Τά παιδιά γύρω στά τρία τους χρόνια ἀρχίζουν τά πρῶτα τους ψέματα. Αὐτό συμβαίνει ἐπειδή συνειδητοποιοῦν ὅτι οἱ ἐνήλικοι δέν διαβάζουν τή σκέψη τους καί μποροῦν νά δίνουν στούς ἄλλους ψευδεῖς πληροφορίες, ἴσως γιά νά ἀποφύγουν φασαρίες ἤ νά καλύψουν κάτι.

 Γενικῶς, τά παιδιά στήν ἡλικία τῶν 4-6 ἐτῶν λένε περισσότερα ψέματα. Γίνονται πιό ἐπιδέξια στή γλῶσσα τοῦ σώματος καί εἶναι καλοί ἠθοποιοί, ἀλλά συχνά μπλέκονται καί τά ἴδια στήν προσ­πάθεια νά δώσουν παραπέρα ἐξηγήσεις.
 Ὅταν φτάσουν στή σχολική ἡλικία, λένε συχνότερα ψέματα τά ὁποῖα εἶναι πιό σύνθετα, καθώς τό λεξιλόγιό τους ἀναπτύσσεται καί ἀντιλαμβάνονται καλύτερα πῶς σκέφτονται οἱ ἄλλοι. Στήν ἡλικία τῶν ὀχτώ, τά παιδιά μποροῦν νά λένε πετυχημένα ψέματα, χωρίς τόν κίνδυνο νά πιαστοῦν.

 Τά παιδιά ψεύδονται γιά πολλούς λόγους:
 •Θέλουν νά κρύψουν κάτι μέ τήν ἐλπίδα νά ἀποφύγουν τήν τιμωρία.
 •Γιά νά διερευνήσουν καί νά πειραματιστοῦν μέ τίς ἀπαντήσεις καί τίς ἀντιδράσεις τῶν γονιῶν τους.
 •Γιά νά μεγαλοποιήσουν μία ἱστορία ἤ νά ἐντυπωσιάσουν τούς ἄλλους.
 •Γιά νά προσελκύσουν τήν προσο­χή τῶν ἄλλων, ἀκόμη καί ἄν γνωρίζουν ὅτι ὁ ἀκροατής ἤ οἱ ἀκροατές ξέρουν τήν ἀλήθεια.
 •Γιά νά χειριστοῦν μία κατάσταση.

Ἐνθαρρύνετε τήν εἰλικρίνεια!
 Μόλις τά παιδιά μεγαλώσουν ἀρκετά ὥστε νά καταλαβαίνουν τή διαφορά ἀνάμεσα στό πραγματικό καί στό φανταστικό, εἶναι καλό νά τά ἐνθαρρύνουμε καί νά τά ὑποστηρίζουμε νά λένε τήν ἀλήθεια.
 Νά εἶστε θετικοί καί νά τονίζετε τή σημασία καί τήν ἀξία πού ἔχει ἡ εἰλικρίνεια γιά τήν οἰκογένεια. Μπορεῖτε νά τούς διηγηθεῖτε ἱστορίες πού ὑπογραμμίζουν τή σημασία τῆς εἰλικρίνειας, ὅπως τόν γνωστό μύθο τοῦ Αἰσώπου μέ τόν βοσκό καί τόν λύκο.
Γενικά, εἶναι καλύτερα νά διδάξουμε στά παιδιά μας νά λένε τήν ἀλήθεια ἀπό τό νά τά τιμωροῦμε γιά ἥσσονος σημασίας παραπτώματα.

