Ἀπό μικρό παιδί εἶχα διαπιστώσει ὅτι μοῦ ἦταν δύσκολο νά βγάζω συμπεράσματα, ὅταν παρακολουθοῦσα τίς συζητήσεις τῶν μεγάλων. Πολλές φορές θυμᾶμαι τίς συζητήσεις αὐτές σάν ἕνα διάχυτο βόμβο ἀπό ἀνθρώπινες φωνές, πού ἠχοῦσε στά παιδικά μου αὐτιά σάν μελίσσι. Ἐπίσης, θυμᾶμαι τούς συνομιλητές νά διακόπτουν βιαστικά ὁ ἕνας τόν ἄλλον, πρίν προλάβει κανείς νά ὁλοκληρώσει τή φράση του.
Στά ἐφηβικά μου χρόνια ἄρχισα νά διαπιστώνω ὅτι τά ἴδια συνέβαιναν στίς ζωντανές συζητήσεις στό ραδιόφωνο καί τήν τηλεόραση. Ἐκεῖ οἱ προσκεκλημένοι-εἰδικοί ἔφθαναν νά ἀντιπαραθέτουν τίς ἀπόψεις τους σέ κρίσιμα θέματα μέ διαλόγους τύπου «ταύρου σέ ὑαλοπωλεῖο». Ἔτσι ὁ ἀκροατής ἤ ὁ τηλεθεατής φεύγει ὅπως καί οἱ προσκεκλημένοι, δηλαδή σέ ἀπόλυτη σύγχυση, καί τό πρόβλημα τῆς συζήτησης παραμένει ἀκόμη πιό δύσκολο νά ἐπιλυθεῖ. Ἡ διαπίστωσή μου καί ἐδῶ, ὅπως καί στίς συζητήσεις τῶν μεγάλων πού ἄκουγα σάν παιδί, ἦταν ἡ ἴδια: κανείς δέν ἀκούει· ὅλοι εἶναι ἠθελημένα ἤ ἀθέλητα κουφοί.
Ἀπογοητευμένος πίστεψα ὅτι δέν ὑπάρχουν καλοί ἀκροατές, μέχρι πού διάβασα τό βιβλίο «Σιντάρτα» ἕνα ἰνδικό παραμύθι τοῦ Χέρμαν Ἔσσε καί ἔτσι ξεκαθάρισα ὁριστικά τή στάση μου στό λεπτό αὐτό ζήτημα τῆς ἀκρόασης. Σέ κάποιο σημεῖο τοῦ βιβλίου ὁ Σιντάρτα, ἕνας ἰνδός Σαμάνος πού ἀναζητοῦσε τήν ἀλήθεια στή ζωή, συνάντησε ἕναν βαρκάρη πού ἦταν περαματάρης σέ ποτάμι καί ἄκουσε μέ τέτοια προσοχή τά γεγονότα τῆς ζωῆς του ὅσο κανένας ἄλλος πρίν. Διαβάζω, λοιπόν, στό βιβλίο τοῦ Ἔσσε τό σημεῖο πού μέ βοήθησε νά καθορίσω τίς ἰδιότητες τοῦ καλοῦ ἀκροατῆ: «Αὐτή ἦταν μία ἀπό τίς μεγαλύτερες ἀρετές τοῦ περαματάρη: ἤξερε νά ἀκούει ὅσο λίγοι. Χωρίς νά πεῖ λέξη, καταλάβαινε ὁ ὁμιλητής πώς ἔκλεινε τά λόγια μέσα του ἤρεμα, ἀνοιχτά, ὑπομονετικά· πώς δέν ἔχανε κανένα, δέν περίμενε κανένα μέ ἀνυπομονησία, δέν ἐπαινοῦσε οὔτε ἐπέκρινε, μόνο ἄκουγε».
Ἡ αἴσθηση τῆς ἀκοῆς δέν ἀρκεῖ, γιά νά ἐπιτευχθεῖ ἡ ἀντίληψη αὐτῶν πού ἀκοῦμε, μιά καί ὁ ἐγκέφαλος, ὅπου καί συντελεῖται πλήρως ἡ αἴσθηση τῆς ἀκοῆς, μπορεῖ νά κωφεύει. Αὐτό συμβαίνει εἴτε γιατί ὑπάρχει προκατάληψη στό μήνυμα εἴτε γιατί ὁ κακότεχνος ἀκροατής ὀργανώνει συνέχεια τίς δικές του σκέψεις, πού προετοιμάζεται νά ἐκφωνήσει, προτοῦ κατανοήσει τό περιεχόμενο τῆς σκέψης τοῦ συνομιλητῆ. Ἔτσι ὁ ἀκροατής, πού εἶναι ἀπόλυτα προσανατολισμένος στό "ἐγώ του", δέν ἐπιτρέπει στό αἰσθητήριο τῆς ἀκοῆς νά λειτουργήσει στήν οὐσία του καί, παράλληλα, τοῦ εἶναι δύσκολο νά ἐπικοινωνήσει μέ τόν συνάνθρωπό του. Οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι ὅταν διαλέγονται, δέν ἐπικοινωνοῦν· ἁπλῶς, ἀποκρούουν συνεχῶς τά ἐπιχειρήματα τοῦ ἄλλου καί σέ κάθε φράση τοῦ συνομιλητῆ τους μοιάζουν μέ λιοντάρι πού καραδοκεῖ τή λεία του.
Στό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιο ὑπάρχει ἕνα χαρακτηριστικό παράδειγμα τῆς ἐθελούσιας κώφωσης τῶν Φαρισαίων, πού δέν θέλουν νά πιστέψουν στή θαυματουργική ἀποκατάσταση τῆς ὅρασης τοῦ ἐκ γενετῆς τυφλοῦ ἀπό τόν Χριστό. Ἔτσι, ἐνῶ ἔχουν πληροφορηθεῖ τίς λεπτομέρειες τοῦ θαύματος ἀπό τόν ἴδιο τόν τυφλό, τούς γονεῖς του καί τό πλῆθος ἐπανέρχονται συνέχεια μέ χίλιες δικαιολογίες καί ζητοῦν τήν περιγραφή τοῦ θαύματος πάλι ἀπό τόν ἴδιο τόν πρώην τυφλό. Ἐκεῖνος εἶχε διηγηθεῖ πολλές φορές τό θαῦμα, δηλαδή ὅτι ὁ Χριστός, ἀφοῦ ἔπτυσε κάτω στό χῶμα, πῆρε τόν πηλό καί τόν ἀκούμπησε στά μάτια του, κατόπιν τοῦ εἶπε νά ξεπλύνει τά μάτια του στήν κολυμβήθρα τοῦ Σιλωάμ καί τότε πράγματι εἶδε τό φῶς του. Ἀγανακτισμένος ἀπό τίς συνεχεῖς ἐρωτήσεις τῶν Φαρισαίων, πού ἡ προκατάληψη καί ἡ δυσπιστία τους δέν ἐπέτρεπε τήν εἰλικρινῆ ἀκρόαση, εἶπε· «εἶπον ὑμῖν ἤδη, καί οὐκ ἠκούσατε, τί πάλιν θέλετε ἀκούειν;», δηλαδή· «σᾶς τό εἶπα ἤδη καί δέν ἀκούσατε, γιατί θέλετε νά τό ἀκούσετε πάλι;» (Ἰω 9,27).
Μᾶς λείπουν οἱ ἄνθρωποι πού κατέχουν τήν τέχνη τῆς ἀκρόασης. Αὐτοί πού μποροῦν νά ἀκούσουν σωστά τά προβλήματά μας χωρίς προκατάληψη, χωρίς νά μεσολαβεῖ τό δικό τους "ἐγώ". Αὐτοί πού ἀκοῦνε ταπεινά καί μέ ἀγάπη, εἶναι αὐτοί πού μποροῦν νά βοηθήσουν καί στή λύση τους. Νομίζω ὅτι ὁ ἰδανικός ἀκροατής συγκεντρώνει τίς ἰδιότητες ἑνός πνευματικοῦ, πού τίς διαστάσεις του συνέλαβε μέ τέτοια εὐαισθησία ὁ Χέρμαν Ἔσσε στό ἀριστούργημά του «Σιντάρτα» καί συμπυκνώνει στά παρακάτω λόγια: «Αὐτός ὁ ἀκίνητος ἀκροατής ρουφοῦσε τήν ἐξομολόγησή του ὅπως τό δένδρο τή βροχή· αὐτός ὁ ἀκίνητος ἦταν ὁ ἴδιος ὁ ποταμός, ὁ ἴδιος ὁ Θεός, ἡ αἰωνιότητα ἡ ἴδια».
Ἀθανάσιος Δρίτσας
Ἰατρός Καρδιολόγος
Βρέθηκα πρωτοδιόριστη σ’ ἕνα ἀπό τά ἀκριτικά χωριά τῆς πατρίδας μας. Πέρασε ὁ μήνας τῆς προσαρμογῆς, ὁ Σεπτέμβριος. Μπῆκε ὁ Ὀκτώβριος. Κυριακή του Σπορέως. «Ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι...», ἀντηχοῦσε μέσα μου ὁ εὐαγγελικός λόγος καί δέν μ’ ἄφηνε νά ἡσυχάσω... «Μία “ἔξοδος” τοῦτος ὁ διορισμός», σκέφτηκα... Ἕνα κάλεσμα τοῦ Θεοῦ.
- Τί εἶναι τό Κατηχητικό, κυρία;
Οἱ ἐρωτήσεις ἔπεφταν βροχή σάν ἄκουσαν γιά πρώτη φορά τή λέξη. Ὅμως, δέν ἔβρισκα ἀκριβῆ ἀπάντηση καί τά προσκάλεσα:
- Τήν Κυριακή μετά τή θεία Λειτουργία θά σᾶς περιμένω στήν αἴθουσα δίπλα στό ναό γιά νά... καταλάβετε τί εἶναι τό Κατηχητικό.
Τήν ἄλλη μέρα στό σχολεῖο ἡ Μαρία τῆς Δ΄ τάξης μέ ρώτησε:
- Κυρία, ἐσεῖς πηγαίνετε Κατηχητικό; Ποιά εἶναι ἡ κατηχήτριά σας;
Πόσο ἐπιθύμησα νά μποροῦσα νά τῆς πῶ γιά τή μέγιστη εὐλογία τοῦ Θεοῦ νά βρεθῶ ἀπό τά πρῶτα μου χρόνια ἀσφαλισμένη στή φωλιά τοῦ Kατηχητικοῦ τῆς ἐνορίας μου... Νά μποροῦσα νά τῆς πῶ γιά τήν κατηχήτριά μου τότε! Νά τῆς ἔλεγα πώς τό Kατηχητικό δέν σταματάει ποτέ, σέ καμιά ἡλικία. Νά μποροῦσα νά τῆς πῶ καί γιά τήν κατηχήτριά μου τώρα. Νά μποροῦσα...
Τῆς χαμογέλασα εὐτυχισμένη καί προσάρμοσα τήν ἀπάντηση στά δεδομένα τῆς παιδικῆς της ψυχῆς. Τήν εὐχαρίστησα νοερά πού μοῦ θύμισε τίς εὐεργεσίες τοῦ Θεοῦ στή δική μου ζωή κι εὐχήθηκα τούτη ἡ ἀπαρχή πού ἔγινε στή δική της ζωή νά ἔχει μία εὐλογημένη συνέχεια.
Δέν πέρασε Κυριακή τοῦ Σπορέως ἀπό τότε, δέν πέρασε Ὀκτώβριος πού νά μή θυμηθῶ ἐκεῖνο τό χωριό, ἐκεῖνο τό Kατηχητικό, ἐκείνη τήν ἐρώτηση.
Ἀγρός οἱ παιδικές ψυχές πού ἔχουμε μέσα στίς σχολικές τάξεις. Σπόρος πλούσιος ὁ θεῖος λόγος πού χρό- νια τώρα ἀκοῦμε καί μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ βιώνουμε. Ἄς δώσουμε τά χέρια μας, τά πόδια μας στόν Ἕνα Σπορέα γιά νά μᾶς χρησιμοποιήσει ὅπου βούλεται...
