᾿Ανταγωνιστική στό ἔπακρο ἡ ἐποχή μας· καθημερινό θέμα οἱ ἐπιλογές, οἱ διαγωνισμοί, οἱ ἐξετάσεις σέ ὅλα τά ἐπίπεδα. ᾿Από τόν μαθητή-ὑποψήφιο τῶν ἀνωτέρων καί ἀνωτάτων σχολῶν, μέχρι τόν ἐνήλικα πού ζητᾶ νά προσληφθεῖ σέ κάποια ὑπηρεσία ἤ ἑταιρεία, ὅλοι ἔχουν τήν ἔγνοια ν᾿ αὐξήσουν τά προσόντα, νά συγκεντρώσουν τά μόρια πού θά τούς ἐξασφαλίσουν τήν ἐπιθυμητή ἐκλογή. Μά ἄς στρέψουμε τήν προσοχή μας σέ μία προσωπικότητα πού συγκέντρωνε πάνω της τέτοια προσόντα καί διέθετε τέτοιες προϋποθέσεις, ὥστε νά ἀξιωθεῖ τῆς ἐπιλογῆς τοῦ Θεοῦ. Πρόκειται γιά τόν ἀπόστολο Παῦλο, τόν ὁποῖο ὁ ἴδιος ὁ Κύριος χαρακτήρισε «σκεῦος ἐκλογῆς».
    Γοητευμένος ἀπό τήν ἱερή αὐτή προσωπικότητα, μία ἄλλη μεγάλη μορφή τῆς ᾿Εκκλησίας, ὁ ἅγιος ᾿Ιωάννης ὁ Χρυσόστομος, πού αὐτοχαρακτηρίζεται «ἐραστής τοῦ Παύλου», στήν πρώτη ἀπό τίς ἑπτά ἐγκωμιαστικές ὁμιλίες του γιά τόν ἀπόστολο γράφει· «Δέν θά ἦταν κανείς ἐκτός πραγματικότητος, ἄν ὀνόμαζε τήν ψυχή τοῦ Παύλου λειμώνα ἀρετῶν καί πνευματικό παράδεισο· τόσο πολύ ἀνθοβολοῦσε μέσα στή χάρη, ἀποδεικνύοντας τήν προαίρεση τῆς ψυχῆς του ἰσάξια τῆς χάριτος πού τοῦ δόθηκε».
     Πίσω ἀπό τήν ὄντως μεγάλη ψυχή  τοῦ Παύλου διακρίνεται ἡ θαυμαστή συνεργασία τῆς φύσεως, τῆς προαιρέσεως καί τῆς θείας χάριτος. ῾Η φύση εἶναι ἡ πρώτη ὕλη τήν ὁποία πρέπει νά ἐπεξεργασθεῖ σωστά ἡ προαίρεση τοῦ καθενός μέ τήν ἑκούσια ἄσκηση. Τήν ἀνθρώπινη προσπάθεια θά ἐπενδύσει στή συνέχεια ἡ θεία χάρη, ἡ ὑπέροχη αὐτή δύναμη ἡ «τά ἀσθενῆ θεραπεύουσα καί τά ἐλλείποντα ἀναπληροῦσα», πού εἶναι ἀπαραίτητη γιά τή συγκρότηση τῶν ἀληθινά μεγάλων, τῶν ἁγίων μορφῶν.
    Μέσα στήν Καινή Διαθήκη, ἡ ὁποία κατά τό μεγαλύτερο μέρος της γράφτηκε ἀπό ἤ γιά τόν ἀπόστολο Παῦλο, προβάλλει μεγαλόπρεπα ἡ ἡγετική φυσιογνωμία του. Τίς ἡγετικές του ἱκανότητες ἐπέδειξε ὁ ἀπόστολος ἤδη στήν πρό Χριστοῦ ζωή του, στήν ἐκτός τῆς ᾿Εκκλησίας δράση του. Μέσα στήν ᾿Εκκλησία τά χαρίσματά του ἀξιοποιήθηκαν καί αὐξήθηκαν, καθώς διατέθηκαν στήν ὑπηρεσία τοῦ εὐαγγελίου.
    «Καί ᾿Ιουδαῖος ὤν, τά ὑπέρ τήν ἀξίαν ἐποίει δεσμεύων, ἀπάγων, δημεύων», σημειώνει ὁ χρυσορρήμονας. Γνωρίζουμε τόν Σαῦλο ὡς ἕνα ἀπό τά ζωηρότερα μέλη τῆς ἰουδαϊκῆς κοινωνίας,  πού ἀντιλήφθηκαν πολύ νωρίς τόν κίνδυνο τόν ὁποῖο διέτρεχε ὁ ᾿Ιουδαϊσμός ἀπό τή νέα θρησκεία τοῦ ᾿Ιησοῦ. Διορατικός καί ὀργανωτικός, ὁρμητικός καί ἀνήσυχος παρατηρεῖ τίς κινήσεις τῶν χριστιανῶν. Βλέπει νωθρούς  καί  κοντόφθαλμους τούς ἡγέτες τοῦ λαοῦ του, τούς ἀρχιερεῖς καί γραμματεῖς, καί κρίνει πώς πρέπει νά πάρει στά χέρια του τήν ὑπόθεση. ᾿Αξιώνει νά τόν ἐξουσιοδοτήσουν, ὥστε νά ἡγηθεῖ καταδιωκτικοῦ σώματος. Δέν πρέπει νά χαθεῖ χρόνος γιά τήν ἐνασχόληση μέ μεμονωμένα πρόσωπα. Στρατολογεῖ ἐπίλεκτα μέλη. Προγραμματίζει νά ἐγκατασταθεῖ στή Δαμασκό, τήν πρωτεύουσα τῆς Συρίας, ἀπ᾿ ὅπου θά ἐξαπολύσει τά ὄργανά του. Αὐτή τή μέθοδο θά χρησιμοποιήσει κι ἔπειτα ὡς κυνηγός ψυχῶν γιά τόν Χριστό ὁ ἀπόστολος. Θά στήσει τή βάση του σέ μεγάλα κέντρα. ᾿Εκεῖ θά ἱδρύσει τίς πρῶτες ἐκκλησίες κι ἀπό ἐκεῖ θά ἐξαποστείλει ἱεραποστόλους καί διδασκάλους, γιά νά κηρύξουν τό εὐαγγέλιο, νά ἐπεκτείνουν καί νά ἑδραιώσουν τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
