INTRODUCTION TO THE “LITURGY OF THE FAITHFUL”

  Bishop Augoustinos N. Kantiotes (1907-2010) wrote short sermons on the Divine Liturgy. These sermons are characterized by their simple style and language. They are not intended for theologians or specialists, but for common people. So many examples are used to make their message clear. Although they are simply written, they deal with profound theological issues.
  These sermons were published in Greek in two volumes. In the second volume (ἐπισκόπου Αὐγουστίνου Ν. Καντιώτου, μητροπ. Φλωρίνης, Εἰς τήν Θείαν Λειτουργίαν, Πρακτικαί Ὁμιλίαι, τόμ. Β΄, ἔκδ. Ε΄, «Σταυρός», Ἀθῆναι 2007) the author gives a more detailed discussion of the more important part of the Divine Liturgy, “The Liturgy of the Faithful”. We’ll translate, in a series of articles, some extracts from this book.
  The Divine Liturgy is one of God’s greatest gifts to man. While participating in it, the believer not only communicates with the Triune God, but is mystically united with the God-Man, our Lord. The Divine Liturgy is a beautiful service of petitions and supplications, which involves all of man’s material and spiritual needs. But above all is an offering. Man offers God the simple material gifts of bread and wine, and God in return offers man the same gifts changed into the Body and Blood of Christ. The moment when a believer receives the Body and Blood of our Lord and Savior, Jesus Christ, is holy, divine and of utmost sweetness. Unfortunately, this treasure is perceived by only a few and appreciated by even fewer. A true believer is grieved when he sees that only very few people attend regularly church services.
  Hopefully, after reading these sermons, Christians will attend the Divine Liturgy with more reverence and will participate more often and with faith in the Holy Communion so that they can chant at the end: “We have seen the pure Light, we have found the true Faith, worshipping the undivided Trinity, Who has saved us”.

Messages about “Hope” from the three Hierarchs:
Basil the Great, John Chrysostom and Gregory the Theologian

   The three holy Hierarchs have been rightly characterized as the preachers of hope. In their wonderful writings they often refer to this subject, which nowadays is so relevant and necessary for everyone. Modern people experience insecurity and despair. The three saints Hierarchs can support and comfort us through the only "Living hope" of the world, Lord Jesus Christ.

  1. Blessed is the one who rests his hope in God only and not to the hope that the world offers... (M. Βασιλείου, Εἰς Ἠσαΐαν 10· PG 30,549C-D) (Basil the Great, On Isaiah 10, PG 30,549C-D).

  2. God, the Holy One, promises to those who have their hope in Ηim, to give them a way out of sorrow. Therefore, despite the fact that we have reached the ultimate limit of evil, we do not abandon hope in God, but we try to discern the works of His helping hand (Μ. Βασιλείου, Ἐπιστολαί 242· ΕΠΕ 2,26) (Basil the Great, Letters 242· EΠΕ 2,26).

  3. Hope inspires courage for the future, even in times when what is seen leads to despair (Ἰω. Χρυσοστόμου, Εἰς Ψαλμούς 142· ΕΠΕ 7,380) (John Chrysostom, On the Psalms 142, EΠΕ 7,380).

  4. We may suffer a lot but we have a powerful hope. We face dangers and intrigues, but we have the Οne who saves us. He is not a human being but God Himself (Ἰω. Χρυσοστόμου, Εἰς Α΄ Τιμόθεον 1,2· ΕΠΕ 23,124) (John Chrysostom, On the First Letter to Timothy 1,2· ΕΠΕ 23,124).

  5. In my life, I rely more on You, Jesus Christ, for encouragement than on my own efforts (Γρηγορίου Θεολόγου, Ποιήματα ΟΣΤ΄, ΕΠΕ 10,396) (Gregory the Theologian, Poems 76, ΕΠΕ 10,396).

Copyright © 2021 by Orthodox Christian Association «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΛΠΙΣ» ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ. All rights reserved.

