Οἱ πειρασμοί παραχωροῦνται γιά νά φανερωθοῦν τά κρυμμένα πάθη, νά καταπολεμηθοῦν κι ἔτσι νά θεραπευθεῖ ἡ ψυ­χή. Εἶναι καί αὐτοί δεῖ­γμα τοῦ θεί­ου ἐλέους. Γι᾽ αὐτό ἄφη­- σε μέ ἐμπιστοσύνη τόν ἑαυτό σου στά χέρια τοῦ Θε­οῦ καί ζή­τησε τή βο­ήθειά του, ὥστε νά σέ δυ­να­μώσει στόν ἀγώνα σου. Ἡ ἐλ­πίδα στόν Θε­ό δέν ὁδηγεῖ ποτέ στήν ἀ­πελ­πι­σία. Οἱ πειρασμοί φέρνουν τα­πει­­νο­φροσύνη. Ὁ Θεός ξέρει τήν ἀντο­χή τοῦ καθενός μας καί παραχωρεῖ τούς πει­ρα­σμούς κατά τό μέτρο τῶν δυ­νάμε­ών μας. Νά φροντίζουμε ὅμως κι ἐμεῖς νά εἴμαστε ἄγρυπνοι καί προσεκτικοί, γιά νά μή βάλουμε μό­νοι μας τόν ἑαυτό μας σέ πειρασμό.
 Ἐμπιστευθεῖτε στόν Θεό τόν Ἀ­γαθό, τόν Ἰσχυρό, τόν Ζῶντα, καί Αὐτός θά σᾶς ὁδηγήσει στήν ἀνά­παυ­ση. Μετά τίς δοκιμασίες ἀκολουθεῖ ἡ πνευματική χα­ρά. Ὁ Κύριος πα­ρακολουθεῖ ὅσους ὑπομένουν τίς δοκιμασίες καί τίς θλίψεις γιά τή δι­κή του ἀγάπη.   Μή λιποψυχεῖτε λοιπόν καί μή δειλιάζετε!
 Δέν θέλω νά θλίβεστε καί νά συγχύζεστε γιά ὅσα συμβαίνουν ἀντίθετα στή θέλησή σας, ὅσο δίκαιη κι ἄν εἶ­ναι αὐτή. Μία τέτοια θλίψη μαρτυρεῖ τήν ὕπαρξη ἐγωισμοῦ. Προσέχετε τόν ἐγωισμό, πού κρύβεται κάτω ἀπό τή μορφή τοῦ δικαιώματος. Προ­σέχετε καί τήν ἄ­καιρη λύπη, δη­μιουργεῖται ὕστερ᾽ ἀπό ἕναν δίκαιο ἔλεγχο. Ἡ ὑπερβολική θλί­ψη γιά ὅλα αὐτά εἶναι τοῦ πειρασμοῦ. Μία εἶναι ἡ ἀληθινή θλίψη, αὐτή πού δη­μιουργεῖται, ὅταν γνωρίσουμε κα­λά τήν ἄθλια κατάστα­ση τῆς ψυχῆς μας. Ὅλες οἱ ἄλλες θλίψεις δέν ἔ­χουν καμιά σχέση μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ.
 Φροντίζετε νά περιφρουρεῖτε στήν καρδιά σας τή χαρά τοῦ ἁγίου Πνεύ­ματος καί νά μήν ἐπιτρέπετε στόν πο­νηρό νά χύνει τό φαρμάκι του. Προσέχετε! Προσέχετε μήπως ὁ παράδεισος, πού ὑπάρχει μέσα σας, μετατραπεῖ σέ κόλαση.

(Ἀπό τίς διδαχές τοῦ ἁγ. Νεκταρίου)

