Σέ κάποια συνέντευξη ἕνας δημοσιογράφος ρώτησε τόν διάσημο ἐρευνητή σέ θέματα ἰατρικῆς Stephen Glenn ποῦ ὄφειλε τήν ἱκανότητα καί δημιουργικότητά του, ὥστε νά ὑπερέχει ἀπό τόν μέσο ἄνθρωπο.
 Ὁ ἐρευνητής ἀπάντησε ὅτι, κατά τή γνώμη του, ὅλα προέρχονται ἀπό τήν ἐμ­πειρία πού εἶχε μέ τή μητέρα του, ὅ­ταν ἦταν δύο χρονῶν. Εἶχε προσπαθήσει, εἶπε, νά βγάλει τό μπουκάλι μέ τό γά­λα ἀπ᾽ τό ψυγεῖο. Γλίστρησε ὅμως ἀπό τά χέρια του καί χύθηκε στό πάτωμα, χωρίς εὐτυχῶς νά σπάσει, σχηματίζοντας ἕνα πραγματικό ποτάμι. Ἡ μητέρα του, ἀντί νά τοῦ βάλει τίς φωνές ἤ νά τοῦ κάνει κήρυγμα, τοῦ εἶπε:
 - Stephen, τί μεγάλο καί θαυμάσιο θέαμα δημιούργησες! Σπάνια ἔχω δεῖ μία λίμνη ἀπό γάλα. Τώρα πιά ἡ ζημιά ἔ­γινε. Θέλεις νά παίξουμε πρῶτα καί μετά νά καθαρίσουμε τό πάτωμα;
 Δέχτηκα. Ὕστερα ἀπό λίγα λεπτά ἡ μητέρα μου μοῦ εἶπε: «Stephen, κάθε φορά πού θά συμβαίνει κάτι παρόμοιο, θά φροντίζεις νά καθαρίζεις τό πάτωμα καί νά βάζεις τά πράγματα στή θέση τους. Πῶς θέλεις τώρα νά καθαρίσουμε τό πάτωμα; Μποροῦμε νά χρησιμοποιήσουμε ἕνα σφουγγάρι, μία πετσέτα ἤ μία σφουγγαρίστρα. Τί προτιμᾶς;».
 Ἐπέλεξα τό σφουγγάρι καί καθαρίσαμε μαζί τό χυμένο γάλα. Ἀφοῦ τελειώσαμε, ἡ μητέρα μου συνέχισε: «Ὅπως εἶδες, Stephen, ὑπῆρξε μία ἀποτυχημένη προσπάθεια νά πάρεις τό μπουκάλι μέ τό γάλα ἀπό τό ψυγεῖο. Πᾶ­με τώρα στήν αὐλή νά τό γεμίσουμε νε­ρό ἀπό τή βρύ­ση καί νά δοῦμε πῶς μπορεῖς νά τό μεταφέρεις, χωρίς νά σοῦ πέσει».
 Ἔμαθα ὅτι, ἄν ἔπιανα τό μπουκάλι μέ τά δύο μου χέρια ἀπό τό ἐπάνω μέρος, κοντά στό στόμιο, θά μποροῦσα νά τό μεταφέρω χωρίς νά μοῦ πέσει. Τί ὑ­πέ­ρο­χο μάθημα! Καί ὁ διακεκριμένος ἐ­πιστή­μο­νας τόνισε:  Ἐκείνη τή στιγμή διδάχθηκα ὅτι δέν πρέπει νά φοβᾶμαι νά κάνω λάθη. Ἀντιθέτως, κατάλαβα ὅτι κά­θε λά­θος εἶναι μία εὐκαιρία γιά νά μάθω νέα πράγματα. Αὐτή εἶναι ἡ φύση τῶν ἐπι­στη­μονικῶν πραγμάτων. Ἀκόμη κι ἄν τό πείραμα δέν «δουλέψει», συνήθως μαθαί­νουμε κάτι ἀπό αὐτό.
 Ἡ εὑρηματικότητα τῆς μητέρας κι ὁ χειρισμός τῆς ἀποτυχίας τοῦ δίχρονου ἀγοριοῦ της θεωρῶ ὅτι εἶναι μοναδικοί, καθώς καί οἱ θετικές μακροχρόνιες ἐπιπτώσεις στή ζωή τοῦ παιδιοῦ. Μᾶς προβληματίζουν καί μᾶς θέτουν πρό τῶν εὐ­θυνῶν μας!
 «Ὅποιος ποτέ του δέν ἔκανε λάθος, ποτέ δέν δοκίμασε κάτι καινούργιο», θά πεῖ ὁ Ἀϊνστάιν. Τά σημερινά παιδιά, δυστυχῶς, μεγαλώνουν «ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων» σέ μία κουλτούρα ὅπου ἡ ἀποτυχία θεωρεῖται ὡς θεομηνία καί κατάρα. Οἱ γο­νεῖς καί τό οἰκογενειακό περιβάλλον καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια νά τήν ἀποτρέψουν, νά τήν ἐξορκίσουν ἀ­πό τή ζωή τοῦ παιδιοῦ. «Παρακαλῶ, ἀ­φῆστε τά παιδιά νά "χτυπηθοῦν" στήν ἡλικία τῶν ἕξι ἐτῶν καί νά μήν ἔχουν τό πρῶτο "στραπατσάρισμα" στό λύκειο! Πα­ρακα­λῶ, παρακαλῶ, παρακαλῶ, ἀφῆ­στε τα νά "στραπατσαριστοῦν" στό γήπεδο τοῦ ποδοσφαίρου!», προτρέπει ἡ κλινική ψυχολόγος Wendy Magel.
 Γιατί ὅμως ἐνεργοῦμε τόσο ὑπερ­προ­στατευτικά γιά τά παιδιά μας, ὥστε δικαιολογημένα νά μᾶς προσάπτουν τόν χαρακτηρισμό «γονεῖς ἑλικόπτερο»; Οἱ λόγοι εἶναι πολλοί.  Ἔχουν νά κάνουν μέ προσωπικές ἀνασφάλειες καί μέ τραυματικές παιδικές ἐμπειρίες πού ὑποσυν­είδητα ἐλέγχουν τή συμπεριφορά μας. Μέ αὐτή τή στάση πιστεύουμε ὅτι θωρακίζουμε τά παιδιά μας ἀπέναντι σ᾽ ἕναν σκληρό κι ἀνταγωνιστικό κόσμο πού τά περιβάλλει. Πιστεύουμε ὅτι ὅσο εἶναι μι­κρά ὀφείλουμε νά τά προστατεύουμε ἀπό λάθη πού μπορεῖ νά διαπράξουν καί ἀπό κινδύνους πού τά ἀπειλοῦν, μέ­χρι νά ὡριμάσουν καί νά εἶναι σέ θέση νά τούς ἀντιμετωπίσουν• τώρα εἶναι εὐ­αίσθητα καί δέν πρέπει νά πληγωθοῦν! Εἶ­ναι μία λανθασμένη ἀντίληψη ἡ ὁποία ἐγκυμονεῖ πολλούς κινδύνους καί ἔχει ἴσως τραγικές συνέπειες μακροπρόθεσμα γιά τήν ὁλοκλήρωση τῆς προσωπικότητας τοῦ παιδιοῦ καί γιά τήν ἀντιμε­τώπιση τῶν δυσκολιῶν καί προβλημάτων πού θά ἀντιμετωπίσει μόλις διαβεῖ τό κατώφλι τοῦ σπιτιοῦ του.
 Τό πρόβλημα, λοιπόν, στή διαπαιδα­γώ­γηση δέν εἶναι πῶς θά ἀποτρέψουμε τό παιδί ἀπό τή διάπραξη λαθῶν, ἀλλά μέ ποιόν τρόπο θά τά διαχειριστοῦμε, ὥστε αὐτά τά λάθη νά γίνουν ἐφαλτήρι­ο πού θά ἐκτινάξει τό παιδί στό ἅλμα τῆς ζωῆς, ἡ ὁποία θά χαρακτηρίζεται ἀπό πρόοδο, ἐπιτυχία, εὐτυχία, αὐτογνωσία, ἀρετή  καί ἐκπλήρωση τοῦ προορισμοῦ της.
 Συνταγές δέν ὑπάρχουν. Ὀφείλει νά κυριαρχεῖ στή σκέψη μας ἡ προσωπικότητα τοῦ συγκεκριμένου παιδιοῦ καί ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη μας γι᾽ αὐτό. Κάποιες γενικές ἀρχές ὅμως θά μποροῦσαν νά μᾶς βοηθήσουν.
 Στίς περιπτώσεις λάθους τοῦ παιδιοῦ μας:

