Πεινᾶς καί κρυώνεις. Ἐγώ ὅμως ἔχω πολλούς λόγους νά μή θέλω, νά μήν πρέπει, νά μήν μπορῶ νά σέ βοηθήσω.
.....................................................
Ὅμως παρά τή δική μας εἰρωνεία, ἀδιαφορία, σκληρότητα ἤ ἁπλῶς ἀναποτελεσματικότητα, ὁ Θεός εἶναι πράγματι μεγάλος καί θυμᾶται ὅλους αὐτούς πού ἐμεῖς ἔχουμε ξεχάσει, καθώς περιμένουμε τό τέλειο κοινωνικό, πολιτικό καί οἰκονομικό σύστημα τό ὁποῖο δέν ὑπῆρξε ποτέ στήν ἱστορία καί τό πιθανότερο εἶναι ὅτι καί δέν θά ὑπάρξει. Τό κρύο ὅμως ὑπάρχει καί δέν περιμένει -ἑκατοντάδες παιδιά πεθαίνουν ἀπ’ αὐτό στό Ἀφγανιστάν, σήμερα, ὄχι αὔριο. Αὐτόν τό χειμώνα.
Κι ἄν ἐμεῖς ἔχουμε δέκα καί πάνω λόγους νά μή δίνουμε, ὑπάρχουν ἐκεῖνοι πού δίνουν, καί μ᾿ αὐτά πού τοῦ δίνουν δίνει κι ὁ Θεός μέ τή σειρά του σ’ ὅλους αὐτούς πού νύχτα-μέρα τοῦ κράζουν «δός ἡμῖν, Κύριε». Γιατί ἔτσι θέλησε: νά δίνει αὐτά πού τοῦ δίνουν. Καί ποιά εἶναι αὐτά;
Ζωή Γούλα, Φιλόλογος
Δεκέμβρης τοῦ 1943. Ἕνα χωριουδάκι κοντά στά Πιέρια ἔχει τυλιχτεῖ στίς φλόγες καί τούς καπνούς. Ἀνήμποροι καί γέροι, ὅσοι δέν πρόλαβαν νά βγοῦν ἀπό τά σπίτια τους, κάηκαν ζωντανοί. Κι ἄλλους τούς σκότωσαν οἱ Γερμανοί ἐπί τόπου.
Αἰτία γι᾿ αὐτή τή συμφορά ἦταν ἡ συμπλοκή πού ἔγινε τήν προηγούμενη ἡμέρα ἀνάμεσα σέ μιά ὁμάδα ἀνταρτῶν καί τή γερμανική περίπολο πού ἀνέβαινε στό χωριό. Οἱ Γερμανοί γιά ἀντίποινα θά κατέστρεφαν τό χωριό, ὅπως συνέβη σέ παρόμοιες περιπτώσεις καί σ᾿ ἄλλες περιοχές. Ἡ μόνη σωτηρία τῶν κατοίκων ἦταν ἡ φυγή. Τά ξημερώματα ὁλόκληρες οἰκογένειες, νέοι, γέροι, μάνες μέ μωρά παιδιά ἅρπαξαν βιαστικά ὅ,τι μπόρεσαν ἀπό τό σπίτι τους καί, σχηματίζοντας μιά ἀνθρώπινη ἁλυσίδα, ἀκολούθησαν τό μονοπάτι πού ὁδηγοῦσε στό βουνό.
Πρωτοπόρος στή δύσκολη αὐτή πορεία εἶναι ὁ παπα-Γιάννης, ὁ ἱερέας τοῦ χωριοῦ. Στούς ὤμους του κρατᾶ σάν λάβαρο τή γερόντισσα μητέρα του, παράλυτη ἀπό χρόνια.
Ἡ ἀγωνία μεγάλη, ὁ δρόμος ἀνηφορικός καί δύσβατος. Τό φορτίο στήν πλάτη τοῦ ἱερέα βαρύ. Κοντανασαίνει. Χοντρές σταγόνες ἱδρώτα κυλοῦν στό μέτωπό του. Σκυφτός καθώς εἶναι, ἡ μακριά γενειάδα του ἀκουμπάει στή γῆ. Ἡ μάνα στούς ὤμους του, ψηλότερα ἀπό τούς ἄλλους, φαίνεται σάν ν᾿ ἀκουμπάει στόν οὐρανό.
Ἀνηφορικός ὁ δρόμος. Καί τό φορτίο ἀπό τήν κόπωση ἀκόμα πιό βαρύ. Ὅμως ὁ παπα-Γιάννης δέν σταματᾶ. Συνεχίζει τήν πορεία, κουβαλώντας ἀγόγγυστα τή μάνα του. Πίσω ἀκολουθεῖ ἡ πρεσβυτέρα μέ τά τέσσερα μικρά παιδιά τους. Πονάει καί γι᾿ αὐτούς. Κοντοστέκεται καί τούς δίνει κουράγιο. Νοιάζεται καί γιά τό ποίμνιό του, πού τό βλέπει ν᾿ ἀνεβαίνει σιωπηλό τόν δικό του Γολγοθᾶ. Σκέφτεται ἰδιαίτερα τούς ἡλικιωμένους, τούς ἀρρώστους, τά μικρά παιδιά πού κρυώνουν, καθώς οἱ νιφάδες τοῦ χιονιοῦ πού τούς ἀκολουθοῦν σ᾿ ὅλη τή διαδρομή γίνονται ὅλο καί πιό πυκνές.
Σέ λίγο θά πέσει καί τό σκοτάδι. Ὁ λειτουργός τοῦ Ὑψίστου προσεύχεται καί προχωρεῖ. Ἔχει πίστη στόν Θεό πώς δέν θά τούς ἐγκαταλείψει. Θά προστατέψει κι αὐτούς, ὅπως προστάτεψε τόν περιούσιο λαό στήν ἔρημο. Ἡ πορεία τους μοιάζει λίγο μέ τήν πορεία τῶν Ἰσραηλιτῶν: Φύγανε τότε οἱ Ἰσραηλίτες ἀπό τήν ΑἼγυπτο, γιά νά γλυτώσουν ἀπό τή δουλεία τοῦ Φαραώ. Φεύγουν τώρα καί οἱ κάτοικοι τῶν Πιερίων ἀπό τό χωριό τους, γιά νά σωθοῦν ἀπό τή μανία τοῦ κατακτητῆ. Ἐκεῖ προπορευόταν ὁ Μωυσῆς, κρατώντας στά χέρια του τίς πλάκες μέ τίς δέκα ἐντολές πού τοῦ εἶχε δώσει ὁ Θεός. Ἐδῶ προπορεύεται ὁ παπα - Γιάννης, κουβαλώντας στούς ὤμους τή μάνα του, πιστός στήν ἐντολή: «Τίμα τόν πατέρα σου καί τή μητέρα σου».
Ἔκανε τόσα θαύματα τότε ὁ Θεός, γιά νά σώσει τόν περιούσιο λαό του: Τούς πέρασε ἀπό τήν Ἐρυθρά θάλασσα, τούς ἔδωσε τό μάννα, ὀρτύκια, νερό στήν ἔρημο. Δέν μπορεῖ! Κάποιο θαῦμα θά κάνει καί γι᾿ αὐτά τά παιδιά Του. Τό πιστεύει καί προχωρεῖ ὁ παπα-Γιάννης.
Καί νά τό πρῶτο θαῦμα! Λίγα μέτρα πιό πέρα διακρίνουν τήν ἐγκαταλειμμένη καλύβα ἑνός κτηνοτρόφου. Εἶναι μιά ὄαση μετά ἀπό τήν τόσο κοπιαστική πορεία. Πρίν ἀνοίξουν τήν πόρτα, στρέφονται καί κοιτοῦν τό χωριό τους, πού ἁπλώνεται κάτω ἀπό τά πόδια τους. Τό βλέπουν νά φλέγεται. Χέρια ἐχθρικά καταστρέφουν τά σπίτια τους, τό βιός τους, τό μόχθο μιᾶς ὁλόκληρης ζωῆς. Οἱ γυναῖκες κλαῖνε, τά μωρά τσιρίζουν, οἱ ἄντρες ὀργίζονται, βρίζουν καί ἀπειλοῦν.
«Ἀδέρφια μου», ἀκούγεται ἡ φωνή τοῦ παπα-Γιάννη, «μήν ἀπελπίζεστε! Ὁ πόλεμος κάποτε θά τελειώσει. Ὁ Κύριος, πού ἔσωσε τή ζωή μας, θά βοηθήσει νά ξαναγυρίσουμε καί πάλι στό χωριό μας. Θά ξανακτίσουμε τά σπίτια μας, θά ξαναφτιάξουμε τό βιός μας. Τώρα, ἄς τόν εὐχαριστήσουμε ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶς μας γιά τό θαῦμα πού ἔκανε νά βρεθεῖ τούτη ἡ καλύβα στό δρόμο μας. Θά περάσουμε ἐδῶ τή νύχτα, θά ξεκουραστοῦμε, καί τό πρωί πού θά ἔχουμε ἐπανακτήσει τίς δυνάμεις μας θά συνεχίσουμε τήν πορεία. Καί νά ᾿στε βέβαιοι πώς ὁ πανάγαθος Θεός εἶναι κοντά μας, μαζί μας. Θά ὁδηγήσει κι ἐμᾶς, ὅπως καί τούς Ἰσραηλίτες, σέ κάποια “Γῆ τῆς Ἐπαγγελίας”, γιά νά μείνουμε ἐκεῖ, μέχρι νά περάσει ἡ μπόρα».
Οἱ συγχωριανοί του παίρνουν κουράγιο ἀπό τά λόγια του. Παραμερίζουν νά περάσει πρῶτος ὁ ἱερέας στήν καλύβα. Ἐκεῖνος μέ πολλή προσοχή βάζει τή μάνα του σέ μιά γωνιά νά ξαπλώσει. Δίπλα της κάθεται ἡ πρεσβυτέρα μέ τά παιδιά τους. Βολεύτηκαν καί οἱ ἄλλοι ὅπως μπόρεσαν. ῾Ο παπα-Γιάννης γονατίζει καί προσεύχεται. Μέ τά μάτια ὑψωμένα στόν οὐρανό εὐχαριστεῖ τόν Θεό γιά τή σωτηρία τους, δέεται γιά τίς ψυχές τῶν συνανθρώπων του πού χάθηκαν, παρακαλεῖ τόν Κύριο νά τούς προστατέψει.
Σηκώνεται γαλήνιος. Κοιτάζει τούς συγχωριανούς του. Στά πρόσωπά τους εἶναι ζωγραφισμένη ἡ ἀγωνία, ὁ πόνος, ὁ τρόμος. Προσπαθεῖ νά τούς ἐνθαρρύνει. Πλησιάζει στήν οἰκογένειά του. Ρίχνει μιά τρυφερή ματιά στήν πρεσβυτέρα. Τά παιδιά του ἔχουν ἀποκοιμηθεῖ στήν ἀγκαλιά τῆς μάνας τους. Ἀθόρυβα πηγαίνει καί κάθεται δίπλα στή δική του μάνα. Στό γεμάτο ἀγωνία βλέμμα της διακρίνει τή μητρική ἀγάπη, τόν πόνο, τήν ἐγκαρτέρηση. Τῆς χαϊδεύει τό λευκόμαλλο κεφάλι. Ἀνασηκώνεται λίγο ἡ μάνα, παίρνει τό χέρι τοῦ παιδιοῦ της, τό χέρι τοῦ ἱερέα, τό ἀσπάζεται μέ σεβασμό κι εὐγνωμοσύνη!
