Ὁ ἐγκέφαλος εἶναι «τό πιό πολύπλοκο ἑνάμισι κιλό στό σύμπαν». Εἶναι  τό θαῦμα τῆς Δημιουργίας. Γεννιόμαστε μέ 100 δισεκατομμύρια νευρῶνες καί προσ­τίθενται 250.000 ἕως 500.000 νέοι, οἱ ὁποῖοι σχηματίζονται κατά τούς πρώτους μῆνες τῆς ζωῆς τοῦ βρέφους. Δέν εἶναι ὅμως μόνον ὁ τεράστιος ἀριθμός τῶν νευρώνων, ἀλλά καί ὁ ἀριθμός τῶν συνάψεων ἤ τῶν συνδέσεων μεταξύ τῶν νευρώνων πού εἶναι ἐπίσης ἐξαιρετικά μεγάλος. Οἱ πρώιμες ἐμπειρίες εἶ­ναι ζω­τικῆς σημασίας. Ἡ πιό ἔντονη ἀνάπτυ­ξη τῶν συνδέσεων τοῦ ἐγκεφάλου παρατηρεῖται στά τρία μέ τέσσερα πρῶτα χρόνια τοῦ παιδιοῦ, διότι ὁ ἐγκέφαλος στήν ἡλικία αὐτή εἶναι πιό «πλαστικός» καί ἑπομένως εἶναι σέ θέση νά δημιουργεῖ νέες συνδέσεις.
 Ἐνέργειες, πράξεις ἤ παραλείψεις ἀλλά καί προκαταλήψεις τοῦ οἰκογενειακοῦ περιβάλλοντος παίζουν πρωταρχ­ικό ρόλο στή δημιουργία εὐνοϊκῶν συν­θη­κῶν ἤ μή γιά τό μικρό παιδί. Ἀπό τούς πιό σημαντικούς παράγοντες εἶναι ἡ ἀ­νάπτυξη τῆς γλωσσικῆς ἱκανότητας καί ἐπικοινωνίας τοῦ βρέφους μέ τούς γονεῖς καί τούς γύρω του, καθώς καί ὁ ἐμπλουτισμός τοῦ λεξιλογίου του. Εἶναι εὐρύτατα διαδεδομένο ὅτι ἡ τηλεόρα­ση καί τά κατάλληλα DVD εἶναι ἰδανικά μέσα, γιά νά ἐξυπηρετήσουν τήν ἀνάπτυξη τῆς γλωσσικῆς ἱκανότητας τοῦ παιδιοῦ. Καί ὅμως αὐτό εἶναι μύθος, ὁ ὁ­ποῖος ἔχει γίνει εὐχαρίστως ἀποδεκτός ὡς ἀδιαμφισβήτητη ἀλήθεια, ἡ ὁποία «κνήθει τὴν ἀκοήν» (=γαργαλᾶ τά αὐτιά) ὅ­λων μας. Συνέβη τελικά αὐτό πού ἀνα­- φέρει ἡ Γραφή: οἱ ἄνθρωποι «ἀπὸ μὲν τῆς ἀληθείας τὴν ἀκοὴν ἀποστρέψουσιν, ἐπὶ δὲ τοὺς μύθους ἐκτραπήσονται» (Β´ Τι 4,4).
 Ἄς ἀκούσουμε τούς εἰδικούς:
 •Ἡ Ἀμερικανική Παιδιατρική Ἀ­καδημία σέ ἀνακοίνωσή της συνιστᾶ στούς γονεῖς νά ἀποτρέπουν τά παιδιά τους, ἡλικίας κάτω τῶν δύο ἐτῶν, νά πα­ρα­κολουθοῦν τηλεόραση. Τά δύο πρῶ­τα χρόνια της ζωῆς τους, ἐξηγεῖ, εἶναι πολύ σημαντικά γιά τήν ἀνάπτυξη τοῦ ἐγκεφάλου καί τά παιδιά χρειάζονται τήν ἐπικοινωνία καί ἀλληλεπίδραση μό­νο μέ ἐνήλικες καί παιδιά.
 •Σέ μελέτη πού δημοσιεύτηκε στά Ἀρχεῖα Παιδιατρικῆς καί  Ἐφηβικῆς Ἰα­τρι­κῆς οἱ ἐρευνητές διαπίστωσαν ὅτι τά μωρά πού παρακολουθοῦσαν τηλεόραση διέκοπταν τήν πρόοδό τους στή γλωσσική καί γνωστική ἀνάπτυξή τους. Γνωστική ἀνάπτυξη θεωρεῖται ἡ ἱκανότητα τοῦ παιδιοῦ νά μαθαίνει καί νά λύ­νει προβλήματα.
 •Σέ παρόμοια ἀποτελέσματα κατέληξε καί μία ἀντίστοιχη μελέτη τοῦ Πανε­πιστημίου τῆς Οὐάσινγκτον. Ἡ παρα- κολούθηση τῆς τηλεόρασης μειώνει τήν πιθανότητα ἐκμάθησης νέων λέξεων. «Οἱ ἐνήλικες συνήθως προφέρουν περίπου 941 λέξεις ἀνά ὥρα», λέει ὁ παιδίατρος Δημήτρης Χριστάκης, καθηγη­τής τοῦ ὡς ἄνω Πανεπιστημίου. Καί προσθέτει: «Ἡ μελέτη μας διαπίστωσε ὅτι οἱ λέξεις τῶν ἐνηλίκων ἔχουν σχεδόν ἐξαλειφθεῖ ἐντελῶς, ὅταν ἡ τηλεόραση ἔ­χει ὡς ἀκροατή τό παιδί».
 •Μία τρίτη μελέτη ἔδειξε ὅτι κάθε ὥρα μπροστά στήν τηλεόραση, σέ βίντεο ἤ DVD στοιχίζει στά μωρά ἕξι ἕως ὀ­χτώ λιγότερες λέξεις στό λεξιλόγιό τους μέ ὅ,τι αὐτό συνεπάγεται γιά τή γνωστι­κή, γλωσσική, συναισθηματική καί κοινωνική τους ἀνάπτυξη.
 Οἱ ἐρευνητές διαπίστωσαν ὅτι τή με­γαλύτερη ἀρνητική ἐπίδραση ὑφίσταντο τά βρέφη μεταξύ 8 καί 16 μηνῶν. Στήν ἡ­λικία αὐτή ἀρχίζουν νά σχηματίζονται οἱ γλωσσικές δεξιότητες. Τά νήπια αὐτά ὑ­στεροῦν κατά 10% στίς γλωσσικές δεξιότητες σέ σχέση μέ ἐκεῖνα πού ποτέ δέν παρακολούθησαν βίντεο κ.τ.ὅ.
 •Ὁ Dr. Vic Strasburger, ἐκπρόσωπος τῆς Παιδιατρικῆς Ἀμερικανικῆς Ἀκαδημίας, ἐξηγεῖ: «Τά νήπια γιά νά μάθουν χρειάζονται τήν ἀλληλεπίδραση πρόσ­ω­πο μέ πρόσωπο. Δέν ὑπάρχει ἀλληλε­πί­δραση μέσῳ τηλεόρασης ἤ βίντεο. Ἐπιπλέον, ἡ τηλεόραση παρεμβαίνει σέ κρίσιμα ἐγκεφαλικά δίκτυα πού δημιουργοῦνται κατά τήν πρώιμη ἀνάπτυξη τοῦ ἐγκεφάλου».
 •Ἡ Patricia Kuhl, Ph.D, πολυβραβευμένη καθηγήτρια τοῦ Τμήματος Λόγου καί  Ἐπιστημῶν Ἀκοῆς στό Πανεπιστήμιο τῆς Οὐάσινγκτον, τονίζει μέ ἔμφαση: «Τά βρέφη μαθαίνουν τούς ἤχους τῆς γλώσσας μόνο ὅταν παίζουν μέ ἕνα ζωντανό πρόσωπο.  Δέν μποροῦν νά μάθουν ἀ­πό ἕνα βίντεο ἤ ἀκούγοντας τούς ἤχους ἀπό CD. Στήν προσωπική ἀλληλεπίδρα­ση, οἱ ἐνήλικες μποροῦν νά ἀνταποκριθοῦν ἄμεσα στίς ἀνάγκες καί στά ἐν­διαφέροντα τοῦ παιδιοῦ πού γεννιοῦν­ται στή δεδομένη στιγμή. Αὐτή ἡ ἀλληλεπίδραση βοηθάει τό βρέφος νά μά­θει παρατηρώντας τό βλέμμα, τίς ἐκ­φράσεις καί τίς χειρονομίες τοῦ προσώπου πού τό φροντίζει. Κατ᾽ αὐτόν τόν τρόπο ὁ γονιός καί τό βρέφος χτίζουν μία σχέση πρίν κἄν ξεκινήσει ἡ ἀληθινή συνομιλία μεταξύ τους».
 Αὐτή ἡ ἀπαραίτητη σχέση εἶναι τό μυστικό τῆς ἐπιτυχημένης καί ἰσορροπημένης συναισθηματικῆς ἀνάπτυξης τοῦ παιδιοῦ, πού ἡ παρακολούθηση τῆς τηλεόρασης ἀδυνατεῖ νά ἐξασφαλίσει. Ὁ καθηγητής Χριστάκης θά τονίσει: «Ἡ τηλεόραση κινεῖται σέ ἕνα σουρεαλιστικό ρυθμό. Τά προγράμματα αὐτά εἶναι πολύ πολύ γρήγορα. Τά νήπια νομίζουν ὅτι τό­σο γρήγορος εἶναι ὁ πραγματικός κόσμος. Ἡ ὑπερδιέγερση κατά τή βρεφική ἡλικία μπορεῖ νά ὁδηγήσει σέ προβλήματα τοῦ ἐγκεφάλου. Ὁ ἐγκέφαλος τῶν μικρῶν παιδιῶν εἶναι διαφορετικός ἀπό τῶν μεγάλων. Τά βρέφη δέν ἐπεξεργάζονται τό περιεχόμενο. Ἁπλῶς δέχονται βομβαρδισμό εἰκόνων καί ἤχων».
 Ἄν δέν ἔχει ἀκόμη καταρρεύσει μέ­σα μας ἡ… «ἀ­λή­θεια», ἴσως μᾶς βοηθήσει μία εἴδηση ἀπό τή μή συντηρητική Γαλλία:
 Ἀπό τό 2008, ἡ Γαλλική Ραδιοτηλεοπτική Ἀρχή ἀ­πα­γόρευσε στά γαλλικά κα­νά­λια νά προβάλλουν τη­λε­ο­πτι­­κές ἐκπομπές πού ἀπευθύνονται σέ παιδιά ἡ­λικίας κάτω τῶν τριῶν ἐ­τῶν. Τό Ἀνώτατο Ὀπτικοακουστ­ι­κό Συμβούλιο δικαιο­λό­­γη­σε τήν ἀπό­φα­ση αὐ­τή μέ τήν ἐπισήμαν­ση ὅτι «ἡ παρακολούθηση τῆς τηλεόρασης λειτουργεῖ ἐπιζήμια στήν ἀ­νάπτυξη τοῦ παιδιοῦ ἡλικίας κάτω τῶν τριῶν ἐ­τῶν, ἐνῶ παράλλη­λα ἐ­γκυ­μο­νεῖ μία σειρά κινδύνων, καθώς ἐν­θαρρύνει τό πνεῦ­μα ἀ­δρά­νειας, τήν ἀρ­γή ἐκμάθηση τῆς γλώσσας, τήν ὑ­περ­δι­έ­γερση, τήν ἐμ­φάνι­ση διαταραχῶν στόν ὕπνο καί στή συγκέντρωση, κα­θώς καί τήν ἐξάρτηση ἀπό τίς ὀθόνες».
 Ὅταν τό παιδί ἤ τό ἐγ­γόνι μας χαμογελάει στήν τηλεόραση, ἐκείνη δέν τοῦ χαμογελᾶ. Αὐτό μπορεῖ νά τό ἐπηρεάσει κοινωνικά  καί ψυχολογικά! Ἄς τοῦ ἀν­ταποδώσουμε τό δικό μας χαμόγελο βγαλμένο ἀπ᾽  τήν καρδιά μας!