Ν. Ἀναπλιώτου
Δασκάλα
Τά Χριστούγεννα, τή μητρόπολη καί ρίζα τῶν ἑορτῶν, φρόντισαν οἱ ἐπιτήδειοι νά τήν ὑποβαθμίσουν μέ τήν ἐμπορευματοποίηση καί τήν ὑπερκατανάλωση, καί νά τήν ἀπογυμνώσουν ἀπό τό πνευματικό καί ὑψηλό νόημά της. Τώρα οἱ ψυχροί ἐκτελεστές τῆς πολυπολιτισμικότητας τή βομβαρδίζουν ἀνελέητα. Στή σημερινή παγκοσμιοποιημένη κοινωνία σημειώνονται ὅλο καί περισσότερα περιστατικά ἐκδίωξης τῆς Χριστοῦ Γέννας. Καταγράφουμε κάποια ἀπό τά πολλά περιστατικά πού συνέβησαν τά Χριστούγεννα τοῦ 2010, μέ σκοπό τήν ἐκπαραθύρωσή τους ἀπό τίς χριστιανικές κοινωνίες.
Ἡ Εὐρωπαϊκή Ἐπιτροπή κυκλοφόρησε τό 2010 πάνω ἀπό τρία ἑκατομμύρια ἡμερολόγια τοῦ 2011 γιά τά σχολεῖα τῆς Δευτεροβάθμιας Ἐκπαίδευσης τῆς Βρετανίας, στά ὁποῖα περιλαμβάνονται οἱ γιορτές τῶν Ἑβραίων, Ἰνδουϊστῶν, Μουσουλμάνων καί τῶν Σίχ. Δέν γίνεται ὅμως καμία ἀναφορά στίς χριστιανικές γιορτές οὔτε φυσικά καί στά Χριστούγεννα. Στήν κενή σελίδα τῆς 25ης Δεκεμβρίου ἀναφέρεται ἕνα ἄσχετο μέ τή γιορτή μήνυμα, ἐνῶ στή χριστουγεννιάτικη κάρτα τῆς ἴδιας Ἐπιτροπῆς σημειώνεται ἁπλῶς «Γιορτινές εὐχές».
Ἕνα ἄλλο περιστατικό ἔχει σχέση μέ τόν Βρετανικό Ἐρυθρό Σταυρό, ὁ ὁποῖος σέ 430 καταστήματά του ἀπαγόρευσε τίς φάτνες, τά δέντρα καί γενικά τίς χριστουγεννιάτικες διακοσμήσεις, πού θά μποροῦσαν νά προσβάλουν τούς μουσουλμάνους. Ἔδωσε ἐντολή οἱ εὐχετήριες κάρτες νά ἀναγράφουν «Καλές γιορτές» ἤ «τίς καλύτερές μας εὐχές». Τίποτε δέν πρέπει νά παραπέμπει στά Χριστούγεννα. Παρ’ ὅλ’ αὐτά, ἕνας ἀπό τούς ἐξέχοντες μουσουλμάνους πολιτικούς τῆς χώρας δήλωσε: «Εἶναι ἀνόητο νά σκεφτεῖ κανείς ὅτι οἱ μουσουλμάνοι θά προσβληθοῦν ... Στή δουλειά μου, ὅλο τό προσωπικό μου γιορτάζει τά Χριστούγεννα καί ἐγώ γιορτάζω μαζί τους».
Στήν ἄλλη πλευρά τοῦ Ἀτλαντικοῦ, τό Ἐφετεῖο τῆς Φιλαδέλφειας τῶν προοδευτικῶν Η.Π.Α. ἐνέκρινε τή στάση συνοικιακοῦ σχολείου τό ὁποῖο ἀπαγόρευσε στούς μαθητές του νά τραγουδήσουν τά κάλαντα καί τά γνωστά χριστουγεννιάτικα τραγούδια, ὅπως τό «Silent Night», «Joy to the World», «Oh, Come All Ye Faithful» καί «Hark the Herald Angels Sing», ἐνῶ ἐνέκρινε τό «Rudolph the Red-Nosed Reindeer» («Rudolph» τό ἐλαφάκι) καί τό «Frosty the Snowman» («Frosty» ὁ χιονάνθρωπος)!
Νομικοί ὑποστήριξαν ὅτι πίσω ἀπό τήν ἀπαγόρευση τοῦ σχολείου σχετικά μέ τίς χριστουγεννιάτικες μελωδίες κρύβεται ἡ πολιτική τῆς κυβέρνησης πού ἀποδοκιμάζει καί ἐχθρεύεται τή θρησκεία, παραβιάζοντας τήν ἱδρυτική ρήτρα τοῦ Συντάγματος τῶν Η.Π.Α. Δήλωσαν μάλιστα τά ἑξῆς: «Τά Χριστούγεννα εἶναι μία ἐθνική ἀργία· γιορτάζουμε τή γέννηση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, δέν γιορτάζουμε τή γέννηση τοῦ Frosty τοῦ χιονάνθρωπου ἤ τοῦ Ροῦντολφ τοῦ ἐλαφιοῦ!... Ἡ ἀπόφαση αὐτή ἀποτελεῖ ἕνα ἀκόμη παράδειγμα γιά τό πῶς τά δικαστήρια ἔχουν διαστρέψει καί μετατρέψει τυραννικά τήν ἱδρυτική ρήτρα σέ ὅπλο κατά τῶν χριστιανῶν στόν πόλεμο κατά τῶν Χριστουγέννων».
Ἀλλά καί στόν τόπο ὅπου γεννήθηκε ὁ Χριστός, στή Βηθλεέμ, ἐξαιτίας τοῦ φόβου τῶν ἰσλαμιστῶν φονταμενταλιστῶν, τά ἐργαστήρια κλωστοϋφαντουργίας στή Χεβρώνα καί στήν Ἰερουσαλήμ, παρῆγαν καί πουλοῦσαν μπλουζάκια καί ἄλλα προϊόντα πού ἀπεικονίζουν τό ναό τῆς Γεννήσεως χωρίς τό σταυρό, γιά νά μήν ἐνοχλοῦνται οἱ μουσουλμάνοι.
Πάντως ἐδῶ καί 2.000 χρόνια κανείς ἀλλόθρησκος δέν εἶχε πρόβλημα. Καί ἔχουν τώρα οἱ κοινωνίες ὅπου οἱ χριστιανοί ἀποτελοῦν τή συντριπτική πλειοψηφία τους; Αὐτή εἶναι ἡ περίφημη παγκοσμιοποίηση, μέ τά ἀντιρατσιστικά της κηρύγματα, πού ἐν τέλει καταντοῦν ἀντιχριστιανικές ἀποφάσεις!
Ὀφείλουμε νά ὁμολογήσουμε ὅτι τά Χριστούγεννα βρίσκονται στό στόχαστρο τῆς Νέας Τάξης, ἡ ὁποία ἀνέλαβε τό ρόλο τοῦ σύγχρονου Ἡρώδη. Καθώς ἀποτελοῦν ἕναν ἀπό τούς πιό συνεκτικούς δεσμούς τῆς κοινωνίας, βάλλονται πανταχόθεν. Ἔτσι, ὁ πόλεμος ἐναντίον τους στίς χριστιανικές κοινωνίες ὁλοένα καί ἐντείνεται. Καί αὐτό, γιατί στή Νέα Τάξη ὑπάρχουν μόνο πολίτες καί ὄχι κοινωνίες. Μέ τήν ὑποβάθμιση ἤ καλύτερα τήν ἐξαφάνιση τῶν Χριστουγέννων εἶναι προφανές τί θέλουν νά πετύχουν: τή μετατροπή τοῦ πολίτη σέ ὑπήκοο-πιόνι, πού δέν θά συναισθάνεται ὅτι εἶναι μέλος τῆς λαϊκῆς κοινότητας, δέν θά ἔχει πνευματικές ρίζες οὔτε πνευματικές ἀνατάσεις καί ἀναφορές. Μόνον ἔτσι ἐξυπηρετοῦνται τά σχέδια τῆς Νέας Ἐποχῆς. Ὅλοι ἐκεῖνοι ὅμως πού ἐπιμένουν νά συνεχίζουν τό ἔργο τοῦ Ἡρώδη ἄς μήν ξεχνοῦν ὅτι τό Βρέφος τῆς Βηθλεέμ «ἐξῆλθε νικῶν καί ἵνα νικήσῃ», ἀφοῦ «τεθνήκασι οἱ ζητοῦντες τήν ψυχήν τοῦ παιδίου».
Καί κάτι ἀκόμη: Τά Χριστούγεννα δέν κινδυνεύουν τόσο ἀπό τούς ἀλλόθρησκους, ὅσο ἀπό μᾶς τούς λεγόμενους χριστιανούς, πού ἐν ὀνόματι τοῦ προοδευτισμοῦ συμμορφωνόμαστε μέ ὅλα τά ἀντιχριστουγεννιάτικα μηνύματα. Ἐγκαταλείποντας τή φάτνη τῆς Ἐκκλησίας μας ζητοῦμε καταφύγιο στά χιονοδρόμια, στά ρεβεγιόν ἤ ὁπουδήποτε ἀλλοῦ, μέ ἀποτέλεσμα νά ἀλλοτριώνουμε τόν ἑορτασμό τῶν Χριστουγέννων καί νά στεροῦμε ἀπό τόν ἑαυτό μας αὐτές τίς μεγάλες πνευματικές εὐκαιρίες. Εὐθύνη καί ὑποχρέωσή μας εἶναι νά γιορτάζουμε τά Χριστούγεννα ὅπως μᾶς καλεῖ ἡ Ἐκκλησία μας καί ὅπως τά μάθαμε ἀπό τή ζωοδότρα παράδοσή μας. Τό χρωστοῦμε στόν ἑαυτό μας καί ταυτόχρονα στίς γενιές πού μᾶς ἀκολουθοῦν. Ἰδιαίτερα φέτος πού οἱ ψυχές μας κουρασμένες ἀπό τήν παταγώδη κατάρρευση τῶν πάσης φύσεως πύργων τῆς Βαβέλ ἀποζητοῦν λυτρωτικά Χριστούγεννα, Χριστούγεννα μέ Χριστό.
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος-Θεολόγος
«Τά ἄθεα γράμματα ὑφαίνουν τό σάβανο τοῦ Γένους», κήρυττε πρίν ἀπό 150 περίπου χρόνια ὁ πρωτομάρτυρας τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ Χριστοφόρος Παπουλάκος. Ἡ προφητεία αὐτή ἐκπληρώνεται προπαντός σήμερα, καθώς παρατηροῦμε τήν ἐπιταχυνόμενη ἅλωση τῆς πολύπαθης παιδείας μας.
Εἶναι γνωστό βέβαια ὅτι ἡ Νέα Τάξη πραγμάτων στοχεύει ἰδιαίτερα στήν παιδεία καί ἑστιάζει στό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, τοῦ ὁποίου τόν ὀρθόδοξο χαρακτήρα ἐπιχειρεῖ νά ἀλλοιώσει. Ἔτσι τό νέο Πρόγραμμα Σπουδῶν γιά τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν δέν προβλέπει τήν πίστη, τήν ἀναφορά στόν Θεό. «Ὁ Ἰησοῦς Χριστός θεωρεῖται πλέον καί προβάλλεται στούς μαθητές, ὄχι ὡς Θεάνθρωπος, Σωτήρας καί Λυτρωτής, ἀλλά ὡς ἕνας ἁπλός δάσκαλος, δίπλα στόν Μωάμεθ, τόν Βούδα καί τόν Κομφούκιο», σημειώνει ὁ καθηγητής κ. Ἡρακλῆς Ρεράκης. Προωθεῖται, δηλαδή, ἕνα «ἕτερον εὐαγγέλιον», εὐαγγέλιο πλάνης, γιά τό ὁποῖο ὀφείλουμε σοβαρά νά ἀνησυχήσουμε.
Σύμφωνα μέ τό νέο Πρόγραμμα Σπουδῶν -προϊόν ἐργασίας δεκαπέντε ἐμπειρογνωμόνων- τό ὁποῖο ἐφαρμόζεται πιλοτικά ἀπό πέρυσι σέ ἀρκετά σχολεῖα τῆς πατρίδας μας, στίς τέσσερις τελευταῖες τάξεις τοῦ Δημοτικοῦ, στίς ὁποῖες διδάσκεται τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, ἀπό τίς 28 θεματικές ἑνότητες οἱ 17 εἶναι θρησκειολογικῆς κατεύ- θυνσης, ποσοστό περίπου 61%.
Παραθέτω ἐνδεικτικά παραδείγματα:
Τά παιδιά στήν Γ΄ Δημοτικοῦ στήν ἑνότητα μέ τίτλο «Κυριακή: Μιά σημαντική ἡμέρα τῆς ἑβδομάδας», μαζί μέ τόν χριστιανικό ναό προσεγγίζουν καί τά ἑξῆς: Σάββατο τῶν Ἑβραίων: Στή συναγωγή (ραββίνος, τορά, κεριά, μενορά, κιπά, τεφιλίν).