Πῶς πρέπει νά ἀντιδράσετε ὅταν τό παιδί σας λέει ψέματα;
 •Ἄν τό παιδί σας σᾶς λέει κάτι πού εἶναι φανταστικό ἤ ἀποτέλεσμα μίμησης, μπορεῖτε ἁπλῶς νά συμφωνήσετε. Ἡ μίμηση καί ἡ φαντασία εἶναι πολύ σημαντικές δυνάμεις γιά τήν ἀνάπτυξη τοῦ παιδιοῦ. Γιά παράδειγμα, ἐπηρεασμένο τό παιδί σας ἀπό τίς ἱστορίες γιά τόν Τρω­ικό Πόλεμο, μπορεῖ νά σᾶς πεῖ πώς εἶναι ὁ Ἀχιλλέας. Θά μπορούσατε νά τοῦ ἀν­ταπαντήσετε ρωτώντας το σχετικά μέ τίς ὑπερδυνάμεις του.
 •Βοηθῆστε τό παιδί νά ἀποφύγει νά ἐμπλακεῖ σέ καταστάσεις ὅπου νιώθει ὅτι πρέπει νά πεῖ ψέματα.
 •Ὑπερβολικές ἱστορίες κομπορρημοσύνης μπορεῖ νά εἶναι ὁ τρόπος ἑνός παιδιοῦ νά κερδίσει τόν θαυμασμό καί τόν σεβασμό τῶν ἄλλων. Ἄν αὐτό συμβαίνει συχνά, ἴσως χρειάζεται νά δοκιμάσετε περισσότερο τή χρήση τοῦ ἐπαίνου, γιά νά ἐνισχύσετε τήν αὐτοεκτίμηση τοῦ παιδιοῦ σας.
 •Βεβαιωθεῖτε ὅτι ἔχετε σαφεῖς κανόνες σχετικά μέ τήν ἀποδεκτή συμπεριφορά στό σπίτι σας. Τά παιδιά εἶναι πι­­θανότερο νά συμπεριφερθοῦν ἐντός τῶν ἀποδεκτῶν ὁρίων, ἄν ἐπιβάλλονται ξεκάθαροι κανόνες.
 •Ὅταν τό παιδί σας ἀναγνωρίζει ὅτι ἔκανε κάποιο λάθος, ἐπαινέστε το γιά τήν εἰλικρίνειά του. Ὄντως εἶναι σπουδαῖ­ο νά γνωρίζει τό παιδί σας ὅτι δέν ἐκνευρίζεστε, ὅταν ὁμολογεῖ κάτι ἀρνητικό.
 •Ἄν τό παιδί σας σκοπίμως σᾶς παραπλανᾶ, ἄς γνωρίζει ὅτι τό ψέμα δέν εἶναι ἀποδεκτό. Ἐξηγῆστε του γιατί τό ψέ­μα δέν εἶναι καλό πράγμα καί ὅτι δέν θά μπορεῖτε νά τό ἐμπιστεύεστε στό μέλλον.
 •Προσπαθῆστε νά ἀντιμετωπίσετε τό ψέμα χωριστά ἀπό τή συμπεριφορά πού ὁδηγεῖ σ᾽ αὐτό. Ἄν τό παιδί σας ψεύδεται γιά νά ἀποσπάσει τήν προσοχή σας, σκεφθεῖτε θετικότερους τρόπους μέ τούς ὁποίους θά μπορούσατε νά δείξετε ὅτι ἐνδιαφέρεστε γιά τό παιδί σας.
 •Μήν πεῖτε ποτέ στό παιδί σας ὅτι εἶναι «ψεύτης». Ὁ χαρακτηρισμός αὐτός μπορεῖ νά ἐπηρεάσει ἀρνητικά τήν αὐ­τοεκτίμησή του ἤ νά τό ὁδηγήσει σέ ἀ­κόμα περισσότερα ψέματα. Ἄν τό παιδί σας πιστέψει ὅτι εἶναι ψεύτης, μᾶλλον δέν θά θελήσει νά σᾶς διαψεύσει!
 • Ἕνας τρόπος γιά νά ἀποθαρρυνθοῦν τά παιδιά ἀπό προφανῆ ψέματα εἶναι νά τό «ρίξετε» στό ἀστεῖο ἤ νά «φουσκώσετε» τήν ἀναληθῆ δήλωση. Π.χ. ἕνα παιδί μπορεῖ νά δικαιολογηθεῖ γιά ἕνα σπασμένο παιχνίδι λέγοντας: « Ἕνας ἄν­τρας ἦρθε καί τό ἔσπασε». Θά μπορούσατε νά πεῖτε κάτι ἀστεῖο, ὥστε νά δοθεῖ ἡ δυνατότητα στό παιδί σας νά ἀποφορτιστεῖ ἀπό τό ἄγχος τῆς τιμωρίας καί νά πεῖ ἀβίαστα τήν ἀλήθεια. Π.χ. «Γιατί δέν παρακάλεσες τόν κύριο νά μείνει γιά νά φάει μαζί μας, νά τόν γνωρίσουμε κι ἐ­μεῖς, καί νά θαυμάσουμε τά μπράτσα του;». Μέ τόν τρόπο αὐτό ἀποκαλύπτεται τό ψέμα του καί τοῦ δίνεται ἕνα μάθημα χωρίς καμιά ἀνάγκη γιά πειθαρχία ἤ σύγκρου­ση.
Γιά μεγαλύτερα παιδιά:
 •Καθώς τά παιδιά μεγαλώνουν, τά ψέματα μποροῦν νά γίνουν συνήθεια. Ἄν τό παιδί σας λέει ψέματα συχνά, ἐ­πιλέξτε μία ὁρισμένη ὥρα γιά νά κα­θί­σετε ἤρεμα μαζί του. Μιλῆστε του γιά τό πῶς σᾶς κάνει νά νιώθετε τό ψέμα, πῶς ἐπηρεάζει τή σχέση σας μαζί του καί πῶς τό παιδί σας θά αἰσθάνεται ἄν ἡ οἰκογένεια καί οἱ φίλοι του πάψουν νά τό ἐμπιστεύονται.
 •Πάντα νά τό λέτε στά παιδιά σας, ὅταν εἶστε ἀπολύτως σίγουροι ὅτι δέν σᾶς λέ­νε τήν ἀλήθεια. Τό παιδί πρέπει νά γνωρίζει ὅτι ἡ εἰλικρίνεια εἶναι σημαντικό γιά σᾶς. Ἀλλά προσπαθῆστε νά ἀποφύγετε νά τό ρωτᾶτε συνεχῶς ἄν λέει τήν ἀλήθεια.
 •Νά συμμετέχετε στή ζωή τοῦ παιδιοῦ σας καί νά τό ἐνθαρρύνετε νά εἶναι ἀληθινό μαζί σας. Τά παιδιά κάθε ἡλικίας πού ἔχουν κα­λή ἐπικοινωνία μέ τούς γονεῖς τους καί συζητοῦν μαζί τους αὐτό πού κάνουν ἔχουν λιγότερες πιθα­νότητες νά ἐκ­δη­­λώ­σουν ἀντικοινωνική συμπεριφο­ρά.
 Τά πράγματα γίνονται πο­λύ δύσκολα, ὅταν ἔχουμε νά ἀν­τιμετωπίσουμε ἐφήβους.
  Ἡ εἰλικρίνεια καί ἡ ἀνεντιμότητα μαθαίνονται στό σπί­τι, θά ἀποφανθεῖ ἡ Ἀμερικα­νική Ψυχιατρική Ἀκαδημία γιά τό Παιδί καί τόν Ἔφηβο. Πρίν ἀπό δύο χρόνια, τό ἔγ­κυρο περιοδικό New York Ma­gazine δημοσίευσε τά συμπεράσματα μίας ἔρευνας τοῦ Penn State, Πανεπιστημίου τῶν Η.Π.Α., ἡ ὁ­ποία ἀφοροῦσε σέ ἐφήβους, γιά νά ἐκτιμηθεῖ ἡ ἔκταση τῆς «ἀ­πόκρυψης», νά κατανοηθεῖ, δηλα­δή, γιατί τά παιδιά λένε ψέματα. Τό συμπέρασμα τῶν καθηγητῶν–ἐρευ­νη­τῶν εἶ­ναι κόλαφος γιά μᾶς τούς ἐνήλικες. «Τά παιδιά ψεύδονται ἀ­πό νεαρή ἡλικία, συ­χνά, καί γιά πολλούς καί διαφόρους λόγους. Ὡσ­τό­σο, ὑπάρχει πλέον μία ξεχωριστή θεωρία σχετικά μέ τόν τρόπο πού διαμορφώνεται ἡ συνήθεια αὐ­τή: Τά παιδιά ἁ­πλῶς ἀντι­γρά­φουν τούς γονεῖς τους!».