Ἀθαν. Ἀστ. Γκάτζιος

Ἀπολύτρωσις 70 (2015) 208-210

 Ὁ ἐσταυρωμένος Δεσπότης εἶναι, παιδί μου, τό βιβλίο πού σοῦ δίνω νά μελετᾶς συνεχῶς κι ἀπ᾿ αὐτό μπορεῖς νά μάθεις τήν εἰκόνα κάθε ἀρετῆς. Αὐτός, ὡς βιβλίο ζωῆς, ὄχι μόνο διδάσκει μέ λόγια τό νοῦ, ἀλλά καί θερμαίνει τή θέληση μέ ζωντανό παράδειγμα. Ἀπό βιβλία εἶναι γεμάτος ὅλος ὁ κόσμος. Ὡστόσο, δέν μποροῦν ὅλα μαζί τά βιβλία νά σοῦ ἑρμηνεύσουν μέ τόση ἀκρίβεια τόν τρόπο, γιά ν᾿ ἀποκτήσεις ὅλες τίς ἀρετές, ὅπως σοῦ τά ἑρμηνεύει ὁ ἐσταυρωμένος Ἰησοῦς. Σ᾿ αὐτόν τόν ἐσταυρωμένο σέ συμβουλεύω, παιδί μου, νά προσέχεις, νά τόν καταφιλεῖς μέ δάκρυα καί νά τόν ἀγκαλιάζεις θερμά κάθε φορά πού θά πληγωθεῖς καί θά φαρμακωθεῖς ἀπό τά νοητά φίδια τῶν δαιμόνων καί τούς πειρασμούς τοῦ κόσμου. Καί, βέβαια, θά θεραπευθεῖς ἀπό τίς πληγές σου, ὅπως κάποτε οἱ Ἑβραῖοι στήν ἔρημο θεραπεύονταν ἀπό τά τσιμπήματα τῶν φυσικῶν φιδιῶν, ὅταν ἔβλεπαν τό χάλκινο φίδι, πού κρεμόταν στό ξύλο καί τό ὁποῖο ἦταν ἀντίτυπος τοῦ Κυρίου μας (Ἰω 3,14).

