξοδεύει σχεδόν ὅλη τήν περιουσία της μόλις στά δύο πρῶτα χρόνια! Συντηρεῖ πλοῖα, ἀλ­λά ἀναλαμβάνει οἰκονομικά καί τό πλήρωμα.
 Τό ὄνομά της εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένο μέ τήν πολιορκία στό Ναύπλιο, ἐνῶ τό ψυχικό σθένος αὐτῆς τῆς Ἑλληνίδας φάνηκε καί στή μάχη τοῦ Ἄργους ὅπου ὁ γιός της σκοτώθηκε πολεμώντας γενναῖα. Πονᾶ ἡ μάνα βλέποντας τόν ἐχθρό νά ἀ­ποκεφαλίζει τόν Γιάννο της. Τό λα­κω­νικό μήνυμα πού ἔστειλε στήν προσωρινή Κυβέρνηση εἶναι ἀπόδειξη τοῦ μεγαλείου πού ἔκρυβε μέ­σα της αὐτή ἡ γυναίκα: «Ὁ γιός μου εἶναι νεκρός, ἀλλά τό Ἄργος ἔ­μεινε στά χέρια μας».
Βρισκόμαστε πλέον στά 1825. Ὁ ἐμφύλιος πόλεμος σπαράζει τούς Ἕλληνες. Ἡ Μπουμπουλίνα δια­μαρ­τύρεται γιά τήν ἄδικη φυλάκιση τοῦ Κολοκοτρώνη. Καί τότε ὑφίσταται κι αὐτή τίς συνέπειες... Τῆς ἀ­φαιροῦν τό κομμάτι γῆς πού τῆς εἶχαν παραχωρήσει τιμητικά στό Ἄργος γιά τίς ὑπηρεσίες της καί τήν ὑποχρεώνουν νά φύγει στίς Σπέτσες.
 Λειώνει ἡ καρδιά τῆς γενναίας καπετάνισσας. Τήν ὥρα πού ὁ Ἰ­μπραήμ ἀποβιβάζεται μέ νέες δυνάμεις καί ἀνακαταλαμβάνει τήν Πε­λοπόννησο, τήν ὥρα πού θά ἔπρεπε ὅλοι οἱ Ἕλληνες νά εἴμαστε ἑνωμένοι σάν μία γροθιά, ἡ ἀθεράπευτη διχόνοια πού μαστίζει τό ἔθνος μας φυλακίζει ἥρωες, ἐξορίζει πατριῶτες, σπέρνει διασπαστικά αἰσθήματα. Κι ὅμως ἡ ἑλληνική καρδιά της δέν βα­στᾶ. Παραμερίζει τήν πικρία κι ἑτοιμάζεται νά ἀναδιοργανώσει τίς δυνάμεις της καί νά συμ­μετάσχει στήν ἀπώθηση τοῦ Ἰμπραήμ. Δέν πρόφτασε ὅμως νά πραγματοποιήσει τό σχέδιό της.
 Στίς 22 Μαΐου τοῦ 1825 ἐξαγρι­ωμένοι ἄντρες ἀπό τήν οἰκογένεια Κούτση γυρεύουν πίσω τήν Εὐγενία Κούτση, μιά καί ἡ Μπουμπουλίνα πλέον δέν εἶχε περιουσία καί δέν ἤθελαν τόν γιό της Γεώργιο γιά γαμπρό. Ὕστερα ἀπό μία ἔν­τονη λογο­μα­χία, τό κακό δέν ἄργησε νά συμβεῖ. Ἕνα βόλι τήν ἔριξε νεκρή… Ἦ­ταν τυχαῖο; Ἦταν δολοφονία; Ἄ­γνωστο. Τό μόνο σίγουρο εἶναι πώς αὐτή ἡ λεοντόκαρδη ἡρωίδα πού ὁρμοῦσε ἄτρομη ἐνάντια στόν ἐχθρό διψώντας γιά λευτεριά χάθηκε τόσο ἄδικα ἀπό χέρι ἀδελφικό.
 Τό ἴδιο ἄδικο τέλος μέ τήν καπετάνισσά του εἶχε καί τό θρυλικό της πλοῖο… Οἱ ἀπόγονοι δώρισαν στό ἑλληνικό κράτος τό «Ἀγαμέμνων» γιά νά ἐνδυναμωθεῖ ὁ ἐλάχιστος ἑλ­­- ληνικός στόλος. Ὅταν ὅμως ὁ Μια­ούλης θέλησε νά ἀντιταχθεῖ στόν Καποδίστρια, ἀντέδρασε πυρπο­λών­τας τό πλοῖο τῆς Μπουμπου- λίνας! Ἡ σολωμική «διχόνοια ἡ δολε­ρή» ἔ­-δρα­σε καί πάλι καταστροφικά.