  Νοέμβριος. Χειμωνιάζει σιγά-σιγά. Καί καθώς ὅλοι προετοιμαζόμαστε γιά νά ἀντιμετωπίσουμε τίς δυσκολίες τοῦ κρύου καί τῆς κακοκαιρίας, ἄς ἀναλογισθοῦμε: Πόσοι ἀπό μᾶς σκέφτονται τούς ἀδύναμους ἀδελφούς μας; Πόσοι λογαριάζουμε στά ἔξοδα τοῦ χειμώνα καί τούς συνανθρώπους μας πού δέν ἔχουν χρήματα, πού θά στερηθοῦν ἀκόμη καί τά ἀναγκαῖα, ὅπως φαγητό, θέρμανση καί ρουχισμό; Στήν χώρα μας φιλοξενοῦνται χιλιάδες πρόσφυγες μέ σοβαρά προβλήματα ἐπιβίωσης• ποιός τούς σκέφτεται αὐτούς; Κάποιοι βέβαια ἀπό μᾶς θά ποῦν ὅτι οἱ καιροί εἶναι δύσκολοι. Ὅτι ἡ οἰ­κονομική κρίση πού σοβεῖ ἐδῶ καί χρόνια, γίνεται μέρα μέ τήν μέρα ὁλοένα καί ἀσφυκτικώτερη, καί δέν ἐπιτρέπει φιλανθρωπίες. Καί σ᾽ ἕνα μέρος τῆς λογικῆς τους θά ἔχουν δίκιο. Ἐκεῖ ὁδήγησαν τά πράγματα ἡ πλε­ον­εξία καί τό κυνήγι τοῦ ἀλόγιστου πλούτου πού μάστιζαν τίς προηγούμενες δεκαετίες τόν Ἕλληνα καί ἰδίως τούς ἔχοντες καί κυβερνῶντες. Ὡστόσο, δόξα τῷ Θεῶ!, οἱ πε­ρισ­σότεροι ἔτσι ἤ ἀλλιῶς, ἄλλοι μέ δυσκολία καί ἄλλοι μέ σχετική ἄνεση, βολευόμαστε. Δέν πρέπει λοιπόν νά σκεφτοῦμε καί νά βοηθήσουμε, ὅπως μποροῦμε, καί τούς ἀνήμπορους συνανθρώπους μας;
  Εἶπα προηγουμένως γιά τήν μάστιγα τῆς πλεονεξίας. Πρόκειται γιά φοβερή ἀρρώστια. Ὁ πλεονέκτης ἐνδιαφέρεται μόνο γιά τόν ἑαυτό του. Στόν βωμό τοῦ χρήματος καί τοῦ κέρδους μπορεῖ νά θυσιάσει τά πάντα, ἀκόμη καί τά πιό ἀγαπητά του πρόσωπα. Δέν τήν χαρακτήρισε τυχαῖα ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἰδωλολατρία (Κλ 3,5). Εἶναι θρησκεία. Μιά θρησκεία σατανική, ἡ ὁ­ποία ἔχει ὀπαδούς σ᾽ ὅλους τούς αἰ­ῶνες καί ἀπ᾽ ὅλα τά κοινωνικά στρώματα. Ἀκόμη χειρότερα, ἔχει ὀπαδούς, ἀνεπίγνωστα, καί εὐσεβεῖς. Πό­σο συμπαθής μᾶς εἶναι ἡ φυσιο­γνωμία ἐκείνου τοῦ ἁγνοῦ νέου, πού πλησίασε τόν Κύριο καί τόν ρώτησε εἰλικρινά: «Τί νά κάνω γιά νά κερδίσω τήν αἰώνια ζωή;»! Ὁ πάνσοφος καί παντογνώστης Κύρι­ος, ὅπως ἐπισημαίνει ὁ εὐαγγελιστής Μᾶρκος, τόν εἶ­δε καί τόν «ἠγάπησε», τόν συμπάθη­σε βαθιά. Διεῖδε ὅμως ταυτόχρονα καί τήν ἀρ­ρώστια ἀπό τήν ὁποία ἔπασχε: ἦταν προσκολλημένος στά πλούτη του. Λάτρευε χωρίς νά τό συνειδητοποιεῖ μαζί μέ τόν Θεό καί τόν ψευτοθεό πλοῦτο. Γι᾽ αὐτό καί ἡ εὐσέβειά του ἦταν ἀναιμική, ἄψυχη, στήν πρα­γματικότητα ἀνύπαρκτη. Γι᾽ αὐτό καί ὅ­ταν ὁ Κύριος τοῦ πρότεινε τό σωτήριο γι᾽ αὐτόν φάρμακο νά πουλήσει τά πάντα, νά μοιράσει τά χρήματα στούς φτωχούς καί ὕστερα νά γίνει μαθητής του, λυπήθηκε κι ἔφυγε σκυθρωπός (βλ. Μρ 10,17-22). Ὁ ψευτοθεός του τόν κρατοῦσε γερά στά νύ­- χια του. Γιά τέτοιες περιπτώσεις ὁ Κύριος τό ξεκαθάρισε μιά γιά πάντα: «Οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μα­μω­νᾷ» (Μθ 6, 24). Αὐτός πού ἔχει θεό καί ἀφεντικό του τό χρῆμα δέν μπορεῖ νά εἶναι καί τοῦ Θεοῦ, δέν ἀνήκει στούς δικούς Του.
  Ὁ πλοῦτος, λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος, ὁ ἅγιος τῆς ἐλεημοσύνης, εἶναι ὡς πρός τήν φύση του οὐ­δέτερος. Οὔτε ὠφελεῖ οὔτε βλάπτει. Αὐτό πού ὠφελεῖ ἤ βλάπτει εἶναι ὁ τρόπος πού τόν χειριζόμαστε. Ὁ Θεός χαρίζει στόν ἄνθρωπο τά ἀγαθά, καί σέ ὁρισμένους ὑπερεκπερισσοῦ, ὄχι γιά νά τά χαίρεται μόνος του, ἀλλά καί γιά νά συντρέχει ὅσους ἔχουν ἀ­νάγκη. Χρειάζομαι φαγητό, ναί. Σπίτι καί ροῦχα, ναί. Καί ὅ,τι ἄλλο εἶναι τῆς ἀνάγκης. Τά ὑπόλοιπα ὅμως εἶναι τοῦ φτωχοῦ, τοῦ δυστυχῆ ἀδελφοῦ. Ἔτσι δικαιώνεται καί σώζεται ὁ πλού­­σιος. Ὁ Ἰώβ, συνεχίζει ὁ ἅγιος, ἦταν πλούσιος. Εἶχε ἀγαθά πολλά. Αὐτό ὅμως δέν τόν ἐμπόδιζε νά εἶναι ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Πῶς; Ὅπως εἴ­παμε: μέ τήν ἐλεημοσύνη. «Κανένας ξένος», λέει ὁ ἴδιος, «δέν κοιμόταν ἔ­ξω. Τό σπίτι μου ἦταν ἀνοιχτό σέ κά­θε ἐ­πισκέπτη» (Ἰβ 31,32). Βοηθοῦσε μέ τά ἀγαθά του ὅλους ὅσοι ἦταν ἀνή­μ­ποροι. «Ἤμουν», λέει πάλι, «τό μάτι τῶν τυφλῶν, τό πόδι τῶν χωλῶν, ὁ πατέρας καί ὑποστηρικτής τῶν ἀδυνάτων. Κανείς φτωχός πού μοῦ ζήτησε, δέν βγῆκε ἀπό τήν πόρτα μου  μέ τά χέρια ἀδειανά» (Ἰβ 29,15-16· 31,16). Κι ἄν ὁ Ἰώβ ἄντεξε στούς πειρασμούς τοῦ Σατανᾶ καί δέν ἔπεσε, ἦταν καί γι᾽ αὐτό: ἐπειδή τήν προσ­­ευχή του στόν Θεό συντρόφευαν οἱ πλού­σιες ἐλεημοσύνες του. Διότι, ὅ­πως λέει πάλι ὁ ἱερός Χρυσόστομος, τίπο­τε δέν ἐνισχύει τόσο τήν προσ­ευχή καί δέν τήν ἀνεβάζει ἀμέσως στόν θρόνο τοῦ Θεοῦ ὅσο ἡ ἐλεημοσύνη. Ἡ ἐλεημοσύνη εἶναι γιά τόν ἴ­-διο ἀνώτερη ἀπό κάθε ἄλλη ἀρετή, διότι μᾶς κάνει νά μοιάζουμε μ᾽ αὐτόν τόν παντελεήμονα καί πανοικτίρμονα Κύ­ριο (πρβλ. Λκ 6,36).
  Νά προσέξουμε ὡστόσο κάτι βασικό καί οὐσιῶδες. Ὅλα αὐτά ἰσχύ­ουν ὑπό ἕναν ὅρο: ὅτι ἡ ἐλεημοσύνη θά γίνεται ὄχι ἀπό ὑπολογισμό, οἶκτο ἤ, ἀ­κόμη χειρότερα, ἀπό ἐπιδειξιομανία, ἀλλά ἀπό ἀγάπη καί μόνο. Αὐτό ση­μαί­νει ὁ λόγος τοῦ Παύλου ὅτι «ἱ­λα­ρὸν γὰρ δότην ἀγαπᾶ ὁ Θεὸς» (Β΄ Κο 9,7) καί ὅτι αὐτός πού ἐλεεῖ πρέπει νά τό κάνει «ἐν ἱλαρότητι» (Ρω 12,8). Διό­τι, ὅπως πάλι λέει ὁ ἀπόστολος, «Καί ἄν ὅλα τά ὑπάρχοντά μου τά κάνω μπουκιές καί τά μοιράσω στούς φτωχούς... δέν ἔχω ὅμως ἀγάπη, τίποτε δέν κερδίζω» (βλ. Α´ Κο 13,3). Γιατί ὁ Κύριος μᾶς ἐλέησε καί σαρκώθηκε καί ἔγινε ἄνθρωπος γιά νά μᾶς πλουτίσει μέ τήν θεότητά του; Διότι μᾶς ἀγάπη­σε. Γιά κανέναν ἄλλο λό­γο. Ἔτσι λοιπόν πρέπει νά κάνουμε κι ἐμεῖς. Διαφορετικά εἶναι καλύτερα νά μήν ἐλε­οῦμε. «Θεὸς οὐ μυκτηρίζεται» (Γα 6,7). Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰ­τωλός μέ τόν ἁπλό ἀλλά δυναμικό λόγο του τονίζει ἀφοπλιστικά αὐτή τήν ἀλήθεια: «Χίλιες χιλιάδες καλά νά κάμωμεν, ἀδελφοί μου, νηστεῖες, προσευχές, ἐλεημοσύνες, καί τό αἷμα μας νά χύσωμεν διά τήν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, ἀνίσως καί δέν ἔχωμεν αὐτές τές δύο ἀγάπες (πρός τόν Θεό καί πρός τούς ἀδελφούς μας),… ὅλα ἐ­κεῖνα τά καλά, ὁ­πού ἐκάμαμεν, τοῦ Διαβόλου εἶναι καί εἰς τήν κόλασιν πηγαίνομεν».
  Νά ἐλεεοῦμε λοιπόν, ἀδελφοί. Νά ἐλεοῦμε ἀφειδώλευτα καί ἀπό ἀγάπη.