Παρασκευή τῶν Μουσουλμάνων: Στό Τζαμί ἤ Τέμενος (Κοράνιο, μιναρές, μουεζίνης, χατίπης, ἰμάμης, νίψεις προσώπου, χεριῶν καί ποδιῶν, βγάλσιμο παπουτσιῶν, μάσμπαχ, κατεύθυνση προσευχῆς, κήρυγμα).
Σύμβολα θρησκειῶν τοῦ κόσμου: Ὁ σταυρός, ὁ ἰχθύς, ἡ ἄμπελος, ὁ πέλεκυς, τό ἄστρο τοῦ Δαβίδ, ἡ Μενορά, ἡ ἡμισέληνος, τό ὄνομα τοῦ Ἀλλάχ, ἡ Σβάστικα (Ἰνδουϊσμός -Τζαϊνισμός), τό γίν καί τό γιάνγκ, τό ὤμ, ὁ τροχός τῆς διδασκαλίας τοῦ Βούδα (ντάρμα), ὁ λωτός, τό σύμβολο τῆς μή βίας (ἀχίμζα) (σελ. 31).
Πουθενά δέν διακρίνεται ὁ ἀναστάσιμος χαρακτήρας τῆς Κυριακῆς οὔτε ὁ ἐκκλησιασμός καί ἡ συμμετοχή τῶν πιστῶν στή θεία Κοινωνία.
Στήν ἴδια τάξη, στή διδακτική ἑνότητα «Ἡ χαρά τῆς γιορτῆς. Τά Χριστούγεννα», οἱ μαθητές διδάσκονται ἐκτός ἀπό τή βιβλική ἀφήγηση, τή γέννηση τοῦ Χριστοῦ στό Κοράνι, καθώς καί γιορτές θρησκειῶν τοῦ κόσμου, ὅπως Ρός Ἀσανά (ἀρχή τῆς χρονιᾶς) γιά τούς Ἑβραίους, τό τέλος τοῦ Ramadan τῶν Μουσουλμάνων, Holi (τό τέλος τοῦ χειμώνα καί ἡ ἀρχή τῆς ἄνοιξης) γιά τούς ἰνδουϊστές (σελ. 32).
Στήν Στ΄ τάξη στήν ἑνότητα «Ἅγιοι ἄνθρωποι», οἱ μαθητές προσεγγίζουν τόν προφήτη Ἠλία, τήν ἁγία Βερονίκη -αἱμορροοῦσα (Μθ 9,20-22), τόν ἀββά Πινούφριο, τόν νεομάρτυρα Ἀχμέτ, τήν ἁγία Φιλοθέη, τή Μαρία Σκόπτσοβα. Διαβάζουμε ἐπίσης: «Ἅγιοι ἄνθρωποι στίς θρησκεῖες τοῦ κόσμου: Βούδας, Κομφούκιος, Μωάμεθ, Βισνού (Κρίσνα), Δαλάϊ Λάμα, Γκάντι» κ.ἄ (σελ. 57).
Ἐνδείκνυται παιδαγωγικά νά δημιουργοῦμε σύγχυση καί νά σπέρνουμε ἀμφισβήτηση στούς μικρούς μας μαθητές; Γίναμε κοινωνία τόσο πολύ πολυθρησκευτική καί πολυπολιτισμική; Ἀπό τή σχολική ζωή προκύπτει ὅτι τά παιδιά τῶν οἰκονομικῶν μεταναστῶν δέν ἔχουν πρόβλημα νά παρακολουθήσουν τό ὀρθόδοξο μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Μήπως πίσω ἀπό τή διδασκόμενη καί προωθούμενη πανθρησκεία ἐξυπηρετοῦνται σχέδια ἄλλων ἰσχυρῶν κέντρων;
Τό ἴδιο συγκρητιστικό συνονθύλευμα ἔχει εἰσβάλει καί στήν ὕλη τοῦ Γυμνασίου. Στήν Α΄ τάξη Γυμνασίου προβλέ- πεται ὡς δραστηριότητα ἕνα “debate” μέ θέμα: «Ἐφόσον ἡ πίστη εἶναι ἐλεύθερη, κανένας δέ χρειάζεται τά δόγματα! Ἐπικαιροποίηση: Ποιά θέματα θά ἀπασχολοῦσαν μία Οἰκουμενική σύνοδο σήμε- ρα;» (σελ. 33).
Στήν Γ΄ Γυμνασίου προτείνεται στούς μαθητές ἡ δραστηριότητα «νά βροῦν στοιχεῖα γιά τίς ὄψεις τῆς σύγχρονης θεολογίας: Θεολογία τῆς Ἀπελευθέρωσης - Φεμινιστική Θεολογία» (σελ. 57). Εὔλογο τό ἐρώτημα: Οἱ σοφοί κατασκευαστές τῶν ἐν λόγῳ προγραμμάτων γνωρίζουν τίς ἀντιληπτικές ἱκανότητες τῶν παιδιῶν αὐτῆς τῆς ἡλικίας; Δίδαξαν ποτέ σέ σχολική τάξη ἤ ἐντέλλονται ἄνωθεν;
Ἐπίσης στόν Ὁδηγό Ἐκπαιδευτικοῦ προτείνεται ἕνα παιχνίδι ρόλων στήν Γ΄ Γυμνασίου: Ὁ φοιτητής Ἀλέξης ἔχει σοβαρή σχέση μέ τή μουσουλμάνα φοιτήτρια Ἀϊσέ. Οἱ μαθητές θά πρέπει νά δραματοποιήσουν -σέ δύο διδακτικές ὧρες- τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο ἀντιδροῦν οἱ οἰκογένειές τους, ὅταν πληροφοροῦνται τό γεγονός (σελ. 179).
Τέτοιου εἴδους μαθήματα ἀποτελοῦν τό «στιβαρό μορφωτικό πλαίσιο γνώσης... καί νοηματοδότησης» στό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν στό λεγόμενο «σχολεῖο τοῦ προσώπου». Ἀξίζει νά σημειωθεῖ ὅτι τό Πρόγραμμα Σπουδῶν ἐνῶ «ἀπευθύνεται ὄχι μόνο στούς Ἕλληνες ἤ στούς ὀρθόδοξους μαθητές, ἀλλά σέ ὅλους, ἀνεξαιρέτως ἐθνικῆς καταγωγῆς ἤ θρησκευτικῆς καί ὁμολογιακῆς ταυτότητας», δέν ἐφαρμόζεται στά μειονοτικά σχολεῖα τῆς Θράκης, ὅπου φοιτοῦν οἱ ἕλληνες μουσουλμάνοι μαθητές (λόγῳ ἄρνησης τοῦ μουφτῆ;). Προφανῶς ἡ ὅποια πίστη τῶν ὀρθόδοξων μαθητῶν πρέπει νά ἁλωθεῖ, νά πολτοποιηθεῖ. Ἐξάλλου τόν ἴδιο στόχο ὑπηρετεῖ καί ἡ δική μας ὀλιγωρία.
Μελετώντας τό νέο Πρόγραμμα Σπουδῶν αἰσθάνεται κανείς -κατά παράβαση τοῦ ἰσχύοντος Συντάγματος- νά ἀπεμπολεῖται, νά μεταλλάσσεται, νά προδίδεται ὅ,τι πιό ἱερό καί ὑψηλό ἔχουμε: ἡ ὀρθόδοξη πίστη μας. Ἄς ἀναλογισθοῦμε ὅλοι τίς εὐθύνες μας γιά τή θρησκευτική ἀγωγή πού δέχονται καί πού πρόκειται νά δεχθοῦν -ἄν ἐπεκταθεῖ τό Πρόγραμμα Σπουδῶν- τά 900.000 Ἑλληνόπουλα πού φοιτοῦν στά σχολεῖα μας. Ἐπιβάλλεται ἕνας νέος σχεδιασμός καί ἐπαναπροσδιορισμός μέ τή συμμετοχή ὅλων τῶν ἐμπλεκόμενων φορέων (Ἐκκλησία, εἰδικοί καθηγητές Θεολογικῶν Σχολῶν, Ἑνώσεις Θεολόγων, γονεῖς κτλ.), ἄν θέλουμε νά περισώσουμε κάτι ἀπό τήν οὐσία τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν.
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος-Θεολόγος
Ἀνάμεσα στά ἄλλα μέτρα γιά τήν ἀποχριστιανοποίηση τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας συγκαταλέγεται καί ἡ κατάργηση τῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς. Ἡ ἀνίερη αὐτή «ἐπιχείρηση», ἔστω κι ἄν θέλει νά καλύπτεται πίσω ἀπό τό πρόσχημα τῆς τόνωσης τῆς ἀγορᾶς, στήν οὐσία στοχεύει στήν ἀποϊεροποίηση τῆς Κυριακῆς ὡς χριστιανικῆς ἀργίας. Ταυτόχρονα πλήττει τόν θεσμό τῆς οἰκογένειας, καθώς τῆς στερεῖ τήν εὐκαιρία τῆς ἀπερίσπαστης συνάντησης τῶν μελῶν της. Πρόκειται δηλαδή γιά μία μορφή ἰδεολογικοῦ διωγμοῦ εἰς βάρος τῶν Χριστιανῶν.
Τά συνδικάτα τῶν ἐργαζομένων, μετά ἀπό προβληματισμό καί συζητήσεις, ἀποφάσισαν νά συμμαχήσουν μέ τήν Ἐκκλησία στόν ἀγώνα γιά τή διατήρηση τῆς ὑποχρεωτικῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς.
Τί ἔπαθε ὅμως ἡ ἐποχή μας καί θεσπίζει «ἀντικοινωνικά ὡράρια» μεταθέτοντας ὅρια καί ὅρους πού ὁ Θεός ὅρισε; Εἶναι γνωστό ὅτι ἡ τέταρτη ἐντολή τοῦ Δεκαλόγου ἀναφέρει ρητά ὅτι ἕξι μέρες πρέπει νά ἐργάζεται ὁ ἄνθρωπος καί τήν «ἑβδόμην» νά τήν ἀφιερώνει στόν Δημιουργό του, λατρεύοντάς Τον καί ἀναπαυόμενος, ὅπως ἀκριβῶς ἔπραξε καί Ἐκεῖνος· «διὰ τοῦτο εὐλόγησε Κύριος τὴν ἡμέραν τὴν ἑβδόμην καὶ ἡγίασεν αὐτήν» (Ἔξ 20,11). Ὁ καλός Θεός, πού ὅλα τά ρύθμισε «καλά λίαν», ἔδωσε μαζί τήν ἐντολή τῆς ἐργασίας καί τῆς ἀργίας ἀξεχώριστα.
Στήν Ἐκκλησία τήν ὁποία ἵδρυσε ὁ Κύριός μας, τό Σάββατο τῶν ἰουδαίων ἀντικαταστάθηκε ἀπό τήν ἡμέρα πού φέρει τό ὄνομά του, τήν Κυριακή. Εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς λαμπροφόρου ἐγέρσεως τοῦ Χριστοῦ μας, «ἡ μία τῶν σαββάτων, ἡ βασιλὶς καὶ κυρία, ἑορτὴ ἑορτῶν καὶ πανήγυρις πανηγύρεων».
Στή συνέχεια ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος μέ αὐτοκρατορικό διάταγμα ἐπέβαλε τήν πρώτη ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος ὡς ἡμέρα ἀργίας. Τό Διάταγμα προέβλεπε: «ὅλοι οἱ δικασταί, ὁ λαὸς τῆς πόλεως καὶ αἱ λοιπαὶ ἐργασίαι ὀφείλουν νὰ καταπαύουν κατὰ τὴν ἀξιοσέβαστον ἡμέραν τοῦ Ἡλίου» (C 111, 12· 2, in Corpus Juris Civilis τ. II, Codex Justinianus, Berlin 1927).
Τελικῶς ἡ ΣΤ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος καθιέρωσε ὡς πλήρη ἀργία τήν Κυριακή μέ σκοπό τή μετοχή τῶν Χριστιανῶν στή λατρευτική σύναξη στούς ναούς καί τήν οἰκογενειακή ἀνάπαυση καί γαλήνη.