Μέσα στό συγκεχυμένο κλίμα τῆς ἐποχῆς μας πού μαστιζόμαστε ἀπό ἀλληλοκατηγο­ρί­ες, πού ὅλοι διεκδικοῦν ἡγεσίες καί πρωτεῖα δί­χως ἴχνος θυσίας, ἔρχεται ἡ μορφή τῆς Μπου­μπουλίνας νά μᾶς προβληματίσει. Ἔ­δωσε τά καράβια της, τήν περιουσία της ὅλη κι ἔμεινε κοινωνικά περιφρο­νημένη. Πρόσφερε τά παιδιά της θυσία γιά τήν πατρίδα καί ἦταν ἕτοιμη νά δώσει γιά τή λευτεριά μας καί τήν τελευταία σταγόνα τοῦ αἵματός της. Μόνο πού δέν τήν ἀφήσαμε νά θυσιαστεῖ σέ μία μάχη ἡρωικά. Κι ὅταν με­τά τόν θάνατό της ἔμεινε τό πλοῖο της νά συνε­χίζει τόν ἀγώνα τῆς κυρᾶς του, τό βυθίσανε κι αὐτό πάλι χέρια ἑλληνικά, γιά νά ἐπιβεβαιωθεῖ ἡ τραγικότητα τοῦ διχασμοῦ. Γιατί νά μή μᾶς διδάσκουν τά παραδείγματα ἀπό τήν ἱ­στορία;
Μία τέτοια ἡρωίδα ἀξίζει νά τήν προβάλλουμε ὡς πρότυπο φιλοπατρίας στίς νέες γενιές. Ὅσο σιωποῦ­με, δραστηριοποιοῦνται οἱ γείτονες καί τή διεκδικοῦν ὡς δική τους ἡρω­ί­δα. Στά σχολικά τους βιβλία κατατάσσουν τή Μπουμπουλίνα, καθώς καί τόν Κολοκοτρώ­νη καί τόν Μπότσαρη στούς φιλέλληνες δίπλα στόν λόρδο Βύρωνα! Κι ἐμεῖς τηροῦμε σιγήν ἰχθύος μπροστά σέ μία τέτοια παραχάραξη τῆς ἱστορίας! Ὡστόσο, κάθε σελίδα στήν πολυκύμαντη ζωή τῆς Μπουμπουλίνας βρον­το­φωνάζει πώς ἡ ἡρωίδα εἶχε καταγωγή, καρδιά καί συνείδηση ἑλληνική!

Ἀγγελική Τσιραμπίδου
Φιλόλογος

Ἀπολύτρωσις 71 (2016) 141-143

 Εἶναι πολύ παρήγορο, ἀλλά καί τιμητικό γιά τόν λαό μας, πού δέν ξεχνᾶ ποτέ τήν Πόλη του καί τόν αὐτοκράτορά του καί πού κάθε χρόνο, στίς 29 Μαΐου, τιμᾶ καί μνημονεύει μέ ἰδιαίτερη εὐλάβεια τούς μάρτυρες τῆς Ἅλωσης.
 Ἐκεῖνο ὅμως πού, ὅταν γίνεται, γίνεται κάπως δειλά καί συγκαλυμμένα, εἶναι ἡ ἀ­ναφορά στόν ρόλο πού ἔπαιξαν οἱ Δυτικοί σέ σχέση μέ τά λυγμικά γεγονότα τῆς πτώσης.
 Σέ ὅ,τι ἀφορᾶ στόν ρόλο τῶν Φράγκων, τά πράγματα εἶναι ἁπλά, ἀλλά, δυστυχῶς, ἀποσιωπῶνται σκοπίμως.