Εὐάγγελος Ἀλ. Δάκας

Ἀπολύτρωσις 71 (2016) 268-270

  Μέσα στούς παιάνες καί στίς δάφνες πού συνοδεύουν τόν Ὀκτώβριο ἀ­ξί­ζει νά σταθοῦμε σέ μία μορφή ἅγια καί ἡρωική, πού προβάλλει ἕναν ἡρωισμό μέ διάσταση ἄλλου εἴδους, τή διάσταση τοῦ Πνεύματος. Εἶναι ὁ ἅγιος εὐαγ­γελιστής Λουκᾶς ὁ ἰατρός, τόν ὁποῖο τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία μας στίς18 τοῦ μήνα.
  Δέν ἦταν ἄσημο πρόσωπο ὁ ἱερός Λουκᾶς. Ἐπιστήμονας, ὁ πρῶτος χριστιανός γιατρός, ζωγράφος τοῦ λόγου, μέ φιλολογική κατάρτιση ὄχι τυχαία καί ἐξαίρετο ταλέντο ἱστορικοῦ, μέ πνεῦμα εὐρύ, χαρακτήρα γλυκύ καί ἤρεμο, σκέψη πειθαρχημένη καί ἰσορροπημένη, προσόντα πολύτιμα καί ζηλευτά γιά μία ἐπιφανῆ καριέρα. Κι ὅμως, ὅταν τό φῶς τοῦ Εὐαγγελίου διαπέρασε τήν καρδιά τοῦ Λουκᾶ, ἐκεῖνος τά προσφέρει ὅλα στόν Κύριο• προσφέρεται ὁ ἴδιος γιά νά διακονήσει τή νεοσύστατη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ὡς συνέκδημος καί συνεργός τοῦ ἀποστόλου τῶν ἐθνῶν.
  Πρωτότυπος, πνευματικός ὁ ἡρωισμός τοῦ Λουκᾶ. Μέ τά προσόντα καί τίς προϋποθέσεις πού εἶχε θά μποροῦσε νά διαπρέψει μέσα στήν κοινωνία, νά κερδίσει πλοῦτο καί δόξα. Ἀλλά καί ὡς χριστιανός γιατρός θά μποροῦσε νά ὑπηρετήσει τήν Ἐκκλησία θεάρεστα καί νά κερδίσει ψυχές γιά τόν Χριστό. Ἐκεῖνος ὅμως, χωρίς κανείς νά τό ἀπαιτήσει, διάλεξε νά «θάψει» τόν ἑαυτό του καί τήν καριέρα του, νά ἀναλωθεῖ στή διακονία τοῦ μεγάλου ἀποστόλου πού θαύ­μα­σε• νά ριχθεῖ στήν περιπέτεια τοῦ εὐαγγελίου. Παραιτήθηκε ἀπό κά­θε δικαί­ωμα, ἀπό κάθε προσωπικό ὄνειρο καί σχέδιο, γιά νά γίνει ἀπόλυτα εὔχρηστος στόν ἀπόστολο. Ἡ καρδιά του χτυποῦσε μέ τούς χτύπους τῆς καρδιᾶς τοῦ Παύλου. Ἡ φιλία τῶν δύο μεγάλων ἀνδρῶν ὑπῆρξε ἀπό τίς πιό εὐ­εργετικές γιά τήν Ἐκκλησία καί τήν ἀνθρωπότητα.
  Ἄν ὁ ἀπόστολος Παῦλος μέ τά φτερά τοῦ ζήλου του ἔφερε τό εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ στήν Ἑλλάδα καί στή Ρώμη, ὁ Λουκᾶς, σύντροφος αὐτοῦ τοῦ ἀε­τοῦ, θησαύρισε τούς πολύτιμους μαργαρίτες τῆς θείας ἀποκαλύψεως καί τή δρόσο τοῦ ἁγίου Πνεύματος στό Εὐαγγέλιό του καί στίς Πράξεις τῶν Ἀποστό­λων. Μέ χάρη, λιτότητα καί ἁρμονία ἐκθέτει τά γεγονότα ὡς ἱστορικός καί καλλιτέχνης τοῦ λόγου, χωρίς πουθενά νά ἀναφέρει τό ὄνομά του. Κι ὅμως ὁ Θεός τοῦ ἐπιφύλασσε τήν πιό καταξιωμένη ἀναγνώριση: Τό ἐγκώμιό του γράφτηκε ἀνεξίτηλα στήν ἁγία Γραφή ἀπό τό χέρι τοῦ δέσμιου στή Ρώμη Παύλου: «Λουκᾶς ὁ ἰατρὸς ὁ ἀγαπητός», «συνεργός» (βλ. Κλ 4,14• Φλμ 24). Καί τό ἅγιο Πνεῦμα τόν ἀνέδειξε μέτοχο τεράστιας περιουσίας: Ἀπό τούς 7.908 στίχους τῆς Καινῆς Διαθήκης οἱ 2.361 ἀνήκουν στή γραφίδα τοῦ Λουκᾶ.