Ἀργότερα, στά μαῦρα χρόνια τῆς Ὀθωμανοκρατίας ὁ ἀπόστολος τοῦ σκλαβωμένου Γένους, ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, περιερχόταν τήν ὕπαιθρο καί δίδασκε: «Τὴν Κυριακὴν νὰ σχολάζωμεν καὶ νὰ πηγαίνωμεν εἰς τὰς ἐκκλησίας μας νὰ δοξάζωμεν τὸν Θεόν μας» (Διδαχή Α΄). Ὁ λόγος του εἶναι κατηγορηματικός: «Οὔτε νὰ ἐργαζώμεθα καὶ νὰ πραγματευώμεθα τὴν Κυριακήν» (Διδαχή Δ΄). Καί κατά τρόπο ἀπόλυτο συμβούλευε: «Τὶς Κυριακές... μήτε νὰ πωλήσητε μήτε νὰ ἀγοράσητε οὔτε χωράφι οὔτε ἀμπέλι» (Διδαχή Η΄). Τόλμησε μάλιστα νά τά βάλει ὁ φωτισμένος διδάχος μέ τούς Ἑβραίους τῆς ἐποχῆς του καί κατάφερε νά μεταφέρει τά παζάρια (=τίς ἀγορές) ἀπό τήν Κυριακή στό Σάββατο. Λαμπρή ἡ νίκη του, σκληρό ὅμως καί τό τίμημα. Πλήρωσε μέ τή ζωή του· αὐτός μόνον ἀπό ὅλους τούς νεομάρτυρες θυσιάζεται, ὄχι γιατί ἀρνήθηκε νά ἀλλαξοπιστήσει, ἀλλά γιατί ἀντιστάθηκε καί συγκρούσθηκε μέ τά μεγάλα οἰκονομικά συμφέροντα τῶν ἡμερῶν του, τήν ἑβραϊκή κεφαλαιοκρατία.
Ἀπό τήν ἱστορία ἐπίσης γνωρίζουμε ὅτι ἡ περίφημη Γαλλική Ἐπανάσταση, θέλοντας νά ἐξαλείψει κάθε ἴχνος Χριστιανισμοῦ στήν Εὐρώπη, ὅρισε ὡς ἡμέρα ἀναπαύσεως κάθε δέκατη ἡμέρα· ἀλλά τό μέτρο ἀπέτυχε. Σήμερα, ἀκόμα καί μουσουλμανικές χῶρες ἀργοῦν ἐπισήμως τίς Κυριακές, περιορίζοντας τή δική τους ἀργία, μόνο στό ἀπόγευμα τῆς Παρασκευῆς.
Βέβαια, ἐνῶ ἡ Κυριακή εἶναι συνυφασμένη μέ τόν ἁγιασμό, τήν ἀνάπαυση, τή χαρά καί τήν εὐφροσύνη, ὀφείλουμε νά ὁμολογήσουμε ὅτι οἱ Νεοέλληνες μέσα στήν ἀφροσύνη τοῦ νεοπλουτισμοῦ μας δέν τῆς ἀποδώσαμε τήν τιμή πού τῆς ἀνῆκε. Καταπατήσαμε τήν ἱερότητά της, ἀφοῦ αὐτήν τήν ἡμέρα διαλέξαμε, γιά νά ἱκανοποιοῦμε ὅλες τίς διασκεδάσεις -ἐν πολλοῖς ἁμαρτωλές-, τά χόμπυ καί κάθε ἀναψυχή μας. Κι ὕστερα θέλουμε νά δοῦμε προκοπή!
Ἐσχάτως, οἱ σοφοί κι ἐπινοητικοί μας ἄρχοντες, ὑπακούοντας στά κελεύσματα σκοτεινῶν κέντρων καί παρακούοντας στή φωνή τοῦ Θεοῦ, νομοθετοῦν τήν κατάργηση τῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς· θεσπίζουν παραδόξως τή Δευτέρα ὡς ἀργία, γιά νά ἀποφευχθοῦν ἐνδεχομένως οἱ διαμαρτυρίες ἑβραϊκῶν καί μουσουλμανικῶν Συλλόγων.
Προφανῶς δέν ἔχουμε συνειδητοποιήσει ὅτι ὅποιος νομοθετεῖ κατά τῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς αὐτός στρέφεται κατά τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ, ἀποδομεῖ τή νεοελληνική κοινωνία, ἐκθεμελιώνει τήν παράδοσή μας, ὑποβαθμίζει τόν πολιτισμό μας, καταστρατηγεῖ τίς ἀνάγκες τῆς ψυχῆς μας. Δέν χορταίνει ἡ καρδιά μας μέ τόν ἦχο τοῦ χρήματος κι οὔτε βρίσκει ἔτσι τήν εἰρήνη της· αὐτή βιώνεται μόνον στή συντροφιά μέ τόν Θεό.
Ἀλλά κι ἄν ἀκόμη μέχρι τίς ἡμέρες μας δέν εἶχε θεσπισθεῖ ἐπίσημα ἡ ἀργία τῆς Κυριακῆς, ἔπρεπε σήμερα, πού ἀντιμετωπίζουμε τόσα προβλήματα, νά καθιερωθεῖ, γιά νά μποροῦν οἱ Νεοέλληνες νά προσφεύγουν στό μοναδικό ἀληθινό καί ἀξιόπιστο καταφύγιο, στόν Χριστό καί στήν Ἐκκλησία, καί νά ἀντλοῦν ἀπό ἐκεῖ δύναμη καί παρη- γοριά.
Ἕνας παλιός σοφός λόγος διασώζει: «Μέ δύο τρόπους γίνεσαι φτωχός καί δυστυχισμένος: Ὁ ἕνας εἶναι νά κλέβεις κι ὁ ἄλλος τήν Κυριακή νά δουλεύεις». Ἄς μήν βαυκαλιζόμαστε· ἀνάκαμψη τῆς οἰκονομίας δέν πρόκειται νά δοῦμε βεβηλώνοντας τήν Κυριακή. Ἄς ἀκούσουμε τή φωνή τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ πού μέ τρόπο ἀσυμβίβαστο καί ἀνυποχώρητο -εἰς πεῖσμα τῶν τροϊκανῶν- παραγγέλλει: «Ἐκεῖνο τὸ κέρδος ὁποὺ γίνεται τὴν Κυριακὴν εἶναι ἀφωρισμένο καὶ κατηραμένο, καὶ βάνετε φωτιὰ καὶ κατάρα εἰς τὸ σπίτι σας καὶ ὄχι εὐλογίαν... Ἐγὼ σᾶς συμβουλεύω νὰ φυλάγετε τὴν Κυριακήν, ὡσὰν ὁποὺ εἶνε ἀφιερωμένη εἰς τὸν Θεόν» (Διδαχή Δ΄).
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος-Θεολόγος
Στήν Κύπρο ἐπί προεδρίας Χριστόφια ἡ Ἐπίτροπος γιά τό παιδί εἰσηγήθηκε νά ἀπαγορευθοῦν οἱ ἐπισκέψεις τῶν μαθητῶν τοῦ Δημοτικοῦ στόν ἱερό χῶρο τῶν «Φυλακισμένων Μνημάτων». Ὅσον ἀφορᾶ στά παιδιά τοῦ Γυμνασίου καί τοῦ Λυκείου ἡ κ. Ἐπίτροπος θεωρεῖ ὅτι «οἱ ἐπισκέψεις αὐτές θά μποροῦσαν νά γίνονται, ἀφοῦ προηγηθεῖ διάλογος μαζί τους».
Ἡ ἰδιαίτερα «εὐαισθητοποιημένη» προστάτιδα τῆς παιδικῆς ψυχῆς ἰσχυρίζεται «πώς ἡ θέα τῆς ἀγχόνης καί τῶν τάφων τῶν ἡρώων ἀγωνιστῶν τῆς ΕΟΚΑ, ἀπό τά παιδικά μάτια, προκαλεῖ δυσφορία ἐξαιτίας τῆς σκληρότητάς της, ἐνῶ δύναται νά προξενήσει ψυχολογικά τραύματα», τά ὁποῖα φυσικά ἡ ἴδια προσπαθεῖ νά προλάβει. Ἀξίζει νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ ἴδια Ἐπίτροπος ὑπερασπίστηκε τό δικαίωμα τῆς ἀπαλλαγῆς τῶν παιδιῶν ἀπό τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν (βλ. Σάββα Ἰακωβίδη, «Τά Θρησκευτικά καί τά Φυλακισμένα Μνήματα», ἐφ. «Σημερινή» τῆς Κύπρου, 27-1-2013).
Μοιάζει πραγματικά ἀπίστευτο! Ποιός θά περίμενε μιά τέτοια ἀπαγόρευση καί μάλιστα ἀπό θεσμικούς παράγοντες; Εἶναι προφανές ὅτι ἡ ἀπαγόρευση βάλλει κατά τῆς ἱστορικῆς μνήμης καί ἔχει στόχο τήν ἀποκοπή τῆς νέας γενιᾶς ἀπό τούς ἐθνικούς ἀγῶνες τῶν προγόνων. Παράλληλα στρέφεται κατά τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἀφοῦ πάνδημη ὑπῆρξε ἡ συμμετοχή του στούς ἀγῶνες τῆς ΕΟΚΑ, μέ πρωτοπόρο τήν ἄλκιμη μαθητιῶσα νεολαία, πού καλλιεργοῦνταν στά κατηχητικά Σχολεῖα.
Ἀλήθεια, στά σχολεῖα πού μέχρι στιγμῆς ἔχουν ἐπισκεφθεῖ τά «Φυλακισμένα Μνήματα» πόσα περιστατικά ψυχολογικοῦ τραυματισμοῦ ἔχουν καταγραφεῖ; Ὁ καταιγισμός τῆς βίας μέσῳ τῶν τηλεοπτικῶν προγραμμάτων δέν δημιουργεῖ στά παιδιά κανένα ψυχολογικό πρόβλημα; Τί ἔκανε γι’ αὐτά ἡ ἐν λόγῳ Ἐπίτροπος; Ποιός ἐπιτέλους θά προστατεύσει τά παιδιά μας ἀπό ὅλους αὐτούς τούς ἐπίβουλους προστάτες;
Κι ὅμως! Τά «Φυλακισμένα Μνήματα» πρέπει νά τά ἐπισκέπτονται τά παιδιά ὄχι μόνον τῆς Κύπρου ἀλλά καί ὅλου τοῦ κόσμου, ἀκριβῶς γιά «τό συμφέρον τους». Ἔτσι, ὅπως παραπαίουν χωρίς ἀξίες, χωρίς ἰδανικά, χωρίς ταυτότητα, πρέπει νά προσέρχονται προσκυνητές ἐκεῖ, γιά νά συνειδητοποιοῦν «ποιά εἶναι καί τί τούς πρέπει». Κλίνοντας εὐλαβικά τό γόνυ μπροστά στό ἀνεκτίμητο προσκυνητάρι τοῦ παγκόσμιου πολιτισμοῦ, μποροῦν νά μαθητεύουν στίς σελίδες τῆς δόξας τοῦ Ἑλληνισμοῦ, τότε πού μία πάνοπλη αὐτοκρατορία τά ’βαζε μέ τήν ἄοπλη Κύπρο.
Ἐκεῖ θά δοῦν πώς οἱ δεκατρεῖς ἡρωομάρτυρες -ὅλοι τους νέοι ἡλικίας 18-30 ἐτῶν- παρά τά φρικτά καί ἀπάνθρωπα σωματικά καί ψυχικά βασανιστήρια δέν λύγισαν· πορεύθηκαν πρός τήν ἀγχόνη ψάλλοντας, τραγουδώντας τόν Ἐθνικό Ὕμνο καί νίκησαν τόν θάνατο. Αὐτό δηλώνει καί ἡ ἐπιγραφή στόν τοῖχο: «Τ’ ἀντρειωμένου ὁ θάνατος, θάνατος δέ λογιέται». Ἐκεῖ θά νιώσουν τό πάθος πού κόχλαζε στήν ψυχή ὅλων τῶν Ἑλλήνων κι ἀντιφέγγιζε τήν πατριωτική φλόγα γιά τή μέχρι θανάτου πορεία. Ἔτσι ἀντανακλοῦσε τήν Ἑλλάδα τῆς τιμῆς, τῆς ἀξιοπρέπειας, τῆς ἀντίστασης, τῆς πίστης στήν Ἀνάσταση.