- Ἄχ, τί σταυρό κουβαλᾶς, παιδάκι μου! ψιθυρίζει μέ βαθύ ἀναστεναγμό.
Κι ὁ παπα-Γιάννης μέ μιά λάμψη στά μάτια κι ἕνα φωτεινό χαμόγελο τῆς ἀπαντᾶ:
- Ὁ σταυρός πού κουβαλάω, μάνα, εἶναι ἐλαφρύς· ὁ Γολγοθᾶς μου γλυκύς καί ἡ Ἀνάσταση γιά ὅλους μας δέν θ᾿ ἀργήσει νά ᾿ρθεῖ.
Καίτη Ἡλιοπούλου
Ἡ περιπέτεια στήν ὁποία εἰσῆλθε ἡ χώρα μας λόγῳ τῆς ἀλόγιστης ἐπί τριακονταετία διαχείρισης τῶν οἰκονομικῶν της, εἶχε ὡς συνέπεια τήν ἔξαρση τοῦ ἀνθελληνισμοῦ σέ πανευρωπαϊκό ἐπίπεδο μέ πρωτεργάτες γερμανούς πολιτικούς, δημοσιογράφους καί μέρος τοῦ λαοῦ. Στήν πρώτη γραμμή τῆς ἀνθελληνικῆς ὑστερίας τό γερμανικό περιοδικό «Focus», τό ὁποῖο σέ ἐξώφυλλο τεύχους του ἔγραψε: «Ἀπατεώνας στήν εὐρωπαϊκή οἰκογένεια», ὑπονοώντας τή χώρα μας!
Ἡ κατηγορία δέν εἶναι πρόσφατη. Ἱστορική ἀναδίφηση στόν 9ο μ.Χ. αἰώνα μᾶς ὁδηγεῖ στή διαπίστωση ὅτι τήν ἴδια ἄποψη εἶχαν οἱ φράγκοι ἡγεμόνες καί γιά τούς προγόνους μας τῆς αὐτοκρατορίας τῆς Ρωμανίας, αὐτῆς πού ὁ πλαστογράφος τῆς ἱστορίας Jeronymus Wolf, γερμανός ἱστορικός, ἀποκάλεσε μετά τήν κατάρρευσή της Βυζάντιο, ὄνομα μέ τό ὁποῖο ἐπικράτησε νά ἀποκαλεῖται ὥς σήμερα ἀκόμη καί στήν Ἑλλάδα. Οἱ φράγκοι ἡγεμόνες διεκδικοῦσαν ἀπό τήν αὐτοκρατορία τῆς Ρωμανίας, ἡ ὁποία εἶχε ὡς πρωτεύουσά της τήν Κωνσταντινούπολη Νέα Ρώμη, τή διαδοχή τῆς ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας. Στά πλαίσια τῆς διεκδίκησης (σφετερισμοῦ) τοῦ τίτλου ἐπιδόθηκαν σέ δεινή συκοφαντία κατά τῶν λαῶν τῆς αὐτοκρατορίας, τούς ὁποίους θεωροῦσαν στό σύνολό τους ὡς Ἕλληνες. Ἔτσι ὁ ὅρος «Ἕλλην» («Grec» στά γαλλικά- φραγκικά) κατέστη μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου συνώνυμος τοῦ «ἀπατεώνα». Ἀκόμη καί σέ σύγχρονα λεξικά μπορεῖ νά διαβάσει κάποιος: «Τό νά εἶσαι Ἕλληνας σημαίνει νά εἶσαι πολύ ἱκανός νά ἐξαπατᾶς». Συνώνυμα τά: αἰσχροκερδής, λωποδύτης, πανοῦργος καί χαρτοκλέπτης (ἀπατεώνας στό χαρτοπαίγνιο). Ἀπεναντίας ἡ λέξη Φράγκος (Franc) εἶναι συνώνυμη τοῦ καθαροῦ καί εἰλικρινοῦς στίς δοσοληψίες του. Θά ἀδικούσαμε κατάφωρα τούς λαούς τῆς δυτικῆς Εὐρώπης ἄν ἀφήναμε νά ἐννοηθεῖ ὅτι αὐτή εἶναι ἡ γενική ἀντίληψη πού τρέφουν γιά μᾶς.
Βέβαια δέν εἶναι λίγοι οἱ συν-Ἕλληνες πού ἔχοντας ζήσει γιά χρόνια σέ χῶρες τῆς Δύσης ἐπανέρχονται στήν πατρίδα μας ἄκρως ἐπιτιμητικοί ἐναντίον μας, μέ πλῆθος παρατηρήσεων ἐπί τῆς καθ᾽ ὅλου ἀνεπάρκειάς μας καί τῶν πλαγίων ὁδῶν, μέσῳ τῶν ὁποίων ἐπιδιώκουμε τήν ἐπίτευξη τοῦ στόχου μας. Δέν εἶναι λίγοι ἐκεῖνοι πού δέν βρίσκουν τίποτε τό καλό στά ἤθη καί ἔθιμά μας καί γι᾽ αὐτό ἀναλαμβάνουν νά μᾶς ὁδηγήσουν βίαια στόν πλήρη ἐκδυτικισμό. Εἶναι αὐτοί πού ὡς νέοι Ἰσαάκιοι Ἄγγελοι ἐπιχειροῦν νά ἀνοίξουν τίς πύλες τῆς βασιλεύουσας στούς «βάρβαρους Φράγκους», οἱ ὁποῖοι προβαίνουν στή συνέχεια στή λεηλασία καί στήν ἐρήμωσή της.
Ἄν ἐξετάσουμε τή νεοελληνική πολιτική ἱστορία, θά διαπιστώσουμε, πρός μεγάλη μας θλίψη, ὅτι ὁ μόνος κυβερνήτης πιστός στήν παράδοση τοῦ λαοῦ μας ὑπῆρξε ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας. Αὐτόν ἔσπευσαν νά δολοφονήσουν οἱ Μαυρομιχαλαῖοι, παρασυρμένοι ἀπό τήν τραγικά ἐσφαλμένη περί ἐλευθέρου κράτους ἀντίληψή τους καί τήν ἀγγλική διπλωματία. Ἄν καί ἀναθρεμμένος μέ τόν δυτικό τρόπο καί παρότι ἔφθασε σέ ζηλευτές θέσεις ἄσκησης ἐξουσίας, τόν Καποδίστρια τόν χαρακτήριζε ἡ θερμή πίστη στόν Θεό, ἡ μεγάλη ἀγάπη πρός τόν πάσχοντα λαό καί ἡ ὀλιγάρκεια (δέν ἔλαβε ποτέ μισθό).
Ἀπό τούς διαδόχους ἄρχισε ἡ ξενοκρατία στή χώρα μας. Τό πρόβλημα, διαχρονικά, τό δημιουργοῦσαν οἱ δικοί μας φραγκευμένοι πολιτικοί, διανοούμενοι, οἰκονομικοί παράγοντες. Αὐτοί ὥς σήμερα πασχίζουν νά ξερριζώσουν τήν πίστη, τίς παραδόσεις, τά ἤθη καί τά ἔθιμα ἀπό τήν ψυχή τοῦ λαοῦ, γιά νά μεταφυτεύσουν ἄλλα εἰσαγόμενα, ὅπως καί πλῆθος καταναλωτικῶν προϊόντων, ἀπό τή Δύση.
Ὁ ἑλληνικός λαός στή λαίλαπα τῶν φραγκευμένων προέβαλλε ἀντίσταση ἐπί αἰώνα καί πλέον, γι᾽ αὐτό καί δέν πέτυχαν οἱ «Φράγκοι» νά μποῦν μονομιᾶς στήν «Πόλη», ὅπως τότε ἐπί Ἰσαακίου. Ἔδειξε κατά καιρούς πλῆθος ἀρετῶν, γιά τίς ὁποῖες ἐκθειάζεται ἀπό τόν Μακρυγιάννη. Μόχθησε, ἄν καί οἱ «Φράγκοι» τόν ἔσερναν κατά καιρούς σέ πολέμους, περιφρονοῦσαν βάναυσα τά ἐθνικά του δίκαια, καί τόν ἀφά- νισαν κατά τόν δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Παρ᾽ ὅλα αὐτά κατάφερε νά ξανακτίσει τή χώρα του ἀπό τίς στάχτες πού ἄφησαν οἱ Ναζί καί οἱ σύμμαχοί τους. Δέν κράτησε κακία σέ κανέναν. Συγχώρεσε καί ἔχει ὅλη τή διάθεση νά ἐργαστεῖ γιά τήν εἰρηνική συνύπαρξη τῶν λαῶν καί τήν κοινή πορεία πρός τήν πρόοδο. Ἀλλά οἱ φραγκευμένοι ἡγέτες του τόν ὁδήγησαν σέ μία νέα περιπέτεια, τῆς ὁποίας τίς συνέπειες μόλις ἀμυδρά ἀρχίζει νά ἀντιλαμβάνεται.
Ὁ λαός μας ἔχει ἀναμφισβήτητα εὐθύνη γιά τήν κρίση πού τόν μαστίζει. Πίστεψε στούς ἡγέτες του, ὅταν αὐτοί διακήρυσσαν ὅτι «ἀνήκομεν εἰς τήν Δύσιν». Υἱοθέτησε τόν καταναλωτικό τρόπο ζωῆς μέ δανεικά καί δέν κατάφερε νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό κάποιες πατροπαράδοτες κακίες του, ὅπως τό «ρουσφέτι». Εἶναι ὅμως ἄδικο νά κατηγορεῖται γιά ἀπατεώνας ἕνας ὁλόκληρος λαός. Ὅλες οἱ ἀθλιότητες τῆς διαπλοκῆς τῶν πολιτικῶν μέ οἰκονομικούς παράγοντες, ξένους καί ἐντόπιους, εἶναι ἀπαράδεκτο νά ἐπιρρίπτονται στήν πλάτη τοῦ λαοῦ, ὁ ὁποῖος καλεῖται νά πληρώσει (καί θά πληρώσει) τή διασπάθιση τοῦ δανεικοῦ χρήματος. Ὁ λαός ἔχει ἤδη πληρώσει μέ τό ἄθλιο παιχνίδι τοῦ χρηματιστηρίου, τή λεηλασία τῶν ταμείων, τή διογκούμενη ἀνεργία, τήν ὑποβαθμιζόμενη περίθαλψη. Καί ὅλα αὐτά ὀφείλονται σέ φραγκευμένους πού σπουδάζοντας στά δυτικά πανεπιστήμια ἐπανακάμπτουν γιά νά κατοχυρώσουν τήν ἀναξιοκρατία, τήν κομματοκρατία, τή διαπλοκή καί τούς μύθους περί τό κρατοῦν πολιτικοκοινωνικό σύστημα. Βέβαια, ὅπως καί στό παρελθόν, πολλοί εἶναι οἱ πρόθυμοι νά ὑπηρετήσουν καί περιφερειακά τό σύστημα ἔναντι ἀμοιβῶν σέ θέσεις καί ἄλλα. Ὁ λαός ἐλέγχεται ἐπειδή ἐνέδωσε στό τραγούδι τῶν ἐκμαυλιστικῶν σειρήνων. Ἦταν ἐργατικός, ἀλλά κατέστη ράθυμος. Ἦταν ὀλιγαρκής, ἀλλά κατέστη σπάταλος καί ἀνικανοποίητος στό ἔπακρον. Ἀγαποῦσε τήν πατρίδα του, ἀλλά τώρα υἱοθετεῖ τή γραμμή τῶν γραικύλων τοῦ διεθνιστικοῦ ὁράματος. Κλέβει τό Κράτος, ἀφοῦ ὅλοι τό κλέβουν καί αὐτό ἔχει καταστεῖ παντελῶς ἀναξιόπιστο. Ἀλλά αὐτά εἶναι ἁπλά πταίσματα, ἀπό τά ὁποῖα ἄλλωστε ζημιώνεται ὁ ἴδιος ὁ λαός.