    Τόν συναντοῦμε ἀργότερα ὡς ἀπόστολο πλέον τοῦ Κυρίου στήν πρωτεύουσα τοῦ ἑλληνορωμαϊκοῦ κόσμου, στό «κλεινόν ἄστυ», τήν ᾿Αθήνα. Κάθε ᾿Ασιάτης στή θέση του θά ἔνιωθε μειονεκτικά. ῎Οχι ὅμως ὁ Παῦλος. Αὐτός γνωρίζει νά ἀξιοποιεῖ τήν κάθε εὐκαιρία γιά νά μιλήσει γιά τόν ᾿Ιησοῦ καί τήν ἀνάσταση. Μεταβάλλει σέ ἄμβωνα τό ἐπισημότερο βῆμα τῆς πολιτικῆς, φιλοσοφικῆς καί δικαστικῆς ζωῆς τῶν ᾿Αθηναίων, τόν ῎Αρειο Πάγο! Κι ἔχει τό κήρυγμά του εὐλογημένα ἀποτελέσματα, τίς ἀπαρχές τῆς ἐκκλησίας τῶν ᾿Αθηνῶν.
    Πέρασαν χρόνια, κι ὁ Παῦλος μεταφέρεται πάνω σέ ἕνα πλοῖο δέσμιος ἀπό τήν Καισάρεια τῆς Παλαιστίνης στή Ρώμη, τήν πρωτεύουσα τῆς αὐτοκρατορίας κι ὅλου τοῦ κόσμου. Μαζί του ταξιδεύουν κι ἄλλοι δέσμιοι, ἐνῶ ἕνα στρατιωτικό ἄγημα μέ διοικητή τόν ἑκατόνταρχο ᾿Ιούλιο τούς συνοδεύει. ῾Ο ταλαιπωρημένος δέσμιος ἐπιβάλλεται στόν ἑκατόνταρχο ᾿Ιούλιο. ᾿Αλλά καί ὁ καπετάνιος τοῦ πλοίου κι ὅλο τό πλήρωμα καί οἱ εἰδωλολάτρες ἐπιβάτες ἀναγνωρίζουν τήν ξεχωριστή προσωπικότητά του, πού συνδύαζε τό δυναμισμό μέ τήν ἁγιότητα, τήν εὐφυΐα μέ τή σεμνότητα, τήν ἐπιβολή μέ τήν ἁπλότητα. ῾Ο ἄσημος φυλακισμένος ἀποδεικνύεται οὐσιαστικά καπετάνιος γιά τό πλοῖο καί ἑκατόνταρχος γιά τό στράτευμα.
    ῞Οπου κι ἄν βρισκόταν ὁ Παῦλος, καί σέ χώρους ἔξω ἀπό τήν ᾿Εκκλησία, θά τοποθετοῦνταν ἀσφαλῶς στή θέση τοῦ ἀρχηγοῦ. ῏Ηταν μία προσωπικότητα ἄριστα συγκροτημένη, πολυτάλαντη καί ἡγετική. ῏Ηταν μία σπάνια φυσιογνωμία καί δέν θά ἦταν, βέβαια, ἐφικτό νά τόν μιμηθεῖ ὁ καθένας. Καθώς ὅμως τιμοῦμε τή μνήμη του, ἀξίζει ν᾿ ἀκούσουμε τήν προτροπή τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου, πού τόν ἀγάπησε καί τόν μιμήθηκε στά μέτρα τῶν δικῶν του δυνατοτήτων· «Σπουδάσωμεν πρός τόν ἐκείνου ζῆλον ἐλθεῖν, ἵνα δυνηθῶμεν καί τῶν αὐτῶν ἀγαθῶν ἐπιτυχεῖν»! ᾿Εξάλλου, ὅλοι μας εἴμαστε ἐκλεκτοί Θεοῦ ὡς μέλη τοῦ σώματός του, τῆς ἁγίας ᾿Εκκλησίας του.
    ῾Η ἐποχή μας, εἶναι γεγονός, δέν διακρίνεται γιά τόν θρησκευτικό ζῆλο. ῎Αλλα πρότυπα θαυμάζει ὁ σημερινός ἄνθρωπος καί γι᾿ ἄλλες ἐπιδιώξεις μοχθεῖ. Συνήθως ἀναλώνεται σέ ἐνδογήινες ἐπιλογές, οἱ ὁποῖες καί συχνά τόν ἀπογοητεύουν. ῾Ωστόσο, ὅσοι πιστοί, δέν πρέπει νά παρασυρόμαστε ἀπό τό ρεῦμα τοῦ κόσμου. Εἴμαστε διαλεγμένοι ἀπό τόν Κύριο! Μποροῦμε καί ὀφείλουμε ὅλοι νά παραδειγματισθοῦμε ἀπό τόν ἀπόστολο Παῦλο, αὐτό τό ἐξαιρετικό «σκεῦος ἐκλογῆς» τοῦ Θεοῦ. ῞Οπου ὁ καθένας μας βρίσκεται, ὅπου τόν ἔταξε ὁ Θεός, νά γίνουμε μιμητές τοῦ Παύλου. Παράδειγμα γιά ὅλους ὁ φλογερός ζῆλος του. Νά θερμανθεῖ καί ἡ δική μας καρδιά ἀπό ἀγάπη πρός τόν Κύριο! Πόσο διαφορετική θά γίνει τότε ἡ ζωή μας!