 Διακόσια πενήντα χρόνια πρίν ἀπό τήν Ἅλωση τῆς Πόλης, οἱ λεγόμενοι Σταυροφόροι -οἱ τότε δυτικές συμμαχικές δυνάμεις- ἀναδεικνύονται μέ τή δράση τους ὡς οἱ πλέον πολύτιμοι πρώ­ιμοι σύμμαχοι τῶν Τούρκων. Διότι, μέ τήν παρότρυνση καί τίς εὐλογίες τοῦ τότε πάπα καί μέ τό πρόσχημα τῆς ἀπελευθέρωσης τῶν Ἁγίων Τόπων, καταλύουν τή Ρωμανία/Βυζαντινή αὐτοκρα­τορία, ἐγκαθιστοῦν φράγκους ἡγεμόνες στά διάφορα τμήματά της, καταστρέφουν ὁλοσχερῶς τήν Κωνσταντινούπολη, τή λεηλατοῦν καί φορτώνουν στά καράβια τους ὅλα της τά τιμαλφῆ.
 Ὁ ἱστορικός Νικήτας Χωνιάτης, αὐτόπτης μάρτυρας τῆς λεηλασίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπό τούς σταυροφόρους τό 1204, περιγράφει λεπτομερῶς τήν καταστροφή καί τίς ἁρπαγές τῶν θησαυρῶν τῆς Βασιλεύουσας: «...Ἔβλεπε κανείς ὄχι μόνον τίς ἱερές εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ νά θραύονται μέ ἀξίνες καί νά ρίπτονται στό χῶμα καί τά στολίδια τους νά ἀποσπῶνται χωρίς φειδώ καί προσοχή καί νά ρίχνονται στή φωτιά, ἀλλά καί τά σεπτά καί πανάγια σκεύη νά ἁρπάζονται μέ θράσος ἀπό τούς ναούς, νά ρίχνονται στή φωτιά καί νά παρέχονται στά ἐχθρικά στρατεύματα ὡς ἁπλός ἄργυρος καί χρυσός».
 Ἡ καθηγήτρια Βυζαντινῆς  Ἱστορίας στό Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν Ἀθηνᾶ Κόλια-Δερμιτζάκη, παρουσιάζοντας τόν ἀπολογισμό τῆς δραματικῆς αὐτῆς ἀπογύ­μνω­σης τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπό τούς θησαυρούς της, γράφει:
 «Ἡ Κωνσταντινούπολη ἄδειασε ἀπό κάθε πλοῦτο δημόσιο, ἰδιωτικό καί ἐκκλησιαστικό... Τεράστια ἀπώλεια γιά τήν τέ­χνη ἦταν ἡ καταστροφή σημαντικοῦ ἀριθμοῦ χάλκινων ἀγαλμάτων καί συμπλεγμάτων, τά ὁποῖα οἱ νέοι κύριοι τῆς Αὐτοκρατορίας τεμάχισαν καί ἔλιωσαν, γιά νά τά μετατρέψουν σέ νομίσματα». Του­τέστιν, τά ἱδρυτικά κεφά­λαια τῶν Τρα­πεζῶν τῶν σημερινῶν μας ἑταίρων.
  Ἀπό τότε ἡ Ρωμανία ποτέ δέν μπόρε­σε νά ξανασταθεῖ στά πόδια της.  Ἡ καταστροφή πού ὑπέστη στά 1204 ἀπό τούς φράγκους σταυροφόρους ἦταν τόσο μεγάλη πού, στήν κυριολεξία, τήν παρέλυσε ἐντελῶς.
 Ἔτσι λοιπόν, ὅταν οἱ Τοῦρκοι τό 1453 φτάνουν ἔξω ἀπό τά τείχη τῆς Κωνσταντινουπόλεως καί τήν πολιορκοῦν, δέν βρίσκονται πλέον ἀπέναντι σέ μία πανί­σχυρη αὐτοκρατορία, ἀλλά μπρο­στά σέ μία Πόλη ἀδύναμη καί ἀπομονωμένη.
 Ὅπως γίνεται κατανοητό, στήν πρα­γμα­τικότητα ἡ Ρωμανία δέν καταλύθηκε τό 1453 ἀπό τούς Τούρκους, ἀλλά τό 1204 ἀπό τά παποκίνητα δυτικά συμμαχικά στρατεύματα. Τό 1453 μέ τήν Ἅλωση τῆς Πόλης ζήσαμε ἁπλῶς τό τελευταῖο ἐπεισόδιο ἑνός πολυχρόνιου δράματος.
  Αὐτά τά πράγματα ἄς τά θυμόμαστε καλά, διότι μονάχα ἔτσι θά μποροῦμε νά ἑρμηνεύουμε σέ βάθος καί τά σημερινά καμώματα τῶν Δυτικῶν καί ἀναλόγως νά προφυλαγόμαστε.

Φώτης Μιχαήλ
Ἰατρός