Ἐκεῖ ἀκοῦν τόν τελειόφοιτο μαθητή τοῦ Γυμνασίου Εὐαγόρα Παλληκαρίδη, τόν μικρότερο ἀπό τούς ἀπαγχονισθέντες, νά τούς λέει «ἀληθινή ἱστορία»· ἐκεῖ θά τόν καμαρώσουν νά παίρνει μιάν ἀνηφοριά, γιά «νά βρεῖ τά σκαλοπάτια πού πᾶν στή Λευτεριά».
Ἐκεῖ θά ἀκούσουν τόν Ἀνδρέα Παναγίδη νά παραδίδει τή συγκινητική παρακαταθήκη στά παιδιά του, λίγο πρίν ὁδηγηθεῖ στήν ἀγχόνη: «Λατρευτά μου παιδιά, στά 22 μου χρόνια πεθαίνω γιά χάρη μιᾶς μεγάλης ἰδέας. Κάποτε ἡ μάνα σας καί ὁ θεῖος σας θά σᾶς ἀναπτύξουν γιατί ἐκτελέστηκα. Σᾶς εὔχομαι, ἀγαπητά μου παιδιά, νά γινῆτε καλοί Χριστιανοί καί καλοί Ἕλληνες Κύπριοι. Ἀκολουθῆστε πάντα τό δρόμο τῆς ἀρετῆς».
Ἐκεῖ θά βροῦν τόν Ἰάκωβο Πατάτσο, τόν «ἅγιο τοῦ Κυπριακοῦ Ἀγώνα», νά γράφει στή μητέρα του τήν παραμονή τῆς ἐκτέλεσής του:
«Ἀγαπημένη μου μητέρα,
Χαῖρε. Εὑρίσκομαι μεταξύ ἀγγέλων. Τώρα ἀπολαμβάνω τούς καρπούς μου. Τό πνεῦμα μου φτερουγίζει γύρω ἀπό τό θρόνο τοῦ Κυρίου. Θέλω νά χαίρης, ὅπως κι ἐγώ. Ἄν κλαῖς θά λυποῦμαι… Εἶναι καιρός νά καμαρώσης τό παιδί σου. Εὑρίσκεται ἐκεῖ ψηλά, ὅπου ψάλλουν οἱ ἄγγελοι. Χαῖρε, ἀγαπημένη μου μητέρα. Μή κλαίης γιά ν’ ἀκούσης τήν ἀγγελικήν φωνήν μου, πού ψάλλει Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος Κύριος Σαβαώθ. Ψάλλε καί σύ μαζί μου. Ψάλλε, προσεύχου, δόξαζε τόν Θεόν σ’ ὅλην σου τήν ζωήν».
Μέσα στά Φυλακισμένα Μνήματα φυλάσσεται τό ἀνεξίτηλο ἀλφαβητάρι τῆς λευτεριᾶς, πού πρέπει νά διαβάζει ἡ κάθε νέα γενιά. Γιατί, λοιπόν, ἡ νεότητα πρέπει νά μείνει στερημένη ἀπό ὅλα αὐτά τά μεγάλα ἀγκωνάρια τῆς ἱστορίας; Γιατί πρέπει νά ὑποσιτίζεται πνευματικά καί ἐθνικά, ὑπακούοντας στά κελεύσματα πού ὑπαγορεύει ἡ ἀντιηρωική ἐποχή μας;
Τώρα, πού ὁδηγοῦν καί πάλι τούς ἥρωες στήν ἀγχόνη δικοί μας κι ὄχι ξένοι, τώρα πού ἡ κερκόπορτα εἶναι διάπλατα ἀνοικτή, ἦρθε ὁ καιρός νά κάνουμε τά σπίτια μας σχολειά κρυφά καί φανερά, γιά νά φυτέψουμε στίς καρδιές τῶν παιδιῶν μας τά ὑψηλά ἰδανικά τῆς Φυλῆς μας. Ἐπιτακτικά προσκαλεῖ ὁ Φώτης Κόντογλου: «Ὅσοι ἀπομείναμε πιστοί στήν παράδοση, ὅσοι δέν ἀρνηθή- καμε τό γάλα πού βυζάξαμε, ἀγωνιζόμαστε, ἄλλος ἐδῶ, ἄλλος ἐκεῖ, καταπάνω στήν ψευτιά. Καταπάνω σ’ αὐτούς πού θέλουνε τήν Ἑλλάδα ἕνα κουφάρι χωρίς ψυχή, ἕνα λουλούδι χωρίς μυρουδιά.Κουράγιο, ὁ καιρός θά δείξει ποιός ἔχει δίκιο, ἄν καί δέ χρειάζεται ὁλότελα αὐτή ἡ ἀπόδειξη».
Ἐλπίζουμε ἡ νέα πολιτική κατάσταση στήν Κύπρο νά ἀποκαταστήσει αὐτή τήν ἀσέβεια, ἀκυρώνοντας ἀντιηρωικές καί σκοτεινές ἀποφάσεις.
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος-Θεολόγος
Μετά ἀπό 700 χρόνια παραιτεῖται πάπας, ἐνῶ πρώτη φορά ἐκλέγεται πάπας ἀπό τή Νότια Ἀμερική καί μάλιστα πρώτη φορά ἰησουίτης. Ἔτσι ὁ ἀργεντινός ἐπίσκοπος Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, γιός ἰταλῶν μεταναστῶν, ἐπέστρεψε στήν πατρίδα τῶν γονιῶν του ὡς πάπας Φραγκίσκος Α΄!
Τί ὅμως εἶναι οἱ ἰησουίτες; Πρόκειται γιά τό δυναμικότερο μοναχικό τάγμα τῶν ρωμαιοκαθολικῶν. Ὁ τίτλος τους εἶναι «Societas Jesu» «Ἑταιρεία τοῦ Ἰησοῦ». Ἱδρύθηκε τό 1534 ἀπό τόν ἰσπανό ἱππότη Ἰγνάτιο Λογιόλα καί τόν βάσκο Φραγκίσκο Ξαβιέ καί ἀναγνωρίστηκε τό 1540 ἀπό τόν πάπα. Ἡ προσωνυμία «ἰησουίτες» τούς προσδόθηκε ἀπό τούς ἐχθρούς τους ὡς εἶδος μομφῆς· ὅμως μέ τό πέρασμα τῶν χρόνων ἔγινε ἀποδεκτή κι ἀπό τούς ἴδιους. Ἐπειδή μία ἀπό τίς ἀρχές τους ἦταν ἡ παρασιώπηση μέρους τῆς ἀλήθειας, ἡ λέξη χρησιμοποιήθηκε μέ μειωτική διάθεση κι ἔφθασε νά σημαίνει τόν ὑποκριτή, τόν ταρτοῦφο, τόν ραδιοῦργο, ἐκεῖνον πού δρᾶ ὕπουλα καί καταχθόνια.
Ὁ ἱδρυτής τῆς ὀργάνωσης Ἰγνάτιος Λογιόλα -γεννημένος τό 1491-, μετά τή θρησκευτική ἐξέγερση τοῦ Λουθήρου κατά τοῦ πάπα, ἀποφάσισε νά προσφέρει στόν ποντίφηκα τίς προσωπικές του ὑπηρεσίες, καθώς καί τῶν συντρόφων τοῦ τάγματος πού ἵδρυσε. Ἔκτοτε οἱ ἰησουίτες θεωροῦσαν τούς ἑαυτούς τους ὡς τήν ἐκλεκτή καί μαχητική ὁμάδα κρούσης τοῦ πάπα. Εἶναι τό τάγμα πού ἐπέδειξε τή μεγαλύτερη δραστηριότητα ὑπέρ τῆς παποσύνης καί κατά τῶν προτεσταντῶν καί τῶν ὀρθοδόξων. Ὑπῆρξαν οἱ ἀρχιτέκτονες τῆς ἀντιμεταρρύθμισης καί τῆς Οὐνίας. Χρησιμοποιώντας μέσα ἐντελῶς κοσμικά, μεταξύ τῶν ὁποίων καί τή βία, προκάλεσαν ἀντιδράσεις καί πολυετεῖς αἱματηρούς πολέμους.
Οἱ ἰησουίτες δίνουν ὅρκους πενίας, ἁγνότητας καί ὑπακοῆς μέ ἔμβλημα τή φράση «Ad Majorem Dei Gloriam», δηλαδή «γιά τή μεγαλύτερη δόξα τοῦ Θεοῦ». Βασική -ἐν πολλοῖς ἀνίερη καί ἀνήθικη- ἀρχή τοῦ τάγματος εἶναι «ὁ σκοπός ἁγιάζει τά μέσα» ἀκόμη καί «τά ἠθικῶς ἀπόβλητα». Σέ αὐτήν στηρίχτηκε ἡ «Ἱερά Ἐξέταση» καί δικαιολογήθηκαν τά ἀναρίθμητα ἐγκλήματα τοῦ τάγματος, γιά λογαριασμό τῆς «Ἁγίας Ἕδρας»! Γιά ὅλες τίς «ἐξαγιασμένες» ὑπηρεσίες του ὁ Ἰγνάτιος Λογιόλα «ἁγιοποιήθηκε» ἀπό τούς ρωμαιοκαθολικούς καί ἀποτελεῖ ἕναν ἀπό τούς μεγαλύτερους «ἁγίους» καί «πατέρες» τους! Ἀξίζει να σημειώσουμε ὅτι τό Βατικανό καί εἰδικότερα οἱ ἰησουίτες δέν ἐκδήλωσαν ποτέ μετάνοια γιά τά πολλά λάθη τους.
Σήμερα ἡ «Ἑταιρεία τοῦ Ἰησοῦ» ἀριθμεῖ περίπου 20.000 ἄνδρες, οἱ ὁποῖοι δραστηριοποιοῦνται σέ περισσότερες ἀπό 100 χῶρες. Στήν Ἑλλάδα καί εἰδικότερα στήν Ἀθήνα ζοῦν καί ἐργάζονται 15 μέλη (14 ἱερεῖς καί ἕνας μοναχός).
Τό τάγμα ἔδινε πάντοτε μεγάλη σημασία στόν παιδαγωγικό τομέα. Κατά τόν 16ο καί 17ο αἰώνα ἀναπτύχθηκε ραγδαῖα, ἱδρύοντας ἱεραποστολές, σχολεῖα, κολλέγια καί ἱεροσπουδαστήρια σέ ὁλόκληρη τήν Εὐρώπη. Περισσότερα ἀπό 500 ἰησουιτικά σχολεῖα λειτούργησαν τότε, ἐνῶ οἱ μέθοδοι διδασκαλίας τους καί ἡ κατάρτιση σταθερῶν ἀκαδημαϊκῶν προγραμμάτων ἀποτέλεσαν τή βάση πολλῶν σύγχρονων ἐκπαιδευτικῶν συστημάτων. Παράλληλα προώθησαν τήν τέχνη, χρησιμοποιώντας τοιχογραφίες καί θέατρα, γιά νά ἐξαπλώσουν ὅσο τό δυνατό περισσότερο τό μήνυμά τους.
Πέρα ὅμως ἀπό αὐτά οἱ ἰησουίτες συνδέθηκαν μέ τήν καταδίωξη, τή σύλληψη καί τήν ἀνάκριση τῶν αἱρετικῶν. Κύριο ὅπλο τους ἡ «Ἱερά Ἐξέταση», ἡ ὁποία εἶχε ἐπινοηθεῖ ἀπό τό Δομινικανό τάγμα καί εἶχε συσταθεῖ τό 1480 μέ παπική βούλα. Ἔτσι χιλιάδες ἄνθρωποι ὁδηγήθηκαν μπροστά στά φοβερά ἀνακριτικά συμβούλια τῶν ἰησουιτῶν, βασανίστηκαν φρικτά καί βρῆκαν τραγικό θάνατο, μέ σκοπό δῆθεν τήν ἐξιλέωσή τους ἀπό τήν αἵρεση· στήν πραγματικότητα ὅμως γιά νά ἐκλείψουν οἱ φωνές πού ἀμφισβητοῦσαν τήν ἀπόλυτη ἐξουσία τοῦ «ἀντιπροσώπου τοῦ Χριστοῦ στή γῆ», πάπα! Σπανίως ἀθωωνόταν κάποιος, ἀφοῦ κάτω ἀπό τήν πίεση τῶν φρικτῶν σωματικῶν καί ψυχολογικῶν βασανιστηρίων, οἱ «αἱρετικοί» ὁμολογοῦσαν ὅποιο θρησκευτικό ἔγκλημα τούς εἶχαν προσάψει, μόνο καί μόνο γιά νά λυτρωθοῦν μία ὥρα γρηγορότερα μέ τήν καταδίκη τους στήν πυρά.