Ἀπολύτρωσις 71 (2016) 235

✔Τά χαρτιά του, τά πτυχία του, ἀ­ποδείξεις γνώσεων καί δεξιοτήτων, ἐξέπληξαν θετικά τούς ὑπευθύνους καί ἡ πρόσληψή του ἦταν ἐξασφαλισμένη. Ὅμως… τελευταία στιγμή κάτι συνέβη καί ὅλα ἀνατράπηκαν. Γιατί;
✔Ἡ χαρά τους μεγάλη. Σέ ἕνα μή­να μέ τήν εὐλογία τῆς Ἐκκλησίας οἱ δύο θά γίνονταν ἕνα. Κοίταζαν ὁ ἕνας τόν ἄλλο μέ ἀγάπη καί ἀφοσίωση, ἔκαναν ὄνειρα γιά τό αὔριο. Κι ὅμως, ἡ Ἄννα τελευταῖα δέν ἔνιωθε τόσο καλά... Ὁ ἐ­πίμονος βήχας, ὁ πυρετός πού δέν ἔπεφτε... ὁδηγοῦν σέ ἰατρικές ἐξετάσεις. Διάγνωση: καρκίνος. Γιατί;
✔Δεκατέσσερα χρόνια ἄργησε νά συλλάβει τό παι­δί της. Ὁ ἐρχομός του ἔσβησε ὅλες τίς προηγούμενες πικρίες. Καί ὁ Λάμπης μεγάλωνε. Ὄμορφο παι­δί, ἔξυπνο καί ἐργατικό. Ὅλοι τό καμάρωναν, ὅλοι χαίρονταν καί μακάριζαν τούς γονεῖς πού εἶχαν τέτοιο παιδί... Ἐ­κεῖνο τό βράδυ βγῆκε μία βόλτα μέ τούς φίλους του. Τήν ἑπομένη θά ἔφευγε στρατιώτης καί ἤθελε νά τούς ἀποχαιρετήσει. Ὅμως ἡ ὥρα περνοῦσε... Μεσάνυχτα, μία, δύο. Στίς τρεῖς παρά τέταρτο χτύπησε τό τηλέφωνο: «Ὁ κύριος Χ.;  Τό παιδί σας βρέθηκε ἔξω ἀπό τόν δρό­μο, τό αὐτοκίνητό του ἀναποδογυρισμέ­νο...». Γιατί;
Κάποιοι μᾶς συμβουλεύουν νά μή ρωτᾶμε γιατί συμβαίνουν ὅλα αὐτά. Καί ὅμως εἶναι εὐλογημένα τά γιατί. Τά καθαγίασε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός ἐπάνω στόν σταυρό: «ὁ Θεός μου ὁ Θεός μου, εἰς τί με ἐγκατέλιπες;» (Μρ 15,34). Ἀπάντηση δέν ὑπῆρξε ἄμεσα, ἔμεινε ὅμως ἀναπάντητο τό ἐρώτημα; Ἀναπάντητο φαινομενικά...
  Τό λάθος εἶναι ὅτι οἱ ἄνθρωποι περιμένουν ἀπαντήσεις στά δικά τους «για­τί» ἀπό τούς ἄλλους. Καμιά ἀπάντησή τους ὅμως δέν τούς ἀνακουφίζει, δέν τούς γαληνεύει. Ἡ πονεμένη ψυχή, λέει ὁ Μέγας Βασίλειος, μοιάζει μέ τό μάτι πού δέν ἀνέχεται οὔτε φτερό. Καί ἡ πιό τρυφερή κίνηση, ἀκόμη καί αὐτῶν πού μᾶς ἀγαποῦν, αὐξάνει τόν πόνο. Καί ἡ πιό διακριτική σύγκριση μέ ἀνάλογες περιπτώσεις δέν ἀντέχεται. Ὁ λόγος πού ἐκφέρεται ὡς λογικό ἐπιχείρημα ἐνοχλεῖ ἀβάσταχτα.
  Τό ἐπιχείρημα «ὁ Θεός ἀπό ἀγάπη ἐπιτρέπει αὐτή τή δοκιμασία» δημιουργεῖ αὐθόρμητα τό ἐρώτημα: Αὐ­τούς, πού μᾶς παρηγοροῦν καί ἀπαντοῦν στόν πόνο μας μέ συμβουλές, ὁ Θεός γιατί δέν τούς ἀγαπάει καί ἀγαπάει μόνο ἐμᾶς; Κανείς μέ λόγια καί μέ συμβουλές δέν μπορεῖ νά μᾶς παρηγορήσει. Ρίχνει μόνο λά­δι στή φωτιά. Ἡ ἀπάντηση δέν μπορεῖ νά ἀνιχνευθεῖ οὔτε σέ ἀνάλογες περιπτώσεις οὔτε σέ βα­ρύ­γ­δου­πα βιβλία οὔτε σέ συνταγές παρηγοριᾶς.
  Ἀπό τούς ἀνθρώπους κανείς δέν μπορεῖ νά δώσει λύση στό πρόβλημα. Οὔτε σοφός οὔτε ἐπιστήμονας οὔ­τε φιλόσοφος. Τήν ἀπάντηση θά τή δώσει τό Πνεῦ­μα τό ἅγιο στά βάθη τοῦ ἐσωτερικοῦ μας κόσμου, διότι οἱ μεγάλες θλίψεις εἶναι πέρα καί πάνω ἀπό τήν ἀνθρώπινη λογική. Ὁ θάνατος, ὁ πόνος, ἡ ἀδικία ἀποτελοῦν μυστήριο πού ἡ ὅποια ἀπάντηση τό διασαλεύει. Ὁ δρόμος πού περνάει μέσα ἀπό τόν θάνατο καί τή ζωή, τόν σκανδαλισμό καί τή δοξολογία, ἀνάμεσα στό θαῦμα καί στήν ἀδικία παρουσιάζει στροφές, κρυμμένες γωνί­ες ὅπου διασφα­λίζεται ἡ ἀλήθεια τῆς ζωῆς. Ἄν ξεφύγει ὁ ἄνθρωπος ἀπό τόν πειρασμό νά λυγίσει, τότε ἀντικρύζει τήν ἀλήθεια μέ τέτοια ὄψη πού δέν τήν εἶχε φανταστεῖ. Ὁ πόνος, ἄν καταφέρει κάποιος νά τόν ἀγ­κα­­λιά­σει, γεννᾶ πρωτόγνωρες εὐαισθησίες καί ξεδιπλώνει πραγματικότητες πού μέ ἄλλο τρόπο δέν μπο­ροῦν νά ἰδωθοῦν. Ἡ πρόκληση δέν εἶναι νά συμβοῦν τά γεγονότα. Αὐτά εἶναι γεγονότα. Ἄρα ἔχουν γίνει, ἄ­ρα ὑπάρχουν. Ἡ πρόκληση εἶναι νά ἀνοίξει ὁ ἄν­θρωπος τά μά­τια του γιά νά τά ἀντικρύσει.
  Σίγουρα τά γεγονότα αὐτά, ὅσο σκληρά καί ἄν εἶ­ναι, ὅσο κι ἄν μᾶς ματώνουν, δέν μποροῦν νά καταργήσουν τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός ὑπάρχει. Καί εἶναι ἀγάπη καί ζωή. Ἡ τέλεια ἀγάπη καί τό πλήρωμα τῆς ζωῆς. Τό μεγαλύτερο θαῦμα τῆς ὕ­παρξής του εἶναι ἡ συνύπαρξή του μέ τόν πόνο, τήν ἀδικία καί τόν θάνατο. Ἐπιστέγασμα τῆς ἀγάπης του ἡ Σταύρωσή του. Ἄν δέν γινόταν ὅμως ἡ Σταύρωση, Ἀνάσταση δέν θά ὑπῆρχε. Ὁ Χριστός θά ἦ­ταν μόνο ἕνας καλός δάσκαλος, ὄχι ὁ Θεός. Ὁ Θε­ός δίνει τήν εὐκαιρία. Σ’ ἐμᾶς μένει νά τή δοῦμε καί νά τήν ἀξιοποιήσουμε, ἀποδεχόμενοι ταπεινά τό τόσο ἀκατανόητο ἀλλά καί μόνο σωτήριο θέλημά του.