• Κρατοῦμε τήν ψυχραιμία μας. Διατηροῦμε τόν αὐτοέλεγχο καί συγκρατοῦμε τά ἀρνητικά συναισθήματά μας, τή θλίψη, τόν θυμό, τήν ἀπόγνωση, τήν ἀ­πο­γοήτευση. Δέν εἶναι βέβαια εὔ­κολο αὐτό, ὅταν βλέπουμε τήν ἀποτυχία τοῦ παιδιοῦ μας ἤ τή διάψευση τῶν ὀνείρων μας.
• Μᾶς διακρίνει ἡ ἐνσυναίσθηση. Μπαίνουμε, δηλαδή, στή θέση τοῦ παιδιοῦ μας καί αἰσθανόμαστε πῶς νιώθει, τί συναισθήματα κυριαρχοῦν στόν ψυχικό του κόσμο. Μόνον ἔτσι μποροῦ­με νά τό κατανοήσουμε καί νά τό βοηθήσουμε ἀποτελεσματικά.
• Δέν τραγικοποιοῦμε τήν κατάστα­ση. Βλέπουμε τά πράγματα στίς πρα­γματικές τους διαστάσεις καί ὅσο μποροῦμε αἰσιόδοξα• τό ποτήρι μισογεμάτο. Ἄς μᾶς διακρίνει ἡ αἴσθηση τοῦ χιοῦ­μορ, ὥστε νά μποροῦμε νά ἀποφορτίζουμε τήν κατάσταση.
• Συνομιλοῦμε ἤρεμα γιά τούς λόγους τῆς ἀποτυχίας. Ἐνθαρρύνουμε τίς περαιτέρω προσπάθειες καί τήν ἐπιμο­νή, διότι εἶναι στοιχεῖα τῆς ἐπιτυχίας καί συντελοῦν στήν ἀποτροπή τῆς ἀπογοήτευσης. Ἀναφέρουμε σχετικά παρα­δεί­γματα ἀπό τήν ἱστορία.
• Τονίζουμε ὅτι ἡ αἰσιοδοξία εἶναι στοιχεῖο τοῦ καθημερινοῦ μας ἀγώνα, δίνοντας ἔμφαση στόν λόγο τοῦ ἀποστόλου Παύλου: «Ξεχνῶ ὅσα ἔπραξα στό παρελθόν καί προχωρῶ σ᾽ ἐκεῖνα πού εἶναι μπροστά» (βλ. Φι 3,13).