Βέβαια μπορεῖ νά λέγεται ὅτι ἰησουίτης πάπας πρώτη φορά ἐκλέγεται, ἀλλά ἡ ἱστορία μαρτυρεῖ ὅτι οἱ ἰησουίτες ἐπηρέασαν πολλούς ποντίφηκες. Ἐπί παραδείγματι ὁ πάπας Οὐρβανός Η' (1623- 1644) ἔλαβε τήν πρώτη του μόρφωση ἀπό αὐτούς. Ἐπί τῶν ἡμερῶν του ἐπεκτάθηκε ἡ Ἱερά Ἐξέταση, δικάστηκε ὁ Γα- λιλαῖος γιά τίς ἐπιστημονικές του ἀπόψεις καί καταρτίσθηκε «ὁ κατάλογος τῶν ἀπαγορευμένων βιβλίων». Ἐπίσης τότε ὁ ἰησουίτης καρδινάλιος Βελλαρμίνος παρότρυνε τόν Γαλιλαῖο νά πάψει νά διδάσκει τήν ἡλιοκεντρική θεωρία του, διότι... «δέν συμβιβαζόταν μέ τή Βίβλο!».
Ἀπό τήν ἀρχή τῆς ἵδρυσής τους ὁ Λογιόλα -ζώντας στήν ἐποχή τοῦ Μακιαβέλλι- οὐσιαστικά ἔκαμε πολιτική. Ἀνέκαθεν τά μέλη τῆς ὀργάνωσης ἀναμειγνύονταν στά εὐρωπαϊκά πολιτικά δρώμενα, ὄντας ὡς ἐπί τό πλεῖστον πρόσωπα μέ σημαντική ἐπιρροή. Στή Βρετανία π.χ. ἰησουίτες εἶχαν κατηγορηθεῖ ὅτι βρίσκονταν πίσω ἀπό τή συνωμοσία γιά τήν καταστροφή τῆς Βουλῆς τῶν Κοινοτήτων τό 1603. Σημειώνεται ὅτι τό ἴδιο ἔτος ὁ βασιλιάς Ἰάκωβος τῆς Ἀγγλίας εἶχε κηρύξει παράνομη τήν «Ἑταιρεία».
Χρησιμοποίησαν ἐπίσης, ὅπου μποροῦσαν, τήν κρατική ἐξουσία, γιά νά προωθήσουν τήν Οὐνία. Παράδειγμα ἡ Πολωνία, ἡ Οὐκρανία, ἡ Μέση Ἀνατολή. Παντοῦ ἐφάρμοσαν τήν ὠμή βία γιά τήν ὑποταγή τῶν ὀρθοδόξων στόν πάπα. Ὅπως γράφει ὁ Κοραής, οἱ Ἰησουίτες ἡδονίζονταν, ὅταν μέ κάθε τρόπο πετύχαιναν νά προσηλυτίσουν ἕναν ὀρθόδοξο: «Οἱ ἐχθροί τοῦ Ἰησοῦ Ἰησουίται ἐνόμιζαν καί νομίζουν τήν ἐπιστροφήν ἑνός Γραικοῦ εἰς τήν ἐκκλησίαν των πολύ πλέον ἀξιόμισθον ἔργον παρά νά κατηχήσωσι δέκα Τούρκους ἤ δέκα εἰδωλολάτρας». Γιά τή δραστηριότητά τους στήν καθ᾽ ἡμᾶς Ἀνατολή θά συνεχίσουμε στό ἑπόμενο ἄρθρο.
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος-Θεολόγος
Τό διαβόητο τάγμα τῶν Ἰησουιτῶν φέρει τήν εὐθύνη γιά τίς ἀπαράδεκτες, ἕως καί ἐγκληματικές, ἐνέργειες κατά τῆς Ὀρθοδοξίας. Εἶναι γνωστό ὅτι οἱ Ἰησουίτες βελτίωσαν τίς πολυπλόκαμες βάσεις προσηλυτισμοῦ καί προπαγάνδας σέ ὅλα τά σημαντικά κέντρα τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας ἀπό τήν ἐποχή τῶν διομολογήσεων (1673), καθώς ἐξασφάλισαν προνομιακή μεταχείριση.
Στίς ἀρχές τοῦ 18ου αἰώνα εἶχε ὁλοκληρωθεῖ τό δίκτυό τους στόν ἑλληνικό χῶρο. Ἔτσι τό Βατικανό ἐγκαθιστοῦσε στήν Ἀνατολή τούς Ἰησουίτες καί τούς Καπουτσίνους μοναχούς, γιά νά προσηλυτίσουν τούς Ἕλληνες, τούς ὁποίους ἀποκαλοῦσαν «σχισματικούς». Ἀδίστακτοι καί κυνικοί οἱ μισσιονάριοι, κατέφευγαν στίς ὠμές πιέσεις καί στούς ἐκβιασμούς ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων, ἐπιστρατεύοντας ὄχι μονάχα τήν εὔνοια τῆς τουρκικῆς ἐξουσίας ἀλλά καί τούς ὁμόδοξούς τους πειρατές πού λυμαίνονταν τό Αἰγαῖο, ἐνῶ παράλληλα καρπώνονταν μερίδιο ἀπό τό πλιάτσικο τῶν πειρατειῶν (σπίτια, χρήματα, κοσμήματα, προσφορές). Ἔγραφε χαρακτηριστικά ὁ πρόξενος τῆς Βενετίας στή Σινιορία τό 1652: «Αὐτοί οἱ Ἰησουίτες πατέρες δέν ἐνδιαφέρονται τόσο γιά τίς ψυχές ὅσο γιά τά πουγγιά τους».
Μέσα ἀπό τίς πηγές πού ἀναφέρονται στή δράση τους ἀποκαλύπτεται ἡ ἐπιρροή τήν ὁποία ἀσκοῦσαν στούς Φαναριῶτες, καθώς ἐπίσης καί οἱ πανοῦργες μέθοδοι μέ τίς ὁποῖες διεισέδυαν στό πατριαρχεῖο, ἀποσκοπώντας στόν προσεταιρισμό ἐπιφανῶν Ἑλλήνων, λαϊκῶν καί κληρικῶν. Ἀκόμη καί μέ τόν πατριάρχη προσπαθοῦσαν νά δημιουργήσουν στενές σχέσεις, γιά νά προσεγγίσουν εὐκολότερα τούς Ἕλληνες καί νά προωθήσουν τήν προπαγάνδα τους. Ὁ ἄγγλος περιηγητής John Covel ἀποκαλύπτει τήν ὕπουλη δραστηριότητα τῆς γαλλικῆς διπλωματίας, καθώς καί τῶν Ἰησουιτῶν γιά τήν ἀνάρρηση στόν πατριαρχικό θρόνο ἀνθρώπων τῆς ἐπιρροῆς τους. Ἡ ἐξαγορά καί ἡ συκοφαντία ἀποτελοῦσαν τίς κυριότερες μεθόδους τῶν σκοτεινῶν συναλλαγῶν τοῦ 17ου αἰ. στήν Πόλη.
Ἐπιπλέον, τό 1643 ἕνας ἐξωμότης Χιώτης, ὁ Πανταλέων, ἵδρυσε στήν Κωνσταντινούπολη σχολή τῶν Ἰησουιτῶν, ἡ ὁποία ἀποδείχτηκε πολύ δραστικό ὅπλο στά χέρια τους κατά τῶν Ὀρθοδόξων, ἀφοῦ ἀπό ἐκεῖ ἀποφοίτησαν καί ὀρθόδοξοι ἱερωμένοι. Γι’ αὐτό καί οἱ μισσιονάριοι δήλωναν αὐτάρεσκα: «Οἱ ἕλληνες γονεῖς στέλνουν μέ εὐχαρίστηση τά παιδιά τους στά σχολεῖα μας». Ἀκόμη καί σ’ αὐτό τό Ἅγιο Ὄρος προσπάθησαν νά ἐγκαθιδρυθοῦν, χωρίς ὅμως ἀποτέλεσμα.
Τή μεγαλύτερή της ὅμως ἐπιτυχία εἶχε ἡ Ἑταιρεία στό Αἰγαῖο. Ἐνδεικτικά ἀναφέρω ὅτι στή Νάξο δέν δίσταζαν νά καταφεύγουν σέ ἀνοιχτή προπαγάνδα καί σέ σατανικές σκηνοθεσίες γιά τόν ἐπηρεασμό τῶν κατοίκων. Οἱ ἴδιοι ὁμολογοῦσαν ὅτι ἀπέδιδε καρπούς ἡ προσέλευσή τους κάθε Κυριακή στίς ἑλληνικές ἐκκλησίες καί τό κήρυγμά τους πού ἀκολουθοῦσε μετά τή θεία Λειτουργία. Τίς μεγάλες γιορτές οἱ Ἕλληνες συνέρρεαν ὁμαδικά νά ἐξομολογηθοῦν στούς Ἰησουίτες, ἐνῶ ντελάληδες τούς προσκαλοῦσαν νά παρακολουθήσουν τίς θρησκευτικές ὁμιλίες τῶν φραγκοπαπάδων. Στή Σαντορίνη κατάφεραν μέ εἰδική προσταγή τοῦ σουλτάνου νά ἐκδοθεῖ ἀφορισμός ἀπό τόν πατριάρχη καί νά ἐπιβληθεῖ πρόστιμο στούς δύο ἐπισκόπους πού δέν παραχωροῦσαν στούς Ἰησουίτες τόν ἱερό ναό τῆς Κυρᾶς τῆς Ἐπισκοπῆς. Γιά τήν Ἀστυπάλαια γράφει ὁ Ἰησουίτης Richard ὅτι φιλοξενήθηκε ἀπό τόν μητροπολίτη Σίφνου, ὁ ὁποῖος τοῦ πρότεινε νά ἱερουργήσει μαζί του. Τοῦ ἔδωσε μάλιστα καί ἄδεια νά ἐξομολογήσει καί ἐκεῖνος ἐπιδόθηκε σέ προσηλυτισμό, ὅπως ὁ ἴδιος ὁμολογεῖ στό χρονικό του.
Παρά τή συντονισμένη μεθοδική καί ὕπουλη προσηλυτιστική ἐκστρατεία τῶν πολύπειρων Ἰησουιτῶν, θαυμαστή ὑπῆρξε ἡ πνευματική ἀντίσταση τοῦ λαοῦ. Οἱ περισσότεροι Ρωμιοί διατηροῦσαν τή θρησκευτική καί τήν ἐθνική, τή ρωμαίικη δηλαδή, συνείδηση. Τό 1707 μάλιστα ὁ πατριάρχης Γαβριήλ μέ ἐγκύκλιό του σύστηνε στούς Ὀρθοδόξους τῶν νήσων τοῦ Αἰγαίου νά μή δέχονται τούς δυτικούς ἱεραποστόλους, τούς ὁποίους ἀποκαλοῦσε ψεῦτες καί διαφθορεῖς τῶν ψυχῶν.
Τό τάγμα τῶν Ἰησουιτῶν βαρύνεται ἐπίσης γιά τήν ἄγρια πολεμική καί τίς ὕπουλες ἐνέργειες εἰς βάρος τοῦ πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Κυρίλλου Λουκάρεως. Ὁ ἱκανότατος καί πολύ μορφωμένος ἅγιος Κύριλλος -ἑορτάζει στίς 27 Ἰουνίου- ἔγινε πατριάρχης σέ μιά περίοδο πού ὁ ὀρθόδοξος Ἑλληνισμός κινδύνευε ἀπό πραγματικό ἀφανισμό. Ἔδωσε τιτάνιο ἀγώνα γιά τήν Ἐκκλησία καί τό Γένος μας. Τόλμησε ὅμως νά ἐλέγξει τούς Ἰησουίτες γιά τήν προπαγάνδα τους κατά τῆς Ὀρθοδοξίας καί τό διαβρωτικό τους ἔργο: «Γυρεύουσι (οἱ Ἰησουίτες) τὸν χαλασμόν μας καὶ τὸν ἀφανισμὸν τοῦ Πατριαρχείου καὶ ὅλης τῆς ἐκκλησίας τῶν Γραικῶν», δήλωνε μέ πόνο. Γιά τόν λόγο αὐτό οἱ πρεσβεῖες τῶν καθολικῶν χωρῶν καί οἱ ραδιουργίες τῶν Ἰησουιτῶν τόν πολέμησαν λυσσωδῶς.