Ἁγ. Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Ἀόρατος πόλεμος.
Ἀπόδ. Β.Σ.

 Ἔγιναν ὅλα τόσο γρήγορα... πρίν καλά-καλά ἐγκαταλείψω τά φοιτητικά ἕδρανα, προτοῦ κορνιζώσω καί καμαρώσω τό πολυπόθητο πτυχίο μου, πρίν συνειδητοποιήσω τή νέα πραγματικότητα... ἦρθε τό προσκλητήριο-διορισμός!
 Δασκάλα σέ ἕνα μακρινό ὀρεινό χωριό τοῦ  Ἕβρου. Μικρή καί ἄμαθη, κρατώντας σφιχτά μέχρι πρίν ἀπό λίγα χρόνια τό χέρι τῆς μητέρας καί ζυγιάζοντας τά φτερά μου σέ μικρά, κοντινά πετά­γματα, ἀντίκρυσα γιά πρώτη φορά τόσο ζωντανό τό ὄνειρο τῆς παιδιάστικης ἐπιθυμίας μου. Δασκάλα...
 Δέν ξέρω γιατί, ἀλλά τό πρῶτο πού ἔκανα ὕστερα ἀπό τό τηλεφώνημα τῆς Διεύθυνσης ἦταν νά ἀνοίξω ἕνα ἀπό τά ἀγαπημένα μου βιβλία, τό λεξικό μου, καί νά ἀναζητήσω τόν ὁρισμό τῆς λέξης δασκάλα, μία λέξη οἰκεία πού ἔνιωθα ὅμως τώρα νά μέ βαραίνει.
 Δάσκαλος-α: αὐτός-ή πού διδάσκει. Αὐτή ἡ ἀγαπημένη λέξη μέ ὁδήγησε σ᾽ ἕναν συνειρμό: δίδω καί ἀσκῶ, δηλαδή μέ μία λέξη, δόσι­μο, ἄσκηση τοῦ νά δίνεις! Κατάλαβα πώς τούτη ἡ μικρή λέξη ζητοῦ­σε ἀπό μένα κάτι μεγάλο καί ἱερό: ἕνα δόσιμο. Καί εἶχε γιά προϋπό- θεση τήν ἄσκηση.
 Ἄνοιξα μέ λαχτάρα τόν λόγο τοῦ Θεοῦ κι ἔψαξα νά βρῶ κάτι πού θά μοῦ θύμιζε τή μεγάλη μου ἀποστολή, μία λέξη συνώνυμη. Στάθηκα στήν Α´ Κορινθίους, κεφάλαιο 4: «ἐὰν γὰρ μυρίους παιδαγωγούς ἔχητε ἐν Χριστῷ, ἄλλ᾽ οὐ πολλοὺς πατέρας» (στ. 15). «Νά μία ταιριαστή λέξη», σκέφτηκα. Παιδαγωγός: νά ὁδηγεῖς τά παιδιά... Κι ἐκεῖνο τό «ἐν Χριστῷ» τόσο ται­ρια­στά δίπλα του! Παιδαγωγός ἐν Χριστῷ... νά ὁδηγεῖς ψυχές στόν Χριστό, νά ἕνα δόσιμο πού ἀξίζει...
Ἔσκυψα μέ λαχτάρα νά βρῶ στή θεϊκή ἱστορία μίαν ἀπόκριση πού νά ἀνταποκρινόταν σέ τέτοια τιμή, μήπως καί μποροῦσαν νά τήν ψελλίσουν τά χείλη μου τά χωμάτινα... Καί μέ τά λόγια τοῦ Ἠσαΐα ἔσπευ­σα νά ἀπαντήσω σιγαλά στήν πρόσκληση τήν πατρική: «Ἰδοὺ ἐγώ εἰμι. Ἀποστειλόν με... Ἀμήν».

Μ.Ε.Χ.

Ἀπολύτρωσις 70 (2015) 205

Στεργίου Σάκκου

Πρωτότυπη ἱστορική καί βιωματική προσέγγιση τῆς σταυρικῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ.

Ἀδιάσειστη μαρτυρία γιά τήν ἀξία καί τή σημασία τῆς Π. Διαθήκης σήμερα.

Σελίδες 260, ἔκδοση Γ΄

 

Ζητῆστε το στό Βιβλιοπωλεῖο μας "Ἀπολύτρωσις", Γ. Μπακατσέλου 5, τηλ. 2310 274518

ἤ μπεῖτε στό ἠλεκτρονικό μας βιβλιοπωλεῖο https://www.apolytrosis-books.gr/

  Αύριο ξημερώνει Κυριακή, η μέρα του Κυρίου μας. Ταυτόχρονα, λαμβάνουμε μια ιδιαίτερη πρόσκληση. Μια πολύ όμορφη πρόσκληση. Να μετάσχουμε όλοι στο κοινό Ποτήριο, στο Ποτήριο της ζωής. Μια πρόσκληση για τη συμμετοχή μας στο Θείο Τραπέζι, στο οποία προσφέρεται το Σώμα και το Αίμα του Χριστού μας.
  Μελετώντας προσεκτικά τον 33ο ψαλμό του Δαυίδ, θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως μια πρώτη έκφραση αγάπης του ανθρώπου προς τον Κύριό μας. Έτσι, λοιπόν, καταλαβαίνουμε ότι αυτός ο ψαλμός αποτελεί μια "πρώτη πρόσκληση" προς εμάς, να μετάσχουμε όλοι μαζί στο κοινό Ποτήριο. Και η φράση "γεύσασθε και ίδετε..." είναι μια προφητική φράση. Μάλιστα, ο Μέγας Βασίλειος, αναφέρει ένα διδακτικό παράδειγμα, ερμηνεύοντας αυτόν τον στίχο του 33ου ψαλμού: "όπως το μέλι, όσο να το παρατηρήσεις και με τα λόγια να το περιγράψεις, ότι είναι καλό και γλυκό, δεν μπορείς να το καταλάβεις, αν δεν το γευθείς, έτσι συμβαίνει κι εδώ. Δεν μπορείς να νιώσεις τη χρηστότητα του ουράνιου λόγου, αν δεν βασανίσεις με το νου σου τα δόγματα της αλήθειας, κι αν δεν αποκτήσεις προσωπική πείρα της χρηστότητος του Κυρίου. Η γεύση είναι μια εμπειρία. Και η γεύση του Χριστού είναι θεϊκή, πνευματική εμπειρία." 