Στέργιος Ν. Σάκκος

  ῾Η μνήμη τοῦ ἀποστόλου Πέτρου τό μήνα αὐτό καί ἡ πρόσφατη ἐπίσκεψη τοῦ πάπα στήν Κύπρο καθιστοῦν ἐπίκαιρη τήν ἀναφορά στή «ρίζα» τοῦ περίφημου «πρωτείου τοῦ πάπα». Οἱ παπικοί, ὡς γνωστόν, «στηρίζουν» τό δόγμα τους αὐτό στή σχέση πού ἰσχυρίζονται ὅτι συνδέει τήν «ἐκκλησία» τῆς Ρώμης μέ τόν κορυφαῖο ἀπόστολο. Κατά τήν ἄποψή τους πρῶτος ἐπίσκοπος Ρώμης ἦταν ὁ ἀπόστολος Πέτρος. Σ᾿ αὐτόν, λένε, ὁ Κύριος ἔδωσε τήν ἀνώτερη ἐξουσία μεταξύ τῶν ἀποστόλων, ἡ ὁποία, βεβαίως, μεταβιβάσθηκε στόν διάδοχό του, τόν πάπα. Γι᾿ αὐτό ἀξιώνουν πλήρη ὑποταγή ὅλου τοῦ Χριστιανισμοῦ στόν ποντίφικα τῆς Ρώμης, τόν ὁποῖο δέχονται ὡς τήν κεφαλή τοῦ ὁρατοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, τόν «βικάριο», τοποτηρητή καί ἀντικαταστάτη του ἐπί τῆς γῆς.
    ῎Αν ὄντως ὁ ἀπόστολος Πέτρος παρέδωσε κάτι ἰδιαίτερο στόν ἐπίσκοπο Ρώμης, εἶναι θέμα πού θά μᾶς ἀπασχολήσει ἄλλοτε. Πρός τό παρόν μία σύντομη περιήγηση στίς ἄφθονες ἁγιογραφικές μαρτυρίες θά μᾶς δείξει τή θέση τοῦ ἀποστόλου Πέτρου μέσα στήν ὁμάδα τῶν δώδεκα ἀποστόλων. Οἱ μαρτυρίες αὐτές, ὅπως τίς κατανόησε καί τίς ἑρμήνευσε ἡ πατερική μας παράδοση, δέν δίνουν ἐξ ἀντικειμένου καμία προτεραιότητα στόν ἀπόστολο Πέτρο.
    ῾Ο συμπαθέστατος, ἡρωικός καί ἐνθουσιώδης ἀδελφός τοῦ πρωτοκλήτου ᾿Ανδρέα πρέπει νά ἦταν στήν ἡλικία ὁ μεγαλύτερος ἀπό τούς μαθητές τοῦ Κυρίου. Τύπος ἐκφραστικός καί δυναμικός, νιώθουμε νά μᾶς συγκινεῖ καί νά μᾶς ἐκφράζει πολλές φορές μέ τίς μεταπτώσεις πού τόν χαρακτηρίζουν. Διακρίνεται ἀνάμεσα στούς συμμαθητές του γιά τόν αὐθορμητισμό καί τή θερμότητά του. Συχνά σπεύδει νά ἐκφράσει αὐτό πού ὅλοι σκέπτονται. Δέν φαίνεται ὅμως πουθενά νά τοῦ ἀνέθεσε ὁ Κύριος κάποια ἰδιαίτερη δικαιοδοσία, ὅπως δέν ἔκανε καί γιά κανέναν ἄλλον ἀπό τούς δώδεκα ἀποστόλους. ῞Ολοι εἶναι «ἄρχοντες πνευματικοί, ὑπό Θεοῦ χειροτονηθέντες οὐκ ἔθνη καί πόλεις διαφόρους λαμβάνοντες, ἀλλά πάντες κοινῇ τήν οἰκουμένην ἐμπιστευθέντες», ὅπως γράφει ὁ ἅγιος ᾿Ιωάννης ὁ Χρυσόστομος. ᾿Από κοινοῦ τούς ἀνέθεσε ὁ Κύριος τή διδαχή καί διαποίμανση τῆς οἰκουμένης ὅλης, ὅταν τούς ἀπέστειλε μέ τήν ἐντολή· «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη...» (Μθ 28,19).
    ῞Οταν, κάποτε, σέ σχετική ἐρώτηση τοῦ Κυρίου ὁ Πέτρος ὁμολογεῖ τή θεότητά του, εἰσπράττει τή μεγάλη ὑπόσχεση ὅτι «... κἀγώ δέ σοι λέγω ὅτι σύ εἶ Πέτρος, καί ἐπί ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τήν ἐκκλησίαν... καί δώσω σοι τάς κλεῖς τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν...» (Μθ 16,18.19). ᾿Αλλά ἐδῶ δέν ἐπαινεῖται ὁ Πέτρος προσωπικά. ᾿Εξαίρεται ἡ ὁμολογία, πού ὁ ἴδιος ὁ Θεός τοῦ ἀποκάλυψε ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστός εἶναι ὁ Θεός. Παρόμοια ἀποκάλυψη εἶχε δοθεῖ νωρίτερα στόν Ναθαναήλ, ὁ ὁποῖος ἐπίσης ὁμολόγησε «σύ εἶ ὁ υἱός τοῦ Θεοῦ» (᾿Ιω 1,50), καί στή Μάρθα, τήν ἀδελφή τοῦ Λαζάρου (᾿Ιω 11, 27).
    ῾Η πίστη στή θεότητα τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ πέτρα, δηλαδή ὁ βράχος πάνω στόν ὁποῖο οἰκοδομεῖται ἡ ᾿Εκκλησία, τῆς ὁποίας θεμέλιο μοναδικό καί ἀναντικατάστατο εἶναι τό πρόσωπο τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου μας· ὄχι ὁ Πέτρος οὔτε κανείς ἄλλος ἄνθρωπος. «Θεμέλιον γάρ ἄλλον οὐδείς δύναται θεῖναι παρά τόν κείμενον, ὅς ἐστιν ᾿Ιησοῦς Χριστός» (Α´ Κο 3,11· πρβλ. ᾿Εφ 2,20), θά γράψει ἀργότερα ὁ ἀπόστολος Παῦλος. ᾿Αλλά καί ὁ ἴδιος ὁ Πέτρος μέ ἔμφαση θά διακηρύξει τόν ᾿Ιησοῦ Χριστό ὡς «λίθον ζῶντα» (Α´ Πε 2,4). Καί θά τονίσει ὅτι ἐπάνω σ᾿ αὐτό τό ἀγκωνάρι οἰκοδομοῦνται οἱ πιστοί, γιά νά ἀποτελέσουν τόν πνευματικό οἶκο τῆς ᾿Εκκλησίας.