Ἐμεῖς δέν διαπράξαμε ποτέ ἐγκλήματα κατά τῆς ἀνθρωπότητας. Δέν ἐξοντώσαμε λαούς, ὅπως τῶν Ἐρυθροδέρμων στήν Ἀμερική. Δέν ἐξανδραποδίσαμε λαούς, ὅπως τῆς Μαύρης Ἀφρικῆς. Δέν λεηλατήσαμε μέ ἀποικιοκρατική πολιτική πληθώρα χωρῶν τοῦ πλανήτη. Δέν κηρύξαμε πολέμους, γιά ἄθλια οἰκονομικά συμφέροντα, πού στοίχισαν τή ζωή σέ ἑκατομμύρια συνανθρώπων μας. Δέν συνεργοῦμε (ἄσχετα μέ τό τί κάνουν οἱ κυβερνήσεις μας) στή νεοβαρβαρότητα, ὅπως αὐτή ἐκδηλώθηκε στή Σερβία, στό Ἰράκ καί στό Ἀφγανιστάν. Παρ᾽ ὅλες τίς ἀδυναμίες μας παραμένουμε ἀκόμη μέ φιλάνθρωπα αἰσθήματα ἔναντι τῶν πασχόντων συνανθρώπων μας, τά ὁποῖα χάνουμε στό μέτρο πού υἱοθετοῦμε τά ἐκ τῆς Ἑσπερίας ἤθη. Γιά ὅλα αὐτά πρέπει νά συνειδητοποιήσουμε ὅτι μέ τό νά «ἀνήκομεν εἰς τήν Δύσιν» σημαίνει ὅτι δικαιώνουμε αὐτούς πού διαχρονικά, βάρβαροι ὄντες, ἁλώνουν τήν «Πόλη», γινόμαστε ἐν γνώσει μας ὑποχείριά τους «διά μίαν δολεράν καλημέραν» τους, κατά τόν Μακρυγιάννη.
Ἀπόστολος Παπαδημητρίου
Ἀπό μικρό παιδί εἶχα διαπιστώσει ὅτι μοῦ ἦταν δύσκολο νά βγάζω συμπεράσματα, ὅταν παρακολουθοῦσα τίς συζητήσεις τῶν μεγάλων. Πολλές φορές θυμᾶμαι τίς συζητήσεις αὐτές σάν ἕνα διάχυτο βόμβο ἀπό ἀνθρώπινες φωνές, πού ἠχοῦσε στά παιδικά μου αὐτιά σάν μελίσσι. Ἐπίσης, θυμᾶμαι τούς συνομιλητές νά διακόπτουν βιαστικά ὁ ἕνας τόν ἄλλον, πρίν προλάβει κανείς νά ὁλοκληρώσει τή φράση του.
Στά ἐφηβικά μου χρόνια ἄρχισα νά διαπιστώνω ὅτι τά ἴδια συνέβαιναν στίς ζωντανές συζητήσεις στό ραδιόφωνο καί τήν τηλεόραση. Ἐκεῖ οἱ προσκεκλημένοι-εἰδικοί ἔφθαναν νά ἀντιπαραθέτουν τίς ἀπόψεις τους σέ κρίσιμα θέματα μέ διαλόγους τύπου «ταύρου σέ ὑαλοπωλεῖο». Ἔτσι ὁ ἀκροατής ἤ ὁ τηλεθεατής φεύγει ὅπως καί οἱ προσκεκλημένοι, δηλαδή σέ ἀπόλυτη σύγχυση, καί τό πρόβλημα τῆς συζήτησης παραμένει ἀκόμη πιό δύσκολο νά ἐπιλυθεῖ. Ἡ διαπίστωσή μου καί ἐδῶ, ὅπως καί στίς συζητήσεις τῶν μεγάλων πού ἄκουγα σάν παιδί, ἦταν ἡ ἴδια: κανείς δέν ἀκούει· ὅλοι εἶναι ἠθελημένα ἤ ἀθέλητα κουφοί.
Ἀπογοητευμένος πίστεψα ὅτι δέν ὑπάρχουν καλοί ἀκροατές, μέχρι πού διάβασα τό βιβλίο «Σιντάρτα» ἕνα ἰνδικό παραμύθι τοῦ Χέρμαν Ἔσσε καί ἔτσι ξεκαθάρισα ὁριστικά τή στάση μου στό λεπτό αὐτό ζήτημα τῆς ἀκρόασης. Σέ κάποιο σημεῖο τοῦ βιβλίου ὁ Σιντάρτα, ἕνας ἰνδός Σαμάνος πού ἀναζητοῦσε τήν ἀλήθεια στή ζωή, συνάντησε ἕναν βαρκάρη πού ἦταν περαματάρης σέ ποτάμι καί ἄκουσε μέ τέτοια προσοχή τά γεγονότα τῆς ζωῆς του ὅσο κανένας ἄλλος πρίν. Διαβάζω, λοιπόν, στό βιβλίο τοῦ Ἔσσε τό σημεῖο πού μέ βοήθησε νά καθορίσω τίς ἰδιότητες τοῦ καλοῦ ἀκροατῆ: «Αὐτή ἦταν μία ἀπό τίς μεγαλύτερες ἀρετές τοῦ περαματάρη: ἤξερε νά ἀκούει ὅσο λίγοι. Χωρίς νά πεῖ λέξη, καταλάβαινε ὁ ὁμιλητής πώς ἔκλεινε τά λόγια μέσα του ἤρεμα, ἀνοιχτά, ὑπομονετικά· πώς δέν ἔχανε κανένα, δέν περίμενε κανένα μέ ἀνυπομονησία, δέν ἐπαινοῦσε οὔτε ἐπέκρινε, μόνο ἄκουγε».
Ἡ αἴσθηση τῆς ἀκοῆς δέν ἀρκεῖ, γιά νά ἐπιτευχθεῖ ἡ ἀντίληψη αὐτῶν πού ἀκοῦμε, μιά καί ὁ ἐγκέφαλος, ὅπου καί συντελεῖται πλήρως ἡ αἴσθηση τῆς ἀκοῆς, μπορεῖ νά κωφεύει. Αὐτό συμβαίνει εἴτε γιατί ὑπάρχει προκατάληψη στό μήνυμα εἴτε γιατί ὁ κακότεχνος ἀκροατής ὀργανώνει συνέχεια τίς δικές του σκέψεις, πού προετοιμάζεται νά ἐκφωνήσει, προτοῦ κατανοήσει τό περιεχόμενο τῆς σκέψης τοῦ συνομιλητῆ. Ἔτσι ὁ ἀκροατής, πού εἶναι ἀπόλυτα προσανατολισμένος στό "ἐγώ του", δέν ἐπιτρέπει στό αἰσθητήριο τῆς ἀκοῆς νά λειτουργήσει στήν οὐσία του καί, παράλληλα, τοῦ εἶναι δύσκολο νά ἐπικοινωνήσει μέ τόν συνάνθρωπό του. Οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι ὅταν διαλέγονται, δέν ἐπικοινωνοῦν· ἁπλῶς, ἀποκρούουν συνεχῶς τά ἐπιχειρήματα τοῦ ἄλλου καί σέ κάθε φράση τοῦ συνομιλητῆ τους μοιάζουν μέ λιοντάρι πού καραδοκεῖ τή λεία του.
Στό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιο ὑπάρχει ἕνα χαρακτηριστικό παράδειγμα τῆς ἐθελούσιας κώφωσης τῶν Φαρισαίων, πού δέν θέλουν νά πιστέψουν στή θαυματουργική ἀποκατάσταση τῆς ὅρασης τοῦ ἐκ γενετῆς τυφλοῦ ἀπό τόν Χριστό. Ἔτσι, ἐνῶ ἔχουν πληροφορηθεῖ τίς λεπτομέρειες τοῦ θαύματος ἀπό τόν ἴδιο τόν τυφλό, τούς γονεῖς του καί τό πλῆθος ἐπανέρχονται συνέχεια μέ χίλιες δικαιολογίες καί ζητοῦν τήν περιγραφή τοῦ θαύματος πάλι ἀπό τόν ἴδιο τόν πρώην τυφλό. Ἐκεῖνος εἶχε διηγηθεῖ πολλές φορές τό θαῦμα, δηλαδή ὅτι ὁ Χριστός, ἀφοῦ ἔπτυσε κάτω στό χῶμα, πῆρε τόν πηλό καί τόν ἀκούμπησε στά μάτια του, κατόπιν τοῦ εἶπε νά ξεπλύνει τά μάτια του στήν κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ καί τότε πράγματι εἶδε τό φῶς του. Ἀγανακτισμένος ἀπό τίς συνεχεῖς ἐρωτήσεις τῶν Φαρισαίων, πού ἡ προκατάληψη καί ἡ δυσπιστία τους δέν ἐπέτρεπε τήν εἰλικρινῆ ἀκρόαση, εἶπε· «εἶπον ὑμῖν ἤδη, καί οὐκ ἠκούσατε, τί πάλιν θέλετε ἀκούειν;», δηλαδή· «σᾶς τό εἶπα ἤδη καί δέν ἀκούσατε, γιατί θέλετε νά τό ἀκούσετε πάλι;» (Ἰω 9,27).
Μᾶς λείπουν οἱ ἄνθρωποι πού κατέχουν τήν τέχνη τῆς ἀκρόασης. Αὐτοί πού μποροῦν νά ἀκούσουν σωστά τά προβλήματά μας χωρίς προκατάληψη, χωρίς νά μεσολαβεῖ τό δικό τους "ἐγώ". Αὐτοί πού ἀκοῦνε ταπεινά καί μέ ἀγάπη, εἶναι αὐτοί πού μποροῦν νά βοηθήσουν καί στή λύση τους. Νομίζω ὅτι ὁ ἰδανικός ἀκροατής συγκεντρώνει τίς ἰδιότητες ἑνός πνευματικοῦ, πού τίς διαστάσεις του συνέλαβε μέ τέτοια εὐαισθησία ὁ Χέρμαν Ἔσσε στό ἀριστούργημά του «Σιντάρτα» καί συμπυκνώνει στά παρακάτω λόγια: «Αὐτός ὁ ἀκίνητος ἀκροατής ρουφοῦσε τήν ἐξομολόγησή του ὅπως τό δένδρο τή βροχή· αὐτός ὁ ἀκίνητος ἦταν ὁ ἴδιος ὁ ποταμός, ὁ ἴδιος ὁ Θεός, ἡ αἰωνιότητα ἡ ἴδια».