  Παραπάνω, ο Μέγας Βασίλειος, αναφερόμενος στο γεγονός ότι η γεύση του Χριστού είναι μια θεϊκή, πνευματική εμπειρία, αναφέρεται στη βρώση. Με την βρώση έχασαν οι πρωτόπλαστοι τον Παράδεισο, αλλά με την βρώση τον κερδίζουμε. Δηλαδή, μεταλαμβάνοντας "Σώμα και Αίμα Χριστού, εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον". Έτσι ο Χριστός, αποκαθιστά τον άνθρωπο από την απέραντη αγάπη Του και με τον Άρτο της ζωής, τον καθαρίζει από τις αμαρτίες και τον ξανατοποθετεί στον Παράδεισο. Επομένως, αυτή η γεύση και η βρώση δεν διώχνει τον άνθρωπο από τη Βασιλεία του Θεού, αντιθέτως τον εισάγει και του χαρίζει απλόχερα την πρόγευση της χαράς του Παραδείσου. Παρ' όλα αυτά, δεν πρόκειται να γευθούμε αυτή τη χαρά, εάν δεν σηκωθούμε από το μαλακό κρεβάτι μας την Κυριακή το πρωί...
  Είναι ξεκάθαρο, λοιπόν, ότι ο Κύριός μας, κάνει σε όλους ανεξαιρέτως μια ανοιχτή πρόσκληση: "Λάβετε φάγετε, τούτο εστί το Σώμα μου...". Με αυτή την εξαιρετική φράση μας προσκαλεί να καθίσουμε μαζί Του στο Θείο Τραπέζι. Για να μας πει και τούτο το συγκλονιστικό: "Πίετε εξ αυτού πάντες, τούτο εστί το Αίμα μου...". Με αυτή τη συγκλονιστική φράση μας αποκαλύπτει το τι συνέβη στη συνέχεια, όπως ακριβώς απεκάλυψε και στους μαθητές Του. Μας υπενθυμίζει τη σταυρική Του θυσία, το αίμα που έτρεξε από τα σπλάχνα Του. Και, δυστυχώς, είναι απαραίτητο να αναφερθεί ότι πολλοί άνθρωποι αδιαφόρησαν και συνεχίζουν να αδιαφορούν για το γεγονός της θυσίας του Χριστού μας, αντί να Του πουν: "Εσταυρώθης δι' ημάς...".
  Στη σπουδαιότητα της Θείας Μεταλήψεως επιμένει και ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο βιβλίο του "Μυστικός Αγώνας". Σε αντίθεση με το «Περί Συνεχούς Θείας Μεταλήψεως», εδώ είναι πολύ πιο ασυμβίβαστος και εξηγεί τα βιβλικά, πατερικά και συνοδικά χωρία ως υποχρέωση των Ορθοδόξων Χριστιανών για τη συνεχή θεία μετάληψη. Περαιτέρω, αποδεικνύει πόσο απαραίτητη για τη σωτηρία μας είναι η συνεχής μετάληψη των Τιμίων Δώρων, η οποία επιπλέον ενισχύει και την αγάπη των πιστών στον Χριστό. Χριστιανός που κοινωνεί συνεχώς, βιώνει και την πραγματική ανάσταση (δηλαδή το προσωπικό του Πάσχα).
  Αυτή τη θέση αναδεικνύουν και οι αναστάσιμες ευχές του αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου. «Πραγματικά, κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής αποδεχόμασθε τρείς ή τέσσερεις φορές την εβδομάδα ή καλύτερα όσες φορές θα θέλαμε τα άγια δώρα. Το Πάσχα δεν είναι νηστεία, το Πάσχα είναι η Θεία Μετάληψη σε κάθε Θεία Λειτουργία. Μάθε αυτή την αλήθεια και άκου τον θείο Παύλο που λέγει ότι το Πάσχα μας είναι ο Χριστός, ο οποίος έδωσε τον εαυτό του θυσία για μας με αγάπη. Κάθε φορά όταν δέχεσαι τα άγια δώρα, εορτάζεις το λαμπρό Πάσχα». Συχνά η Θεία Μετάληψη καθαρίζει τη ψυχή και βοηθάει την υγεία μας: «Άκου χριστιανέ μου, πόσο αγαθότητα δέχεσαι από τη συνεχή θεία μετάληψη! Ιατρεύονται οι πληγές σου και αποδέχεσαι ολοκληρωτική θεραπεία».
  Επομένως, δεν χωρά καμία αμφιβολία για τις ωφέλειες που μπορεί να επιφέρει στον άνθρωπο η συμμετοχή του στη Θεία Μετάληψη. Καθαρίζεται η ψυχή του και αλλάζει η ζωή του. Μαθαίνει να ζει με τις αρετές στη ζωή του και προσπαθεί να τις μεταλαμπαδεύσει στους συνανθρώπους του. Η Θεία Κοινωνία είναι πιο γλυκιά από το μέλι, πιο δυνατή από το ατσάλι και πιο πολύτιμη από το χρυσάφι. Όπως τα λόγια της Αγίας Γραφής μπορούν να αλλάξουν τον άνθρωπο, έτσι και η δύναμη της Θείας Μετάληψης είναι μεγάλη. Οπότε, ας δεχθούμε αυτή την πρόσκληση που μας δίνεται, αυτή που θα μας οδηγήσει στη Βασιλεία του Αγίου Θεού μας. Οπότε, αδελφοί: Γεύσασθε και ίδετε... λάβετε Σώμα και πίετε Αίμα Χριστού, εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον. Αμήν.

Σωτήριος Σαρβάνης
Θεολόγος

Πολλοί τόν θαύμασαν καί τόν ἀγάπησαν μέ ἀφοσίωση. Ἄλλοι τόν μίσησαν καί τόν πολέμησαν μέ μανία. Ὅλοι τόν παραδέχτηκαν!