Ἀθανάσιος Ἀπ. Γκάτζιος

"Ἀπολύτρωσις", Ὀκτώβριος 2015

- Ἄντε, κουράγιο! παρηγορήθη­κε ἡ κυρα-Πέρσα καί κοντοστάθη­κε γιά νά σκουπίσει τόν ἱδρώτα της.

 Ἡ ζέστη ἦταν ἀφόρητη. Ἔ­λε­γε νά ξεκινήσει πρωί-πρωί, ἀλλά μέ τό ἕνα καί τό ἄλλο μεσημέριασε. Ἔ­σφι­ξε τήν τσάντα της, ἔχοντας καρφώσει τό βλέμμα στήν Τράπεζα στή γωνία, κι ἔνιωσε τό σακούλι μέ τίς οἰκονο­μί­ες τῶν ἐγγονιῶν της. Πάει καιρός τώρα πού οἱ παπποῦδες καί οἱ θεῖοι δέν τούς ἀγόραζαν παιχνίδια στίς γιορτές τους, τούς ἔδιναν λεφτά. Καλύτερα. Τί νά τό κάνουν ἄλλο ἕνα παιχνίδι σ’ ἕνα δωμάτιο γεμάτο παιχνίδια ἤ ἄλλο ἕνα ρουχαλάκι στήν ἀ­σφυκτικά γεμάτη ντουλάπα; Ἔτσι, εἶχαν γεμίσει οἱ κουμπαράδες τους. Κι ἐκείνη, γιά νά τά μάθει στήν οἰ­κονομία, τά παρακίνησε ν’ ἀνοίξουν λογαριασμό στήν Τράπεζα.
 - Ὅταν μεγαλώσετε καί τά χρειαστεῖτε, μαζί μέ τόν τόκο θά ᾽χουν γίνει ἕνα καλό κομπόδεμα!
 Ἔτσι πείστηκαν ν’ ἀδειάσουν τούς κουμπαράδες στήν ἀγκαλιά της.
 Ὁ χτύπος τῆς καμπάνας τήν ἔκα­νε νά στρέψει τό βλέμμα στόν Ἅγιο Μηνᾶ, στήν ἀπέναντι πλευρά τῆς πλατείας. Ἕνα τρυφερό χαμόγελο ἀ­νέτειλε στό πρόσωπο τῆς κυ­ρα-Πέρ­σας, ἐνῶ σταυροκοπήθηκε εὐλαβικά. Πόσες φορές ἀπό παλιά εἶχε καταθέσει ἐκεῖ τόν φτωχικό ὀβολό της γιά ὅσους ἤτανε πιό πεινασμένοι ἀπ’ αὐ­τήν!
 - Κάνεις κατάθεση στόν οὐρανό, τῆς ἔλεγε κάθε φορά ὁ παπα-Κο­σμᾶς.
 Ἀλλά καί πόσες φορές δέν τή συν­έτρεξε ὁ Ἅγιος, ὅταν φοβισμέ­νη καί ταραγμένη ἀνέβαινε αὐτά τά σκα­λοπάτια γιά νά ξεφορτώσει τήν πίκρα της στό πετραχήλι τοῦ παπα-Κο­σμᾶ...
 Πόσο μακριά τήν πήγαιναν αὐτές οἱ μνῆμες!
 Ἦταν καιρός πού τό ὑστέρημα δέν ἔφτανε γιά ὀβολό στήν ἐκκλησί­α. Πάλι περίμενε παιδί. Τό τέ­ταρ­το. Πῶς νά τό πεῖ στόν Ἀποστό­λη, θά ᾽βαζε τίς φωνές. Καί θά ’χε κι ἕνα δίκιο. Δούλευε σκληρά ὥς τό βράδυ στίς οἰκοδομές καί δύσ­κολα τά φέρνανε βόλτα μέ τά τρία. Πῶς νά ’ρθει κι ἄλλο στόμα;… Ἡ μά­­να τῆς ἔπαιρ­νε τ’ αὐτιά, οἱ κουνιάδες τό ἴδιο. Νά τό ρίξει, νά γλυτώσει τή φτώχεια, τί φταί­­ει τό κακόμοιρο νά ὑποφέρει;
 - Πῶς θά κάνεις τέτοιο κακό μπροστά στά μάτια τοῦ Θεοῦ; τή ρώτησε ἔντρομος ὁ παπα-Κοσμᾶς.
 - Θά μέ σκοτώσει ὁ ἄντρας μου, κλαψούρισε αὐτή. Πῶς θά τό ζήσου­με αὐτό καί τά ὑπόλοιπα; Οὔτε μία δραχμή δέν ἔχουμε στήν ἄκρη γιά ὥρα ἀνάγκης!
 - Ἔχε ἐσύ πίστη στόν Θεό καί μή φοβᾶσαι! τῆς εἶπε ἤρεμα ὁ πα­πάς. Κάνε τό θέλημά του κι αὐτό εἶναι κατάθεση στήν Τράπεζα τοῦ οὐρανοῦ!