Translation from the book:

Στεργίου Ν. Σάκκου, ΚΥΡΙΑΚΗ ἡ ἀναστάσιμη ἡμέρα, 

ἐκδ. «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΛΠΙΣ» 

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ, ἔκδ. 4η, Θεσ/νίκη 2020, σσ. 5-14

(Stergios N. Sakkos [Read CV], 

SUNDAY: The Day of Resurrection, pp. 5-14)

Introduction
By John Chrysostomos, PG 51,265. “About Charity”

   Death was abolished on Sunday. The curse was erased. The sin was cleared. The gates of hades were torn apart. Devil was chained up. The ever-lasting war stopped and God reconciled with all people. Men came back to their previous or rather to a much more noble condition. The sun saw that wonderful and strange sight: men becoming immortal. So, if people have a feast and a formal celebration of their birthday –in honour of this exceptional event – it is even more important for us to honour Sunday. It is the day which can be certainly considered as the birthday of all human nature. Indeed, we were lost and found; we were dead and regained life; we were enemies and came to reconciliation. Therefore it is appropriate to honour Sunday only in a spiritual way: not with festivities, dancing, drinking and getting drunk but by helping generously our poor brothers.

Part 1
Sunday: its history

   Sunday: this word sounds so sweet in our ears and heart! It can touch even the most corrupt. It brings to our mind the most beautiful and tender moments of our life. It is wrapped in a festive glow and embellished with the happy meetings with the dearest ones. Most of all, it is wreathed in valuable, divine gifts; it is itself a divine gift to humans.
   When mentioning Sunday we refer to Lord Himself, to the Church, the Gospels, God’s plan for man’s salvation. We trace its history and theology in the Holy Scripture since the beginning of God’s history.
   When the six days of creation were over, God “rested on the seventh day from all his work which he had done” (Ge 2,2). That is, He stopped the work of creation on the seventh day. But He did not stop working, because as Jesus Christ His Son, attests “My father is working still, and I am working” (Jn 5,17). He continued and goes on working, ruling and preserving the world. This ruling and preservation of the world is an act not inferior than that of the creation. His repose and rest means this ceaseless divine providence.
   He built a beautiful house for us to enjoy: the universe. He created us with His love and then He rested. He stepped back and since then He is pleased and happy to take care of us and endow the world with His presence in various ways.
   On the seventh day which He blessed and considered as sacred, He started communicating with His creatures. He made a distinction between that one and the rest of the days. He established it as the day of His worship and ordered His chosen people “Remember the Sabbath day, to keep it holy. Six days you shall labour and do all your work; but the seventh day is a Sabbath to the Lord your God; in it you shall not do any work” (Ex 20, 8-10). As the seventh day denotes for God His constant care and providence for us, in the same way the day of Sabbath implies for His people the exclusive service and worship of God. Lord created everything for man, but He created man for himself. So, He asks man to dedicate a day of rest from his daily duties in order to study God’s will and offer his love to others to be able to meet God. “Be still, and know that I am God” (Ps 45(46),10) the psalmist suggests. This is the first aim of people’s resting and celebrating Sunday: undisturbed communication with God.
   Unfortunately, soon after the creation of the world and the blessing of Sabbath, the transgression of the first men caused a breach to the relationship between humans and their Creator. Although the Law tried to keep open the road which leads from earth to heaven, the seed of sin which (circulated in) ran through human race, always raised an obstacle between the Creator and His creature. However, the bond between man and God was maintained. The covenant was preserved until the salvation was established that is, the new order our Lord Jesus Christ brought on earth. With His work and sacrifice a new cosmogony took place, a new world was created, the spiritual one: His Church. As after the first creation of the world, God rested and that signifies His loving care of the world, so Christ’s Resurrection, which sealed the second creation of the Church, determines a new relationship of familiarity between God and people.
   On “The first day of the week” (Lk 24,1), Christ resurrected and our human nature was resurrected with Him. God blessed that day and turned it into a new Sabbath, which replaced the old one. This keeps all the old attributes while gaining new graces. Nobody has seen God creating or resting, so the old Sabbath was established through orders. The new one was founded on the fact of Christ’s resurrection and it is testified by history. The old Sabbath demanded sacrifices and offerings to God. The new one offers Lord’s sacrifice and He nurtures us with it. In Christ’s new creation we have a new day now. It is as if heaven opened and a fragrant flower appeared, as if a precious jewel was given to our hands, as if we were offered the most expensive gift by Lord. In order to consider(estimate) it as something special and not like everything else on earth, like an ordinary day, He wrote His name on it: Sunday (in Greek Kiriaki means the day of Kirios =Lord). Lord marked His day as we do, when we write our name on our own things to identify them, and then He donated it to us.