 Ὁ ὑπεραιωνόβιος (104 ἐτῶν) ἐπίσκοπος π. Αὐγουστῖνος Καντιώτης ἐκοιμήθη ἐν εἰρήνῃ τό Σάββατο -ἡμέρα τῶν κεκοιμημένων- 28 Αὐ­γούστου 2010 -ἡμέρα τῆς κοιμήσεως τοῦ ὁμω­νύμου του ἁγίου Αὐγουστίνου ἐπισκόπου Ἱπ­πῶνος (†28-8-430)- τήν ὥρα πού στό ἁ­γιώνυμο ῎Ορος τέλειωνε ἡ ἀγρυ­πνία γιά τήν μνήμη τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, κατά τό πάτριο (παλαιό) ἡμερολόγιο. Ἡ προσωπικότητά του σφρά­γι­σε τόν 20ό αἰώνα. Ἐπη­­ρέα­σε ὄχι μό­νο τά ἐκκλησιαστικά πράγματα τῆς πατρίδος μας, ὄχι μόνο τήν ἱστορία καί τήν κοινωνική κατάσταση τῶν πό­λε­ων καί περιο­χῶν στίς ὁποῖες ἔδρασε (Μεσολόγγι, Ἰωάν­νι­να, Ἔδεσσα, Γιαννιτσά, Θεσ­σα­λονίκη, Κιλκίς, Βέροια, Νάουσα, Φλώρινα, Κοζάνη, Γρεβενά, Κύμη, Ἀθήνα) καί μάλιστα τῆς Φλώρινας, ὅπου ὡς ἐ­πίσκοπος ἔμεινε 44 χρόνια -33 ἐν ἐνερ­γείᾳ καί 11 ἐν σιωπῇ καί προσευχῇ. Ἐ­πη­ρέασε καί τήν γενικότερη ζωή πολ­λῶν χριστια­νῶν, στήν χώρα μας καί στό ἐξωτερικό.
 Τί ἦταν, λοιπόν, ἐκεῖνο πού τόν ἀνέδειξε καί τόν καθιέρωσε ὡς μεγάλο στήν συνείδηση ὅλων, καί αὐτῶν τῶν ἀντιφρονούντων ἀκόμη;
 Τρία πράγματα διακρίνουν τόν μεγάλο: Ἡ πλούσια μόρφωση, ἡ ἁγία ζω­­ή, ἡ ἐπιτυχής ἀνταπόκρι­ση στίς συγ­κυ­ρίες τῆς ἐποχῆς του. Τά γνω­­ρίσμα­τα αὐτά σάν τρία ἄστρα λαμπρά στόλισαν τήν μεγαλόπνοη προσωπικότητα τοῦ ἀοιδίμου ἱεροκήρυκος καί ἱεράρχου καί ση­ματο­δότη­σαν τήν ἁγία καί κοι­νωφε­λῆ πορεία του.
 Λίγοι ἄνθρωποι διαθέτουν τήν μόρφωση τοῦ π. Αὐγουστίνου. Προικισμένος ἀπό τόν Θεό μέ εὐφυΐα καί φι­λο­μάθεια, ἐπιμέλεια καί θέληση, ἀποτέλεσε ἕνα εὔφορο πνευ­ματικό χωράφι, ὅ­που ἡ διδασκάλισσα μητέρα του Σο­φία ἔσπειρε μέ σοφία τά πρῶτα σπέρματα τῆς γνώσης. Μέ ἄριστα ἀποφοί­τησε ἀπό τό Δημοτικό Σχολεῖο τῆς γενέτειράς του (Λεῦκες Πάρου). Μέ ἄριστα καί ἀπό τό Γυμνάσιο Σύρου, ὅπου εὐτύχησε νά ἔχει γυμνασιάρχη τόν καταξιωμένο φιλόλο γο Ἰω. Ρώσση. Μέ ἄ­ριστα πῆρε τό πτυχίο τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Καπο­­διστριακοῦ Πανεπι­στη­μίου, ὅπου τά μέγιστα ὠφελήθηκε ἀπό τίς παραδόσεις τοῦ καθηγητοῦ Χρήστου Ἀνδρούτσου.
 Πνεῦμα σπινθηροβόλο μέ δίψα γιά γνώση, μελέτησε καί ἀφομοίωσε ἀπέ­ραντες σελίδες ἀπό τήν ἐκκλησιαστική καί ἀπό τήν θύραθεν παιδεία. Ἐντρύφησε στήν ἁγία Γραφή καί στά πατερικά συγγράμματα, ἰδιαίτερα τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου, τόν ὁποῖο ἐξαιρετικά θαύμαζε καί προσπαθοῦσε νά μιμηθεῖ. Μελέτησε ἐπίσης τά κείμενα τῶν κλασικῶν συγγραφέων καί τήν ἑλ­λη­νι­κή ἱστορία.
 Ὡστόσο ἡ μελέτη καί ἡ γνώση δέν ἦταν γιά τόν πατέρα Αὐγουστῖνο μία εὐχάριστη ἐνασχόληση γιά τήν προσ­ωπική του ἱκανοποίηση. Ἦταν τό μέ­σον γιά νά προσεγγίσει τήν πραγματικότητα, νά μελετήσει καί νά ἀντιμετωπίσει σωστά τήν καθημερινότητα, ὥστε νά ὁδηγήσει κάθε ψυχή στόν Θεό. Γι᾽ αὐ­τό φρόντιζε πάντοτε νά ἐνημερώνεται στήν τρέχουσα ἐπικαιρότητα. Παρακολουθοῦσε μέ ἐνδιαφέρον τήν εἰδησεογραφία τῶν ἐφημερίδων. Ἐκεῖ ἔβλε­­­­πε τήν φωτογραφία τῆς κοινωνίας, μελετοῦσε τήν κατάσταση τοῦ συγχρό­νου ἀνθρώπου γιά νά δεῖ τί τοῦ χρει­­άζεται καί ἐπινοοῦσε τόν κατάλληλο τρόπο γιά νά τοῦ τό προσφέρει. Καί ἦ­ταν καταπληκτικά ἐπινοητικός, διότι ἐ­κτός ἀπό τήν ἐμφανῆ χάρη τοῦ Θεοῦ διέθετε πλούσια διανοητική ἀλλά καί πνευματική μόρφωση.
 Στήν πνευματική κατάρτιση τοῦ π. Αὐγουστίνου συντέλεσαν ἐξαιρετικές προσωπικότητες. Καί πρῶτα-πρῶ­τα ὁ σε­βάσμιος ἡγούμενος τῆς ἱερᾶς μονῆς Λογγοβάρδας Φιλόθεος Ζερβάκος. Μέ νοσταλγία καί θαυμασμό ὁ π. Αὐγουστῖνος μιλοῦσε γιά τήν ἱστορι­κή μονή, «τόν φάρο τοῦ νησιοῦ, πού ἐξακοντίζει τίς ἀκτῖνες του ὥς τά ἄκρα τῆς πατρίδος, ὅπου πάλλουν καρδιές ὀρ­θοδόξων Ἑλλήνων», ὅπως ἔγραφε σέ εἰδική «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΣΠΙΘΑ».