 «Ἔχει ὁ Θεός», εἶπε ἡ Πέρσα τό­τε κι ἔφερε στόν κόσμο τό τέ­ταρ­το παιδί.
 Πάνω πού χρόνισε, ὁ Ἀποστόλης ἔπαθε ἀτύχημα, ἔπεσε ἀπ’ τή σκαλωσιά καί θά ᾽μενε ἀνάπηρος γιά πάν­τα. Ἐκεῖνος ὁ χειμώνας ἦταν ἀσήκωτος στούς ὤμους της. Ἕξι τά στόματα καί μεροκάματο κανένα. Μόνο ὁ παπα-Κοσμᾶς τούς στάθηκε. Ὅλο ἔβρισκε νά φέρνει λάδι, ρύζι, γάλα καί φεύγοντας ὅ­λο καί κάποια χαρτονομίσματα τῆς ἔχωνε στό χέρι.
 Μά, σά νά μήν ἔ­φταναν ὅλα τά ὑ­πόλοιπα, διαπίστωσε ὅτι περίμενε κι ἄλλο παιδί. Τώρα τί γίνεται; Πῶς θά μεγάλωναν πέντε παιδιά μέ ἐλεημοσύνες; Δέν τό ᾽πε πουθενά. Πῶς νά τολ­μοῦ­σε; Τό ᾽χε ἀποφασίσει νά ξεφορτωθεῖ αὐτό «τό πρόβλημα» πρίν τό ὑποψιαστεῖ κανένας.
 Ἀνάστατη εἶχε ἀνέβει τά σκαλιά ἐκεῖ­νο τό πρωί γιά νά βρεῖ τόν παπα-Κοσμᾶ, ν’ ἀκουμπήσει τά βάσα­να μονάχα στό δικό του πετραχήλι.
 - Ξέρει ὁ Θεός πῶς νά σοῦ μεγαλώσει τά παιδιά, τή συμβούλεψε ἐ­κεῖνος. Λές νά μή βλέπει ὁ Πανάγαθος; Ἄσ᾽ τονε στή ζωή σου ἀφεντικό καί δέ θά βγεῖς χαμένη. Κάνε κι αὐ­τή τή δυσκολία σου κατάθεση στόν Οὐρανό!
 Ἔτσι ἔκανε, ἄν καί μέ φόβο στήν καρδιά. Ἔκλεισε μάτια καί αὐτιά κι ὑπάκουσε, νά μήν πικράνει τόν πα­πα-Κοσμᾶ, πού τόσο τούς εἶχε σταθεῖ στή μεγάλη τους φτώχεια. Κι ἀλήθεια, δέν μετάνιωσε πο­τέ! Θαρρεῖς αὐτό περίμενε ὁ Θεός γιά νά τῆς γυρίσει πίσω τίς καταθέσεις τοῦ οὐρανοῦ μέ τόκους κι ἐπιτόκια. Γιά πότε ἀλλάξανε τά πράγματα! Ὁ Ἀποστόλης ἔβγαλε σύνταξη ἀναπηρική, πού ἦταν σίγουρα λεφτά στό σπίτι! Ὕ­στερα, ἐκεῖνο τό μπαΐρι, πού θέλανε νά τό πουλή­σου­νε μά δέν τ’ ἀγόραζε κανείς στό χάλι πού ἦταν, μπῆκε στό σχέδιο πόλεως. Ὁ ἐργολάβος πού τό ἔχτισε τούς ἔδωσε πέντε διαμερίσμα­τα, νά τά νοικιάζουν ὅσο τά παιδιά ἦταν μικρά κι ἀργότερα νά πάρει τό καθένα ἀπό ἕνα σπίτι! Καί μόνο αὐ­τά; Ὅλα της τά βλαστάρια ἕνα κι ἕνα γίνανε, καί πιό πολύ ἐκεῖνο τό στερ­νό, πού σκέφτηκε ἡ κακούργα νά τό ρίξει! Ἅγια ἡ ὥρα πού ἄκουσε τόν παπα-Κοσμᾶ! Ξέ­ρει ὁ Θεός νά ἐπιστρέφει μέ πλούσιο τόκο!
 Μιά λάμψη διαπέρασε τά μάτια της, καθώς κοίταξε δύσπιστα τά φῶ­τα τῆς Τράπεζας στή γωνία, ἐνῶ ψα­χούλευε τήν τσάντα της νά βρεῖ τό σακούλι μέ τίς οἰκονομίες τῶν ἐγ­γο­νιῶν. Ὄφειλε νά τά ἐπενδύσει ὅσο γι­νόταν πιό σοφά, σκέφτηκε στρέ­φοντας τό βλέμμα στήν ἀνοι­χτή πόρ­τα τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ. Θά τ’ ἀ­κουμ­ποῦ­­σε στήν Τράπεζα πού ἐπιστρέ­φει μέ τούς καλύτερους τόκους κι ἐ­πι­τόκια, τήν Τράπεζα τοῦ οὐρανοῦ!