Σουλτάνα Τσιάρα

Φιλόλογος

  Οἱ πρόσφατες βεβηλώσεις ἱερῶν να­ῶν ἔδειξαν ὅτι ὁ ἑλ­λη­νι­κός λαός βιώνει βαθειά παρακμή, τήν ὁποία, δυστυχῶς, δέν αἰσθάνεται. Ὁ τορ­πιλισμός τῆς «Ἕλ­λης» στήν ἑορτή τῆς Κοί­μησης τῆς Με­γαλόχαρης τό 1940 εἶχε συγκλο­νίσει τό παν­ελλήνιο καί εἶχε συμβάλει τά μέγιστα στήν ἐθνική ὁμοψυχία, ὅπως φά­νηκε μῆ­νες ἀργότερα. Ἴσως ἰσχυριστεῖ κάποιος ὅτι στήν περίπτωση τῆς βεβή­λω­σης ὁ «ἐ­χθρός» εἶναι ἐντός τῶν τειχῶν. Ἑσ­τι­ά­ζον­τας ὅμως τήν προσοχή μας στούς ἐλά­χιστους νέους «ἀντιε­ξουσι­α­στές» καί ρί­χνοντας τό ἀνάθεμα ἐναντίον τους μᾶς διαφεύγει ἡ οὐσία τοῦ προβλή­ματος. 

  Δέν εἶναι ἡ πρώτη φορά πού «ἀν­τι­ε­ξουσιαστές» βεβηλώνουν ἱερούς, γιά τούς ὀρθόδοξους χριστιανούς, χώρους. Στό παρελθόν, κατά τή διάρκεια κατα­λή­ψεων πανεπιστημιακῶν χώρων, εἰκόνες παρ­εκκλησίων ἀμαυρώθηκαν μέ τό σύμ­βολο τῆς ἀναρχίας καί ἀντιεκκλησιαστικά συνθήματα ὁλοκλήρωσαν τή βεβήλωση. Τότε τά συμβάντα δέν ἔλαβαν εὐρεία δη­μοσιότητα. Οἱ πρόσφατες προκλήσεις ὑ­πῆρξαν ἀκραῖες καί ὁδήγησαν σέ ἔν­τονες ἀντιδράσεις.
  Εἶναι γνωστό ὅτι οἱ αὐτοπροβαλ­λό­με­νοι ὡς ἀντιεξουσιαστές δέν ἀποτελοῦν συμπαγές σῶμα, ἀλλά ἀπαρτίζονται ἀπό ποικίλες ὁμάδες. Ἄλλοι ἐμφοροῦνται ἀ­πό ἀντικαθεστωτικό μίσος, καθώς ἡ κοι­νωνική ἀδικία ἔχει πλεονάσει στίς ἡμέρες μας, ἄλλοι πραγματοποιοῦν τήν «ἐπανά­στασή» τους κατά τοῦ ὑποκριτικοῦ μεγα­λοαστισμοῦ ἤ ψευτοαριστεροῦ οἰκογε­νειακοῦ τους περιβάλλοντος, ἄλλοι, τέ­λος, εἶναι πράκτορες στήν ὑπηρεσία σκοτει­νῶν κύκλων.
  Γιατί ἄραγε ἡ Ἐκκλησία ἀποτελεῖ στό­χο, ὥστε νά δέχονται πλήγματα ἀκόμη καί ἱστορικά μνημεῖα της; Προφανῶς οἱ δράστες στήν καταστροφική τους μανία δέν σκοτίζονται γιά τήν πολιτιστική μας κληρονομιά. Καθετί πού θεωρεῖται ὅτι σχετίζεται μέ φορέα στήν ὑπηρεσία τῆς ἐξουσίας γίνεται στόχος. Καί εἶναι εὐκο­λότερος στόχος ἕνα ἱστορικό ἐξωκκλήσι. Τό οὐσιῶδες ἐρώτημα ὅμως εἶναι: Γιατί θεωρεῖται ἀπό τούς «ἀντιεξουσιαστές» ἡ Ἐκκλησία ὄργανο στήν ὑπηρεσία τῆς ἐξ­ουσίας; Προφανῶς ἐπειδή δέν εἶναι σέ θέση, ἴσως δικαιολογημένα, νά διακρί­νουν τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἀπό τά πρόσωπα, τά ὁποῖα διαχρονικά τή στελε­χώνουν. Οἱ θρησκεῖες ἐν γένει καί ἡ Ἐκ­κλησία, θεωρούμενη ὡς μία ἀπό αὐτές, δέχθηκαν σφοδρές κατά καιρούς τίς ἐπι­κρίσεις κοινωνικῶν μεταρρυθμιστῶν, θε­ωρούμενες ὄργανα στήν ὑπηρεσία τῶν κρατούντων. Οἱ ἐπικρίσεις δέν ὑπῆρξαν ἀνεδαφικές καί ἀνιστόρητες, καθώς χρι­στιανοί θρησκευτικοί ἡγέτες, γιά νά πε­ριορίσουμε τήν ἐξέταση στόν χριστια­νικό κόσμο, συμπορεύτηκαν, κατά καιρούς, μέ τούς κοσμικά ἰσχυρούς, προσ­έφεραν σ’ αὐτούς ὑπηρεσίες καί στηρί­χτη­καν ἀπό αὐτούς. Κι αὐτό ὄχι μόνο στή Δύση, ὅπου στρε­βλώθηκε τό πνεῦμα τοῦ εὐαγγελίου, ἀλ­λά καί στήν καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολή. Ἡ ἐ­πι­κράτηση τοῦ κομμουνισμοῦ στή Ρωσία δέν θά ἦταν δυνατή, ἄν ἀρκετοί ἐκκλη­σι­α­στι­κοί ἡγέτες δέν εἶχαν ἀποκλίνει δρα­μα­τι­κά ἀπό τό ἐκκλησιαστικό δέον.
  Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ βρίσκεται ὑπό διωγμόν ἀνά τούς αἰῶνες. Οἱ κύριοι διῶκτες της εἶναι κατά πολύ πιό ἐπικίν­δυνοι ἀπό τούς νεαρούς «βανδάλους» ἱερῶν ναῶν. Δέν ἀναφερόμαστε μόνο σ’ ἐκείνους πού, ἔχοντας ἔκδηλη τήν ἐχθρό­τητα πρός τήν Ἐκκλησία, κήρυξαν δι­ω­γμό κατ’ αὐτῆς μέ συνέπεια πλῆθος πιστῶν νά ὁδηγηθεῖ στό μαρτύριο. Ἔ­χουμε κατά νοῦν τούς σύγχρονους ἐξ­ουσιαστές, οἱ ὁποῖοι, διακηρύσσοντας τήν ἀνεκτι­κό­τητα καί τόν σεβασμό τῆς ἐ­λευθερίας τῆς συνειδήσεως, ἔχουν κη­ρύ­ξει ἀπηνῆ διω­γμό κατά τῆς Ἐκκλησίας μέ στόχο τήν ἀ­ποϊεροποίηση τῶν πάντων. Οἱ χριστια­νικές κοινωνίες τελοῦν ὑπό κα­τάρρευση ἔχοντας υἱοθετήσει τόν πρα­κτικό ὑλισμό καί ἔχοντας ὑποταχθεῖ σέ κοινωνικο­πολι­τικό σύστημα ἐχθρικότατο πρός τόν εὐ­αγγελικό λόγο, στόν ὁποῖο ὡς μόνη ἀξία θεωρεῖται τό χρῆμα.
  Κάποια κόμματα τῆς Βουλῆς, ὑπο­κρι­τικά ἐνεργήσαντα, ἔσπευσαν νά καταδι­κάσουν τούς βανδαλισμούς, προκει­μένου νά ἀποκομίσουν κομματικά ὀφέλη. Ὡστόσο, πρόσφατα στή Βουλή σχεδόν ὅλα τά κόμματα ψήφισαν διάταξη, σέ ἄ­σχετο πρός τό θέμα νομοσχέδιο, πρός ὑπέρ­βαση τῶν σκοπέλων γιά τήν ἀνέ­γερ­ση τεμένους στήν Ἀθήνα. Σέ μία χώρα πού ἀδιαφόρησε πλήρως γιά τήν ἐκ­πλή­ρωση τοῦ τάματος τῶν ἀγωνιστῶν γιά τήν ἐ­λευθερία μας, γιά τήν ἀνέγερση δηλαδή ἱεροῦ ναοῦ εὐγνωμοσύνης πρός τόν Σω­τήρα Χριστό, «ἀριστερή» κυβέρνηση ὑ­περβαίνει νομοθετικά τίς ὑποκριτικές κω­λυσιεργίες τῶν κομμάτων ἐξουσίας κατά τό παρελθόν. Ὄχι βέβαια ἐπειδή τρέφει συμπάθεια πρός τό ἰσλάμ, ἀλλά ἐπειδή ἐκτελεῖ τίς ἐντολές ἐκείνων πού θέλουν ἡ χώρα μας νά ὑποστεῖ πλήρη ἀλλοίωση τοῦ χαρακτήρα της καί ὁ λαός της νά ἀ­πωλέσει τήν ταυτότητά του, κύριο χα­ρα­κτηριστικό τῆς ὁποίας ἦταν ἀκόμη καί λίγες δεκαετίες πρίν ἡ ἑλληνορ­θό­δοξη πίστη.
Ἄραγε δέν θά ὑποστοῦμε τίς συνέ­πει­ες τῆς ἀφροσύνης μας;