Ἀθαν. Ἀστ. Γκάτζιος

Ἀπολύτρωσις, Νοέμβρ. 2015

 Φοριέται ὅλο καί πιό πολύ. Κοντά στά ἄλλα πρόσφατα καινοφανῆ φαινόμενα, τῶν ὁποίων ὑπήρξαμε μάρτυρες, παρα­κολουθοῦμε καί τίς ὁλοένα αὐξανόμενες ἐπιθετικές ἐκδηλώσεις τοῦ ἐγχώριου ἀ­θεϊσμοῦ: Πολιτικοί, δημόσιοι λειτουρ­γοί, ὁμάδες καί σύλλογοι βάλλουν ποικιλο­τρόπως κατά τῆς πίστης. Ἐπιδιδόμενοι σέ ἕνα ἀκατάπαυστο σφυροκόπημα κατά τῆς Ὀρθοδοξίας ἀπαιτοῦν «χωρισμό κράτους -Ἐκκλησίας».
 Ὁμάδα, μάλιστα, ἀθέων ἔγινε δεκτή ἀπό ἐπίσημα πρόσωπα τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας. Συζήτησαν μέ τούς ἁρμόδιους γιά τήν κατάργηση τῶν ἁγιασμῶν, ἐκ­κλη­σιασμῶν, εἰκόνων στά σχολεῖα, τῆς ἀνα­φο­ρᾶς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, τήν ἀπαλλα­γή ἀπό τό μάθημα τῶν θρησκευτικῶν καί τήν ἀντικατάστασή του ἀπό μάθημα φιλοσοφίας τῶν θρησκειῶν σέ μία τάξη τοῦ Λυκείου, συμπεριλαμβανομένης καί τῆς ἀθεϊστικῆς προσέγγισης. Ἡ ὁμάδα ἔλαβε διαβεβαιώσεις γιά ἱκανοποίηση τῶν αἰτημάτων της.
 Καταρχάς, ἡ μανία τήν ὁποία ἐκδηλώνουν οἱ δηλώνοντες ἄθεοι κατά τῆς ὀρ­θόδοξης πίστης ἀποδεικνύει ὅτι ὁ Χρι­στός εἶναι ζωντανός καί ἀληθινός. Δέν τά βάζει κανείς μέ ἕναν νεκρό καί ἀπολιθωμένο. Οἱ λυσσώδεις ὅμως προσπάθειες ἐκδίωξης τοῦ Χριστιανισμοῦ προδίδουν μᾶλλον ἀντί-θεϊσμό καί ὄχι ἁπλῶς ἀθεϊσμό.
  Οἱ ἀναλυτές τοῦ φαινομένου τῆς ἀ­θεΐας διακρίνουν τρία στάδια: τήν ἐπιθετικότητα κατά τῆς θρησκείας, τή θρησκευ­τική ἀδιαφορία καί τή λαθραία ἤ ὑποσυν­είδητη εἰσαγωγή μίας νέας δεισιδαιμονί­ας, προκειμένου νά καλυφθεῖ τό κενό ἀπό τήν ἐγκατάλειψη τῆς προηγούμενης θρησκείας. Οἱ δυτικές κοινωνίες βρί­σκον­ται ἤδη στό τρίτο στάδιο, καθώς εἰσ­ελαύνει κατακλυσμιαῖα ἡ συγκρητιστική Νέα Ἐποχή, μέ τήν «πολλά ὑποσχόμενη» γιόγκα, τόν πνευματισμό, τήν ἀστρολογί­α, τό φένγκ σούι, τή μαγεία κ.ἄ. Προ­φα­νῶς, ὁ σύγχρονος Εὐρωπαῖος κλίνει περισσότερο πρός μία νέα εἰδωλολατρία, παρά πρός μία συνεπῆ καί ἐνσυνείδητη ἀθεΐα.
  Παρατηρήθηκε μάλιστα τό παράδο­ξο, ὁ ἀθεϊσμός νά γίνεται θρησκεία μέ «ἐκκλησία» καί «ἕδρα» τή Μεγάλη Βρετανία, ὅπου - καθόλου τυχαῖο- τό ἕνα τέταρ­το τῶν Βρετανῶν δηλώνουν ἄθεοι!
  Ἀλλά καί στήν πατρίδα μας δέν εἶναι μικρή ἡ φθορά πού ἔχουμε ὑποστεῖ. Οἱ Νεοέλληνες, τρεφόμενοι μέ τά ὑποπροϊ­όντα καί τά βοθρολύματα τῆς τηλεόρασης ἔχουν πάψει νά ἀντλοῦν χαρά ἀπό τήν Ἐκκλησία. Ἄλλες πρακτικές πῆραν τή θέ­ση της, ὅπως ἡ διαδικτυακή πλοήγηση, οἱ σαββατιάτικες ἔξοδοι, τό χρηματιστήριο, τό ποδόσφαιρο, ἡ δουλειά, τό χόμπι, ἡ ἐνασχόληση μέ τήν ἐπιστήμη, τήν τέ­χνη• οἱ ὀρθόδοξες γιορτές ὑποκαθίστανται ἀπό τίς «παγκόσμιες ἡμέρες» καί τά ὀνομαστήρια ἀπό τά γενέθλια. Ἔ­τσι, ἡ πνευματική ἀναζήτηση ἔχει ἀποκοιμηθεῖ, ἐνῶ, ὅταν ξυπνάει, συχνά κατευθύνεται στόν ἀνατολικό μυστικισμό (πρβλ. γιόγκα κτὅ.). Μέ τόν τρόπο αὐτό στρώθηκε τό χαλί τῆς ἀθεΐας.
  Ὁ Φώτης Κόντογλου, τοῦ ὁποίου φέ­τος γιορτάζουμε τά πενήντα χρόνια ἀπό τήν κοίμησή του, ἔλεγε: «Ἡ ἀπιστία εἶναι ῾῾ἡ πλατεῖα πύλη καὶ εὐρύχωρος ὁδός᾽᾽, πού δέν πιστεύουνε (οἱ ἄπιστοι) πώς εἶ­ναι ῾῾ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ἀπώλειαν᾽᾽, ὅ­πως εἶπε ὁ Χριστός, ἀλλά ῾῾εἰς τὴν ἐπὶ γῆς εὐ­δαιμονίαν᾽᾽. Ἐνῶ ἡ πίστη εἶναι ῾῾ἡ στε­νὴ πύλη καὶ τεθλιμμένη ὁδός᾽᾽, πού δέν πιστεύουνε πώς εἶναι ῾῾ἡ ἀπάγουσα εἰς τὴν ζωήν᾽᾽, ἀλλά ῾῾εἰς τὴν ἐπὶ γῆς δυστυχίαν καὶ περιφρόνησιν᾽᾽».
  Βαθύς καί διαφωτιστικός ὁ ψαλμωδός πρίν ἀπό αἰῶνες ἀποκάλυπτε: «Εἶπεν ἄφρων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ οὐκ ἔστι Θεός» (Ψα 13,1). Μόνο ἕνας ἄφρων, ἕνας ἀνό­ητος, κι αὐτός μέ τό ἀνόητο μυαλό του, μπορεῖ νά ἰσχυρισθεῖ ὅτι δέν ὑπάρχει Θεός. Πράγματι, ἡ ἀθεΐα εἶναι τρέλα! Χωρίς Θεό δέν ζῆ ἡ ἀνθρώπινη ψυχή οὔτε ἰσορροπεῖ.
  Ἀναμφισβήτητα, μέσα στήν Ὀρθοδοξία ἡ ἀποδοχή τῆς ὕπαρξης τοῦ Θεοῦ εἶ­ναι πορεία, τρόπος ζωῆς καί ὄχι σκέψης καί λογικῆς. Εἶναι βιωματική ἐν ταπεινώσει σχέση καί ἀποδοχή τοῦ Θεοῦ καί ὄχι ἐγωιστική καί ὀρθολογιστική κατανόηση. Προσεγγίζεται μόνον μέ ταπεινή καρδιά ἀπό ἐκείνους τούς «πτωχοὺς τῷ πνεύμα­τι» πού ὁ Κύριος μακάρισε.
  Ὅσο καί ἄν λυσσομανοῦν οἱ υἱοί τοῦ σκότους, «ἡ Ὀρθοδοξία ἦταν πάντοτε ἡ σπονδυλική στήλη τοῦ Γένους». Ἀπόκλι­ση ἀπό τήν Ἐκκλησία σημαίνει θάνατος τοῦ Γένους. Αὐτή τήν ἀλήθεια διατύπωσε κρυστάλλινα ὁ κύρ-Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης καί τά λόγια του παραμένουν μοναδικά ἐπίκαιρα: «Ἄγγλος ἤ Γερμανός ἤ Γάλλος δύναται νά εἶναι κοσμοπολίτης ἤ ἀναρχικός ἤ ἄθεος ἤ ὁτι­δή­ποτε. Ἔκαμε τό πατριωτικόν χρέος του, ἔκτισε μεγάλην πατρίδα. Τώρα εἶναι ἐ­λεύ­θερος νά ἐπαγγέλλεται, χάριν πολυτελείας, τήν ἀπιστίαν καί τήν ἀπαισιο­δοξίαν. Ἀλλά Γραικύλος τῆς σήμερον, ὅστις θέλει νά κάμη δημοσία τόν ἄθεον ἤ τόν κοσμοπολίτην, ὁμοιάζει μέ νᾶνον ἀνορθούμενον ἐπ᾽ ἄκρων ὀνύχων καί τανυόμενον νά φθάση εἰς ὕ­ψος καί φανῆ καί αὐτός γίγας. Τό ἑλληνικόν ἔθνος, τό δοῦ­λον, ἄλλ᾽ οὐδέν ἧττον καί τό ἐλεύθερον, ἔχει καί θά ἔχη διά παντός ἀνάγκην τῆς θρησκείας του».