Ἀθανάσιος Δρίτσας
Ἰατρός Καρδιολόγος
Βρέθηκα πρωτοδιόριστη σ’ ἕνα ἀπό τά ἀκριτικά χωριά τῆς πατρίδας μας. Πέρασε ὁ μήνας τῆς προσαρμογῆς, ὁ Σεπτέμβριος. Μπῆκε ὁ Ὀκτώβριος. Κυριακή του Σπορέως. «Ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι...», ἀντηχοῦσε μέσα μου ὁ εὐαγγελικός λόγος καί δέν μ’ ἄφηνε νά ἡσυχάσω... «Μία “ἔξοδος” τοῦτος ὁ διορισμός», σκέφτηκα... Ἕνα κάλεσμα τοῦ Θεοῦ.
- Τί εἶναι τό Κατηχητικό, κυρία;
Οἱ ἐρωτήσεις ἔπεφταν βροχή σάν ἄκουσαν γιά πρώτη φορά τή λέξη. Ὅμως, δέν ἔβρισκα ἀκριβῆ ἀπάντηση καί τά προσκάλεσα:
- Τήν Κυριακή μετά τή θεία Λειτουργία θά σᾶς περιμένω στήν αἴθουσα δίπλα στό ναό γιά νά... καταλάβετε τί εἶναι τό Κατηχητικό.
Τήν ἄλλη μέρα στό σχολεῖο ἡ Μαρία τῆς Δ΄ τάξης μέ ρώτησε:
- Κυρία, ἐσεῖς πηγαίνετε Κατηχητικό; Ποιά εἶναι ἡ κατηχήτριά σας;
Πόσο ἐπιθύμησα νά μποροῦσα νά τῆς πῶ γιά τή μέγιστη εὐλογία τοῦ Θεοῦ νά βρεθῶ ἀπό τά πρῶτα μου χρόνια ἀσφαλισμένη στή φωλιά τοῦ Kατηχητικοῦ τῆς ἐνορίας μου... Νά μποροῦσα νά τῆς πῶ γιά τήν κατηχήτριά μου τότε! Νά τῆς ἔλεγα πώς τό Kατηχητικό δέν σταματάει ποτέ, σέ καμιά ἡλικία. Νά μποροῦσα νά τῆς πῶ καί γιά τήν κατηχήτριά μου τώρα. Νά μποροῦσα...
Τῆς χαμογέλασα εὐτυχισμένη καί προσάρμοσα τήν ἀπάντηση στά δεδομένα τῆς παιδικῆς της ψυχῆς. Τήν εὐχαρίστησα νοερά πού μοῦ θύμισε τίς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ στή δική μου ζωή κι εὐχήθηκα τούτη ἡ ἀπαρχή πού ἔγινε στή δική της ζωή νά ἔχει μία εὐλογημένη συνέχεια.
Δέν πέρασε Κυριακή τοῦ Σπορέως ἀπό τότε, δέν πέρασε Ὀκτώβριος πού νά μή θυμηθῶ ἐκεῖνο τό χωριό, ἐκεῖνο τό Kατηχητικό, ἐκείνη τήν ἐρώτηση.
Ἀγρός οἱ παιδικές ψυχές πού ἔχουμε μέσα στίς σχολικές τάξεις. Σπόρος πλούσιος ὁ θεῖος λόγος πού χρό- νια τώρα ἀκοῦμε καί μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ βιώνουμε. Ἄς δώσουμε τά χέρια μας, τά πόδια μας στόν Ἕνα Σπορέα γιά νά μᾶς χρησιμοποιήσει ὅπου βούλεται...
Ν. Ἀναπλιώτου
Δασκάλα
Τά Χριστούγεννα, τή μητρόπολη καί ρίζα τῶν ἑορτῶν, φρόντισαν οἱ ἐπιτήδειοι νά τήν ὑποβαθμίσουν μέ τήν ἐμπορευματοποίηση καί τήν ὑπερκατανάλωση, καί νά τήν ἀπογυμνώσουν ἀπό τό πνευματικό καί ὑψηλό νόημά της. Τώρα οἱ ψυχροί ἐκτελεστές τῆς πολυπολιτισμικότητας τή βομβαρδίζουν ἀνελέητα. Στή σημερινή παγκοσμιοποιημένη κοινωνία σημειώνονται ὅλο καί περισσότερα περιστατικά ἐκδίωξης τῆς Χριστοῦ Γέννας. Καταγράφουμε κάποια ἀπό τά πολλά περιστατικά πού συνέβησαν τά Χριστούγεννα τοῦ 2010, μέ σκοπό τήν ἐκπαραθύρωσή τους ἀπό τίς χριστιανικές κοινωνίες.
Ἡ Εὐρωπαϊκή Ἐπιτροπή κυκλοφόρησε τό 2010 πάνω ἀπό τρία ἑκατομμύρια ἡμερολόγια τοῦ 2011 γιά τά σχολεῖα τῆς Δευτεροβάθμιας Ἐκπαίδευσης τῆς Βρετανίας, στά ὁποῖα περιλαμβάνονται οἱ γιορτές τῶν Ἑβραίων, Ἰνδουϊστῶν, Μουσουλμάνων καί τῶν Σίχ. Δέν γίνεται ὅμως καμία ἀναφορά στίς χριστιανικές γιορτές οὔτε φυσικά καί στά Χριστούγεννα. Στήν κενή σελίδα τῆς 25ης Δεκεμβρίου ἀναφέρεται ἕνα ἄσχετο μέ τή γιορτή μήνυμα, ἐνῶ στή χριστουγεννιάτικη κάρτα τῆς ἴδιας Ἐπιτροπῆς σημειώνεται ἁπλῶς «Γιορτινές εὐχές».
Ἕνα ἄλλο περιστατικό ἔχει σχέση μέ τόν Βρετανικό Ἐρυθρό Σταυρό, ὁ ὁποῖος σέ 430 καταστήματά του ἀπαγόρευσε τίς φάτνες, τά δέντρα καί γενικά τίς χριστουγεννιάτικες διακοσμήσεις, πού θά μποροῦσαν νά προσβάλουν τούς μουσουλμάνους. Ἔδωσε ἐντολή οἱ εὐχετήριες κάρτες νά ἀναγράφουν «Καλές γιορτές» ἤ «τίς καλύτερές μας εὐχές». Τίποτε δέν πρέπει νά παραπέμπει στά Χριστούγεννα. Παρ’ ὅλ’ αὐτά, ἕνας ἀπό τούς ἐξέχοντες μουσουλμάνους πολιτικούς τῆς χώρας δήλωσε: «Εἶναι ἀνόητο νά σκεφτεῖ κανείς ὅτι οἱ μουσουλμάνοι θά προσβληθοῦν ... Στή δουλειά μου, ὅλο τό προσωπικό μου γιορτάζει τά Χριστούγεννα καί ἐγώ γιορτάζω μαζί τους».
Στήν ἄλλη πλευρά τοῦ Ἀτλαντικοῦ, τό Ἐφετεῖο τῆς Φιλαδέλφειας τῶν προοδευτικῶν Η.Π.Α. ἐνέκρινε τή στάση συνοικιακοῦ σχολείου τό ὁποῖο ἀπαγόρευσε στούς μαθητές του νά τραγουδήσουν τά κάλαντα καί τά γνωστά χριστουγεννιάτικα τραγούδια, ὅπως τό «Silent Night», «Joy to the World», «Oh, Come All Ye Faithful» καί «Hark the Herald Angels Sing», ἐνῶ ἐνέκρινε τό «Rudolph the Red-Nosed Reindeer» («Rudolph» τό ἐλαφάκι) καί τό «Frosty the Snowman» («Frosty» ὁ χιονάνθρωπος)!
Νομικοί ὑποστήριξαν ὅτι πίσω ἀπό τήν ἀπαγόρευση τοῦ σχολείου σχετικά μέ τίς χριστουγεννιάτικες μελωδίες κρύβεται ἡ πολιτική τῆς κυβέρνησης πού ἀποδοκιμάζει καί ἐχθρεύεται τή θρησκεία, παραβιάζοντας τήν ἱδρυτική ρήτρα τοῦ Συντάγματος τῶν Η.Π.Α. Δήλωσαν μάλιστα τά ἑξῆς: «Τά Χριστούγεννα εἶναι μία ἐθνική ἀργία· γιορτάζουμε τή γέννηση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, δέν γιορτάζουμε τή γέννηση τοῦ Frosty τοῦ χιονάνθρωπου ἤ τοῦ Ροῦντολφ τοῦ ἐλαφιοῦ!... Ἡ ἀπόφαση αὐτή ἀποτελεῖ ἕνα ἀκόμη παράδειγμα γιά τό πῶς τά δικαστήρια ἔχουν διαστρέψει καί μετατρέψει τυραννικά τήν ἱδρυτική ρήτρα σέ ὅπλο κατά τῶν χριστιανῶν στόν πόλεμο κατά τῶν Χριστουγέννων».
Ἀλλά καί στόν τόπο ὅπου γεννήθηκε ὁ Χριστός, στή Βηθλεέμ, ἐξαιτίας τοῦ φόβου τῶν ἰσλαμιστῶν φονταμενταλιστῶν, τά ἐργαστήρια κλωστοϋφαντουργίας στή Χεβρώνα καί στήν Ἰερουσαλήμ, παρῆγαν καί πουλοῦσαν μπλουζάκια καί ἄλλα προϊόντα πού ἀπεικονίζουν τό ναό τῆς Γεννήσεως χωρίς τό σταυρό, γιά νά μήν ἐνοχλοῦνται οἱ μουσουλμάνοι.
Πάντως ἐδῶ καί 2.000 χρόνια κανείς ἀλλόθρησκος δέν εἶχε πρόβλημα. Καί ἔχουν τώρα οἱ κοινωνίες ὅπου οἱ χριστιανοί ἀποτελοῦν τή συντριπτική πλειοψηφία τους; Αὐτή εἶναι ἡ περίφημη παγκοσμιοποίηση, μέ τά ἀντιρατσιστικά της κηρύγματα, πού ἐν τέλει καταντοῦν ἀντιχριστιανικές ἀποφάσεις!
Ὀφείλουμε νά ὁμολογήσουμε ὅτι τά Χριστούγεννα βρίσκονται στό στόχαστρο τῆς Νέας Τάξης, ἡ ὁποία ἀνέλαβε τό ρόλο τοῦ σύγχρονου Ἡρώδη. Καθώς ἀποτελοῦν ἕναν ἀπό τούς πιό συνεκτικούς δεσμούς τῆς κοινωνίας, βάλλονται πανταχόθεν. Ἔτσι, ὁ πόλεμος ἐναντίον τους στίς χριστιανικές κοινωνίες ὁλοένα καί ἐντείνεται. Καί αὐτό, γιατί στή Νέα Τάξη ὑπάρχουν μόνο πολίτες καί ὄχι κοινωνίες. Μέ τήν ὑποβάθμιση ἤ καλύτερα τήν ἐξαφάνιση τῶν Χριστουγέννων εἶναι προφανές τί θέλουν νά πετύχουν: τή μετατροπή τοῦ πολίτη σέ ὑπήκοο-πιόνι, πού δέν θά συναισθάνεται ὅτι εἶναι μέλος τῆς λαϊκῆς κοινότητας, δέν θά ἔχει πνευματικές ρίζες οὔτε πνευματικές ἀνατάσεις καί ἀναφορές. Μόνον ἔτσι ἐξυπηρετοῦνται τά σχέδια τῆς Νέας Ἐποχῆς. Ὅλοι ἐκεῖνοι ὅμως πού ἐπιμένουν νά συνεχίζουν τό ἔργο τοῦ Ἡρώδη ἄς μήν ξεχνοῦν ὅτι τό Βρέφος τῆς Βηθλεέμ «ἐξῆλθε νικῶν καί ἵνα νικήσῃ», ἀφοῦ «τεθνήκασι οἱ ζητοῦντες τήν ψυχήν τοῦ παιδίου».