Ἀπ. Παπαδημητρίου

Ἀπολύτρωσις 71 (2016) 260-261

 ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ
ΤΟΜΟΣ Β΄

Σελίδες 164, ἔκδοση Α΄

 Ζητῆστε το στό Βιβλιοπωλεῖο "Ἀπολύτρωσις", τηλ. 2310 274518.

Ὑπάρχει κάποιος στήν οἰκογένεια πού περίμενε ὅλο τόν χρόνο μέ λαχτάρα νά πᾶμε στήν κατασκήνωση οἰκογενει­ῶν: ἡ τετράχρονη Ἐλπίδα μας!...
 «Πότε θά πᾶμε;», ρωτοῦσε πολύ συ­χνά καί ὑπολόγιζε μέ τό μυαλουδάκι της πότε εἶναι τό καλοκαίρι.
 Τό καλοκαίρι ἔφτασε καί προχω­ροῦ­σε, μέ τό Ἐλπιδάκι νά περιμένει τό «πότε»…
 Μόνο ἐγώ ἔνιωθα φορτωμένη καί εἶ­χα τόν λογισμό μήπως νά μήν πᾶμε φέ­τος... Τελικά, πῆγα καί πήγαμε ὅλοι.
 Σ’ εὐχαριστῶ, Θεέ μου, γι’ ἄλλη μία φορά!
 Αὐτό τό πανηγύρι νά ’μαστε ὅλοι μαζί, νεαροί οἰκογενειάρχες καί μεγαλύτεροι, παιδιά ὅλων τῶν ἡλικιῶν, στήν ξενοιασιά τῆς κατασκήνωσής μας...
 Ἡ εὐφροσύνη τοῦ κατασκηνωτικοῦ προγράμματος, πού μᾶς ἔθρεψε μέ τήν προσευχή καί τή μελέτη τῆς ἁγίας Γρα­φῆς…
 Τό συναίσθημα ὅτι ὁ Διδάσκαλος τῆς Ἀδελφότητος, ὁ μακαριστός Στέργιος Σάκκος πού μόχθησε νά στεριώσει αὐτό τό ἔργο, εἶναι κάπου ἀνάμεσά μας…
 Ὅλα σοῦ δημιουργοῦσαν τήν αἴ­σθη­ση ὅτι ὁ Θεός θέλει νά γίνεται αὐτή ἡ συνάντηση, μιά πραγματική ἐπισυναγω­γή μέ στόχο τήν ἀνασυγκρότηση τῆς συζυγίας μας, τήν ἀναζωπύρωση τῆς ἀ­γάπης μας, τήν ἀναδιοργάνωση τῆς οἰ­κογένειάς μας, γιά νά συνεχιστεῖ ἡ κατά Θεόν οἰκογενειακή πορεία…
 Δέν γίνεται νά ἀποτυπωθοῦν στό χαρτί ὅλα ὅσα ζήσαμε ἐκεῖ…
 Τά ἐμπνευσμένα μαθήματα ἦταν γιά ὅλους μας πηγή ζωῆς. Κι ἐκεῖνα τά «εὐ­λογημένα πηγαδάκια», ὅπως τά ἔλεγε ὁ διδάσκαλος, ἦταν μία ἀνάσα δροσιᾶς… Δέν εἶσαι μόνος… καί ἄλλοι ζοῦν ὅ,τι κι ἐσύ! Ἀγωνίζονται, ὅπως κι ἐσύ! Ἀ­κό­μη, ἡ χαρά καί ὁ ἐνθουσιασμός τῶν παιδιῶν μέ τά παιχνίδια τους στά γήπεδα καί τό τραγούδι τους στήν τραπεζαρία ἦταν τονωτική ἐμπειρία γιά ὅλους μας…
 Τί ἀνόητη πού ἤμουν νά ἔχω λογισμό νά μήν πάω φέτος…
 Εὐγνωμονῶ τό μικρό μου τό Ἐλπιδάκι γιά τήν ἐπιμονή του. Ἀλλά καί πό­ση εὐγνωμοσύνη νιώθω γιά τόν Διδά­­σκαλο, καθώς καί γιά τούς ἀδελφούς, πού τόσα χρόνια ὑπηρετοῦν αὐτό τό ἔρ­γο γιά νά τό βρίσκω ἐγώ ἕτοιμο, νά τό ἀπολαμβάνω καί νά στηρίζομαι στόν καθημερινό μου ἀγώνα…
 Χρέος δικό μου εἶναι νά φυλάξω αὐ­τή τήν κληρονομιά… Κύριε, «ἐλθέτω ἡ βασιλεία Σου» καί στή δική μου ζωή…