Εὐδοξία Αὐγουστίνου

"Ἀπολύτρωσις", Νοέμβριος 2015

Β΄ τόμος τῆς Νέας σειρᾶς Κατηχητικῶν Βοηθημάτων «Μαθαίνω γιά τόν Θεό»

(γιά τά παιδιά τοῦ Δημοτικοῦ Σχολείου).

Τά θέματα τῶν μαθημάτων τοῦ τόμου αὐτοῦ εἶναι κυρίως ἀπό τήν Καινή Διαθήκη,

καί συγκεκριμένα ἀπό τά τέσσερα Εὐαγγέλια.

Τό Βοήθημα συνοδεύεται καί ἀπό CD μέ ἐποπτικό ὑλικό (εἰκόνες, ζωγραφιές, σχεδιαγράμματα, προβολές, παιχνίδια, κατασκευές).

   Τιμή: 9€.

  Ζητῆστε το στό Βιβλιοπωλεῖο "Ἀπολύτρωσις", τηλ. 2310 274518.

ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝ "ΕΛΠΙΔΑ" ΣΑΣ ΠΡΟΣΚΑΛΕΙ

ΣΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΗΣ ΕΠΕΤΕΙΟΥ ΤΗΣ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940.

ΤΡΙΤΗ 27 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΣΤΙΣ 6.00 μ.μ.

ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝ.

Τά παιδιά γύρω στά τρία τους χρόνια ἀρχίζουν τά πρῶτα τους ψέματα. Αὐτό συμβαίνει ἐπειδή συνειδητοποιοῦν ὅτι οἱ ἐνήλικοι δέν διαβάζουν τή σκέψη τους καί μποροῦν νά δίνουν στούς ἄλλους ψευδεῖς πληροφορίες, ἴσως γιά νά ἀποφύγουν φασαρίες ἤ νά καλύψουν κάτι.

 Γενικῶς, τά παιδιά στήν ἡλικία τῶν 4-6 ἐτῶν λένε περισσότερα ψέματα. Γίνονται πιό ἐπιδέξια στή γλῶσσα τοῦ σώματος καί εἶναι καλοί ἠθοποιοί, ἀλλά συχνά μπλέκονται καί τά ἴδια στήν προσ­πάθεια νά δώσουν παραπέρα ἐξηγήσεις.
 Ὅταν φτάσουν στή σχολική ἡλικία, λένε συχνότερα ψέματα τά ὁποῖα εἶναι πιό σύνθετα, καθώς τό λεξιλόγιό τους ἀναπτύσσεται καί ἀντιλαμβάνονται καλύτερα πῶς σκέφτονται οἱ ἄλλοι. Στήν ἡλικία τῶν ὀχτώ, τά παιδιά μποροῦν νά λένε πετυχημένα ψέματα, χωρίς τόν κίνδυνο νά πιαστοῦν.

 Τά παιδιά ψεύδονται γιά πολλούς λόγους:
 •Θέλουν νά κρύψουν κάτι μέ τήν ἐλπίδα νά ἀποφύγουν τήν τιμωρία.
 •Γιά νά διερευνήσουν καί νά πειραματιστοῦν μέ τίς ἀπαντήσεις καί τίς ἀντιδράσεις τῶν γονιῶν τους.
 •Γιά νά μεγαλοποιήσουν μία ἱστορία ἤ νά ἐντυπωσιάσουν τούς ἄλλους.
 •Γιά νά προσελκύσουν τήν προσο­χή τῶν ἄλλων, ἀκόμη καί ἄν γνωρίζουν ὅτι ὁ ἀκροατής ἤ οἱ ἀκροατές ξέρουν τήν ἀλήθεια.
 •Γιά νά χειριστοῦν μία κατάσταση.