Καί κάτι ἀκόμη: Τά Χριστούγεννα δέν κινδυνεύουν τόσο ἀπό τούς ἀλλόθρησκους, ὅσο ἀπό μᾶς τούς λεγόμενους χριστιανούς, πού ἐν ὀνόματι τοῦ προοδευτισμοῦ συμμορφωνόμαστε μέ ὅλα τά ἀντιχριστουγεννιάτικα μηνύματα. Ἐγκαταλείποντας τή φάτνη τῆς Ἐκκλησίας μας ζητοῦμε καταφύγιο στά χιονοδρόμια, στά ρεβεγιόν ἤ ὁπουδήποτε ἀλλοῦ, μέ ἀποτέλεσμα νά ἀλλοτριώνουμε τόν ἑορτασμό τῶν Χριστουγέννων καί νά στεροῦμε ἀπό τόν ἑαυτό μας αὐτές τίς μεγάλες πνευματικές εὐκαιρίες. Εὐθύνη καί ὑποχρέωσή μας εἶναι νά γιορτάζουμε τά Χριστούγεννα ὅπως μᾶς καλεῖ ἡ Ἐκκλησία μας καί ὅπως τά μάθαμε ἀπό τή ζωοδότρα παράδοσή μας. Τό χρωστοῦμε στόν ἑαυτό μας καί ταυτόχρονα στίς γενιές πού μᾶς ἀκολουθοῦν. Ἰδιαίτερα φέτος πού οἱ ψυχές μας κουρασμένες ἀπό τήν παταγώδη κατάρρευση τῶν πάσης φύσεως πύργων τῆς Βαβέλ ἀποζητοῦν λυτρωτικά Χριστούγεννα, Χριστούγεννα μέ Χριστό.
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος-Θεολόγος
«Τά ἄθεα γράμματα ὑφαίνουν τό σάβανο τοῦ Γένους», κήρυττε πρίν ἀπό 150 περίπου χρόνια ὁ πρωτομάρτυρας τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ Χριστοφόρος Παπουλάκος. Ἡ προφητεία αὐτή ἐκπληρώνεται προπαντός σήμερα, καθώς παρατηροῦμε τήν ἐπιταχυνόμενη ἅλωση τῆς πολύπαθης παιδείας μας.
Εἶναι γνωστό βέβαια ὅτι ἡ Νέα Τάξη πραγμάτων στοχεύει ἰδιαίτερα στήν παιδεία καί ἑστιάζει στό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, τοῦ ὁποίου τόν ὀρθόδοξο χαρακτήρα ἐπιχειρεῖ νά ἀλλοιώσει. Ἔτσι τό νέο Πρόγραμμα Σπουδῶν γιά τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν δέν προβλέπει τήν πίστη, τήν ἀναφορά στόν Θεό. «Ὁ Ἰησοῦς Χριστός θεωρεῖται πλέον καί προβάλλεται στούς μαθητές, ὄχι ὡς Θεάνθρωπος, Σωτήρας καί Λυτρωτής, ἀλλά ὡς ἕνας ἁπλός δάσκαλος, δίπλα στόν Μωάμεθ, τόν Βούδα καί τόν Κομφούκιο», σημειώνει ὁ καθηγητής κ. Ἡρακλῆς Ρεράκης. Προωθεῖται, δηλαδή, ἕνα «ἕτερον εὐαγγέλιον», εὐαγγέλιο πλάνης, γιά τό ὁποῖο ὀφείλουμε σοβαρά νά ἀνησυχήσουμε.
Σύμφωνα μέ τό νέο Πρόγραμμα Σπουδῶν -προϊόν ἐργασίας δεκαπέντε ἐμπειρογνωμόνων- τό ὁποῖο ἐφαρμόζεται πιλοτικά ἀπό πέρυσι σέ ἀρκετά σχολεῖα τῆς πατρίδας μας, στίς τέσσερις τελευταῖες τάξεις τοῦ Δημοτικοῦ, στίς ὁποῖες διδάσκεται τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, ἀπό τίς 28 θεματικές ἑνότητες οἱ 17 εἶναι θρησκειολογικῆς κατεύ- θυνσης, ποσοστό περίπου 61%.
Παραθέτω ἐνδεικτικά παραδείγματα:
Τά παιδιά στήν Γ΄ Δημοτικοῦ στήν ἑνότητα μέ τίτλο «Κυριακή: Μιά σημαντική ἡμέρα τῆς ἑβδομάδας», μαζί μέ τόν χριστιανικό ναό προσεγγίζουν καί τά ἑξῆς: Σάββατο τῶν Ἑβραίων: Στή συναγωγή (ραββίνος, τορά, κεριά, μενορά, κιπά, τεφιλίν).
Παρασκευή τῶν Μουσουλμάνων: Στό Τζαμί ἤ Τέμενος (Κοράνιο, μιναρές, μουεζίνης, χατίπης, ἰμάμης, νίψεις προσώπου, χεριῶν καί ποδιῶν, βγάλσιμο παπουτσιῶν, μάσμπαχ, κατεύθυνση προσευχῆς, κήρυγμα).
Σύμβολα θρησκειῶν τοῦ κόσμου: Ὁ σταυρός, ὁ ἰχθύς, ἡ ἄμπελος, ὁ πέλεκυς, τό ἄστρο τοῦ Δαβίδ, ἡ Μενορά, ἡ ἡμισέληνος, τό ὄνομα τοῦ Ἀλλάχ, ἡ Σβάστικα (Ἰνδουϊσμός -Τζαϊνισμός), τό γίν καί τό γιάνγκ, τό ὤμ, ὁ τροχός τῆς διδασκαλίας τοῦ Βούδα (ντάρμα), ὁ λωτός, τό σύμβολο τῆς μή βίας (ἀχίμζα) (σελ. 31).
Πουθενά δέν διακρίνεται ὁ ἀναστάσιμος χαρακτήρας τῆς Κυριακῆς οὔτε ὁ ἐκκλησιασμός καί ἡ συμμετοχή τῶν πιστῶν στή θεία Κοινωνία.
Στήν ἴδια τάξη, στή διδακτική ἑνότητα «Ἡ χαρά τῆς γιορτῆς. Τά Χριστούγεννα», οἱ μαθητές διδάσκονται ἐκτός ἀπό τή βιβλική ἀφήγηση, τή γέννηση τοῦ Χριστοῦ στό Κοράνι, καθώς καί γιορτές θρησκειῶν τοῦ κόσμου, ὅπως Ρός Ἀσανά (ἀρχή τῆς χρονιᾶς) γιά τούς Ἑβραίους, τό τέλος τοῦ Ramadan τῶν Μουσουλμάνων, Holi (τό τέλος τοῦ χειμώνα καί ἡ ἀρχή τῆς ἄνοιξης) γιά τούς ἰνδουϊστές (σελ. 32).
Στήν Στ΄ τάξη στήν ἑνότητα «Ἅγιοι ἄνθρωποι», οἱ μαθητές προσεγγίζουν τόν προφήτη Ἠλία, τήν ἁγία Βερονίκη -αἱμορροοῦσα (Μθ 9,20-22), τόν ἀββά Πινούφριο, τόν νεομάρτυρα Ἀχμέτ, τήν ἁγία Φιλοθέη, τή Μαρία Σκόπτσοβα. Διαβάζουμε ἐπίσης: «Ἅγιοι ἄνθρωποι στίς θρησκεῖες τοῦ κόσμου: Βούδας, Κομφούκιος, Μωάμεθ, Βισνού (Κρίσνα), Δαλάϊ Λάμα, Γκάντι» κ.ἄ (σελ. 57).
Ἐνδείκνυται παιδαγωγικά νά δημιουργοῦμε σύγχυση καί νά σπέρνουμε ἀμφισβήτηση στούς μικρούς μας μαθητές; Γίναμε κοινωνία τόσο πολύ πολυθρησκευτική καί πολυπολιτισμική; Ἀπό τή σχολική ζωή προκύπτει ὅτι τά παιδιά τῶν οἰκονομικῶν μεταναστῶν δέν ἔχουν πρόβλημα νά παρακολουθήσουν τό ὀρθόδοξο μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Μήπως πίσω ἀπό τή διδασκόμενη καί προωθούμενη πανθρησκεία ἐξυπηρετοῦνται σχέδια ἄλλων ἰσχυρῶν κέντρων;
Τό ἴδιο συγκρητιστικό συνονθύλευμα ἔχει εἰσβάλει καί στήν ὕλη τοῦ Γυμνασίου. Στήν Α΄ τάξη Γυμνασίου προβλέ- πεται ὡς δραστηριότητα ἕνα “debate” μέ θέμα: «Ἐφόσον ἡ πίστη εἶναι ἐλεύθερη, κανένας δέ χρειάζεται τά δόγματα! Ἐπικαιροποίηση: Ποιά θέματα θά ἀπασχολοῦσαν μία Οἰκουμενική σύνοδο σήμε- ρα;» (σελ. 33).
Στήν Γ΄ Γυμνασίου προτείνεται στούς μαθητές ἡ δραστηριότητα «νά βροῦν στοιχεῖα γιά τίς ὄψεις τῆς σύγχρονης θεολογίας: Θεολογία τῆς Ἀπελευθέρωσης - Φεμινιστική Θεολογία» (σελ. 57). Εὔλογο τό ἐρώτημα: Οἱ σοφοί κατασκευαστές τῶν ἐν λόγῳ προγραμμάτων γνωρίζουν τίς ἀντιληπτικές ἱκανότητες τῶν παιδιῶν αὐτῆς τῆς ἡλικίας; Δίδαξαν ποτέ σέ σχολική τάξη ἤ ἐντέλλονται ἄνωθεν;
Ἐπίσης στόν Ὁδηγό Ἐκπαιδευτικοῦ προτείνεται ἕνα παιχνίδι ρόλων στήν Γ΄ Γυμνασίου: Ὁ φοιτητής Ἀλέξης ἔχει σοβαρή σχέση μέ τή μουσουλμάνα φοιτήτρια Ἀϊσέ. Οἱ μαθητές θά πρέπει νά δραματοποιήσουν -σέ δύο διδακτικές ὧρες- τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἀντιδροῦν οἱ οἰκογένειές τους, ὅταν πληροφοροῦνται τό γεγονός (σελ. 179).
Τέτοιου εἴδους μαθήματα ἀποτελοῦν τό «στιβαρό μορφωτικό πλαίσιο γνώσης... καί νοηματοδότησης» στό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν στό λεγόμενο «σχολεῖο τοῦ προσώπου». Ἀξίζει νά σημειωθεῖ ὅτι τό Πρόγραμμα Σπουδῶν ἐνῶ «ἀπευθύνεται ὄχι μόνο στούς Ἕλληνες ἤ στούς ὀρθόδοξους μαθητές, ἀλλά σέ ὅλους, ἀνεξαιρέτως ἐθνικῆς καταγωγῆς ἤ θρησκευτικῆς καί ὁμολογιακῆς ταυτότητας», δέν ἐφαρμόζεται στά μειονοτικά σχολεῖα τῆς Θράκης, ὅπου φοιτοῦν οἱ ἕλληνες μουσουλμάνοι μαθητές (λόγῳ ἄρνησης τοῦ μουφτῆ;). Προφανῶς ἡ ὅποια πίστη τῶν ὀρθόδοξων μαθητῶν πρέπει νά ἁλωθεῖ, νά πολτοποιηθεῖ. Ἐξάλλου τόν ἴδιο στόχο ὑπηρετεῖ καί ἡ δική μας ὀλιγωρία.