  Σέ ὅλους τούς Ἕλληνες καί σ᾿ ὅλους τούς ἀνθρώπους ἤθελε νά φθάσει τό μήνυμα τῆς Ὀρθοδοξίας ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Διψοῦσε τήν ἱε­ρα­ποστο­λή ἡ εὐαίσθητη ψυχή του καί ἤ­δη ἀπό τά ἐφηβικά του χρόνια εἶχε συνδεθεῖ μέ τήν Ἀδελφότητα τῆς «ΖΩ­ΗΣ». Τόν εἶχε ὁδηγήσει ἐκεῖ ὁ εὐλαβέστατος πατέ­ρας του Νικόλαος, ἔνθερ­μος συνδρομητής καί ἀντιπρόσωπος τοῦ χριστια­νικοῦ περιοδικοῦ «ΖΩΗ» καί θαυμαστής τῆς γεραρᾶς Ἀδελφότητος. Τόν εἶχε παραδώσει στόν προϊστάμε­νο τῆς «ΖΩΗΣ» π. Εὐσέβιο Ματθόπου­λο. Ἡ μορφή ἐκείνου τοῦ ἁγίου ἀν­δρός ἐπηρέασε τήν ἐφηβική ψυχή του καί ἔμει­νε ἀνεξίτηλη. Δάκρυζε ὁ π. Αὐ­γου­­στῖνος, καθώς ἀναθυμόταν λόγια καί συμβουλές τοῦ π. Εὐσεβίου, τόν ὁ­ποῖο θεωροῦσε ἅγιο, ἕναν νέο ἅγιο Νεκτάριο.
 Ἀργότερα, ὅταν ἄρχισε τήν δράση του στό Μεσολόγγι, συνδέθηκε στενά μέ τόν π. Γερβάσιο Παρασκευόπου­λο, τόν δραστήριο καί μαχητικό καλόγερο, πού ἀναγνωρίζεται ὡς ἕνας ἀπό τούς μυστικούς λειτουργούς τῆς νεώτερης Ἑλλάδος καί τούς φλογερούς ἱεραποστόλους της. Εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού πρωτολειτούργησε κατηχητικά σχολεῖα στήν πατρίδα μας. Μέ συγκίνηση τόν μνημόνευε ὁ π. Αὐγουστῖνος.
 Μέ τόν ἴδιο θαυμασμό ὁ σεπτός γέροντας ἀναφερόταν στόν λέοντα τῆς πίστεως καί πατέρα τῶν νέων θεολόγων Παναγιώτη Τρεμπέλα. Ὡς νεαρός φοιτητής εἶχε διατελέσει ὑπογραφέας τοῦ μεγάλου θεολόγου.
 Ἡ διανοητική καί πνευματική μόρφωση συνδυασμένη μέ τήν ἔμφυτη εὐγλωττία, τήν ρητορεία καί κυρίως τήν δυνατή πίστη στόν Θεό, τήν πηγαία ἀ­γάπη γιά τόν ἄνθρωπο καί τήν ζωντανή ἐλπίδα του γιά τήν δόξα τῆς Ἐκ­κλησίας, τόν καθιέρωσαν ὡς ἕ­ναν διαπρύσιο κήρυκα. Τόν ἔκαναν σο­φό δάσκαλο καί οἰκονόμο τῶν μυστη­ρίων τοῦ Θεοῦ, ἀπόστολο τοῦ Χριστοῦ.
 Ἀλλά ὅσο πλατειά κι ἄν εἶναι ἡ γνώση τοῦ εὐαγγελικοῦ δασκάλου, ὅσο ἐντυπωσιακή ἡ ρητορεία του καί χαρισματικός ὁ λόγος του, γιά νά βρεῖ ἀπήχηση στίς καρδιές πρέπει νά συνο­δεύεται ἀπό τήν ἀντίστοιχη ζωή. «Γιά νά γίνει ὁ λόγος σου βροντή, πρέπει ἡ ζωή σου νά εἶναι ἀστραπή», εἶπε κάποιος. Καί ὁ Αὐγουστῖνος Καντιώτης εἶχε αὐτή τήν πεντακάθαρη, τήν κρυστάλλινη καί ἀπαστράπτουσα, τήν ἀδιάβλητη καί ἁγία ζωή. Ὑπῆρξε ἁγνός, ἀνιδιοτελής καί ἀφιλοχρήματος σέ ἀπίστευτο βα­θμό. Ἐπί δεκαετίες ζώντας μέσα στή συνοδία του, δέν γνώ­ριζε κἄν τά νομίσμα­τα. Ζοῦσε λιτή, αὐστηρά ἀσκητική ζωή.
 Οἱ στερήσεις καί οἱ κακουχίες ἦταν ὁ συνηθισμένος τρόπος ζωῆς του. Πιστός μαθητής καί μιμητής τοῦ ἁ­γίου Χρυσοστόμου δέν χάριζε στόν ἑ­αυτό του οὔτε μιά μπουκιά παραπάνω. Ἔτρω­γε ὅσο χρειαζόταν γιά νά διατηρηθεῖ στήν ζωή. Οὔτε κἄν δοκίμασε ποτέ ἀπό τά καλομαγειρεμένα φαγη­τά μέ τά ὁ­ποῖα κατά τήν περίοδο τῆς Κατοχῆς ἔ­τρεφε πάνω ἀπό 8.000 ἄ­τομα στήν Κο­ζάνη. Ἀρκοῦνταν στά νερόβραστα ὄσπρια τῆς λέσχης δημοσίων ὑπαλλήλων.
 Ἀκαταπόνητος στήν ἐργατικότητα. Ἀ­πό τά χαράματα μέχρι πέραν τοῦ μεσο­νυκτίου ἐργαζόταν. Γνήσιος μιμητής τοῦ Μεγάλου Βασιλείου ἔσβηνε τελευταῖος τό φῶς τοῦ δωματίου του, ὅταν ὅλοι οἱ συνεργάτες του εἶχαν πρό πολλοῦ ἀ­ποσυρθεῖ. ῟Ωρες πολλές ἔμενε κλεισμένος στούς τέσσερις τοίχους τοῦ κελλιοῦ του, γιά νά προσεύχεται, νά μελετᾶ, νά γράφει. Πολλά ἀπό τά κείμενά του ἔχουν γραφεῖ ἐπί τῶν γονάτων, ἐνῶ τά δάκρυά του μούσκευαν τό πάτωμα. Γι᾿ αὐτό εἶχαν τέτοια ἀπήχηση!
 Κι ὅταν ἔβγαινε ἀπό τό κελλί, ἔτρεχε νά φέρει στούς ἀνθρώπους τό εὐαγ­γέλιο τοῦ Χριστοῦ. Ὁ λόγος του ἁγιο­πατερικός, ἁπλός, ζεστός, ἄγγιζε τίς ψυχές. Ξυπνοῦσε ἀπό τόν λήθαργο τῆς ἀδιαφορίας καί τῆς ἁμαρτίας, νουθετοῦσε, παρηγοροῦσε, στήριζε, καθοδηγοῦσε, ἐνέπνεε. Σάν ἄλλος Πα­τρο­κοσμᾶς ὄργωσε τίς περισσότερες περιοχές τῆς ἑλληνικῆς γῆς, συχνά κά­τω ἀπό συν­θῆ­κες φοβερά ἐπικίνδυνες κι ἔφερε τήν πνοή μιᾶς νέας ζω­ῆς ὅπου πέρασε.
 Ἡ ἄρτια μόρφωση καί ἡ ἅγια ζωή του ἔλαμψαν καί φώτισαν τήν κοινωνία, καθώς ὁ Θεός θέλησε νά ζήσει σέ συνθῆκες ἐξαιρετικά κρίσιμες. Μέ τά καταπληκτικά κατορθώματά του, τό ἡ­ρωικό φρόνημα, τήν μέχρι θανάτου αὐ­ταπάρνησή του, τήν παρρησιασμέ­νη δράση του ἔγρα­ψε ἱστορία. Ὁ ἱεραπόστολος τοῦ Χριστοῦ πίστευε καί τό ἀπέδειξε ὅτι τό Εὐαγγέλιο ἔχει τήν λύ­ση γιά ὅλα τά θέματα κι αὐτή τήν λύση θέλησε σέ ὅ­λους νά χαρίσει.