Χ.Μ.Δ.

Ἀγαπημένοι μου μαμά καί μπαμπά,
 Θά σᾶς πῶ κάποια μυστικά πού θά σᾶς βοηθήσουν νά μέ μεγαλώσετε μέ τόν πιό σωστό τρόπο:
1ο. Μοῦ εἶναι ἀπαραίτητο νά ἔχω τή βεβαιότητα ὅτι μέ ἀγαπᾶτε. Ὅταν μοῦ λέ­τε ὅτι μέ ἀγαπᾶτε, αἰσθάνομαι ἀ­σφα­λής. Ὅταν δείχνετε ὅτι μέ ἀγαπᾶτε, ἐγώ νιώ­θω αὐτοπεποίθηση. Αἰσθάνομαι ὅτι εἶμαι ἀξιαγάπητος, ὅταν μέ προσέχετε. Ὅταν ἔρχομαι στό σπίτι ἀπό τό σχολεῖο καί βλέ­πω ὅτι ἀποφεύγετε ἀκόμη καί νά μιλᾶτε στό τηλέφωνο, ἐπειδή θέλετε νά ἀφιε­ρώνετε τόν χρόνο σας σ᾽ ἐμένα, αἰ­σθά­νομαι μοναδικός. Βλέπω ὅτι εἶμαι πιό ση­μαντικός γιά σᾶς ἀπό τούς ἄλλους ἀν­θρώπους καί τά ἄλλα πράγματα. Ὅ­ταν μοῦ λέτε « Φτιάξαμε γιά σένα τό κέικ πού ἀγαπᾶς», « Φτιάξαμε τό φαγητό πού σοῦ ἀρέσει», «Εἴδαμε αὐτό τό πουλόβερ στό κατάστημα καί ἐπειδή ἔχει τό ἀγα­πη­μένο σου χρῶμα τό ἀγοράσαμε γιά σέ­να», ξέ­ρω ὅτι σᾶς εἶμαι πολύτιμος καί νιώθω ὅτι τήν ἀξίζω αὐτή τήν ἀγάπη. Αὐ­τό μοῦ δίνει περισσότερη αὐτοπεποί­θη­ση γιά νά ἀντιμετωπίσω τόν κόσμο.
2ο. Ἐσεῖς εἶστε τό θεμέλιο τῆς ζωῆς μου. Θέλω νά σᾶς εὐαρεστῶ καί νά νιώ­θετε ὑπερήφανοι γιά μένα. Αἰ­σθά­νομαι καλά, ὅταν ξέρω ὅτι σᾶς ἀρέσει αὐτό μέ τό ὁποῖο κάθε φορά καταπιάνομαι.
3ο. Μέ χαροποιεῖ πολύ, ὅταν δια­θέ­τε­τε τόν χρόνο σας γιά νά τόν περά­σου­με μαζί. Μποροῦμε νά βγαίνουμε ἔξω γιά πί­τσα μία φορά τόν μήνα ἤ μπορεῖτε νά μέ ἀγκαλιάζετε στό κρεβάτι μου λίγα λε­πτά κάθε βράδυ καί ν᾽ ἀσχολεῖσθε μό­νο μαζί μου αὐτή τήν ὥρα.  Ἔτσι δέν θά αἰ­σθά­νο­μαι παραμελημένος, γιατί ξέρω ὅτι θά πρέπει νά ἀσχοληθεῖτε ἐπίσης μέ τούς ἀδελφούς καί τίς ἀδελφές μου. Ὑ­πάρ­χουν τόσοι πολλοί τρόποι ὥστε νά μέ κάνετε νά νιώθω μοναδικός.
4ο.  Ἔχω ἀνάγκη νά μέ ἀκοῦτε. Τό σχο­λεῖο, οἱ σχολικές ἐργασίες καί οἱ κοι­νωνικές ἀλληλεπιδράσεις μπορεῖ νά εἶ­ναι τόσο ἀγχωτικές γιά μένα ὥστε κά­ποιες φορές αἰσθάνομαι ὅτι ὁ κόσμος θά ἐκραγεῖ. Ὅταν ἔρχομαι στό σπίτι, σᾶς πα­ρακαλῶ ἀκοῦστε με μέ καλοπρο­αί­ρετη διάθεση καί χωρίς κριτική. Ἄν συνέ­βη κάτι στό σχολεῖο καί ὁ δάσκαλος εἶχε ἄδικο, δέν θέλω νά τόν καταδικάσετε. Αὐτό θά ἦταν ἐπιζήμιο γιά μένα, γιατί μει­ώνετε τό κύρος του στή συνείδησή μου. Ἐσᾶς σᾶς χρειάζομαι γιά νά συμ­πάσχετε μαζί μου, γιά νά μέ καταλάβετε καί νά μέ στηρίξετε. Ἐάν ἤμουν ἐγώ ὑπαίτιος στό συμβάν, σᾶς παρακαλῶ μή μέ κατη­γο­ρή­σετε. Νιώθω ἤδη ἀρκετά ἄσχημα. Βο­η­θῆ­στε με νά μάθω ἀπό αὐτό ἀπευθύνον­τάς μου τήν ἐρώτηση: «Τί νομίζεις ὅτι θά μποροῦσε νά γίνει κα­λύτερα;» καί «Πῶς νομίζεις ὅτι μποροῦν νά διορθω­θοῦν τά πράγματα τώρα;».
5ο. Ὅταν μοῦ φωνάζετε, ὁ κόσμος μου καταρρέει. Αἰσθάνομαι φοβισμένος. Ἡ μόνη μου σκέψη εἶναι: « Θέλω αὐτό νά σταματήσει». Δέν μπορῶ ἐκείνη τή στι­γμή νά μάθω τίποτα, εἶμαι τόσο φοβι­σμέ­νος.