Μαρτινιανή

"Ἀπολύτρωσις", Ὀκτώβριος 2015

 Σέ ἕνα φύλλο ἐφημερίδας διάβασα γιά τούς μετανάστες στή χώ­ρα μας, γιά τούς πρόσφυγες πού προσ­φεύγουν στήν πατρίδα μας ἀπό στεριά καί θάλασσα… «γιά ἕνα καλύ­τερο αὔριο», σημείωνε ὁ ἀρθρο­γρά­φος. Ἔμεινε τό μάτι μου καί ταξίδεψε ἡ σκέψη μου σέ αὐτό τό «καλύτερο αὔριο». «Γιά ἕνα καλύτερο αὔριο», ψιθύρισα στόν ἑ­αυ­τό μου, μειδιώντας καί καμαρώνοντας τό τραγικά «καλύτερο» αὔριο, ὅπως τό φωτογράφιζε ἡ ἐφημερίδα πού εἶχα μπροστά μου…

 Μά ἡ σκέψη μου ταξίδεψε ὄχι στό αὔριο ἀλλά στό χθές, αἰῶνες πρίν. Ταξίδεψε ὁ νοῦς μου στό πρῶ­το ἐκεῖνο ταξίδι τῶν ἀνθρώπων γιά ἕνα «καλύτερο αὔριο»… Τότε πού οἱ πρῶτοι κάτοικοι τοῦ πλανήτη αὐ­τοῦ ἐγκατέλει­ψαν τό τέλειο παρόν τους, τήν αἰώνια πατρίδα, τόν Παράδεισο τοῦ Θεοῦ, γιά ἕνα δῆθεν «καλύτερο αὔριο» κι αὐ­τοί.  Ἦταν οἱ πρῶτοι μετανάστες τοῦ κόσμου πού, ἀντί νά βροῦν ἕνα καλύτερο αὔριο, βρέθηκαν πρόσφυγες στή χώρα τῆς φθο­ρᾶς, στή γῆ τοῦ πρόσκαιρου, στή χώρα τοῦ πόνου, τοῦ κόπου, τοῦ ἀ­νικανοποίητου. Οἱ ταλαίπωροι! Πρόσφυγες καί αὐτοί στή μακριά ἀπό τόν Θεό πραγματικότητα, γιά ἕνα καλύτερο αὔριο…
 Ἡ ματιά μου ἐπέστρεψε στήν ἐ­φημερίδα πού κρατοῦσα στά χέρια μου. Κι ἡ σκέψη μου, σάν ἄλλος με­τα­νάστης, ἐπέστρεψε κι αὐτή στό παρόν, στό φθαρτό παρόν, στό τώ­ρα, στό δῆ­θεν «καλύτερο αὔριο» πού ἀναζητοῦν ὅλοι αὐτοί πού κατέφυγαν στήν πατρί­δα μου. Μαζί τους μετανάστης κι ἐγώ σέ τοῦτα τά χώματα, ἀλλά καί σέ κάθε γῆ! Ὄχι οἰ­κονομικός μετανάστης, ἀλ­λά πνευ­μα­τικός πρόσφυγας πού ἀ­πε­ρίσκεπτα προσπαθῶ τόσες φορές νά ξεφύγω ἀπό τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ…
 Ὡστόσο, μένει πάντα μέσα μου ἡ ἀναζήτηση τῆς «μένουσας πόλης», τοῦ ἄυλου, τοῦ ἄπειρου… Κι εἶμαι πάν­τα νοσταλγός τῆς «μένουσας πό­λης», τῆς Νέας Ἰερουσαλήμ. Γι' αὐ­τό προσ­φεύ­γω στό ἔλεος τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, γιά νά μέ δεχτεῖ καί πάλι ἡ αἰώνια πατρίδα, καί νά μετανα­στεύ­σω, μόνιμα πιά, ἀπό τή χω­μά­τινη γῆ στήν οὐράνια πατρίδα, «συμπολίτης» τῶν ἁγίων καί «οἰ­κεῖος» τοῦ Θεοῦ (βλ. Ἐφ 2,19).