To be continued

Copyright © 2021 by Orthodox Christian Association «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΛΠΙΣ» ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ. Used by permission. All rights reserved.

Translation from the article:

Στεργίου Ν. Σάκκου, Τά πέντε ἐρωτήματα.

(Stergios N. Sakkos, University Professor [Read CV])

Christmas is coming and lots of Christians desire to have a deep experience of this great mystery, God’s Incarnation. People usually think of Jesus’ birth as an old, romantic story. Consequently, they do not benefit from it in order to make spiritual progress. There are some questions through which we can discover the only truth in the Holy Bible. These will help us to be fully informed about the Incarnation.

The first question is: Who was born?

• The Person who all the nations waited for. “The people that walked in darkness have seen a great light: they that dwell in the land of the shadow of death upon them hath the light shined” (Is 9:2).
• When man lost paradise and was sent to exile, he was given a promise about a Savior. He kept that promise in his mind. Since then, all people had been searching for Him in thousands of ways up to that night, when they recognized Him in the newborn child.
• All the prophets of Israel testify with their prophecies that the boy who was born is the Messiah, Emmanuel. God himself came among men. David’s Psalms and Isaiah’s visions are fulfilled in this person who the Holy Spirit declared to be the greatest Prophet, King and High Priest.
• In addition to these, the angel who informed Joseph about the supernatural birth, gave the answer to our question: Jesus is the Messiah and “he will save his people from their sins” (Mt 1:21).
• Wise Men’s leading star declared that the Sun of Justice was born and all mankind would be reconciled with God.
• Much later, John the Baptist said pointing to Him: “He is God’s Lamb and will carry all men’s sins” (Jn 1:29).
• During Jesus’ baptism God’s voice was heard: “He is my beloved Son” (Mt 3:17).
• The fourth Gospel starts with these words: “In the beginning was the Word ... and the Word became flesh and dwelt among us ... the only begotten of the Father ...”
  
• Jesus Himself gave the answer that irritated his enemies and astonished the crowds. “I am the Light, the Truth and the Life” (Jn 9:5, 14:6) “...without me you can do nothing” (Jn 15:6).
  

The second question refers to the time of Jesus’ birth: When was he born?

• ·The Gospels give us exact and specific information about it. This birth took place “In the days of Herod, King of Judea...” (Lk 1:1) and when “Caesar Augustus” (Lk 2:1) was the emperor. But this is a limited human aspect of the time of the birth.
• Apostle Paul gives a theological answer. Jesus was born “when the time had fully come” (Gal 4:4). When it was the suitable time for the world to accept his Savior. It was the time when the sin gave its most corrupt fruit: a dying humanity. There was no time left for any delay. Just then God’s Grace offered the most fragrant flower: the humble, virgin, young girl.

The third question has to do with a very touching and sensitive issue concerning the divine birth. Where was he born?

• Jesus chose a well-known town, Bethlehem of Judea, where King David was also born. However, as Jn 1:11 says: “He came unto his own, and his own received him not”. He met hatred and rejection. There was no house or any decent place for the Messiah. A filthy stable, where animals lived, was His first house. He was put in a manger and on the straw they had for the animals.
• Bethlehem’s stable is the best picture to depict the spiritual condition of humanity at that age. The whole world had turned into a huge stable where people gave in their passions. That was the world where Jesus Christ was born.

The fourth question is: How was He born?

• ·The Holy Bible gives the answer that He was born from the Holy Spirit that dwelt in virgin Maria. “The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will overshadow you” (Lk 1:35).
• The angel said to Joseph: “... that which is conceived in her is of the Holy Spirit” (Mt 1:20). 
• No man was involved in that birth. It is a supernatural mystery which transcends human logic.
• He did not descent from heaven in a spectacular way.
• God’s Incarnation followed the natural way as in any woman, that is, the baby remained in his mother’s womb for nine months. He came to life as an infant and passing through all the stages of human life, he grew up into an adult.
• We read in Lk 2:1 “In those days a decree went out from Caesar Augustus that all the world should be enrolled”. The emperor ordered this census, because he wanted to learn the number of people under his rule. Jesus was born the night before the census. Messiah who came to give freedom to the world, was enrolled as a new slave. He chose to be one of the slaves of the Roman Emperor and as a result, He had to pay taxes to live and that was very humiliating for Him.