 Ἀγωνίσθηκε μέ πάθος νά ἐφαρμόσει στήν προσωπική του ζωή τά εὐαγγελικά παραγγέλματα. ῞Οταν τόν κατη­γοροῦσαν ὅτι «εἶναι τῶν ἄκρων», ἀ­­παν­τοῦσε: «Τό Εὐαγγέλιο εἶναι ἀκρό­της, κορυφή. Μακάρι νά ἤμουν τῶν ἄκρων». Ἀπτόητος καί ἀδελέαστος ἀπό τίς κρίσεις τῶν ἀνθρώπων ἐφήρμοσε τήν ἀ­ποστολική τακτική «εἰ γάρ ἔτι ἀν­θρώ­ποις ἤρεσκον Χριστοῦ δοῦλος οὐκ ἄν ἤ­μην» (Γα 1,10) καί στοιχήθηκε στήν γραμμή τοῦ ἁγίου Μάρκου τοῦ Εὐγενικοῦ· «εἰς τά τῆς πίστεως οὐ χωρεῖ μεσότης», δέν μποροῦμε νά ἀναζητοῦμε μέσους ὅρους καί συμβιβαστικές λύσεις στά θέματα τῆς πίστεως. Κήρυξε τό Εὐαγγέλιο ὄχι «κατ᾿ ἄνθρωπον» ἀλ­λά ἔτσι ὅπως τό ἔδωσε ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ἀνόθευτο, ἀπαραχάρακτο, ἀ­συμβίβαστο. Καί τό ἀπηύθυνε σέ ὅλους μέ τήν ἴδια ἀγάπη, μέ τό ἴδιο θυσιαστικό φρόνημα, μέ τήν ἴδια εὐθύτητα. Αὐτή ἡ εὐθύτητα καί ἡ λεβεντιά του συγκίνη­σε καί κέρδισε τόν λαό, τόν καθιέρω­σε στήν συνείδηση τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος καί τόν κατέστησε φοβε­ρό στούς ἀμετανόητους παραβάτες.
 Μέ ὁδηγό τό Εὐαγγέλιο ἔπιασε τόν σφυγμό τοῦ λαοῦ, ἀφουγκράσθηκε τούς πόνους καί τούς πόθους του, ἐπι­σήμανε πάθη καί λάθη κι ἄνοιξε διε­ξό­δους στά ἀδιέξοδα. Ἐνδιαφέρ­­θηκε γιά τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς ἀλλά καί γιά τήν περίθαλψη τοῦ σώματος, γιά τήν πνευματική κάθαρση ἀλλά καί γιά τήν κοινωνική ἀποκατάσταση, γιά τά γενικά θέματα, ἀλλά καί γιά τά προσωπικά προβλήματα τοῦ καθενός. Εἶχε λόγο ὄχι μό­νο γιά τά ἐκκλησιαστικά ἀλ­λά καί γιά τά ἐθνικά καί γιά τά κοινωνικά καί γιά τά ἐκπαιδευτικά καί γιά τά ἐργασιακά, γιά ὅλα. Καί κατέθετε τόν λόγο του ὅπου χρειαζόταν, χωρίς νά ὑπολογίσει κό­πο καί κόστος.
 Μέ τό σύνθημα «ἀγώνισαι ὑπέρ τῆς ἀληθείας» ἔκανε φίλους καί ἐχθρούς μόνο γιά τόν Ἰησοῦ Χριστό. Συνεσταλμένος καί μᾶλλον δειλός ἀπό τήν φύ­ση του ἐνεργοῦσε ὡς «λέων πῦρ πνέ­ων» προκειμένου νά ὑπερασπισθεῖ τήν ἀλήθεια καί τό δίκαιο. Σέ ὅλη τή ζωή του στάθηκε γνήσιος μιμητής τοῦ λατρευτοῦ Κυρίου του Ἰησοῦ Χριστοῦ, πού ὅ­πως τόν βλέπουμε στήν Ἀποκάλυψη «ἐξῆλθε νικῶν καί ἵνα νικήσῃ», ἐνεργῶν ὡς ὁ λέων τῆς φυλῆς Ἰούδα ἀλλά καί ὡς «ἀρνίον ἐσφαγμένον καί ἑστηκός».
 Αὐστηρός καί ἄ­ψογος στήν προσωπική του ζωή, ἀγκά­λιαζε μέ κατανόηση καί στοργή τόν ἁμαρτωλό, διότι «αὐτός ὁ λέων εἶχε καρδιά μικροῦ παιδιοῦ», ὅ­πως εἶχε πεῖ κατά τήν ἐνθρόνισή του ὁ τότε τοπο­τηρητής Καστορίας Δω­ρό­θε­ος. Δέν πρόσ­βαλε, δέν δια­πόμπευ­σε ποτέ ἐκεῖνον πού ἀπό ἀ­δυναμία εἶχε πέσει. Ἐφήρμοσε τό ἁγιογραφικό «κάλαμον συντετριμμένον οὐ κατεάξεις» (Μθ 12,20). Ἐκείνους ὅμως πού μέ ἔπαρση καί ἀ­λαζονεία ἐνεργοῦ­σαν ὡς καταφρονητές τοῦ θείου νό­μου, τούς ἤλεγ­χε μέ θάρρος καί παρρησία.
 Κανέναν δέν φοβήθηκε, διότι κυρι­αρχοῦσε στήν ψυχή του ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ. Σέ κανέναν δέν χαρίσθηκε, διό­τι ἤθελε ὅλους νά τούς ὁδηγήσει στήν χάρη τοῦ Θεοῦ. Ποτέ δέν ὑποκρίθηκε, δέν κολάκευσε. Ὁδηγός καί κριτήριο τῆς ζωῆς του ἦταν πάντα τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅραμά του ἡ ἑδραί­ωση τῆς θεί­ας βασιλείας. Ὡς ἱεροκή­­ρυκας ἀρ­χικά ἀλλά καί κατόπιν ὡς ἐπίσκοπος δέν παρέβη ποτέ αὐτό πού ἀπό τήν ἀρχή τῆς δράσεώς του εἶχε δηλώσει: «Δέν θά θυσιάσω ποτέ τίς ἰδέες γιά τήν θέση μου, ἀλλά εὐχα­ρί­στως θά θυσιά­σω τήν θέση γιά τίς ἰδέ­ες».
 Πολλοί τόν θαύμασαν καί τόν ἀγά­πησαν μέ ἀφοσίωση, ἄλλοι τόν μίση­σαν καί τόν πολέμησαν μέ μανία. ῞Ολοι τόν παραδέχθηκαν, ἀκόμη καί οἱ ἐχθροί. Γιά νά ἐπιβεβαιώνει καί ἡ δική του ἱστορία, ὅπως ἡ ἱστορία ὅλων τῶν ἁγίων τοῦ Θεοῦ, τόν ἀδιάψευστο λόγο τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ «ὅς δ᾽ ἄν ποιήσῃ καί διδάξῃ, οὗτος μέγας κληθήσεται» (Μθ 5,19).