    Προφανῶς τήν πίστη τοῦ Πέτρου διαθέτουν καί οἱ ἄλλοι μαθητές. Γι᾿ αὐτό καί σ᾿ ἐκείνους ὁ Κύριος ἀναθέτει ἀπαράλλακτα τήν ἴδια ἐξουσία· «᾿Αμήν λέγω ὑμῖν, ὅσα ἐάν δήσητε ἐπί τῆς γῆς, ἔσται δεδεμένα ἐν τῷ οὐρανῷ, καί ὅσα ἐάν λύσητε ἐπί τῆς γῆς, ἔσται λελυμένα ἐν τῷ οὐρανῷ» (Μθ 18,18). Θά ἐπαναλάβει δέ τήν ἀνάθεση καί θά τήν κάνει ἀκόμη πιό συγκεκριμένη ὁ Κύριος μετά τήν ἀνάσταση. Θά δώσει σ᾿ ὅλους τούς μαθητές του τό ἅγιο Πνεῦμα, γιά νά μποροῦν νά συγχωροῦν τίς ἁμαρτίες ὡς δικοί του ἐντεταλμένοι (᾿Ιω 20,22).
    Στούς δώδεκα ἐπίσης ἀδιάκριτα ὑπόσχεται ὁ Κύριος ὅτι κατά τή δευτέρα παρουσία του, «ὅταν καθίσῃ ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἐπί θρόνου δόξης αὐτοῦ, καθίσεσθε καί ὑμεῖς ἐπί δώδεκα θρόνους, κρίνοντες τάς δώδεκα φυλάς τοῦ ᾿Ισραήλ» (Μθ 19,28). Δέν κάνει κάποια διάκριση στόν Πέτρο, πρός τόν ὁποῖο μάλιστα ἀπευθύνεται ὁ λόγος. ῾Η ἴδια ὑπόσχεση ἐπαναλαμβάνεται στήν προφητεία γιά τήν οὐράνια πόλη τῆς ᾿Αποκαλύψεως, ὅπου φαίνεται «τό τεῖχος τῆς πόλεως ἔχον θεμελίους δώδεκα, καί ἐπ᾿ αὐτῶν δώδεκα ὀνόματα τῶν δώδεκα ἀποστόλων τοῦ ἀρνίου» (᾿Απ 21,14).
    ῾Ο ἴδιος ὁ ἀπόστολος Πέτρος δέν εἶχε ποτέ τή συνείδηση ὅτι σέ κάτι ὑπερτερεῖ τῶν ἄλλων ἀποστόλων. Γι’ αὐτό, στή ζωή τῆς πρώτης ᾿Εκκλησίας, τίποτε δέν ἀποφασίζει μόνος του. Εἰσηγεῖται τά θέματα στό σῶμα τῶν δώδεκα, ὅπως κάνουν καί ὅλοι οἱ ἄλλοι, καί ἀπό κοινοῦ λαμβάνονται οἱ ἀποφάσεις. Αὐτό βλέπουμε π.χ. κατά τήν ἐκλογή τοῦ Ματθία, ὁ ὁποῖος ἀντικατέστησε τόν ᾿Ιούδα (Πρξ 1,15-26), στή διευθέτηση τοῦ παραπόνου τῶν ἑλληνιστῶν μέ τήν ἐκλογή τῶν ἑπτά διακόνων (Πρξ 6,1-7), στήν ἀποστολική σύνοδο (Πρξ 15,6-29) καί σέ πάρα πολλά ἄλλα περιστατικά πού ἱστοροῦνται στίς Πράξεις τῶν ἀποστόλων.
    Τή συνείδηση τῆς ἰσότητας τοῦ Πέτρου πρός τούς ἄλλους μαθητές ἐπιβεβαιώνει ἡ ταπείνωση μέ τήν ὁποία δέχεται ἀδιαμαρτύρητα τόν ἔλεγχο ἀπό τόν Παῦλο στήν ᾿Αντιόχεια. ᾿Επειδή ἡ συμπεριφορά τοῦ Πέτρου ἔδινε ἀφορμή ἐπάρσεως στούς ἐξ ἰουδαίων χριστιανούς «κατά πρόσωπον αὐτῷ ἀντέστην», ἱστορεῖ ὁ Παῦλος (Γα 2,11-14). «῾Ο Παῦλος ἐπιπλήττει καί ὁ Πέτρος ἀνέχεται καί συμμορφώνεται πρός τήν ὑπόδειξη», θαυμάζει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος. Αὐτό σημαίνει ἁγιότητα καί συναίσθηση τῆς ἱερῆς ἀποστολῆς!
    Τήν ἴδια ἅγια συναίσθηση βλέπουμε καί στίς ᾿Επιστολές τοῦ ἀποστόλου Πέτρου, ὅπου συστήνεται ὡς «δοῦλος καί ἀπόστολος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ» (Β´ Πε 1, 1). ᾿Απευθύνεται πρός τούς ὑφισταμένους του πρεσβυτέρους ὡς «ὁ συμπρεσβύτερος» (Α´ Πε 5,1). ᾿Αναγνωρίζει στό πλήρωμα τῆς ᾿Εκκλησίας, στούς ἁπλούς χριστιανούς, τήν «ἰσότιμον ἡμῖν λαχοῦσι πίστιν» (Β´ Πε 1,1) καί τούς παροτρύνει· «τήν ταπεινοφροσύνην ἐγκομβώσασθε» (Α´ Πε 5,5).
    Αὐτή τήν παρακαταθήκη τῆς ταπεινοφροσύνης κληροδοτεῖ σ᾿ ὅλη τήν ᾿Εκκλησία ὁ κορυφαῖος ἀπόστολος κι ὅποιος τήν ἐνστερνίζεται ἀναγνωρίζεται ὡς «μέγας» ἀπό τόν Κύριο· ῾Ο ποιμένας καί διδάσκαλος ἀναδεικνύεται ἄξιος διάδοχος καί συνεχιστής τῆς ἱστορίας τοῦ ἀποστόλου καί γνήσιος μαθητής τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. ῾Ο πιστός εὐλογεῖται καί ἁγιάζεται καί ἡ ᾿Εκκλησία θριαμβεύει.
              