Ἐνθαρρύνετε τήν εἰλικρίνεια!
 Μόλις τά παιδιά μεγαλώσουν ἀρκετά ὥστε νά καταλαβαίνουν τή διαφορά ἀνάμεσα στό πραγματικό καί στό φανταστικό, εἶναι καλό νά τά ἐνθαρρύνουμε καί νά τά ὑποστηρίζουμε νά λένε τήν ἀλήθεια.
 Νά εἶστε θετικοί καί νά τονίζετε τή σημασία καί τήν ἀξία πού ἔχει ἡ εἰλικρίνεια γιά τήν οἰκογένεια. Μπορεῖτε νά τούς διηγηθεῖτε ἱστορίες πού ὑπογραμμίζουν τή σημασία τῆς εἰλικρίνειας, ὅπως τόν γνωστό μύθο τοῦ Αἰσώπου μέ τόν βοσκό καί τόν λύκο.
Γενικά, εἶναι καλύτερα νά διδάξουμε στά παιδιά μας νά λένε τήν ἀλήθεια ἀπό τό νά τά τιμωροῦμε γιά ἥσσονος σημασίας παραπτώματα.

Πῶς πρέπει νά ἀντιδράσετε ὅταν τό παιδί σας λέει ψέματα;
 •Ἄν τό παιδί σας σᾶς λέει κάτι πού εἶναι φανταστικό ἤ ἀποτέλεσμα μίμησης, μπορεῖτε ἁπλῶς νά συμφωνήσετε. Ἡ μίμηση καί ἡ φαντασία εἶναι πολύ σημαντικές δυνάμεις γιά τήν ἀνάπτυξη τοῦ παιδιοῦ. Γιά παράδειγμα, ἐπηρεασμένο τό παιδί σας ἀπό τίς ἱστορίες γιά τόν Τρω­ικό Πόλεμο, μπορεῖ νά σᾶς πεῖ πώς εἶναι ὁ Ἀχιλλέας. Θά μπορούσατε νά τοῦ ἀν­ταπαντήσετε ρωτώντας το σχετικά μέ τίς ὑπερδυνάμεις του.
 •Βοηθῆστε τό παιδί νά ἀποφύγει νά ἐμπλακεῖ σέ καταστάσεις ὅπου νιώθει ὅτι πρέπει νά πεῖ ψέματα.
 •Ὑπερβολικές ἱστορίες κομπορρημοσύνης μπορεῖ νά εἶναι ὁ τρόπος ἑνός παιδιοῦ νά κερδίσει τόν θαυμασμό καί τόν σεβασμό τῶν ἄλλων. Ἄν αὐτό συμβαίνει συχνά, ἴσως χρειάζεται νά δοκιμάσετε περισσότερο τή χρήση τοῦ ἐπαίνου, γιά νά ἐνισχύσετε τήν αὐτοεκτίμηση τοῦ παιδιοῦ σας.
 •Βεβαιωθεῖτε ὅτι ἔχετε σαφεῖς κανόνες σχετικά μέ τήν ἀποδεκτή συμπεριφορά στό σπίτι σας. Τά παιδιά εἶναι πι­­θανότερο νά συμπεριφερθοῦν ἐντός τῶν ἀποδεκτῶν ὁρίων, ἄν ἐπιβάλλονται ξεκάθαροι κανόνες.
 •Ὅταν τό παιδί σας ἀναγνωρίζει ὅτι ἔκανε κάποιο λάθος, ἐπαινέστε το γιά τήν εἰλικρίνειά του. Ὄντως εἶναι σπουδαῖ­ο νά γνωρίζει τό παιδί σας ὅτι δέν ἐκνευρίζεστε, ὅταν ὁμολογεῖ κάτι ἀρνητικό.
 •Ἄν τό παιδί σας σκοπίμως σᾶς παραπλανᾶ, ἄς γνωρίζει ὅτι τό ψέμα δέν εἶναι ἀποδεκτό. Ἐξηγῆστε του γιατί τό ψέ­μα δέν εἶναι καλό πράγμα καί ὅτι δέν θά μπορεῖτε νά τό ἐμπιστεύεστε στό μέλλον.
 •Προσπαθῆστε νά ἀντιμετωπίσετε τό ψέμα χωριστά ἀπό τή συμπεριφορά πού ὁδηγεῖ σ᾽ αὐτό. Ἄν τό παιδί σας ψεύδεται γιά νά ἀποσπάσει τήν προσοχή σας, σκεφθεῖτε θετικότερους τρόπους μέ τούς ὁποίους θά μπορούσατε νά δείξετε ὅτι ἐνδιαφέρεστε γιά τό παιδί σας.
 •Μήν πεῖτε ποτέ στό παιδί σας ὅτι εἶναι «ψεύτης». Ὁ χαρακτηρισμός αὐτός μπορεῖ νά ἐπηρεάσει ἀρνητικά τήν αὐ­τοεκτίμησή του ἤ νά τό ὁδηγήσει σέ ἀ­κόμα περισσότερα ψέματα. Ἄν τό παιδί σας πιστέψει ὅτι εἶναι ψεύτης, μᾶλλον δέν θά θελήσει νά σᾶς διαψεύσει!