6ο. Βλέπω πῶς ἀντιμετωπίζετε ὁ ἕνας τόν ἄλλο. Ὅταν οἱ δυό σας συζη­τᾶτε δια­φωνώντας, φοβᾶμαι ὅτι μπορεῖ νά χωρί­σετε ἤ ὅτι κάτι ἄλλο τρομακτικό μπο­ρεῖ νά συμβεῖ. Ὅταν ἐσεῖς σέβεστε ὁ ἕνας τόν ἄλλο, θά μάθω κι ἐγώ νά σᾶς σέβομαι. Ὅταν βλέπω νά ἐπιλύετε τίς διαφορές σας μέ φιλικό καί ἀγαπη­τικό τρόπο, μαθαίνω νά εἶμαι ἀλτρουϊ­στής καί εὐγε­νής. Παίρνω ἔτσι τό μήνυμα ὅτι εἶναι δυ­νατόν ἡ διαφωνία νά λύ­νε­ται καί χωρίς θυμό.
7ο. Μή μέ μπερδεύετε. Εἶμαι ἕνας θησαυρός γιά σᾶς ἤ ἕνα βάρος; Με­ρι­κές φορές λέτε ὅτι μέ ἀγαπᾶτε καί ἄλ­λες ὅτι σᾶς τρελαίνω. Ἀναρωτιέμαι τότε ἄν εἶστε εὐχαριστημένοι πού γεννή­θη­κα…
8ο. Νά εἶστε ὑπομονετικοί μαζί μου. Φυσικά δέν εἶμαι τέλειος! Ἦρθα στόν κό­σμο μ᾽ ἕνα σωρό ἐλαττώματα. Πρέπει νά μάθω, νά μεγαλώσω καί νά ξεπεράσω τά ἀρνητικά. Σᾶς παρακαλῶ νά μέ βοηθή­σε­τε, ἐνισχύοντας τά καλά στοιχεῖα μου. Δεῖξτε μου μέ στοργικό τρόπο πῶς ὑπο­τί­θεται ὅτι πρέπει νά ἐνεργήσω. Σᾶς πα­ρα­καλῶ νά εἶστε ὑπομονετικοί καί νά πα­ραμείνετε ὁ ἐνήλικας στή σχέση αὐτή. Σᾶς παρακαλῶ νά θυμάστε πόσο δύσκο­λο εἶναι νά ἀλλάξει κανείς. Βοηθῆστε με νά δουλέψω γιά ἕνα πράγμα κάθε φο­ρά. Δέν μπορῶ νά ἀλλάξω ὅλες τίς ἀτέ­λειές μου μονομιᾶς. Καί ἄν εἶμαι ἐπα­να­στάτης, σᾶς παρακαλῶ ἐρευνῆστε τί εἶ­ναι αὐτό πού μέ ἐνοχλεῖ κι ἐπαναστατῶ.
9ο. Σᾶς παρακαλῶ ποτέ μή μέ ὑπο­τι­μήσετε καί ποτέ μή μέ φωνάξετε μέ μει­ω­τικούς χαρακτηρισμούς. Ὅταν τό κά­νε­τε, σᾶς πιστεύω. Ἐάν μέ ἀποκαλεῖτε πα­- ­λιό­παιδο, ἀγενῆ, ἠλίθιο… θέλω μεγα­λώ­νοντας νά ταιριάζω ἀκριβῶς μέ αὐ­τή τήν περιγραφή.
10ο. Κάνετέ με νά νιώθω ἀρκετά ἀ­σφαλής ὥστε νά ἔχω τό δικαίωμα νά κά­νω λάθη. Σᾶς παρακαλῶ μήν ἐκνευ­ρίζεσθε, ὅταν χυθεῖ ἤ σπάσει κάτι ἀπό ἀ­τύχημα• εἶναι ἀπό ἀδεξιότητα κι ὄχι ἀπό πρόθεση. Μέ μιά τέτοια ἀντιμετώπιση ὅταν μεγα­λώσω θά γίνω ἕνας τελειο­μα­νής, πού θά φοβᾶται νά κάνει λάθος κί­νηση. Ὅλοι κάνουμε λάθη. Οἱ ἔξυπνοι ἄν­θρω­ποι μαθαίνουν ἀπό τά λάθη τους καί προσπαθοῦν νά μήν τά ἐπανα­λά­βουν.
11ο. Χρειάζομαι συνέπεια καί σταθε­ρότητα στόν κόσμο μου. Ὅταν ἐσεῖς πάν­τοτε μοῦ ἐπιβάλλετε τούς ἴδιους κα­νόνες, ἡ ζωή εἶναι πιό προβλέψιμη. Νιώ­θω πιό ἀσφαλής γνωρίζοντας ὅτι ὑπάρ­- χει ἕνας ἐνήλικας ὁ ὁποῖος μέ φροντίζει.
12ο. Μπορεῖτε νά ζητᾶτε ἀπό μένα ὅ,τι ζητᾶτε κι ἀπό τόν ἑαυτό σας. Δέν μαθαίνω ἀπό τίς διαλέξεις σας καί οἱ τι­μωρίες σας μέ χολώνουν καί μέ κάνουν μνησίκακο. Σᾶς παρατηρῶ συνεχῶς καί ἀπορροφῶ καθετί δικό σας.  Ἔτσι, ἄν μοῦ δείξετε ἀγάπη καί καλοσύνη, θά γίνω κι ἐγώ σάν κι ἐσᾶς. Ἄν στήν πορεία κάνω κάτι λάθος, μπορεῖτε νά μοῦ μιλήσετε ἤ­ρεμα γι᾽ αὐτό καί νά μοῦ ἐξηγήσετε μέ σωστό τρόπο πῶς νά διορθώσω τά πρά­γματα.
Μπορεῖ νά μήν κάνω πάντα ὅ,τι μοῦ λέτε, ἀλλά πιθανότατα θά μιλῶ ὅπως μι­λᾶτε καί θά πράττω ὅπως πράττετε.

Σᾶς φιλῶ,
Τό παιδί σας.
(γιά τήν ἀντιγραφή Κλήμης)

Ἀπολύτρωσις 71 (2016) 246-247