Δ. Καλογεράκη

Ἀπολύτρωσις 70 (2015) 247

   Θά μποροῦσε λόγῳ τῆς θέσης του νά ἀνή­­κει στούς διῶκτες τοῦ χριστιανισμοῦ. Ὑ­ψη­λόβαθμο πρόσωπο στήν κοσμοπολίτι­­κη Θεσσαλονίκη τοῦ 300 μ.Χ., ἀριστοκράτης στήν κατα­γω­γή μέ οἰκονομική ἐπιφάνεια, μόρ­­φωση καί δυνατότητες κοινωνι­κῆς ἀνέλιξης. Ὡστόσο, στά μάτια τοῦ Δημητρί­ου ὅλα αὐ­τά τά μάταια τοῦ κόσμου φαίνονται πολύ φτωχά, τά θεωρεῖ σκύβαλα μπροστά στόν θησαυρό τόν κεκρυμμένο.
   Προτιμᾶ νά δώσει τήν καρδιά καί τόν δυ­να­μισμό του γιά νά φυλάξει ὅσα κληροδότη­σε στήν ἐκκλησία τῆς Θεσσαλονίκης ὁ ἀπό­στολος τῶν ἐθνῶν: τήν πίστη στόν ἀληθινό Θεό καί τήν ὑπακοή στό θέλημά του. Πῶς νά νιώθει ἄραγε ὅταν κρυφά καί εὐλαβικά μελε­τᾶ τίς ἐπιστολές πού δύο αἰῶνες πρίν ἔ­στει­λε στούς Θεσσαλονι­κεῖς ὁ πυρφόρος Παῦ­λος; Πῶς σκιρτᾶ ἡ καρ­διά του; Ποιά ἐ­σω­τε­ρική ἐπικοινωνία βιώνει μέ τόν ἀπόστολο;
   Ὁ νεαρός Θεσσαλονικέας αἰσθάνεται μία ἔκτακτη κλήση ἐντός του νά τόν καθοδηγεῖ. Πρόσκληση - πρόκλη­ση γιά ἕνα ἄλλου εἴ­δους ἀ­ξίωμα, ὕψιστο στή συχνότητα τοῦ Θε­οῦ, μω­­­ρία δίχως προηγούμενο γιά τήν ἐποχή του• ἐπο­χή τῶν φοβερῶν διωγμῶν τοῦ Διο­κλη­τιανοῦ... Τετρωμένος ἀπό τή θεία ἀγάπη παραδίδεται μέ ὅλο του τό εἶ­ναι στό ἔργο τῆς ἐξ­ά­πλωσης τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Τόν προί­­κισε ὁ Θεός μέ χαρίσματα πολλά: πα­ρά­στη­­μα καί ὀμορφιά καί λόγο. Κι ὅλα τά κατέ­θεσε στή δια­κονία Του.
  Κάθε μέρα ὁ χριστιανός ἀξιωματοῦχος ἀδημονεῖ νά ᾽ρθει τό σούρου­πο. Εἶναι ἡ ὥρα πού ὁ Δημήτριος ἀντικαθιστᾶ τή μεγαλόπρε­πη στολή μέ μία ἁπλή κι ἀπέριττη φορεσιά καί κατηφορίζει ἀθόρυβα καί διακριτικά γιά τή στοά τῶν χαλκέων... Ἐκεῖ συναν­τᾶ μία ὁμά­δα νέων. Δέν τόν ἀπασχολεῖ ὁ ἀριθμός. Ἔστω κι ἕνας. «Εἷς πρὸς ἕνα πρὸς Ἰχθύν» εἶ­ναι τό σύνθημά του! Ρίχνεται μέ λαχτάρα καί ζῆ­λο στήν κατήχηση.
   Μεταγγίζει στίς νεανικές ψυχές τῆς Θεσ­σαλονίκης τή φωτιά πού ἄνα­ψε μέσα του ἡ ἀ­γάπη τοῦ Χριστοῦ. Μά πιότερο ἀπό τόν φλο­­γε­ρό λόγο του δίδασκε ἡ ὁλοφώτεινη ζωή του. Τό παράδειγμά του ἀπέπνεε ἁγιότητα κι ἐνέπνεε στά νέα παιδιά τή μίμηση. Λαμπρή ἀ­πό­δειξη αὐτῆς τῆς δυναμικῆς κατήχησης ἀποτελοῦν οἱ μαθητές του. Ἡ ἱστορία κατέ­γρα­ψε ἕ­ναν Νέστορα, ἅγιο καί μάρτυρα τῆς πίστης. Στήν ἴδια ὁμάδα νέων ἀνῆκαν καί οἱ τρεῖς παρθενομάρτυρες ἀδελφές Ἀγάπη, Εἰ­ρήνη καί Χιονία, πού ἡ Ἐκκλησία τίς ἔχει κατατάξει στό ἁγιολόγιό της.
   Στέκεται μπροστά μας ἀπαράμιλλος κατηχητής ὁ ἅγιος Δημήτριος. Μπορεῖ γιά μᾶς τούς σύγ­χρονους χριστιανούς νά μοιάζει ἄ­φθαστο πρό­τυ­πο… Ὅμως, στ’ ἀλήθεια, ἔ­χου­με ἀ­νάγ­κη ἀπό τέτοιους κατηχητές πού ὁ λό­γος καί ἡ ζω­­ή τους θά ἐμπνέουν τούς μαθητές τους.
  Ἅγιε Δημήτριε, γίνε συμπαραστάτης καί ὁ­δηγός στό κατηχητικό ἔργο τά δύσκολα καί ἄγονα τοῦτα χρόνια... Πρέσβευε νά ἀναδείξει ὁ Θεός εὐλαβεῖς, ἀγωνιστές κατηχητές πού θά μεταλαμπαδεύσουν φρόνημα μαρτυρίου σέ νέους Νέστορες• θά σπείρουν μέσα στήν ψυχή μίας νέας Ἀγάπης τήν ἀ­γά­πη τοῦ Χριστοῦ· θά ἐμ­πνεύσουν σέ μία σύγχρονη Χιονία τό θάρρος τῆς ὁμολογίας, θά μεταγγίσουν σέ μία ση­μερι­νή Εἰρήνη τόν πόθο γιά ἁγνή ζωή.
  Χάρισε, Κύριε, στήν Ἐκκλησία σου ἁγίους διδασκάλους, γιά νά χαροῦμε καί ἁγίους μαθητές. Στήν ἐποχή μας, πού περίσσεψε παντοῦ ἡ ἁμαρτία, ἄς πρεσβεύει ὁ μυροβλύτης Ἅγιος νά ὑ­περπλεονάσει ἡ χάρη σέ κάθε τόπο ὅπου κατηχοῦνται ψυχές.