 • Ἕνας τρόπος γιά νά ἀποθαρρυνθοῦν τά παιδιά ἀπό προφανῆ ψέματα εἶναι νά τό «ρίξετε» στό ἀστεῖο ἤ νά «φουσκώσετε» τήν ἀναληθῆ δήλωση. Π.χ. ἕνα παιδί μπορεῖ νά δικαιολογηθεῖ γιά ἕνα σπασμένο παιχνίδι λέγοντας: « Ἕνας ἄν­τρας ἦρθε καί τό ἔσπασε». Θά μπορούσατε νά πεῖτε κάτι ἀστεῖο, ὥστε νά δοθεῖ ἡ δυνατότητα στό παιδί σας νά ἀποφορτιστεῖ ἀπό τό ἄγχος τῆς τιμωρίας καί νά πεῖ ἀβίαστα τήν ἀλήθεια. Π.χ. «Γιατί δέν παρακάλεσες τόν κύριο νά μείνει γιά νά φάει μαζί μας, νά τόν γνωρίσουμε κι ἐ­μεῖς, καί νά θαυμάσουμε τά μπράτσα του;». Μέ τόν τρόπο αὐτό ἀποκαλύπτεται τό ψέμα του καί τοῦ δίνεται ἕνα μάθημα χωρίς καμιά ἀνάγκη γιά πειθαρχία ἤ σύγκρου­ση.
Γιά μεγαλύτερα παιδιά:
 •Καθώς τά παιδιά μεγαλώνουν, τά ψέματα μποροῦν νά γίνουν συνήθεια. Ἄν τό παιδί σας λέει ψέματα συχνά, ἐ­πιλέξτε μία ὁρισμένη ὥρα γιά νά κα­θί­σετε ἤρεμα μαζί του. Μιλῆστε του γιά τό πῶς σᾶς κάνει νά νιώθετε τό ψέμα, πῶς ἐπηρεάζει τή σχέση σας μαζί του καί πῶς τό παιδί σας θά αἰσθάνεται ἄν ἡ οἰκογένεια καί οἱ φίλοι του πάψουν νά τό ἐμπιστεύονται.
 •Πάντα νά τό λέτε στά παιδιά σας, ὅταν εἶστε ἀπολύτως σίγουροι ὅτι δέν σᾶς λέ­νε τήν ἀλήθεια. Τό παιδί πρέπει νά γνωρίζει ὅτι ἡ εἰλικρίνεια εἶναι σημαντικό γιά σᾶς. Ἀλλά προσπαθῆστε νά ἀποφύγετε νά τό ρωτᾶτε συνεχῶς ἄν λέει τήν ἀλήθεια.
 •Νά συμμετέχετε στή ζωή τοῦ παιδιοῦ σας καί νά τό ἐνθαρρύνετε νά εἶναι ἀληθινό μαζί σας. Τά παιδιά κάθε ἡλικίας πού ἔχουν κα­λή ἐπικοινωνία μέ τούς γονεῖς τους καί συζητοῦν μαζί τους αὐτό πού κάνουν ἔχουν λιγότερες πιθα­νότητες νά ἐκ­δη­­λώ­σουν ἀντικοινωνική συμπεριφο­ρά.
 Τά πράγματα γίνονται πο­λύ δύσκολα, ὅταν ἔχουμε νά ἀν­τιμετωπίσουμε ἐφήβους.
  Ἡ εἰλικρίνεια καί ἡ ἀνεντιμότητα μαθαίνονται στό σπί­τι, θά ἀποφανθεῖ ἡ Ἀμερικα­νική Ψυχιατρική Ἀκαδημία γιά τό Παιδί καί τόν Ἔφηβο. Πρίν ἀπό δύο χρόνια, τό ἔγ­κυρο περιοδικό New York Ma­gazine δημοσίευσε τά συμπεράσματα μίας ἔρευνας τοῦ Penn State, Πανεπιστημίου τῶν Η.Π.Α., ἡ ὁ­ποία ἀφοροῦσε σέ ἐφήβους, γιά νά ἐκτιμηθεῖ ἡ ἔκταση τῆς «ἀ­πόκρυψης», νά κατανοηθεῖ, δηλα­δή, γιατί τά παιδιά λένε ψέματα. Τό συμπέρασμα τῶν καθηγητῶν–ἐρευ­νη­τῶν εἶ­ναι κόλαφος γιά μᾶς τούς ἐνήλικες. «Τά παιδιά ψεύδονται ἀ­πό νεαρή ἡλικία, συ­χνά, καί γιά πολλούς καί διαφόρους λόγους. Ὡσ­τό­σο, ὑπάρχει πλέον μία ξεχωριστή θεωρία σχετικά μέ τόν τρόπο πού διαμορφώνεται ἡ συνήθεια αὐ­τή: Τά παιδιά ἁ­πλῶς ἀντι­γρά­φουν τούς γονεῖς τους!».