Στέργιος Ν. Σάκκος
Ἀπολύτρωσις 65 (2010) 261-264

Τό σημεῖον τοῦ σταυροῦ

  Τώρα σᾶς συμβουλεύω νά κάμετε ἀπό ἕνα κομβολόγι μικροί καί μεγάλοι καί νά τό κρατεῖτε μέ τό ἀριστερό χέρι καί μέ τό δεξιό νά κάμνετε τόν σταυρό σας καί νά λέγετε: Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ καί Λόγε τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος, διά τῆς Θεοτόκου καί πάντων τῶν Ἁγίων ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν καί ἀνάξιον δοῦλον σου. Ὁ πανάγαθος Θεός μᾶς ἐχάρισε τόν τίμιον σταυρόν μέ τόν ὁποῖον νά εὐλογῶμεν, καί τά Ἄχραντα Μυστήρια. Μέ τόν σταυρόν νά ἀνοίγωμεν τόν παράδεισον, μέ τόν σταυρόν νά διώκωμεν τούς δαίμονας· ἀλλά πρέπει νά ἔχωμεν τό χέρι μας καθαρόν ἀπό ἁμαρτίας καί τότε κατακαίεται ὁ διάβολος καί φεύγει. Ὅθεν, ἀδελφοί μου, ἥ τρώγετε ἥ πίνετε ἤ δουλεύετε, νά μή σᾶς λείπει αὐτός ὁ λόγος καί ὁ σταυρός· καί καλόν καί ἅγιον εἶναι νά προσεύχεσθε πάντοτε τήν αὐγήν, τό βράδυ καί τά μεσάνυχτα.

 

Παντοῦ ὁ σταυρός

  Ὁ τίμιος σταυρός, ἀδελφοί μου, εἶναι αὖλαξ ὅλης τῆς γῆς. Ὁ τίμιος σταυρός ἁγιάζει ὅλα τά πέρατα, ὅλα τά θεῖα καί ἅγια τῶν ἐκκλησιῶν. Ὁ σταυρός ἁγιάζει τήν θείαν Λειτουργίαν καί κάθε ἀκολουθίαν. Ὁ σταυρός ἁγιάζει τούς ἁγίους. Ὁ σταυρός ἁγιάζει καί στερεώνει τήν βάπτισιν. Ὁ σταυρός εὐλογεῖ τά ἀνδρόγυνα. Ὁ σταυρός κυνηγᾶ τούς δαίμονας καί φεύγουσιν ὡσάν ἀπό τήν ἀστραπήν. Ὁ σταυρός εἶναι ὅπλον φωτεινόν καί ὅποιος τόν κάμνει, τόν φωτίζει καί τόν ἁγιάζει ἐκεῖνον τόν ἄνθρωπον, καί εἶναι ὡσάν δίστομον σπαθίον, καί δέν ζυγώνουν σιμά οἱ δαίμονες νά παρακινοῦν τούς ἀνθρώπους διά νά κάμωσιν ἁμαρτήματα. Καί ὅπου κινήσει νά πηγαίνει ὁ ἄνθρωπος, πρῶτον νά κάμει τόν Σταυρόν καί νά λέγει τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ». Ἤ εἰς τό παζάρι κινᾶς ἤ εἰς τό χωράφι ἤ εἰς τό ἀμπέλι ἤ ὅταν φάγεις ψωμί ἤ ὅταν πίνεις κρασί ἤ νερόν ἤ ὀπωρικόν ἤ ὅταν κοιμηθεῖς, νά προσκυνήσεις τόν Θεόν, νά σταυρώνεις καί τό σῶμα σου καί ὕστερον νά πλαγιάσεις. Νά κοιμηθεῖς καί θέλεις σηκωθεῖ τό πρωί γερός καί χαρούμενος. Ὅθεν, ἀδελφοί μου, ἐκαταλάβετε καί τό ἠξεύρετε ὅλοι σας.

(Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἐπισκόπου Φλωρίνης Αὐγ. Καντιώτη, Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, σελ. 155, 291).

Ραγιάδικη ζωή χωρίς σταυρό,
δίχως λιβάνι καί χωρίς καντήλι.
Νύχτα πικρή χωρίς αὐγερινό,
μέ ματωμένη στόν ἱστό της τή σελήνη.

Μά ποιά εἶν' ἡ ἀχτίδα ἡ χρυσῆ
πού δρόμο ἀνοίγει καί πορεύεται μέ βιάση,
νά ἀνταμώσει τήν Ἀνατολή,
τῆς λευτεριᾶς τή δάδα γιά ν' ἀνάψει;

Ἕνας καλόγερος, κεράκι φτωχικό,
ἄγγελος μέσα στή σκλαβιά καί τήν ἀντάρα,
ποθεῖ μ' ὅπλο τόν Τίμιο Σταυρό
ἀνάσταση νά φέρει στήν Ἑλλάδα!

Ἀπό τοῦ Ἄθω τίς βουνοκορφές
σάν ἄλλος Μωυσῆς κατηφορίζει
καί μέ τόν ἅγιο νόμο τοῦ Θεοῦ
τό μήνυμα τοῦ Λυτρωμοῦ κομίζει.

Ἅγιε Κοσμᾶ, μονάχος σου ποῦ πᾶς;
Τ' ἀγρίμια διόλου πῶς δέν τά φοβᾶσαι;
Τοῦ Ἑβραίου ὁ δόλος, τοῦ Τούρκου τό σπαθί,
θά σέ ἀκολουθοῦν παντοῦ ὅπου καί νά 'σαι.

Βράχο τό βράχο σάν ἀετός πετᾶς,
τούς Ἕλληνες μ' ἐλπίδες τούς γεμίζεις.
Ἀθάνατος ὁ λόγος πού σκορπᾶς,
μπαίνει μές στίς ψυχές καί τίς φωτίζει.

Ἅγιε ἰσαπόστολοε Κοσμᾶ,
μέσα στῆς ἀθεΐας τή σκοτοδίνη,
στ' ἀετοφτέρουγα τά ράσα σου
σήκωσες πιό ψηλά τή Ρωμιοσύνη.

Καλόγερε, τό ράσο πού φορᾶς
ἔγινε τῆς πατρίδας μετερίζι.
Τό κέντησε ἡ νύχτα τῆς σκλαβιᾶς,
μά πίσω, δές, ὁ ἥλιος φτερουγίζει.


Δ Δαμιανίδου