Στέργιος Ν. Σάκκος

Ἀπολύτρωσις 56 (2001) 124-126

  Ξενίζει καί ὁπωσδήποτε προδιαθέτει ἀρνητικά τό ὄνομα Ἰούδας, διότι παραπέμπει στόν προδότη τοῦ Κυρίου. Γι' αὐτό καί δέν χρησιμοποιεῖται πλέον. Ὡστόσο, κατά τήν ἀποστολική ἐποχή ὑπῆρχαν πρόσωπα μέ τό ὄνομα αὐτό. Ἀνάμεσά τους ὁ ἀδελφόθεος ἀπόστολος Ἰούδας (19 Ἰουνίου), συγγραφέας τῆς ὁμώνυμης Καθολικῆς Ἐπιστολῆς. Ἄς τόν ἀκούσουμε, λοιπόν, μέσα ἀπό τά πλούσια καί ὑψηλά νοήματα πού περιέχονται στούς 25 στίχους τοῦ μοναδικοῦ κεφαλαίου τῆς Ἐπιστολῆς του· εἶναι τό προτελευταῖο στήν σειρά βιβλίο τῆς Καινῆς Διαθήκης.
  Γιά νά μήν ἀποτύχουμε στό μεγάλο καί θεμελιακό θέμα τῆς σωτηρίας, συνιστᾶ ὁ ἀπόστολος στούς χριστιανούς τῆς ἀποστολικῆς ἀλλά καί κάθε ἐποχῆς, νά ἀγωνιζόμαστε «τῇ ἅπαξ παραδοθείσῃ τοῖς ἁγίοις πίστει» (Ἰδ 3). Τήν διδαχή, τό δόγμα τοῦ Χριστιανισμοῦ, ὀνομάζει πίστη στόν συγκεκριμένο στίχο ὁ ἀδελφόεος. Τό τί πιστεύουμε οἱ χριστιανοί, ὅπως τονίζεται καί στά κείμενα τῶν ἄλλων ἀποστόλων, τό παρέδωσε ὁ Κύριος μέ κάθε λεπτομέρεια στούς ἀποστόλους καί αὐτοί σέ ὅλους τούς πιστούς. Ἤδη ὅμως στήν ἐποχή τοῦ Ἰούδα εἶχαν ἐμφανισθεῖ οἱ πρῶτες αἱρέσεις, πού ἐπιχειροῦσαν νά ἀλλοιώσουν τήν πίστη. Γι' αὐτό μέ ἔμφαση ὁ ἀδελφόθεος ὀνομάζει τήν πίστη ὄχι ἁπλῶς «παραδοθεῖσαν», ἀλλά «ἅπαξ παραδοθεῖσαν». Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ πίστη παραδόθηκε μιά γιά πάντα. Εἶναι μοναδική καί τέλεια. Κανείς δέν δικαιοῦται νά τήν μεταβάλει, νά τήν συμπληρώσει, νά τήν ἀλλάξει. Ὅπως ὁ ἥλιος, κι αὐτή δέν ἀντικαθίσταται οὔτε βελτιώνεται, μόνο ἀξιοποιεῖται.
  Τρεῖς ἐχθροί ἀπειλοῦν τήν πίστη: ἡ ἀπιστία, ἡ αἵρεση, ἡ ὀλιγοπιστία. Ἡ ἀπιστία ἀντιμάχεται ἀνοιχτά τήν πίστη. Μοιάζει μ' ἐκεῖνον πού θά ἐπιχειροῦσε νά βάλει στήν θέση τοῦ ἥλιου κάτι πιό σύγχρονο· μία... γεννήτρια ἠλεκτρισμοῦ. Ἡ αἵρεση θέλει ὕπουλα νά ὑποκαταστήσει τήν πίστη, νά τήν... βελτιώσει. Μιμεῖται τήν ἀφέλεια ἐκείνων πού ἰσχυρίζονται ὅτι βελτιώνουν τόν ἥλιο. Ἀνάμεσα στίς ἀναίσχυντες ἐπιθέσεις τῆς ἀπιστίας καί στά θρασύτατα ἐγχειρήματα τῆς αἱρέσεως στέκει ὁ σοβαρότερος γιά μᾶς ἐχθρός: ἡ ὀλιγοπιστία. Δέν ἀρνεῖται τήν πίστη οὔτε τήν ἀλλοιώνει, ἀλλά τήν παραθεωρεῖ. Μοιάζει μέ τόν ἄνθρωπο πού μαραζώνει στό σκοτεινό ὑπόγειο, σάν νά μήν ὑπάρχει ὁ ἥλιος.
  Ἡ ὀλιγοπιστία τῶν δηλωμένων χριστιανῶν ἀφήνει τήν πίστη ἀναξιοποίητη. Ἐνῶ σαλεύεται τό καράβι τῆς ζωῆς μας, ἀδιαφοροῦμε ἤ ἀμελοῦμε νά ἐπαναλάβουμε τήν κραυγή τοῦ Πέτρου «Κύριε, σῶσόν με!». Ἀγνοοῦμε ἤ ὑποτιμοῦμε τήν δύναμη τῆς πίστεως πού ἐκδηλώνεται μέσα στήν Ἐκκλησία. Πῶς, λοιπόν, νά μή... φυτοζωοῦμε πνευματικά;