Μελετώντας τό νέο Πρόγραμμα Σπουδῶν αἰσθάνεται κανείς -κατά παράβαση τοῦ ἰσχύοντος Συντάγματος- νά ἀπεμπολεῖται, νά μεταλλάσσεται, νά προδίδεται ὅ,τι πιό ἱερό καί ὑψηλό ἔχουμε: ἡ ὀρθόδοξη πίστη μας. Ἄς ἀναλογισθοῦμε ὅλοι τίς εὐθύνες μας γιά τή θρησκευτική ἀγωγή πού δέχονται καί πού πρόκειται νά δεχθοῦν -ἄν ἐπεκταθεῖ τό Πρόγραμμα Σπουδῶν- τά 900.000 Ἑλληνόπουλα πού φοιτοῦν στά σχολεῖα μας. Ἐπιβάλλεται ἕνας νέος σχεδιασμός καί ἐπαναπροσδιορισμός μέ τή συμμετοχή ὅλων τῶν ἐμπλεκόμενων φορέων (Ἐκκλησία, εἰδικοί καθηγητές Θεολογικῶν Σχολῶν, Ἑνώσεις Θεολόγων, γονεῖς κτλ.), ἄν θέλουμε νά περισώσουμε κάτι ἀπό τήν οὐσία τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν.
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος-Θεολόγος
Ἀνάμεσα στά ἄλλα μέτρα γιά τήν ἀποχριστιανοποίηση τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συγκαταλέγεται καί ἡ κατάργηση τῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς. Ἡ ἀνίερη αὐτή «ἐπιχείρηση», ἔστω κι ἄν θέλει νά καλύπτεται πίσω ἀπό τό πρόσχημα τῆς τόνωσης τῆς ἀγορᾶς, στήν οὐσία στοχεύει στήν ἀποϊεροποίηση τῆς Κυριακῆς ὡς χριστιανικῆς ἀργίας. Ταυτόχρονα πλήττει τόν θεσμό τῆς οἰκογένειας, καθώς τῆς στερεῖ τήν εὐκαιρία τῆς ἀπερίσπαστης συνάντησης τῶν μελῶν της. Πρόκειται δηλαδή γιά μία μορφή ἰδεολογικοῦ διωγμοῦ εἰς βάρος τῶν Χριστιανῶν.
Τά συνδικάτα τῶν ἐργαζομένων, μετά ἀπό προβληματισμό καί συζητήσεις, ἀποφάσισαν νά συμμαχήσουν μέ τήν Ἐκκλησία στόν ἀγώνα γιά τή διατήρηση τῆς ὑποχρεωτικῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς.
Τί ἔπαθε ὅμως ἡ ἐποχή μας καί θεσπίζει «ἀντικοινωνικά ὡράρια» μεταθέτοντας ὅρια καί ὅρους πού ὁ Θεός ὅρισε; Εἶναι γνωστό ὅτι ἡ τέταρτη ἐντολή τοῦ Δεκαλόγου ἀναφέρει ρητά ὅτι ἕξι μέρες πρέπει νά ἐργάζεται ὁ ἄνθρωπος καί τήν «ἑβδόμην» νά τήν ἀφιερώνει στόν Δημιουργό του, λατρεύοντάς Τον καί ἀναπαυόμενος, ὅπως ἀκριβῶς ἔπραξε καί Ἐκεῖνος· «διὰ τοῦτο εὐλόγησε Κύριος τὴν ἡμέραν τὴν ἑβδόμην καὶ ἡγίασεν αὐτήν» (Ἔξ 20,11). Ὁ καλός Θεός, πού ὅλα τά ρύθμισε «καλά λίαν», ἔδωσε μαζί τήν ἐντολή τῆς ἐργασίας καί τῆς ἀργίας ἀξεχώριστα.
Στήν Ἐκκλησία τήν ὁποία ἵδρυσε ὁ Κύριός μας, τό Σάββατο τῶν ἰουδαίων ἀντικαταστάθηκε ἀπό τήν ἡμέρα πού φέρει τό ὄνομά του, τήν Κυριακή. Εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς λαμπροφόρου ἐγέρσεως τοῦ Χριστοῦ μας, «ἡ μία τῶν σαββάτων, ἡ βασιλὶς καὶ κυρία, ἑορτὴ ἑορτῶν καὶ πανήγυρις πανηγύρεων».
Στή συνέχεια ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος μέ αὐτοκρατορικό διάταγμα ἐπέβαλε τήν πρώτη ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος ὡς ἡμέρα ἀργίας. Τό Διάταγμα προέβλεπε: «ὅλοι οἱ δικασταί, ὁ λαὸς τῆς πόλεως καὶ αἱ λοιπαὶ ἐργασίαι ὀφείλουν νὰ καταπαύουν κατὰ τὴν ἀξιοσέβαστον ἡμέραν τοῦ Ἡλίου» (C 111, 12· 2, in Corpus Juris Civilis τ. II, Codex Justinianus, Berlin 1927).
Τελικῶς ἡ ΣΤ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος καθιέρωσε ὡς πλήρη ἀργία τήν Κυριακή μέ σκοπό τή μετοχή τῶν Χριστιανῶν στή λατρευτική σύναξη στούς ναούς καί τήν οἰκογενειακή ἀνάπαυση καί γαλήνη.
Ἀργότερα, στά μαῦρα χρόνια τῆς Ὀθωμανοκρατίας ὁ ἀπόστολος τοῦ σκλαβωμένου Γένους, ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, περιερχόταν τήν ὕπαιθρο καί δίδασκε: «Τὴν Κυριακὴν νὰ σχολάζωμεν καὶ νὰ πηγαίνωμεν εἰς τὰς ἐκκλησίας μας νὰ δοξάζωμεν τὸν Θεόν μας» (Διδαχή Α΄). Ὁ λόγος του εἶναι κατηγορηματικός: «Οὔτε νὰ ἐργαζώμεθα καὶ νὰ πραγματευώμεθα τὴν Κυριακήν» (Διδαχή Δ΄). Καί κατά τρόπο ἀπόλυτο συμβούλευε: «Τὶς Κυριακές... μήτε νὰ πωλήσητε μήτε νὰ ἀγοράσητε οὔτε χωράφι οὔτε ἀμπέλι» (Διδαχή Η΄). Τόλμησε μάλιστα νά τά βάλει ὁ φωτισμένος διδάχος μέ τούς Ἑβραίους τῆς ἐποχῆς του καί κατάφερε νά μεταφέρει τά παζάρια (=τίς ἀγορές) ἀπό τήν Κυριακή στό Σάββατο. Λαμπρή ἡ νίκη του, σκληρό ὅμως καί τό τίμημα. Πλήρωσε μέ τή ζωή του· αὐτός μόνον ἀπό ὅλους τούς νεομάρτυρες θυσιάζεται, ὄχι γιατί ἀρνήθηκε νά ἀλλαξοπιστήσει, ἀλλά γιατί ἀντιστάθηκε καί συγκρούσθηκε μέ τά μεγάλα οἰκονομικά συμφέροντα τῶν ἡμερῶν του, τήν ἑβραϊκή κεφαλαιοκρατία.
Ἀπό τήν ἱστορία ἐπίσης γνωρίζουμε ὅτι ἡ περίφημη Γαλλική Ἐπανάσταση, θέλοντας νά ἐξαλείψει κάθε ἴχνος Χριστιανισμοῦ στήν Εὐρώπη, ὅρισε ὡς ἡμέρα ἀναπαύσεως κάθε δέκατη ἡμέρα· ἀλλά τό μέτρο ἀπέτυχε. Σήμερα, ἀκόμα καί μουσουλμανικές χῶρες ἀργοῦν ἐπισήμως τίς Κυριακές, περιορίζοντας τή δική τους ἀργία, μόνο στό ἀπόγευμα τῆς Παρασκευῆς.
Βέβαια, ἐνῶ ἡ Κυριακή εἶναι συνυφασμένη μέ τόν ἁγιασμό, τήν ἀνάπαυση, τή χαρά καί τήν εὐφροσύνη, ὀφείλουμε νά ὁμολογήσουμε ὅτι οἱ Νεοέλληνες μέσα στήν ἀφροσύνη τοῦ νεοπλουτισμοῦ μας δέν τῆς ἀποδώσαμε τήν τιμή πού τῆς ἀνῆκε. Καταπατήσαμε τήν ἱερότητά της, ἀφοῦ αὐτήν τήν ἡμέρα διαλέξαμε, γιά νά ἱκανοποιοῦμε ὅλες τίς διασκεδάσεις -ἐν πολλοῖς ἁμαρτωλές-, τά χόμπυ καί κάθε ἀναψυχή μας. Κι ὕστερα θέλουμε νά δοῦμε προκοπή!
Ἐσχάτως, οἱ σοφοί κι ἐπινοητικοί μας ἄρχοντες, ὑπακούοντας στά κελεύσματα σκοτεινῶν κέντρων καί παρακούοντας στή φωνή τοῦ Θεοῦ, νομοθετοῦν τήν κατάργηση τῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς· θεσπίζουν παραδόξως τή Δευτέρα ὡς ἀργία, γιά νά ἀποφευχθοῦν ἐνδεχομένως οἱ διαμαρτυρίες ἑβραϊκῶν καί μουσουλμανικῶν Συλλόγων.
Προφανῶς δέν ἔχουμε συνειδητοποιήσει ὅτι ὅποιος νομοθετεῖ κατά τῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς αὐτός στρέφεται κατά τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ, ἀποδομεῖ τή νεοελληνική κοινωνία, ἐκθεμελιώνει τήν παράδοσή μας, ὑποβαθμίζει τόν πολιτισμό μας, καταστρατηγεῖ τίς ἀνάγκες τῆς ψυχῆς μας. Δέν χορταίνει ἡ καρδιά μας μέ τόν ἦχο τοῦ χρήματος κι οὔτε βρίσκει ἔτσι τήν εἰρήνη της· αὐτή βιώνεται μόνον στή συντροφιά μέ τόν Θεό.
Ἀλλά κι ἄν ἀκόμη μέχρι τίς ἡμέρες μας δέν εἶχε θεσπισθεῖ ἐπίσημα ἡ ἀργία τῆς Κυριακῆς, ἔπρεπε σήμερα, πού ἀντιμετωπίζουμε τόσα προβλήματα, νά καθιερωθεῖ, γιά νά μποροῦν οἱ Νεοέλληνες νά προσφεύγουν στό μοναδικό ἀληθινό καί ἀξιόπιστο καταφύγιο, στόν Χριστό καί στήν Ἐκκλησία, καί νά ἀντλοῦν ἀπό ἐκεῖ δύναμη καί παρη- γοριά.