Ἀθανάσιος Ἀπ. Γκάτζιος

"Ἀπολύτρωσις", Ὀκτώβριος 2015

- Ἄντε, κουράγιο! παρηγορήθη­κε ἡ κυρα-Πέρσα καί κοντοστάθη­κε γιά νά σκουπίσει τόν ἱδρώτα της.

 Ἡ ζέστη ἦταν ἀφόρητη. Ἔ­λε­γε νά ξεκινήσει πρωί-πρωί, ἀλλά μέ τό ἕνα καί τό ἄλλο μεσημέριασε. Ἔ­σφι­ξε τήν τσάντα της, ἔχοντας καρφώσει τό βλέμμα στήν Τράπεζα στή γωνία, κι ἔνιωσε τό σακούλι μέ τίς οἰκονο­μί­ες τῶν ἐγγονιῶν της. Πάει καιρός τώρα πού οἱ παπποῦδες καί οἱ θεῖοι δέν τούς ἀγόραζαν παιχνίδια στίς γιορτές τους, τούς ἔδιναν λεφτά. Καλύτερα. Τί νά τό κάνουν ἄλλο ἕνα παιχνίδι σ’ ἕνα δωμάτιο γεμάτο παιχνίδια ἤ ἄλλο ἕνα ρουχαλάκι στήν ἀ­σφυκτικά γεμάτη ντουλάπα; Ἔτσι, εἶχαν γεμίσει οἱ κουμπαράδες τους. Κι ἐκείνη, γιά νά τά μάθει στήν οἰ­κονομία, τά παρακίνησε ν’ ἀνοίξουν λογαριασμό στήν Τράπεζα.
 - Ὅταν μεγαλώσετε καί τά χρειαστεῖτε, μαζί μέ τόν τόκο θά ᾽χουν γίνει ἕνα καλό κομπόδεμα!
 Ἔτσι πείστηκαν ν’ ἀδειάσουν τούς κουμπαράδες στήν ἀγκαλιά της.
 Ὁ χτύπος τῆς καμπάνας τήν ἔκα­νε νά στρέψει τό βλέμμα στόν Ἅγιο Μηνᾶ, στήν ἀπέναντι πλευρά τῆς πλατείας. Ἕνα τρυφερό χαμόγελο ἀ­νέτειλε στό πρόσωπο τῆς κυ­ρα-Πέρ­σας, ἐνῶ σταυροκοπήθηκε εὐλαβικά. Πόσες φορές ἀπό παλιά εἶχε καταθέσει ἐκεῖ τόν φτωχικό ὀβολό της γιά ὅσους ἤτανε πιό πεινασμένοι ἀπ’ αὐ­τήν!
 - Κάνεις κατάθεση στόν οὐρανό, τῆς ἔλεγε κάθε φορά ὁ παπα-Κο­σμᾶς.
 Ἀλλά καί πόσες φορές δέν τή συν­έτρεξε ὁ Ἅγιος, ὅταν φοβισμέ­νη καί ταραγμένη ἀνέβαινε αὐτά τά σκα­λοπάτια γιά νά ξεφορτώσει τήν πίκρα της στό πετραχήλι τοῦ παπα-Κο­σμᾶ...
 Πόσο μακριά τήν πήγαιναν αὐτές οἱ μνῆμες!
 Ἦταν καιρός πού τό ὑστέρημα δέν ἔφτανε γιά ὀβολό στήν ἐκκλησί­α. Πάλι περίμενε παιδί. Τό τέ­ταρ­το. Πῶς νά τό πεῖ στόν Ἀποστό­λη, θά ᾽βαζε τίς φωνές. Καί θά ’χε κι ἕνα δίκιο. Δούλευε σκληρά ὥς τό βράδυ στίς οἰκοδομές καί δύσ­κολα τά φέρνανε βόλτα μέ τά τρία. Πῶς νά ’ρθει κι ἄλλο στόμα;… Ἡ μά­­να τῆς ἔπαιρ­νε τ’ αὐτιά, οἱ κουνιάδες τό ἴδιο. Νά τό ρίξει, νά γλυτώσει τή φτώχεια, τί φταί­­ει τό κακόμοιρο νά ὑποφέρει;
 - Πῶς θά κάνεις τέτοιο κακό μπροστά στά μάτια τοῦ Θεοῦ; τή ρώτησε ἔντρομος ὁ παπα-Κοσμᾶς.
 - Θά μέ σκοτώσει ὁ ἄντρας μου, κλαψούρισε αὐτή. Πῶς θά τό ζήσου­με αὐτό καί τά ὑπόλοιπα; Οὔτε μία δραχμή δέν ἔχουμε στήν ἄκρη γιά ὥρα ἀνάγκης!
 - Ἔχε ἐσύ πίστη στόν Θεό καί μή φοβᾶσαι! τῆς εἶπε ἤρεμα ὁ πα­πάς. Κάνε τό θέλημά του κι αὐτό εἶναι κατάθεση στήν Τράπεζα τοῦ οὐρανοῦ!
 «Ἔχει ὁ Θεός», εἶπε ἡ Πέρσα τό­τε κι ἔφερε στόν κόσμο τό τέ­ταρ­το παιδί.
 Πάνω πού χρόνισε, ὁ Ἀποστόλης ἔπαθε ἀτύχημα, ἔπεσε ἀπ’ τή σκαλωσιά καί θά ᾽μενε ἀνάπηρος γιά πάν­τα. Ἐκεῖνος ὁ χειμώνας ἦταν ἀσήκωτος στούς ὤμους της. Ἕξι τά στόματα καί μεροκάματο κανένα. Μόνο ὁ παπα-Κοσμᾶς τούς στάθηκε. Ὅλο ἔβρισκε νά φέρνει λάδι, ρύζι, γάλα καί φεύγοντας ὅ­λο καί κάποια χαρτονομίσματα τῆς ἔχωνε στό χέρι.
 Μά, σά νά μήν ἔ­φταναν ὅλα τά ὑ­πόλοιπα, διαπίστωσε ὅτι περίμενε κι ἄλλο παιδί. Τώρα τί γίνεται; Πῶς θά μεγάλωναν πέντε παιδιά μέ ἐλεημοσύνες; Δέν τό ᾽πε πουθενά. Πῶς νά τολ­μοῦ­σε; Τό ᾽χε ἀποφασίσει νά ξεφορτωθεῖ αὐτό «τό πρόβλημα» πρίν τό ὑποψιαστεῖ κανένας.
 Ἀνάστατη εἶχε ἀνέβει τά σκαλιά ἐκεῖ­νο τό πρωί γιά νά βρεῖ τόν παπα-Κοσμᾶ, ν’ ἀκουμπήσει τά βάσα­να μονάχα στό δικό του πετραχήλι.
 - Ξέρει ὁ Θεός πῶς νά σοῦ μεγαλώσει τά παιδιά, τή συμβούλεψε ἐ­κεῖνος. Λές νά μή βλέπει ὁ Πανάγαθος; Ἄσ᾽ τονε στή ζωή σου ἀφεντικό καί δέ θά βγεῖς χαμένη. Κάνε κι αὐ­τή τή δυσκολία σου κατάθεση στόν Οὐρανό!
 Ἔτσι ἔκανε, ἄν καί μέ φόβο στήν καρδιά. Ἔκλεισε μάτια καί αὐτιά κι ὑπάκουσε, νά μήν πικράνει τόν πα­πα-Κοσμᾶ, πού τόσο τούς εἶχε σταθεῖ στή μεγάλη τους φτώχεια. Κι ἀλήθεια, δέν μετάνιωσε πο­τέ! Θαρρεῖς αὐτό περίμενε ὁ Θεός γιά νά τῆς γυρίσει πίσω τίς καταθέσεις τοῦ οὐρανοῦ μέ τόκους κι ἐπιτόκια. Γιά πότε ἀλλάξανε τά πράγματα! Ὁ Ἀποστόλης ἔβγαλε σύνταξη ἀναπηρική, πού ἦταν σίγουρα λεφτά στό σπίτι! Ὕ­στερα, ἐκεῖνο τό μπαΐρι, πού θέλανε νά τό πουλή­σου­νε μά δέν τ’ ἀγόραζε κανείς στό χάλι πού ἦταν, μπῆκε στό σχέδιο πόλεως. Ὁ ἐργολάβος πού τό ἔχτισε τούς ἔδωσε πέντε διαμερίσμα­τα, νά τά νοικιάζουν ὅσο τά παιδιά ἦταν μικρά κι ἀργότερα νά πάρει τό καθένα ἀπό ἕνα σπίτι! Καί μόνο αὐ­τά; Ὅλα της τά βλαστάρια ἕνα κι ἕνα γίνανε, καί πιό πολύ ἐκεῖνο τό στερ­νό, πού σκέφτηκε ἡ κακούργα νά τό ρίξει! Ἅγια ἡ ὥρα πού ἄκουσε τόν παπα-Κοσμᾶ! Ξέ­ρει ὁ Θεός νά ἐπιστρέφει μέ πλούσιο τόκο!
 Μιά λάμψη διαπέρασε τά μάτια της, καθώς κοίταξε δύσπιστα τά φῶ­τα τῆς Τράπεζας στή γωνία, ἐνῶ ψα­χούλευε τήν τσάντα της νά βρεῖ τό σακούλι μέ τίς οἰκονομίες τῶν ἐγ­γο­νιῶν. Ὄφειλε νά τά ἐπενδύσει ὅσο γι­νόταν πιό σοφά, σκέφτηκε στρέ­φοντας τό βλέμμα στήν ἀνοι­χτή πόρ­τα τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ. Θά τ’ ἀ­κουμ­ποῦ­­σε στήν Τράπεζα πού ἐπιστρέ­φει μέ τούς καλύτερους τόκους κι ἐ­πι­τόκια, τήν Τράπεζα τοῦ οὐρανοῦ!