Στέργιος Ν. Σάκκος

Ἀπολύτρωσις 64 (2009) 163

  Μέ ξέχωρη χαρά ἔφτασαν στήν Κωνσταντινούπολη ὁ Μανουήλ, ὁ Σαβέλ καί ὁ Ἰσμαήλ. Ἀνῆκαν στήν ἀνώτατη κοινωνική τάξη, διακρίνονταν γιά τήν ἐξαιρετική τους μόρφωση καί ἦταν πρεσβευτές, δηλαδή διπλωματικοί ὑπάλληλοι πού ἀποστέλλονταν σέ διάφορες χῶρες ὡς ἐκπρόσωποι τοῦ βασιλιᾶ τῆς Περσίας.
Μέ εὐγνωμοσύνη πρός τούς πρεσβευτές πού ἔστειλε ὁ Θεός στή δική τους ζωή νά τούς μιλήσουν γιά τή βασιλεία Του, γίνονταν κι αὐτοί πρεσβευτές δικοί Του ὅπου τούς ἔστελνε ἡ χώρα τους. Πρεσβευτές τῆς εἰρήνης σταλμένοι ἀπό τήν εἰδωλολατρική Ἀσία στό Βυζάντιο κρατοῦσαν στήν καρδιά τους τήν πίστη στόν Ἰησοῦ, στόν βασιλιά τῆς εἰρήνης.
 Προσδοκοῦσαν στήν πόλη τῆς χριστιανικῆς εὐλάβειας νά ἐντρυφήσουν στό λόγο τοῦ Θεοῦ καί νά βιώσουν ἐλεύθερα τή θεία λατρεία. Ἐκεῖ ὅμως ἀπρόσμενα τούς περίμενε ὁ πόλεμος, κι αὐτοί τούτη τή φορά δέν θά προτιμήσουν τήν εἰρήνη, διότι αὐτή ἡ εἰρήνη θά τούς χώριζε ἀπό τόν αἰώνιο βασιλιά της. Ἡ πόλη τοῦ Μ. Κωνσταντίνου, πού ἀκτινοβολοῦσε τό φῶς τοῦ εὐαγγελίου, φαινόταν νά πισωγυρίζει τώρα στό σκοτεινό παρελθόν τῆς εἰδωλολατρίας. Ἦταν ἡ ἐποχή πού κυβερνοῦσε ὁ Ἰουλιανός.
Καλεσμένοι τοῦ αὐτοκράτορα στή Χαλκηδόνα, μέ ἀπογοήτευση παρακολούθησαν τόν Ἰουλιανό νά προσφέρει θυσία στά εἴδωλα, σέ μιά φρικτή καί ὀργιαστική τελετή. Δέν ἔκρυψαν τή βαθειά τους θλίψη γιά τίς βδελυρές πράξεις. Μέ ἔκπληξη ἀντίκρυσαν ὅλοι τούς ἀλλοεθνεῖς ἀξιωματούχους νά διακηρύττουν τήν ἀλήθεια τοῦ Ναζωραίου. Κι ὅταν κλήθηκαν νά θυσιάσουν κι αὐτοί στά εἴδωλα, ἀρνήθηκαν μέ γενναιότητα. «Ἤρθαμε ἐδῶ ἀπεσταλμένοι τῆς πατρίδας μας γιά νά συνάψουμε εἰρήνη, καί χωρίς τόν ἀληθινό Θεό πῶς θά ὑπάρξει εἰρήνη;».
 Ὁ Ἰουλιανός αἰφνιδιάστηκε καί ταράχθηκε. Δέν τό περίμενε στ' ἀλήθεια μιά φωνή ἀπό τή μακρινή καί βάρβαρη Περσία νά εἶναι γι' αὐτόν κήρυγμα μετανοίας καί ἐπιστροφῆς στήν πίστη. Ἡ ἁγιότητα ὅμως εἶναι λουλούδι πού δέν ἀνθίζει μόνο σέ ἕναν τόπο αὐτῆς τῆς γῆς. Ἡ ἁγιότητα φυτρώνει ἀθόρηβα καί σιωπηρά σ' ἀνατολή καί δύση, σέ βορρά καί νότο. Ποιός τό περίμενε νά χρειαστεῖ νά ὁμολογήσουν τήν πίστη στόν Χριστό αὐτοί οἱ ἀλλοεθνεῖς, στόν τόπο ὅπου ἄνθιζε τό λουλούδι τῆς εὐλάβειας στόν ἀληθινό Θεό καί ὑψώνονταν περίλαμπροι ναοί στό ὄνομά Του; Ἡ ὁμολογία τους σθεναρή ἀντήχησε στούς δρόμους καί στό δικαστήριο, ὅπου τούς ὁδήγησαν μέ ἄγριο πεῖσμα ἐκεῖνοι πού ἤθελαν νά παύσει νά ἀκούγεται τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ.
 Οἱ τρεῖς πέρσες πρεσβευτές οὔτε γιά λόγους φιλοξενίας δέν ἔγιναν σεβαστοί ἀπό τούς ἀνθρώπους τοῦ παραβάτη αὐτοκράτορα. Βρῆκαν μαρτυρικό θάνατο στή γῆ πού τιμοῦσε τούς μάρτυρες καί προασπιζόταν τήν ἐλευθερία. Ἡ θυσία τῶν τριῶν πρεσβευτῶν ἴσως νά ἦταν ἕνα ἀκόμη χτύπημα στήν πόρτα τῆς ψυχῆς ὅσων ἀρνοῦνταν τό ζείδωρο μήνυμα τοῦ εὐαγγελίου καί μία ἐνίσχυση σέ ὅσους ἔμεναν ἀταλάντευτοι.
Στίς 17 Ἰουνίου τιμοῦμε στούς ναούς μας τούς τρεῖς πέρσες μάρτυρες, πού προσδοκοῦσαν νά βροῦν στόν ἑλληνικό πολιτισμό τίς ζωογόνες ἀχτίδες τῆς ἀλήθειας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀλλά βρῆκαν μαρτυρικό θάνατο. Ἦταν τό 362 μ.Χ. Σήμερα, αἰῶνες πολλούς μετά, ἀλλόδοξοι καί ἑτερόδοξοι λαοί καί καρδιές διψασμένες γιά τό ἀπόλυτο στρέφονται μέ προσδοκία στήν ἀλήθεια τῆς Ὀρθοδοξίας μας, πού τή φυλάγει μέ ἐνάργεια ὁ πολιτισμός μας. Ἄς μή τούς ἀπογοητεύσουμε!
 