Εἶχε ἱδρύσει τό πρῶτο ἑλληνικό τυπογραφεῖο στήν Κωνσταντινούπολη τό 1627. Ἡ ὀργή ὅμως τῶν Ἰησουιτῶν τό μετέτρεψε σέ ἄχρηστα σίδερα. Τριάντα ὀχτώ χρόνια πάλεψε μέ ἐσωτερικούς καί ἐξωτερικούς ἐχθρούς. Σύρθηκε στίς φυλακές, ὑπέστη ἐξορίες, πέρασε ἕναν πραγματικό Γολγοθᾶ, αὐτός «ὁ Μωυσῆς τοῦ τουρκοκρατούμενου Γένους», ὅπως τόν χαρακτήρισε ὁ Κ. Σαρδελῆς. Πέντε φορές τόν κατέβασαν ἀπό τόν θρόνο καὶ πέντε φορὲς μὲ τὴν ψῆφο τοῦ κλήρου καὶ τὴ συμπαράσταση τοῦ ὀρθόδοξου λαοῦ ἀποκαταστάθηκε πάλι σ᾽ αὐτόν. Τόν κατήγγειλαν ὅμως ὅτι ἑτοίμαζε ἐπανάσταση τῶν Ἑλλήνων. Οἱ Τοῦρκοι τόν ἔκλεισαν σέ κάποιο φρούριο τοῦ Βοσπόρου καί στίς 27 Ἰουνίου 1638 τόν στραγγάλισαν. Γιά αὐτόν τόν πατριάρχη, πού εἶναι ὁ πρῶτος ὁ ὁποῖος πέθανε μέ μαρτυρικό θάνατο, ὁ Κωνσταντῖνος Παπαρρηγόπουλος σημειώνει: «Οὐδέποτε ἴσως τό ἀξίωμα τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριάρχου ἀνεδείχθη λαμπρότερον ἤ ἐπί Κυρίλλου Α΄ τοῦ Λουκάρεως ἐπί δώδεκα περίπου ἔτη ἐκ διαλειμμάτων πατριαρχήσαντος».
Σήμερα πῶς ἔχει ἡ κατάσταση;
Ἀντί ἄλλης ἀπαντήσεως παραθέτω ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο τοῦ πρώην Ἰησουίτη καί νῦν μεταστραφέντος στήν Ὀρθοδοξία π. Γεωργίου Πάπ. Μᾶς μεταφέρει τό κλίμα τοῦ οἰκουμενιστικοῦ «Ἰνστιτούτου γιά τήν Ἕνωση τῶν Χριστιανῶν», τοῦ ὁποίου ὑπῆρξε μέλος: «Σήμερα ἔχουμε μία νέα μέθοδο», ἐξήγησε ὁ π. Γαβριήλ Savici, ἕνας εἰσηγητής στό Ἰνστιτοῦτο. «Εἶναι ὁ ὀρθόδοξος φίλος σας ἐδῶ; Ὄχι! Ὡραῖα, μπορῶ τότε νά μιλήσω εἰλικρινῶς. Σήμερα, ἀκολουθοῦμε τήν οἰκουμενική μέθοδο και εἴμαστε ἐνάντια στίς μεταστροφές. Λοιπόν, ἐάν μία ἡμέρα ὁ ὀρθόδοξος φίλος σας ἐρχόταν σέ μένα καί μοῦ ἔλεγε πώς εἶχε μεταστραφεῖ ἀπό τή σοφία τοῦ Ρωμαιοκαθολικισμοῦ,ἐγώ πάλι θά τοῦ ἀρνιόμουν νά τόν συμβουλέψω νά τό κάνει. Νά ἐπέστρεφε στήν Κωνσταντινούπολη, ὥστε νά ἀνέβαινε στά ἀνώτατα ἀξιώματα τῆς Ἱεραρχίας. Ὅταν ἔφτανε στόν ἀνώτατο δυνατό βαθμό, τότε, κατά τήν ἄποψή μου, θά ἔπρεπε νά γινόταν Ρωμαιοκαθολικός μαζί μέ τό ποίμνιο του!» (βλ. «Why I converted to the Orthodox faith», Eptalofos S.A. ,1991, σελ 81-82).
Ὁ νοῶν νοείτω!
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος-Θεολόγος
Μετά ἀπό τόν «συνωστισμό» στό λιμάνι τῆς Σμύρνης, τήν ἀποχώρηση ἀπό τό ἑλληνικό Κοινοβούλιο, ὅταν αὐτό ἀπέτισε φόρο τιμῆς στόν ποντιακό Ἑλληνισμό καί τή γενοκτονία του, τίς θεωρίες περί κατάργησης τῶν παρελάσεων, περί κατάργησης τῆς ἀναπαράστασης τῆς ἐξόδου τοῦ Μεσολογγίου, ἀκολούθησαν κι ἄλλες διακηρύξεις τῆς γνωστῆς βουλευτίνας τοῦ ἑλληνικοῦ Κοινοβουλίου.
Ἀμφισβήτησε τή θυσία τῶν Σουλιωτισσῶν στό Ζάλογγο. Προφανῶς δέν ἦταν καλά ἐνημερωμένος ὁ Διονύσιος Σολωμός, ὅταν ἔγραφε:
«Τές ἐμάζωξε εἰς τό μέρος
τοῦ Ζαλόγγου τό ἀκρινό
τῆς ἐλευθεριᾶς ὁ ἔρως
καί τές ἔμπνευσε χορό.
Τά φορέματα ἐσφυρίζαν
καί τά ξέπλεκα μαλλιά
κάθε γύρο πού ἐγυρίζαν
ἀπό πάνου ἔλειπε μιά».
Εἶναι ἡ ἴδια πού στράφηκε κατά τοῦ ἐκκλησιασμοῦ, τῆς προσευχῆς καί τῶν εἰκόνων στό σχολεῖο, κατά τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν. Ἀγνοεῖ προφανῶς ὅτι σέ ὅλη τήν Εὐρώπη οἱ μαθητές διδάσκονται τό μάθημα τοῦ χριστιανικοῦ δόγματος πού ὑπερτερεῖ στήν κάθε χώρα.
Πόσο δίκαιο εἶχε ὁ μακαριστός μητροπολίτης Φλωρίνης π. Αὐγουστῖνος Καντιώτης, ὅταν μέ πόνο ψυχῆς ἔγραφε: «Δυστυχῶς, ἐάν κρίνωμεν ἐξ ὡρισμένων ἐνεργειῶν, ὑπάρχει τάσις ἵνα καί εἰς τήν πατρίδα μας θεμελιωθῇ παιδεία ἄνευ Χριστοῦ, παιδεία ἄθρησκος, ἐκ μιᾶς δέ τοιαύτης παιδείας θά προέλθουν κτηνώδεις ὑπάρξεις, κακοποιοί... μέ ἐπιστημονικούς ἐγκεφάλους καί τότε οὐαί τῇ Ἑλλάδι, οὐαί τῷ κόσμῳ. Τότε θά ἐκπληρωθῇ ἡ φοβερά προφητεία εὐγενοῦς τέκνου, νεωτέρου ἱεραποστόλου τῆς Πατρίδος μας, ὅτι τ᾽ ἄθεα γράμματα θά καταστρέψουν τόν κόσμον»1.
Πρόσφατα ἡ κυρία Ρεπούση χαρακτήρισε ἀπό τό βῆμα τῆς Βουλῆς τά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά καί τά Λατινικά νεκρές γλῶσσες. Τά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά καί τά Λατινικά ὅμως παραμένουν ζωντανά, διότι ἀποτελοῦν τή βάση τῆς Νέας Ἑλληνικῆς καί τῶν λατινογενῶν γλωσσῶν (π.χ. Γαλλικῆς, Ἰταλικῆς, Ἰσπανικῆς) ἀντίστοιχα.
Ἀναμφισβήτητα, «ἡ φθορά τῆς γλώσσας σημαίνει φθορά τοῦ Ἔθνους», ὑπογράμμιζε ὁ ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος καί συμπλήρωνε: «Ἡ σύγχρονη ὁμιλουμένη διατηρεῖ τά ἑξήντα ἑκατοστά τῶν λέξεων ἀπό τή γλῶσσα τῶν προσωκρατικῶν φιλοσόφων αὐτούσιες ἤ σέ παράγωγα». Ἐξάλλου δέν εἶναι τυχαῖο τό γεγονός ὅτι σχεδόν ὅλα τά βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης γράφτηκαν ἀπευθείας στά Ἑλληνικά. «Τά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά εἶναι ἡ γλῶσσα πού ἀναπτύσσει τήν παρατηρητικότητα καί τήν ἀκρίβεια, τήν πνευματική λεπτότητα καί εὐστροφία, τήν τάση γιά συντομία καί ἐνάργεια. Δίνει πρόσβαση σέ ἔργα πού διαμόρφωσαν ὁλόκληρο τόν πολιτισμό μας», ὑποστηρίζει ὁ περιφερειακός ἐπιθεωρητής τῆς Ἀκαδημίας τοῦ Στρασβούργου G. Schilling. Καί ὁ γάλλος καθηγητής Masse Roger προσθέτει: «Ἡ ἑλληνική γλῶσσα εἶναι τό ὑπέρτατο ἐργαλεῖο σκέψης. Πράγματι κάποιος μπορεῖ νά σκεφθεῖ μόνον στά Ἑλληνικά». Ἐπίσης, ἡ μεγάλη γαλλίδα ἑλληνίστρια ἀκαδημαϊκός Jacqueline de Romilly ἔλεγε: «Ἡ ἑλληνική γλῶσσα εἶναι ἕνα ἐργαλεῖο μέ τό ὁποῖο εὔκολα μπορεῖ κανείς νά ἐξοικειωθεῖ καί νά ἀνοίξει τή σκέψη του. Σᾶς τό λέω χωρίς ἐπιφύλαξη: Ὅλος ὁ κόσμος θά πρέπει νά μάθει Ἑλληνικά, γιατί ἡ ἑλληνική γλῶσσα μᾶς βοηθάει πρῶτα ἀπ᾽ ὅλα νά καταλάβουμε τή δική μας γλῶσσα!» Αὐτό τό ἄνοιγμα τοῦ πνευματικοῦ ὁρίζοντα τῶν παιδιῶν φοβᾶται ἡ νέα τάξη πραγμάτων καί μέ κάθε τρόπο προσπαθεῖ νά τό ἀποτρέψει.
Κι ἐνῶ τά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά ἀπαξιώνονται στή χώρα πού τά γέννησε, ὁ ὑπουργός Παιδείας τῆς Μεγάλης Βρετανίας ἔχει προτείνει νά διδάσκεται ἡ Ἀρχαία Ἑλληνική καί ἡ Λατινική ὡς μάθημα ἐπιλογῆς ἤδη ἀπό τό δημοτικό σχολεῖο. Παράλληλα, ἄγγλοι ἐπιχειρηματίες προτρέπουν τά ἀνώτερα στελέχη τους νά μάθουν Ἀρχαῖα Ἑλληνικά, «ἐπειδή αὐτά περιέχουν μία ξεχωριστή σημασία γιά τούς τομεῖς ὀργάνωσης καί διαχείρισης ἐπιχειρήσεων».
Πρός καταισχύνη βεβαίως ὅλων τῶν ἀμφισβητιῶν τῆς κλασικῆς παιδείας, ἀρχαιοελληνικοί στίχοι κοσμοῦν εἰσόδους Πανεπιστημίων, κλινικές καί ἀξιοθέατα μεγάλων εὐρωπαϊκῶν πόλεων.
Εἶναι πρόδηλο ὅτι ὅλες οἱ και(ε)νοφανεῖς καί ἀνατρεπτικές ἰδέες ἔχουν ὡς στόχο τόν ἀφελληνισμό καί τόν ἀποχριστιανισμό τῆς πατρίδας μας, καθώς μάλιστα δημοσιοποιοῦνται σέ μία ἐποχή ἐξαιρετικά κρίσιμη καί ἰδιαίτερα δύσκολη γιά τούς Ἕλληνες. Χρειάζεται ἐγρήγορση, προσοχή καί προσευχή, διότι ὅπως ἔλεγε ὁ ποιητής Νίκος Γκάτσος:
«Πολύ δέν θέλει ὁ Ἕλληνας
νά χάσει τήν λαλιά του
καί νά γίνει μισέλληνας
ἀπό τήν ἀμυαλιά του».