Μαρτινιανή

"Ἀπολύτρωσις", Ὀκτώβριος 2015

 Σέ ἕνα φύλλο ἐφημερίδας διάβασα γιά τούς μετανάστες στή χώ­ρα μας, γιά τούς πρόσφυγες πού προσ­φεύγουν στήν πατρίδα μας ἀπό στεριά καί θάλασσα… «γιά ἕνα καλύ­τερο αὔριο», σημείωνε ὁ ἀρθρο­γρά­φος. Ἔμεινε τό μάτι μου καί ταξίδεψε ἡ σκέψη μου σέ αὐτό τό «καλύτερο αὔριο». «Γιά ἕνα καλύτερο αὔριο», ψιθύρισα στόν ἑ­αυ­τό μου, μειδιώντας καί καμαρώνοντας τό τραγικά «καλύτερο» αὔριο, ὅπως τό φωτογράφιζε ἡ ἐφημερίδα πού εἶχα μπροστά μου…

 Μά ἡ σκέψη μου ταξίδεψε ὄχι στό αὔριο ἀλλά στό χθές, αἰῶνες πρίν. Ταξίδεψε ὁ νοῦς μου στό πρῶ­το ἐκεῖνο ταξίδι τῶν ἀνθρώπων γιά ἕνα «καλύτερο αὔριο»… Τότε πού οἱ πρῶτοι κάτοικοι τοῦ πλανήτη αὐ­τοῦ ἐγκατέλει­ψαν τό τέλειο παρόν τους, τήν αἰώνια πατρίδα, τόν Παράδεισο τοῦ Θεοῦ, γιά ἕνα δῆθεν «καλύτερο αὔριο» κι αὐ­τοί.  Ἦταν οἱ πρῶτοι μετανάστες τοῦ κόσμου πού, ἀντί νά βροῦν ἕνα καλύτερο αὔριο, βρέθηκαν πρόσφυγες στή χώρα τῆς φθο­ρᾶς, στή γῆ τοῦ πρόσκαιρου, στή χώρα τοῦ πόνου, τοῦ κόπου, τοῦ ἀ­νικανοποίητου. Οἱ ταλαίπωροι! Πρόσφυγες καί αὐτοί στή μακριά ἀπό τόν Θεό πραγματικότητα, γιά ἕνα καλύτερο αὔριο…
 Ἡ ματιά μου ἐπέστρεψε στήν ἐ­φημερίδα πού κρατοῦσα στά χέρια μου. Κι ἡ σκέψη μου, σάν ἄλλος με­τα­νάστης, ἐπέστρεψε κι αὐτή στό παρόν, στό φθαρτό παρόν, στό τώ­ρα, στό δῆ­θεν «καλύτερο αὔριο» πού ἀναζητοῦν ὅλοι αὐτοί πού κατέφυγαν στήν πατρί­δα μου. Μαζί τους μετανάστης κι ἐγώ σέ τοῦτα τά χώματα, ἀλλά καί σέ κάθε γῆ! Ὄχι οἰ­κονομικός μετανάστης, ἀλ­λά πνευ­μα­τικός πρόσφυγας πού ἀ­πε­ρίσκεπτα προσπαθῶ τόσες φορές νά ξεφύγω ἀπό τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ…
 Ὡστόσο, μένει πάντα μέσα μου ἡ ἀναζήτηση τῆς «μένουσας πόλης», τοῦ ἄυλου, τοῦ ἄπειρου… Κι εἶμαι πάν­τα νοσταλγός τῆς «μένουσας πό­λης», τῆς Νέας Ἰερουσαλήμ. Γι' αὐ­τό προσ­φεύ­γω στό ἔλεος τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, γιά νά μέ δεχτεῖ καί πάλι ἡ αἰώνια πατρίδα, καί νά μετανα­στεύ­σω, μόνιμα πιά, ἀπό τή χω­μά­τινη γῆ στήν οὐράνια πατρίδα, «συμπολίτης» τῶν ἁγίων καί «οἰ­κεῖος» τοῦ Θεοῦ (βλ. Ἐφ 2,19).

Δ. Καλογεράκη

Ἀπολύτρωσις 70 (2015) 247