Ἕνας παλιός σοφός λόγος διασώζει: «Μέ δύο τρόπους γίνεσαι φτωχός καί δυστυχισμένος: Ὁ ἕνας εἶναι νά κλέβεις κι ὁ ἄλλος τήν Κυριακή νά δουλεύεις». Ἄς μήν βαυκαλιζόμαστε· ἀνάκαμψη τῆς οἰκονομίας δέν πρόκειται νά δοῦμε βεβηλώνοντας τήν Κυριακή. Ἄς ἀκούσουμε τή φωνή τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ πού μέ τρόπο ἀσυμβίβαστο καί ἀνυποχώρητο -εἰς πεῖσμα τῶν τροϊκανῶν- παραγγέλλει: «Ἐκεῖνο τὸ κέρδος ὁποὺ γίνεται τὴν Κυριακὴν εἶναι ἀφωρισμένο καὶ κατηραμένο, καὶ βάνετε φωτιὰ καὶ κατάρα εἰς τὸ σπίτι σας καὶ ὄχι εὐλογίαν... Ἐγὼ σᾶς συμβουλεύω νὰ φυλάγετε τὴν Κυριακήν, ὡσὰν ὁποὺ εἶνε ἀφιερωμένη εἰς τὸν Θεόν» (Διδαχή Δ΄).
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος-Θεολόγος
Στήν Κύπρο ἐπί προεδρίας Χριστόφια ἡ Ἐπίτροπος γιά τό παιδί εἰσηγήθηκε νά ἀπαγορευθοῦν οἱ ἐπισκέψεις τῶν μαθητῶν τοῦ Δημοτικοῦ στόν ἱερό χῶρο τῶν «Φυλακισμένων Μνημάτων». Ὅσον ἀφορᾶ στά παιδιά τοῦ Γυμνασίου καί τοῦ Λυκείου ἡ κ. Ἐπίτροπος θεωρεῖ ὅτι «οἱ ἐπισκέψεις αὐτές θά μποροῦσαν νά γίνονται, ἀφοῦ προηγηθεῖ διάλογος μαζί τους».
Ἡ ἰδιαίτερα «εὐαισθητοποιημένη» προστάτιδα τῆς παιδικῆς ψυχῆς ἰσχυρίζεται «πώς ἡ θέα τῆς ἀγχόνης καί τῶν τάφων τῶν ἡρώων ἀγωνιστῶν τῆς ΕΟΚΑ, ἀπό τά παιδικά μάτια, προκαλεῖ δυσφορία ἐξαιτίας τῆς σκληρότητάς της, ἐνῶ δύναται νά προξενήσει ψυχολογικά τραύματα», τά ὁποῖα φυσικά ἡ ἴδια προσπαθεῖ νά προλάβει. Ἀξίζει νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ ἴδια Ἐπίτροπος ὑπερασπίστηκε τό δικαίωμα τῆς ἀπαλλαγῆς τῶν παιδιῶν ἀπό τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν (βλ. Σάββα Ἰακωβίδη, «Τά Θρησκευτικά καί τά Φυλακισμένα Μνήματα», ἐφ. «Σημερινή» τῆς Κύπρου, 27-1-2013).
Μοιάζει πραγματικά ἀπίστευτο! Ποιός θά περίμενε μιά τέτοια ἀπαγόρευση καί μάλιστα ἀπό θεσμικούς παράγοντες; Εἶναι προφανές ὅτι ἡ ἀπαγόρευση βάλλει κατά τῆς ἱστορικῆς μνήμης καί ἔχει στόχο τήν ἀποκοπή τῆς νέας γενιᾶς ἀπό τούς ἐθνικούς ἀγῶνες τῶν προγόνων. Παράλληλα στρέφεται κατά τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἀφοῦ πάνδημη ὑπῆρξε ἡ συμμετοχή του στούς ἀγῶνες τῆς ΕΟΚΑ, μέ πρωτοπόρο τήν ἄλκιμη μαθητιῶσα νεολαία, πού καλλιεργοῦνταν στά κατηχητικά Σχολεῖα.
Ἀλήθεια, στά σχολεῖα πού μέχρι στιγμῆς ἔχουν ἐπισκεφθεῖ τά «Φυλακισμένα Μνήματα» πόσα περιστατικά ψυχολογικοῦ τραυματισμοῦ ἔχουν καταγραφεῖ; Ὁ καταιγισμός τῆς βίας μέσῳ τῶν τηλεοπτικῶν προγραμμάτων δέν δημιουργεῖ στά παιδιά κανένα ψυχολογικό πρόβλημα; Τί ἔκανε γι’ αὐτά ἡ ἐν λόγῳ Ἐπίτροπος; Ποιός ἐπιτέλους θά προστατεύσει τά παιδιά μας ἀπό ὅλους αὐτούς τούς ἐπίβουλους προστάτες;
Κι ὅμως! Τά «Φυλακισμένα Μνήματα» πρέπει νά τά ἐπισκέπτονται τά παιδιά ὄχι μόνον τῆς Κύπρου ἀλλά καί ὅλου τοῦ κόσμου, ἀκριβῶς γιά «τό συμφέρον τους». Ἔτσι, ὅπως παραπαίουν χωρίς ἀξίες, χωρίς ἰδανικά, χωρίς ταυτότητα, πρέπει νά προσέρχονται προσκυνητές ἐκεῖ, γιά νά συνειδητοποιοῦν «ποιά εἶναι καί τί τούς πρέπει». Κλίνοντας εὐλαβικά τό γόνυ μπροστά στό ἀνεκτίμητο προσκυνητάρι τοῦ παγκόσμιου πολιτισμοῦ, μποροῦν νά μαθητεύουν στίς σελίδες τῆς δόξας τοῦ Ἑλληνισμοῦ, τότε πού μία πάνοπλη αὐτοκρατορία τά ’βαζε μέ τήν ἄοπλη Κύπρο.
Ἐκεῖ θά δοῦν πώς οἱ δεκατρεῖς ἡρωομάρτυρες -ὅλοι τους νέοι ἡλικίας 18-30 ἐτῶν- παρά τά φρικτά καί ἀπάνθρωπα σωματικά καί ψυχικά βασανιστήρια δέν λύγισαν· πορεύθηκαν πρός τήν ἀγχόνη ψάλλοντας, τραγουδώντας τόν Ἐθνικό Ὕμνο καί νίκησαν τόν θάνατο. Αὐτό δηλώνει καί ἡ ἐπιγραφή στόν τοῖχο: «Τ’ ἀντρειωμένου ὁ θάνατος, θάνατος δέ λογιέται». Ἐκεῖ θά νιώσουν τό πάθος πού κόχλαζε στήν ψυχή ὅλων τῶν Ἑλλήνων κι ἀντιφέγγιζε τήν πατριωτική φλόγα γιά τή μέχρι θανάτου πορεία. Ἔτσι ἀντανακλοῦσε τήν Ἑλλάδα τῆς τιμῆς, τῆς ἀξιοπρέπειας, τῆς ἀντίστασης, τῆς πίστης στήν Ἀνάσταση.
Ἐκεῖ ἀκοῦν τόν τελειόφοιτο μαθητή τοῦ Γυμνασίου Εὐαγόρα Παλληκαρίδη, τόν μικρότερο ἀπό τούς ἀπαγχονισθέντες, νά τούς λέει «ἀληθινή ἱστορία»· ἐκεῖ θά τόν καμαρώσουν νά παίρνει μιάν ἀνηφοριά, γιά «νά βρεῖ τά σκαλοπάτια πού πᾶν στή Λευτεριά».
Ἐκεῖ θά ἀκούσουν τόν Ἀνδρέα Παναγίδη νά παραδίδει τή συγκινητική παρακαταθήκη στά παιδιά του, λίγο πρίν ὁδηγηθεῖ στήν ἀγχόνη: «Λατρευτά μου παιδιά, στά 22 μου χρόνια πεθαίνω γιά χάρη μιᾶς μεγάλης ἰδέας. Κάποτε ἡ μάνα σας καί ὁ θεῖος σας θά σᾶς ἀναπτύξουν γιατί ἐκτελέστηκα. Σᾶς εὔχομαι, ἀγαπητά μου παιδιά, νά γινῆτε καλοί Χριστιανοί καί καλοί Ἕλληνες Κύπριοι. Ἀκολουθῆστε πάντα τό δρόμο τῆς ἀρετῆς».
Ἐκεῖ θά βροῦν τόν Ἰάκωβο Πατάτσο, τόν «ἅγιο τοῦ Κυπριακοῦ Ἀγώνα», νά γράφει στή μητέρα του τήν παραμονή τῆς ἐκτέλεσής του:
«Ἀγαπημένη μου μητέρα,
Χαῖρε. Εὑρίσκομαι μεταξύ ἀγγέλων. Τώρα ἀπολαμβάνω τούς καρπούς μου. Τό πνεῦμα μου φτερουγίζει γύρω ἀπό τό θρόνο τοῦ Κυρίου. Θέλω νά χαίρης, ὅπως κι ἐγώ. Ἄν κλαῖς θά λυποῦμαι… Εἶναι καιρός νά καμαρώσης τό παιδί σου. Εὑρίσκεται ἐκεῖ ψηλά, ὅπου ψάλλουν οἱ ἄγγελοι. Χαῖρε, ἀγαπημένη μου μητέρα. Μή κλαίης γιά ν’ ἀκούσης τήν ἀγγελικήν φωνήν μου, πού ψάλλει Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος Κύριος Σαβαώθ. Ψάλλε καί σύ μαζί μου. Ψάλλε, προσεύχου, δόξαζε τόν Θεόν σ’ ὅλην σου τήν ζωήν».
Μέσα στά Φυλακισμένα Μνήματα φυλάσσεται τό ἀνεξίτηλο ἀλφαβητάρι τῆς λευτεριᾶς, πού πρέπει νά διαβάζει ἡ κάθε νέα γενιά. Γιατί, λοιπόν, ἡ νεότητα πρέπει νά μείνει στερημένη ἀπό ὅλα αὐτά τά μεγάλα ἀγκωνάρια τῆς ἱστορίας; Γιατί πρέπει νά ὑποσιτίζεται πνευματικά καί ἐθνικά, ὑπακούοντας στά κελεύσματα πού ὑπαγορεύει ἡ ἀντιηρωική ἐποχή μας;
Τώρα, πού ὁδηγοῦν καί πάλι τούς ἥρωες στήν ἀγχόνη δικοί μας κι ὄχι ξένοι, τώρα πού ἡ κερκόπορτα εἶναι διάπλατα ἀνοικτή, ἦρθε ὁ καιρός νά κάνουμε τά σπίτια μας σχολειά κρυφά καί φανερά, γιά νά φυτέψουμε στίς καρδιές τῶν παιδιῶν μας τά ὑψηλά ἰδανικά τῆς Φυλῆς μας. Ἐπιτακτικά προσκαλεῖ ὁ Φώτης Κόντογλου: «Ὅσοι ἀπομείναμε πιστοί στήν παράδοση, ὅσοι δέν ἀρνηθή- καμε τό γάλα πού βυζάξαμε, ἀγωνιζόμαστε, ἄλλος ἐδῶ, ἄλλος ἐκεῖ, καταπάνω στήν ψευτιά. Καταπάνω σ’ αὐτούς πού θέλουνε τήν Ἑλλάδα ἕνα κουφάρι χωρίς ψυχή, ἕνα λουλούδι χωρίς μυρουδιά.Κουράγιο, ὁ καιρός θά δείξει ποιός ἔχει δίκιο, ἄν καί δέ χρειάζεται ὁλότελα αὐτή ἡ ἀπόδειξη».