Ἰχνηλάτης

Ἔξοδος, ἡ μόνη διέξοδος

Στή γλώσσα τοῦ Εὐαγγελίου ἡ λέξη «παράκληση» ἔχει πλάτος καί πλοῦτο πολύ μεγαλύτερα ἀπ᾿ ὅσο τῆς ἀποδίδει ἡ σύγχρονη γλώσσα. Σημαίνει ὄχι μόνο τήν αἴτηση ἤ δέηση, ἀλλά ἐπίσης τήν παρηγοριά, τήν ἐνθάρρυνση, τό στηριγμό, μ᾿ ἕνα λόγο τήν πνευματική καλλιέργεια. Δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι τό τρίτο πρόσωπο τῆς ἁγίας Τριάδος, τό ἅγιο Πνεῦμα, τό ὁποῖο κυρίως ἐπιτελεῖ τήν πνευματική καλλιέργεια τῶν πιστῶν, ὀνομάζεται Παράκλητος. Εἶναι, λοιπόν, ἰδιαίτερα ἐνδιαφέρον τό γεγονός ὅτι ἕνας ἀπό τούς πρώτους χριστιανούς, ἕνας ἀπόστολος, ὀνομάζεται «υἱός παρακλήσεως», -στά ἑβραϊκά Βαρνάβας. Τή μνήμη του τιμοῦμε στίς 11 ᾿Ιουνίου.
 ῎Αρχοντας στά πλούτη καί περισσότερο στήν ἀγάπη ὁ Βαρνάβας, πρῶτος ἀπ᾿ ὅλους, σκέφθηκε νά πουλήσει ἕνα κτῆμα του καί νά παραδώσει τά χρήματα στούς ἀποστόλους (Πρξ 4,37) γιά τίς ἀνάγκες τῶν φτωχῶν. ῎Εγινε ἔτσι ὁ πρωτοστάτης στήν ὀργάνωση τῆς κοινωνικῆς πρόνοιας, γιά τήν ὁποία πάντα ἐνδιαφέρεται ἡ ᾿Εκκλησία. ᾿Αλλά ὁ Βαρνάβας εἶναι ἐπίσης πρωτοστάτης καί στήν πνευματική ὀργάνωση τῆς ᾿Εκκλησίας. Σταλμένος ἀπό τούς ἀποστόλους ἦρθε στά μέρη τῆς ᾿Αντιοχείας, ὅπου μεγάλος ἀριθμός ἀνθρώπων «πιστεύσας ἐπέστρεψεν ἐπί τόν Κύριον» (Πρξ 11,21). ᾿Εκεῖ εἶδε τήν προκοπή τῶν χριστιανῶν καί χάρηκε. Μέ τά πλούσια χαρίσματά του «παρεκάλει πάντας τῇ προθέσει τῆς καρδίας προσμένειν τῷ Κυρίῳ» (στ. 23), στήριζε τούς χριστιανούς.
 ῾Ωστόσο δέν θεωρεῖ ὁ Βαρνάβας τόν ἑαυτό του ἰδεώδη. ᾿Αναγνωρίζει ὅτι τό ἔργο ἀπαιτεῖ ἀξιότερα χέρια. ῎Ετσι, μέ ἁπλότητα καί φυσικότητα «ἐξῆλθεν εἰς Ταρσόν ἀναζητῆσαι Σαῦλον» (στ. 25). ᾿Αναζητεῖ τόν ἀξιότερο. Καλεῖ τόν ἀπόστολο Παῦλο, γιά νά ἀναθέσει σ᾿ ἐκεῖνον τήν ἀρχηγία καί νά πάρει ὁ ἴδιος τή δεύτερη θέση.
 Σήμερα οἱ περισσότεροι, ἐγκλωβισμένοι στόν ἐγωισμό μας, ἀναλισκόμαστε συνήθως στά καθαρῶς προσωπικά μας ἐνδιαφέροντα καί συμφέροντα. ῾Η ἱκανοποίηση τῶν προσωπικῶν μας ἀναγκῶν καί ἐπιδιώξεων δέν μᾶς ἀφήνει χρόνο οὔτε διάθεση γιά τίς ἀνάγκες τῶν γύρω μας. Αὐτό βέβαια φτωχαίνει πρῶτα ἐμᾶς τούς ἴδιους. Μᾶς μεταβάλλει σέ ψυχρές καί στεῖρες μονάδες, ὥστε νά ἀσφυκτιοῦμε κλεισμένοι στά στεγανά τοῦ ἐγώ μας. Δημιουργεῖ ἀδιέξοδο σέ προσωπικό καί κοινωνικό ἐπίπεδο.
῾Η σεμνή καί ἄξια μορφή τοῦ Βαρνάβα προσκαλεῖ καί προκαλεῖ γιά τή μεγάλη ἔξοδο· Νά βγοῦμε ἀπό τό καβούκι μας! Νά νοιαστοῦμε γιά τίς ἀνάγκες τῶν ἄλλων. Νά ἀναγνωρίσουμε τίς ἱκανότητες καί τά χαρίσματά τους, χωρίς στενοκαρδία, χωρίς ἐγωισμό. ῾Η ταπείνωση καί ἡ ἀγάπη εἶναι τό πιό κατάλληλο θεμέλιο γιά μία ἐπανοικοδόμηση τῶν διαπροσωπικῶν μας σχέσεων. Νά μᾶς φωτίσει ὁ Παράκλητος νά τό τολμήσουμε. Τό κέρδος θά εἶναι μεγάλο, γιά μᾶς καί γιά τούς γύρω μας.