Ἀγγελική Τσιραμπίδου
Φιλόλογος

Ἀπολύτρωσις 70 (2015) 239-240

Τί θέλει νά συμβολίσει ἡ εἰκόνα τοῦ ἁγίου Δημητρίου ὡς ἀρματωμένου καβαλάρη;
• Πρῶτον, ἡ ἀρματωσιά εἶναι σύμβολο τῆς πνευματικῆς πανοπλίας, τῆς «πανοπλίας τοῦ Θεοῦ» (Ἐφ 6,10-18), μέ τήν ὁποία καλεῖται ὁ κάθε πιστός νά ἀντιμετωπίζει τίς ἐπιθέσεις τοῦ ἐχθροῦ διαβόλου. Οἱ ἅγιοι χρησιμοποίησαν μ᾿ ἐπιτυχία τά ὅπλα τοῦ Πνεύματος, γι᾿ αὐτό πολλοί ἀπ᾿ αὐτούς -μεταξύ τῶν ὁ­ποίων καί ὁ ἅγιος Δημήτριος- εἰκονίζονται ἐξοπλισμένοι.
• Ἔπειτα, ἡ λαχτάρα τοῦ λαοῦ, πού ζήτησε καί ἔλαβε ἀμέριστη τή βοήθεια τοῦ ἁγί­ου σέ ποικίλες δύσκολες περιστάσεις, ἀρμάτωσε τόν Δημήτριο μέ στρατιωτική πανοπλί­α, διότι τόν νιώθει ὡς ἰσχυρό προστάτη της. Καβάλα στό κόκκινο ἄλογό του τρέχει κάθε φορά, γιά νά συνδράμει ὅσους τόν ἐπικαλοῦνται καί μάλιστα τούς συμπατριῶτες του Θεσσαλονικεῖς.
• Ὅταν στίφη ἐχθρῶν κυκλώ­νουν τή Θεσσαλονίκη, ὁ ἅγιος τήν ὑπερασπίζεται.
• Τή σώζει ἀπό τίς βαρβαρικές ἐπιδρομές.
• Καταπαύει τίς τρικυμίες πού ταράσσουν τή θάλασσά της.
• Ὅταν ἰσχυροί σεισμοί ἀπειλοῦν νά καταστρέψουν τήν πόλη του συθέμελα, ὁ «συμπολίτης ἅ­γιος» συγκρατεῖ καί στερεώνει τή γῆ.
Κι ὅταν αἱρέσεις  καί κακοδοξίες ἀπειλοῦν νά σαλεύσουν τήν ὀρθόδοξη πίστη, ἐκεῖνος τή στηρίζει.
...Ἀλλά ἄν μείνουμε σ᾿ αὐτό τό σύμβολο, πού παριστάνει τόν Δημήτριο ἀρματωμένο πάνω στό ἄ­λο­γο νά ἐξολοθρεύει τόν κατακτητή, ὅπως μέ τήν εὐχή του ἐνίσχυσε τόν Νέστορα γιά νά συντρίψει τόν Λυ­αῖο, τόν ἀδικοῦ­με σκληρά. Τόν ἀνακηρύττουμε ἐθνικό ἥρωα. Δέν εἶναι ὅμως ἥρωας. Εἶναι ἅ­γιος, μεγαλομάρτυρας τοῦ Χριστοῦ, βλαστός τῆς θείας χάριτος.

Στέργιος Ν. Σάκκος
(Ἀπό τό βιβλίο
"Ὁ Κατηχητής
τῆς Θεσσαλονίκης")

  Ἀποτελεῖ, στ' ἀλήθεια, ἐξαιρετική τιμή ἀλλά καί σοβαρή εὐθύνη τό νά εἶσαι κατηχητής, νά σπέρνεις τόν λόγο τοῦ Θεοῦ στίς παιδικές ψυχές καί νά τίς χειραγωγεῖς στά μονοπάτια τῆς πίστης, ὥσπου νά ἀποκτήσουν τίς δικές τους πνευματικές ἐμπειρίες...

  Μιά συμβολή στήν προετοιμασία γιά τό σπουδαῖο αὐτό ἔργο θέλουμε νά ἀποτελέσει ἡ Νέα σειρά Κατηχητικῶν Βοηθημάτων «Μαθαίνω γιά τόν Θεό» (γιά τά παιδιά τοῦ Δημοτικοῦ Σχολείου).
   Στά τριάντα μαθήματα πού περιλαμβάνει κάθε Βοήθημα κύρια βάση ἀποτελεῖ ἡ ἁγιογραφική διήγηση. Οἱ περισσότερες διηγήσεις στόν Α΄ τόμο, πού ἤδη ἐκδόθηκε, εἶναι ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη. Τά γεγονότα τῆς Καινῆς Διαθήκης, ἀπό τά Εὐαγγέλια καί τίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων εἶναι τό ἀντικείμενο τῶν δύο ἑπομένων τόμων.