Ἐλπίζουμε ἡ νέα πολιτική κατάσταση στήν Κύπρο νά ἀποκαταστήσει αὐτή τήν ἀσέβεια, ἀκυρώνοντας ἀντιηρωικές καί σκοτεινές ἀποφάσεις.
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος-Θεολόγος
Μετά ἀπό 700 χρόνια παραιτεῖται πάπας, ἐνῶ πρώτη φορά ἐκλέγεται πάπας ἀπό τή Νότια Ἀμερική καί μάλιστα πρώτη φορά ἰησουίτης. Ἔτσι ὁ ἀργεντινός ἐπίσκοπος Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, γιός ἰταλῶν μεταναστῶν, ἐπέστρεψε στήν πατρίδα τῶν γονιῶν του ὡς πάπας Φραγκίσκος Α΄!
Τί ὅμως εἶναι οἱ ἰησουίτες; Πρόκειται γιά τό δυναμικότερο μοναχικό τάγμα τῶν ρωμαιοκαθολικῶν. Ὁ τίτλος τους εἶναι «Societas Jesu» «Ἑταιρεία τοῦ Ἰησοῦ». Ἱδρύθηκε τό 1534 ἀπό τόν ἰσπανό ἱππότη Ἰγνάτιο Λογιόλα καί τόν βάσκο Φραγκίσκο Ξαβιέ καί ἀναγνωρίστηκε τό 1540 ἀπό τόν πάπα. Ἡ προσωνυμία «ἰησουίτες» τούς προσδόθηκε ἀπό τούς ἐχθρούς τους ὡς εἶδος μομφῆς· ὅμως μέ τό πέρασμα τῶν χρόνων ἔγινε ἀποδεκτή κι ἀπό τούς ἴδιους. Ἐπειδή μία ἀπό τίς ἀρχές τους ἦταν ἡ παρασιώπηση μέρους τῆς ἀλήθειας, ἡ λέξη χρησιμοποιήθηκε μέ μειωτική διάθεση κι ἔφθασε νά σημαίνει τόν ὑποκριτή, τόν ταρτοῦφο, τόν ραδιοῦργο, ἐκεῖνον πού δρᾶ ὕπουλα καί καταχθόνια.
Ὁ ἱδρυτής τῆς ὀργάνωσης Ἰγνάτιος Λογιόλα -γεννημένος τό 1491-, μετά τή θρησκευτική ἐξέγερση τοῦ Λουθήρου κατά τοῦ πάπα, ἀποφάσισε νά προσφέρει στόν ποντίφηκα τίς προσωπικές του ὑπηρεσίες, καθώς καί τῶν συντρόφων τοῦ τάγματος πού ἵδρυσε. Ἔκτοτε οἱ ἰησουίτες θεωροῦσαν τούς ἑαυτούς τους ὡς τήν ἐκλεκτή καί μαχητική ὁμάδα κρούσης τοῦ πάπα. Εἶναι τό τάγμα πού ἐπέδειξε τή μεγαλύτερη δραστηριότητα ὑπέρ τῆς παποσύνης καί κατά τῶν προτεσταντῶν καί τῶν ὀρθοδόξων. Ὑπῆρξαν οἱ ἀρχιτέκτονες τῆς ἀντιμεταρρύθμισης καί τῆς Οὐνίας. Χρησιμοποιώντας μέσα ἐντελῶς κοσμικά, μεταξύ τῶν ὁποίων καί τή βία, προκάλεσαν ἀντιδράσεις καί πολυετεῖς αἱματηρούς πολέμους.
Οἱ ἰησουίτες δίνουν ὅρκους πενίας, ἁγνότητας καί ὑπακοῆς μέ ἔμβλημα τή φράση «Ad Majorem Dei Gloriam», δηλαδή «γιά τή μεγαλύτερη δόξα τοῦ Θεοῦ». Βασική -ἐν πολλοῖς ἀνίερη καί ἀνήθικη- ἀρχή τοῦ τάγματος εἶναι «ὁ σκοπός ἁγιάζει τά μέσα» ἀκόμη καί «τά ἠθικῶς ἀπόβλητα». Σέ αὐτήν στηρίχτηκε ἡ «Ἱερά Ἐξέταση» καί δικαιολογήθηκαν τά ἀναρίθμητα ἐγκλήματα τοῦ τάγματος, γιά λογαριασμό τῆς «Ἁγίας Ἕδρας»! Γιά ὅλες τίς «ἐξαγιασμένες» ὑπηρεσίες του ὁ Ἰγνάτιος Λογιόλα «ἁγιοποιήθηκε» ἀπό τούς ρωμαιοκαθολικούς καί ἀποτελεῖ ἕναν ἀπό τούς μεγαλύτερους «ἁγίους» καί «πατέρες» τους! Ἀξίζει να σημειώσουμε ὅτι τό Βατικανό καί εἰδικότερα οἱ ἰησουίτες δέν ἐκδήλωσαν ποτέ μετάνοια γιά τά πολλά λάθη τους.
Σήμερα ἡ «Ἑταιρεία τοῦ Ἰησοῦ» ἀριθμεῖ περίπου 20.000 ἄνδρες, οἱ ὁποῖοι δραστηριοποιοῦνται σέ περισσότερες ἀπό 100 χῶρες. Στήν Ἑλλάδα καί εἰδικότερα στήν Ἀθήνα ζοῦν καί ἐργάζονται 15 μέλη (14 ἱερεῖς καί ἕνας μοναχός).
Τό τάγμα ἔδινε πάντοτε μεγάλη σημασία στόν παιδαγωγικό τομέα. Κατά τόν 16ο καί 17ο αἰώνα ἀναπτύχθηκε ραγδαῖα, ἱδρύοντας ἱεραποστολές, σχολεῖα, κολλέγια καί ἱεροσπουδαστήρια σέ ὁλόκληρη τήν Εὐρώπη. Περισσότερα ἀπό 500 ἰησουιτικά σχολεῖα λειτούργησαν τότε, ἐνῶ οἱ μέθοδοι διδασκαλίας τους καί ἡ κατάρτιση σταθερῶν ἀκαδημαϊκῶν προγραμμάτων ἀποτέλεσαν τή βάση πολλῶν σύγχρονων ἐκπαιδευτικῶν συστημάτων. Παράλληλα προώθησαν τήν τέχνη, χρησιμοποιώντας τοιχογραφίες καί θέατρα, γιά νά ἐξαπλώσουν ὅσο τό δυνατό περισσότερο τό μήνυμά τους.
Πέρα ὅμως ἀπό αὐτά οἱ ἰησουίτες συνδέθηκαν μέ τήν καταδίωξη, τή σύλληψη καί τήν ἀνάκριση τῶν αἱρετικῶν. Κύριο ὅπλο τους ἡ «Ἱερά Ἐξέταση», ἡ ὁποία εἶχε ἐπινοηθεῖ ἀπό τό Δομινικανό τάγμα καί εἶχε συσταθεῖ τό 1480 μέ παπική βούλα. Ἔτσι χιλιάδες ἄνθρωποι ὁδηγήθηκαν μπροστά στά φοβερά ἀνακριτικά συμβούλια τῶν ἰησουιτῶν, βασανίστηκαν φρικτά καί βρῆκαν τραγικό θάνατο, μέ σκοπό δῆθεν τήν ἐξιλέωσή τους ἀπό τήν αἵρεση· στήν πραγματικότητα ὅμως γιά νά ἐκλείψουν οἱ φωνές πού ἀμφισβητοῦσαν τήν ἀπόλυτη ἐξουσία τοῦ «ἀντιπροσώπου τοῦ Χριστοῦ στή γῆ», πάπα! Σπανίως ἀθωωνόταν κάποιος, ἀφοῦ κάτω ἀπό τήν πίεση τῶν φρικτῶν σωματικῶν καί ψυχολογικῶν βασανιστηρίων, οἱ «αἱρετικοί» ὁμολογοῦσαν ὅποιο θρησκευτικό ἔγκλημα τούς εἶχαν προσάψει, μόνο καί μόνο γιά νά λυτρωθοῦν μία ὥρα γρηγορότερα μέ τήν καταδίκη τους στήν πυρά.
Βέβαια μπορεῖ νά λέγεται ὅτι ἰησουίτης πάπας πρώτη φορά ἐκλέγεται, ἀλλά ἡ ἱστορία μαρτυρεῖ ὅτι οἱ ἰησουίτες ἐπηρέασαν πολλούς ποντίφηκες. Ἐπί παραδείγματι ὁ πάπας Οὐρβανός Η' (1623- 1644) ἔλαβε τήν πρώτη του μόρφωση ἀπό αὐτούς. Ἐπί τῶν ἡμερῶν του ἐπεκτάθηκε ἡ Ἱερά Ἐξέταση, δικάστηκε ὁ Γα- λιλαῖος γιά τίς ἐπιστημονικές του ἀπόψεις καί καταρτίσθηκε «ὁ κατάλογος τῶν ἀπαγορευμένων βιβλίων». Ἐπίσης τότε ὁ ἰησουίτης καρδινάλιος Βελλαρμίνος παρότρυνε τόν Γαλιλαῖο νά πάψει νά διδάσκει τήν ἡλιοκεντρική θεωρία του, διότι... «δέν συμβιβαζόταν μέ τή Βίβλο!».
Ἀπό τήν ἀρχή τῆς ἵδρυσής τους ὁ Λογιόλα -ζώντας στήν ἐποχή τοῦ Μακιαβέλλι- οὐσιαστικά ἔκαμε πολιτική. Ἀνέκαθεν τά μέλη τῆς ὀργάνωσης ἀναμειγνύονταν στά εὐρωπαϊκά πολιτικά δρώμενα, ὄντας ὡς ἐπί τό πλεῖστον πρόσωπα μέ σημαντική ἐπιρροή. Στή Βρετανία π.χ. ἰησουίτες εἶχαν κατηγορηθεῖ ὅτι βρίσκονταν πίσω ἀπό τή συνωμοσία γιά τήν καταστροφή τῆς Βουλῆς τῶν Κοινοτήτων τό 1603. Σημειώνεται ὅτι τό ἴδιο ἔτος ὁ βασιλιάς Ἰάκωβος τῆς Ἀγγλίας εἶχε κηρύξει παράνομη τήν «Ἑταιρεία».
Χρησιμοποίησαν ἐπίσης, ὅπου μποροῦσαν, τήν κρατική ἐξουσία, γιά νά προωθήσουν τήν Οὐνία. Παράδειγμα ἡ Πολωνία, ἡ Οὐκρανία, ἡ Μέση Ἀνατολή. Παντοῦ ἐφάρμοσαν τήν ὠμή βία γιά τήν ὑποταγή τῶν ὀρθοδόξων στόν πάπα. Ὅπως γράφει ὁ Κοραής, οἱ Ἰησουίτες ἡδονίζονταν, ὅταν μέ κάθε τρόπο πετύχαιναν νά προσηλυτίσουν ἕναν ὀρθόδοξο: «Οἱ ἐχθροί τοῦ Ἰησοῦ Ἰησουίται ἐνόμιζαν καί νομίζουν τήν ἐπιστροφήν ἑνός Γραικοῦ εἰς τήν ἐκκλησίαν των πολύ πλέον ἀξιόμισθον ἔργον παρά νά κατηχήσωσι δέκα Τούρκους ἤ δέκα εἰδωλολάτρας». Γιά τή δραστηριότητά τους στήν καθ᾽ ἡμᾶς Ἀνατολή θά συνεχίσουμε στό ἑπόμενο ἄρθρο.
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος-Θεολόγος