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος-Θεολόγος
1. Ἀρχιμ. Αὐγουστίνου Ν. Καντιώτου, Ἐθνικά Προβλήματα, Ἀθῆναι 1961, σελ. 79. 2. Π.χ. Ὁ στίχος τοῦ λυρικοῦ ποιητῆ Ἀλκαίου «Ἦρος ἀνθεμόεντος ἐπάιον ἐρχομένοιο» (=Ὅταν ἡ λουλουδιασμένη ἄνοιξη ἐρ- χόταν, τούς θεράπευαν) ἀναγράφεται στούς τοίχους πανεπιστημιακῆς κλινικῆς στήν πόλη Ἐρλάνγκεν τῆς Γερμανίας, ἔξω ἀπό τή Νυρεμβέργη. Ἁψίδα κεντρικῆς γέφυρας ἐπί τοῦ ποταμοῦ Μάιν, στή Φρανκφούρτη τῆς Γερμα- νίας, φέρει στά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά μέ μετάφραση στά Γερμανικά τόν στίχο τῆς Ὀδύσσειας (α 183): «Πλέων ἐπί οἴνοπα πόντον ἐπ᾽ ἀλλοθρόους ἀνθρώπους» (=Ταξιδεύοντας σέ ξένες θάλασσες μέ ἀνθρώπους πού μιλοῦν ἄλλες γλῶσσες). Εἴσοδος τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Ἐδιμβούργου στή Σκωτία φέρει τήν ἐπιγραφή στά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά: «Διπλοῦν ὁρῶσιν οἱ μαθόντες γράμματα».
Τί κι ἄν φέτος γιορτάσαμε το 2013 πανηγυρικά τά 1.700 χρόνια ἀπό τήν ἀπόφαση τῶν Μεδιολάνων (313 μ.Χ.), τή γνωστή ὡς «διάταγμα τῆς ἀνεξιθρησκίας»; Παγκοσμίως μαίνεται ὁ πόλεμος κατά τῶν xριστιανῶν· οἱ xριστιανοί καί πάλι «ὁδηγοῦνται στά λιοντάρια», καθώς ἀναφέρονται μαζικές δολοφονίες τους, ἀποκεφαλισμοί, ἀπαγωγές καί ἐκτελέσεις ἑλληνορθοδόξων, ρωμαιοκαθολικῶν καί κοπτῶν χριστιανῶν, βιασμοί χριστιανῶν γυναικῶν, καταστροφές ἐκκλησιῶν καί ἱερῶν συμβόλων, καταστρατήγηση θρησκευτικῶν ἐλευθεριῶν, ἐπιστροφή στή βία καί στήν ἀπανθρωπιά. Οἱ ἐξελίξεις δείχνουν ὅτι εἴμαστε πρό τῶν πυλῶν ἑνός παγκόσμιου διωγμοῦ τῶν χριστιανῶν ἀπό τή Νέα Τάξη πραγμάτων.
Δυστυχῶς οἱ βιαιότητες στή Συρία, στό Ἰράκ καί στά κράτη τῆς Ἀνατολῆς γίνονται μέ τήν ἀνοχή ἀλλά καί μέ τή συμμετοχή καί ὑποστήριξη δυτικῶν χριστιανικῶν κρατῶν. Καί ἐμεῖς, οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί, τί κάνουμε; Πόσο μᾶς ἀπασχολεῖ τό δράμα τῶν ἀδελφῶν μας; Πόσο προσευχόμαστε γι᾽ αὐτούς;
Καί ἐνῶ αὐτά συμβαίνουν γύρω μας, ἑτοιμαζόμαστε γιά τή μεγάλη γιορτή τῆς πίστης μας, τά Χριστούγεννα. Ὡστόσο, τά πράγματα προϊόντος τοῦ χρόνου καί προωθουμένης τῆς ἀποτυχημένης πολυπολιτισμικότητας ἔχουν ἀρχίσει νά μεταβάλλονται ἀνησυχητικά γιά τή «μητρόπολιν τῶν ἑορτῶν», τά Χριστούγεννα, ἀφοῦ καί πάλι ὁ Ἡρώδης ζητεῖ «τὸ παιδίον τοῦ ἀπολέσαι αὐτό».
Ἀσφαλῶς ἡ «πολεμική» διάθεση κατά τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας δέν εἶναι καινοφανές φαινόμενο. Πάντοτε ὑπῆρχε. Στήν ἐποχή μας ὅμως εἶναι περισσότερο ὀργανωμένη, μεθοδική καί πολύμορφη.
Ἀναφέρουμε κάποια περιστατικά:
«Δέν μοῦ ἀρέσει τό θρησκευτικό κομμάτι τῶν Χριστουγέννων», εἶπε ἡ ἑβραιοαμερικάνα παρουσιάστρια καί ἰατρική συντάκτρια τοῦ NBC Nancy Snyderman σχετικά μέ τίς γιορτές. «Νομίζω ὅτι ἡ θρησκεία μπερδεύει τό ὅλο πράγμα... Αὐτό εἶναι πού κάνει τίς γιορτές τόσο ἀγχώδεις».
Στή Γαλλία ἡ ἀνθρωπολόγος Οunia Amina Bouzar, ἀλγερομαροκινῆς καταγωγῆς, ὑπέβαλε πρόταση νά καταργηθοῦν δύο χριστιανικές γιορτές καί τή θέση τους νά καταλάβουν ἡ ἑβραϊκή Yom Kippur καί ἡ μουσουλμανική Aïd! Ἡ Bouzar διορίστηκε ἀπό τόν γάλλο πρωθυπουργό στήν κυβερνητική ὑπηρεσία Observatoire de la laicité, πού προφανῶς στόχο ἔχει τήν προώθηση τῆς ἀποδοχῆς τοῦ Ἰσλάμ στή Γαλλία εἰς βάρος βεβαίως τοῦ χριστιανισμοῦ.
Στό Wausau τοῦ Wisconsin τῶν ΗΠΑ σχολική περιφέρεια ἀποφάσισε γιά τόν φετινό ἑορτασμό τῶν Χριστουγέννων τά δημοτικά σχολεῖα νά ἀκυρώσουν τίς συναυλίες τους καί νά περιορίσουν τά σχετικά γιορτινά τραγούδια πού θά ψάλει ἡ σχολική χορωδία. Σύμφωνα μέ τίς ὁδηγίες ἐπιτρέπονται «ἑορταστικά καί χριστουγεννιάτικα τραγούδια πού δέν ἐπικεντρώνονται στόν θρησκευτικό ἑορτασμό τῶν Χριστουγέννων». Θά πρέπει ἐπίσης νά ἀπαλειφθεῖ κάθε ἀναφορά στά Χριστούγεννα, τά ὁποῖα πρέπει νά μεταλλαχθοῦν σέ γιορτή τοῦ χειμώνα.
Στή γερμανική πόλη τοῦ Solingen τελευταῖα ἀπαγορεύτηκαν τά χριστιανικά σύμβολα κατά τόν δημόσιο ἑορτασμό τῶν Χριστουγέννων. Τώρα καί στό Kreuzberg τοῦ Βερολίνου ἀπαγορεύτηκε ὁ ἑορτασμός τῶν Χριστουγέννων σέ δημόσιους χώρους -ἐπιτρέπεται μόνο κατ᾽ οἶκον-, γιά νά μήν «τραυματίζονται» τά θρησκευτικά συναισθήματα τῶν «ἄλλων». Μπορεῖ νά στηθεῖ μόνο ἕνα χριστουγεννιάτικο δέντρο σέ κεντρικό σημεῖο. Ἀκόμη καί αὐτή ἡ χριστουγεννιάτικη ἀγορά ἔλαβε ἄδεια, ἀφοῦ προηγουμένως μετονομάσθηκε «Winterfest» (= χειμωνιάτικη γιορτή).
Στήν Ἰσπανία ἡ ὑπουργός Παιδείας τῆς ἐπαρχίας τῆς Ἀστούριας -χωρίς καμία διαβούλευση μέ τούς ἐμπλεκόμενους φορεῖς- ἔστειλε ἐγκύκλιο στά σχολεῖα νά ἀφαιρεθεῖ κάθε ἀναφορά στά «Χριστούγεννα» καί τή «Μεγάλη Ἑβδομάδα», γιά «νά μήν πληγωθοῦν οἱ εὐαισθησίες τῶν ἀνθρώπων»(!). Σύμφωνα μέ τήν ἐγκύκλιο στά ἡμερολόγια τοῦ σχολείου ἡ λέξη «Χριστούγεννα» θά πρέπει νά ἀντικατασταθεῖ μέ τή φράση «χειμερινές διακοπές».
Στό Βέλγιο ὑπῆρξε ἔντονη ἀντιπαράθεση σχετικά μέ ὑπουργική ἐγκύκλιο πού ἀπαγορεύει τή λέξη «Πάσχα» καί τήν ἀντικαθιστᾶ μέ τόν ὅρο «διακοπές τῆς ἄνοιξης», μέ τή δικαιολογία νά μήν «προσβάλλονται» οἱ μή χριστιανοί μετανάστες.
Σέ ὅλες τίς προαναφερόμενες περιπτώσεις ἀντέδρασαν οἱ τοπικές κοινωνίες, οἱ ὁποῖες ἑρμήνευσαν τήν ἐν γένει στάση ὡς ἀντιχριστιανική μέ συγκεκριμένο στόχο τήν καταστροφή τῆς χριστιανικῆς κληρονομιᾶς τους.
Χαρακτηριστική εἶναι ἡ τοποθέτηση ἁρμόδιου ὀργάνου τῆς Ἰσπανίας (ORLC) στούς νεωτερισμούς τῆς ὑπουργοῦ: «Οἱ “γιορτές” πάντα ὀνομάζονταν Χριστούγεννα, Μεγάλη Ἑβδομάδα καί Πάσχα καί μέχρι τώρα κανείς δέν εἶχε προσβληθεῖ ἀπό αὐτό. Καλοῦμε, λοιπόν, τήν ὑπουργό νά παραιτηθεῖ ἀπό τίς κοσμικές φιλοδοξίες της, καί νά δεῖ ὅτι ἡ Ἰσπανία εἶναι μία χώρα μέ χριστιανικές ρίζες, οἱ ὁποῖες δέν μποροῦν νά ξεχαστοῦν ἀπό τή μία στιγμή στήν ἄλλη».
Ἀλλά καί στήν ὀρθόδοξη πατρίδα μας παρατηροῦνται τέτοια κρούσματα, καθώς ἀπό τά σχολικά μας βιβλία ἐξορίσθηκαν τά σχετικά ἑορταστικά κείμενα καί τή θέση τους ἔχουν καταλάβει «Ο Νορντίν στην εκκλησιά», «Η μπουγάδα του Άι Βασίλη», «Τότε που βγάλαμε βόλτα τον Επιτάφιο», «Η γάτα του παπά» κτλ., μέ σκοπό τήν πλήρη ἀποχριστιανοποίηση τῆς νέας γενιᾶς. Καθώς φαίνεται, ὁ μύθος τῆς πολυπολιτισμικότητας ἀποτελεῖ ἄριστο φυτώριο ἀντιχριστιανικῶν κινήσεων καί ἡ περίφημη παγκοσμιοποίηση στήν οὐσία εἶναι πολτοποίηση θεσμῶν, ἠθῶν, ἀξιῶν, παραδόσεων.
Ἀναμφισβήτητα, ὁ Χριστός σέ κάθε ἐποχή, ὅπως καί σήμερα, ἐξακολουθεῖ νά εἶναι «σημεῖον ἀντιλεγόμενον». Δέν θά ἦταν ὑπερβολή νά ποῦμε ὅτι ὁλόκληρη ἡ μετά Χριστόν ἱστορία συνυφαίνεται γύρω ἀπό τήν παραδοχή ἤ τήν ἀπόρριψή του. Ὅσοι τόν ἀρνοῦνται καί τόν πολεμοῦν ἀργά ἤ γρήγορα θά καταλάβουν τή σημασία τῶν λόγων του: «Πᾶς ὁ πεσὼν ἐπ᾿ ἐκεῖνον τὸν λίθον συνθλασθήσεται· ἐφ᾿ ὃν δ᾿ ἂν πέσῃ, λικμήσει αὐτόν» (Λκ 20,18). Ἄς μήν ἐπιτρέψει ἡ ἀγαθότητά του νά βρεθοῦμε στό ἀντίθετο στρατόπεδο.
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Φιλόλογος-Θεολόγος