  Τό Βοήθημα συνοδεύεται καί ἀπό CD μέ ἐποπτικό ὑλικό (εἰκόνες, ζωγραφιές, σχεδιαγράμματα, προβολές, παιχνίδια, κατασκευές).

   Τιμή: 9€.

  Ζητῆστε το στό Βιβλιοπωλεῖο "Ἀπολύτρωσις", τηλ. 2310 274518.

Δευτέρα, 8 Μαρτίου 1904,

 ὥρα 10π.μ.
Ζήτω ἡ Μακεδονία!
Ἐτελείωσαν, Νάτα μου, τά βάσανά μας• ἀπό τάς 4 τό πρωί εὑρισκόμεθα μεταξύ τοῦ ἐγκαταλε­λειμ­μένου χωρίου Ρομπάτι καί τῆς Φυλῆς τοῦ Ἁλιάκμονος.
... Οὐδέποτε, σέ βεβαιῶ, ἐπί­στευ­σα τό­σον εἰς τήν θείαν Πρόνοιαν ὅσον χθές τήν νύκτα.  Ὅταν ἐξεκινήσαμεν ἦτο σκό­τος βαθύ• οἱ ὁδηγοί ἀμφέβαλλαν καί πά­λιν πε­ρί τοῦ δυνατοῦ τῆς πορείας• ἀλλ᾽ ἐ­πει­δή ἐπεμένομεν, ὑπήκουσαν. Μό­λις ὅμως δι­ήλθομεν εἰς τό σκότος τήν ἐπικίνδυνον τουρκικήν ζώ­νην ἀμέσως, ὡς διά μαγείας, τά πυκνά νέ­­φη διελύθησαν καί ἡ σελήνη καί τά ἄστρα μᾶς ἐφώτισαν τόν φοβερώτατον δρόμον, τόν ὁ­ποῖον ἐπί 3 ὥρας ἠκολουθήσαμεν διά μέσου παρθένων δασῶν, κρη­μνῶν, ἀνωφερειῶν καί λοιπῶν. Ναί, Νάτα μου, ἐπιστεύσαμεν ὅλοι, μέ ὅλην τήν ψυχήν μας, ὅτι ὁ Θε­ός ἐκείνην τήν στιγμήν εὐλόγει τό ἔρ­γον μας καί διά τῶν ἀστέρων του ἐφώτιζε τόν δρόμον μας.  Ἡ πεποίθησις αὕτη μᾶς ἔδωκε δυνάμεις ὑπερανθρώπους καί, χωρίς νά τό ἐννοήσωμεν σχεδόν, ἐ­βα­δί­σαμεν ἐπί 9 ὥρας, ἕκαστος φέρων βάρος 15-20 ὀκάδων. Τάς δυσκολίας τάς ὁποίας ὑπερνικήσαμεν, δέν ἠμ­πορῶ νά σοῦ τάς περιγράψω.
... ... ...
Δέν φαντάζεσαι πόσον ἀνυπομονῶ νά φθά­σω ἐκεῖ. Ἔχω τήν πεποίθησιν ὅτι... μέ ὀλίγην γεν­ναιό­τη­τα καί μέ πολλήν καλωσύνην καί φιλανθρω­­πίαν, θ᾽ ἀλλάξουν τά πρά­γματα... Ὅ­ταν συλλογίζωμαι ὅτι ἴσως μέ βο­η­θήση ὁ Χριστός νά ἐπιτύχω, νομίζω ὅτι μοῦ ἔρ­χεται τρέλα. Τί χαρά δι᾽ ὅλους μας ἄν γί­νη τοῦ­το, καί πρό πάντων τί εὐτύχημα διά τήν Πατρίδα, ἡ ὁποία θ᾽ ἀναθαρρή­ση καί θά ἰδῆ ὅτι ἄν κινηθῆ ὀλίγον, ναί μέν δέν ἠμπορεῖ νά κάμη μεγάλα πράγ­μα­τα, ἀλλ᾽ ἠμπορεῖ νά κά­μη ὥστε νά παύση αὐτός ὁ παμβουλγαρισμός εἰς τά μέρη ἐκεῖνα...
Εἰπέ εἰς τήν Ζωήν μου ὅτι ἐσφύριζα κατά τήν πορείαν τά τραγουδάκια της καί τήν ἐσυλλογιζόμην διαρκῶς. Ἐπίσης καί τό Μικάκι μου, τό ἐφανταζόμην εἰς τήν καρδιά μου, καί εἰς τήν ἀγκαλιά μου, καί ἔσφιγγα δυνατά δυνατά τό εὐλύγιστον κορμάκι του• καί σᾶς ὅλους ἀνεξαιρέτως σᾶς ἐ­συλλογιζόμην κατά σειράν καί σχεδόν διαρκῶς, καί σᾶς ἀγαποῦσα. Σοῦ στέλλω 2 φύλλα κυκλαμίνων τῆς Μακεδονίας. Εἴθε μίαν ἡμέραν νά ἔλ­θετε αἱ ἴδιαι νά τά κόψετε. Ἡ ὡραιότης τῶν με­ρῶν τούτων εἶναι ἀπερίγραπτος. Τί λυπηρόν νά εὑρίσκωνται εἰς τέτοια χέρια.
Χίλια φιλιά μακεδονικά...

Σέ φιλῶ καί σέ λατρεύω
Παῦλος.

(Ἀπό τό βιβλίο τῆς Ναταλίας Μελᾶ,
«ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ», ἐκδ. «ΔΩΔΩΝΗ»)