Στέργιος Ν. Σάκκος

Ἀπολύτρωσις 62 (2007) 163

 Ταξιδευτές μέσα στό χῶρο καί τό χρόνο μέ τήν κιβωτό τῆς ᾿Εκκλησίας, ἀγκαλιάζουμε τό ἐδῶ καί τό ἐκεῖ, τό τώρα καί τό πάντα μέ τή θεία Λειτουργία καί τή μνήμη τῶν ἁγίων μας. Σέ κάθε γωνιά τῆς μίας, ἁγίας καθολικῆς καί ἀποστολικῆς ᾿Εκκλησίας τιμοῦμε τά ἁγιασμένα παιδιά τοῦ Θεοῦ καί γίνεται κοινή πατρίδα μας τό ἅγιο δισκοπότηρο ὅπου ἑνωνόμαστε.
 Στίς 11 ᾿Ιουνίου μαζί μέ τούς ἁγίους Βαρνάβα καί Βαρθολομαῖο, τούς ἀποστόλους τοῦ 1ου αἰώνα, προβάλλουν μπροστά μας καί οἱ κινέζοι νεομάρτυρες. Τέτοια μέρα τό 1900 ἔδωσαν τή μαρτυρία τοῦ Χριστοῦ κρατώντας στά κίτρινα χέρια τους τή σκυτάλη τῆς ἱερῆς φρυκτωρίας τοῦ Πνεύματος στήν ἀχανή Κίνα. Στή στείρα ἀσιατική γῆ ὁ ζηλωτής ἱεραπόστολος ἀρχιμανδρίτης ᾿Ιννοκέντιος Φιγκουρόφσκυ ἔρριξε τό σπόρο τῆς ἀλήθειας. Μέσα στά δισεκατομμύρια τῶν βουδδιστῶν, κομφουκιανιστῶν καί ταοϊστῶν, μιά χούφτα ἄνθρωποι -ἑπτακόσιοι περίπου- ἀγκάλιασαν τήν ἁγία ᾿Ορθοδοξία μας.
 Στό Πεκίνο ὑψώθηκαν ναοί, ὀργανώθηκε βιβλιοθήκη, ἱδρύθηκε τυπογραφεῖο. ᾿Αθόρυβα καί ταπεινά σάν τό ὁλόδροσο ποτάμι, σάν τή μικρή ζύμη, σάν τοῦ σιναπιοῦ τόν κόκκο ἡ βασιλεία τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ ἁπλωνόταν. Σταθεροί οἱ κινέζοι ἀδελφοί μας σκόρπιζαν τό φῶς καί σέ ἄλλες ψυχές. Πῶς νά ἀντέξει ὅμως ὁ ἐχθρός τῆς ἀλήθειας καί τοῦ καλοῦ τήν προσφορά τῆς ζωῆς; Φοβερός διωγμός ξεσηκώνεται. Διωγμός πού θυμίζει τά πρῶτα χρόνια τοῦ Χριστιανισμοῦ καί χαρακτηρίζεται «διοκλητιάνειος». Οἱ διῶκτες ἦταν ἐπαναστάτες πυγμάχοι, οἱ γνωστοί Μπόξερς, οἱ ὁποῖοι ξέσπασαν μέ λύσσα ἐναντίον τῶν λίγων ὀρθοδόξων. Μέ προσχεδιασμένες κινήσεις πυρπόλησαν τούς ἱερούς ναούς, ἔκαψαν τήν πολύτιμη βιβλιοθήκη καί τό τυπογραφεῖο καί κατέστρεψαν ὅ,τι διέθετε τό ἱεραποστολικό ὀρθόδοξο κέντρο. Σέ ἐλάχιστο χρόνο ἔγιναν στάχτη ὅλα ἐκεῖνα πού μέ μόχθο στήθηκαν γιά τή δόξα τοῦ Θεοῦ.
 ῾Ο εὐλαβής ἱερέας Θεοφάνης Τσή βρέθηκε στό κέντρο τῆς μανίας τῶν ἐχθρῶν. Μαζί του ὁμολογητής καί ὁ ὀκτάχρονος γιός του ᾿Ιωάννης. Οἱ διῶκτες ἀκρωτηρίασαν τό μικρό παιδί καί, καθώς τό βασάνιζαν ἀλύπητα, τό προκαλοῦσαν φωνάζοντας·
 -᾿Αρνεῖσαι τό Χριστό;
 -῎Οχι, ποτέ! ὁμολογοῦσε μέ γενναιότητα.
 -Προσκυνᾶς τό Βούδδα;
 -῎Οχι, ποτέ! ἀπαντοῦσε τό ἀνυποχώρητο χριστιανόπουλο. Μέ γλυκό χαμόγελο πού ἀντανακλοῦσε τήν εἰρηνική του καρδιά ὁ παιδομάρτυρας ᾿Ιωάννης, στό κατώφλι τοῦ 20οῦ αἰώνα, πέταξε ἀπό τήν ῎Απω ᾿Ανατολή γιά τήν αἰωνιότητα. ᾿Εκεῖ ὁ Βαλεριανός, ὁ Κήρυκος, ὁ Μάμας καί ὅλα τά μικρά παιδιά πού μαρτύρησαν γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ θά τόν ὑποδέχθηκαν μέ εὐφροσύνη, γιά νά συντονίζουν ἀντάμα τόν αἶνο τῶν χειλέων τους μέ τόν ἀσίγαστο ὕμνο τῶν ἀγγέλων.
 ῾Ο κατηχητής Παῦλος Βάν ὑπέμεινε φρικτά βασανιστήρια. ῎Εκανε πράξη αὐτά πού δίδασκε στήν κατήχηση ἀφήνοντας λαμπρό παράδειγμα συνέπειας καί σταθερότητας. Καί μαζί τους κι ἄλλοι πολλοί· ἡ ῎Ιγια Βέν, ὁ Ματθαῖος Χάι-Κουάν, οἰκογένειες ὁλόκληρες -περίπου 220 πιστοί- μαρτύρησαν σέ κεῖνον τόν φοβερό διωγμό κι ἔγιναν ἡ ἀπαρχή πού πρόσφερε ὁ λαός τους στόν ζωντανό Θεό. ῏Ηταν τά πρῶτα εὐωδιαστά λουλούδια τῆς κίτρινης φυλῆς, πού μέ τό δικό τους χρῶμα πλούτισαν τήν ὡραιότητα τοῦ Παραδείσου.
 Οἱ ὀρθόδοξοι μάρτυρες τῆς μακρινῆς μας Κίνας διατρανώνουν τήν οἰκουμενικότητα τῆς ᾿Εκκλησίας μας, καί μ᾿ ἕναν μυστικό τρόπο συνδέουν τήν ἱστορία τους μέ τούς μάρτυρες ὅλης τῆς γῆς καί ὅλων τῶν ἐποχῶν. Μεγάλοι καί μικροί, ἐπίσημοι καί ἀνώνυμοι οἱ ἀδελφοί τῆς ἀσιατικῆς γῆς μᾶς συγκινοῦν, μᾶς ἀφυπνίζουν καί μᾶς ἐμπνέουν.

᾿Ιχνηλάτης

Ἀπολύτρωσις 62 (2007) 168-169