The fifth question is: Why was He born? What is the purpose of this divine plan? In the Apostolic preaching there is always an emphasis on this purpose.

• “The reason the Son of God appeared was to destroy the works of the devil” ( 1 Jn 3:8).
• He was born to redeem us from our sins and therefore destroy death “The last enemy to be destroyed is death. For God has put all things in subjection under his feet” (1 Cor 15:26-27).
• He was born to bring back those that had gone astray. “I have found my sheep which was lost”, “For the Son of man came to seek and to save the lost” (Lk 15:6, 19:10).
• He was born to
• He was born so we can be his children again and call God our “father”. “But to all who received him, who believed in his name, he gave power to become children of God” (Jn 1:12).
• He was born to unite humanity “There is neither Jew nor Greek, there is neither slave nor free, there is neither male or female for you are all one in Christ Jesus” (Gal 3:28).
• He was born to give His own happiness and peace “my peace I give to you” Jn (14:27).

However, Jesus’ birth is not a past event. It is a personal fact for everyone. It is an event that is personally connected to each person.We need to look at these five questions, which we have already answered, in close relation to our own life.

• Who was born? My Redeemer.
  
• When was He born? When I welcomed him inside me.
  
• Where was He born?In my heart.
• How was He born? Through His Word and the Sacraments of the Orthodox Church.
• Why was He born? To help me find the way to eternity and live in paradise from now on. If the meaning and the message of Christmas is this for me, then:
• I will surely hear a host of angels singing within me “Glory in the highest”, because God, the Emmanuel, will visit my soul.
• My heart will be overwhelmed by a divine happiness.

Copyright © 2021 by Orthodox Christian Association «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΛΠΙΣ» ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ. Used by permission. All rights reserved.

   Την ώρα που χαράσσονται με δακρυσμένους οφθαλμούς οι γραμμές αυτές διαβάζεται η νεκρώσιμη ακολουθία του και κατεβαίνει το λείψανό του στον τάφο, που από χρόνια είχε ετοι-μάσει στο μοναστήρι του (Αγίου Νεκταρίου στο Παλιογράτσανο Κοζάνης), δίπλα στον τάφο του πατέρα του, π. Γεωργίου Μύρου. Η ψυχή μου είναι κατώδυνη, που, εξ αιτίας των σκληρών περιοριστικών μέτρων του Κορωνοϊού, δεν μπόρεσα να αποχαιρετήσω εκ του σύνεγγυς έναν εξαίρετο, καθόλα αξιοσέβαστο κληρικό, με τον οποίο συνδέομαι αδιάκοπα και αδιατάρακτα με αδελφική φιλία πενήντα έξι ολόκληρα χρόνια.
  Θα μπορούσα να τοποθετήσω ως τίτλο του άρθρου τη φράση μιας κόρης μου, μόλις πληροφορήθηκε την αναχώρηση του π. Αυγουστίνου: «Ορφανέψαμε». Έτσι εξέλαβαν την κοίμησή του πολλοί πνευματικοί άνθρωποι της χώρας μας. Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι νεαρή μοναχή, που μαθήτευσε κοντά του, κλείστηκε στο κελί της και διάβασε όλο το ψαλτήριο και όλη τη νεκρώσιμη ακολουθία για ανάπαυση της ψυχής του! Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς ότι ο Δρ Μπούσιας Χαράλαμπος, μέγας υμνογράφος της Αλεξανδρινής Εκκλησίας, τον αποκαλεί «Άγγελο, που φτερούγησε στον ουρανό»! Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς τους στίχους του Κοζανίτη Καθηγητή της Ιατρικής, Γιάννη Κουντουρά:
      «…με χαρά σιγοκλαίμε
      και γλυκά πρωτολέμε:
      - Αυγουστίνε νεαρέ,
      ο Θεός να ευλογήσει
      το πετραχήλι του λόγου σου».
  Ένας άλλος ιεροκήρυκας από την Αθήνα, ο π. Δανιήλ Αεράκης, έγραψε: «Κλείδωσε το ωραίο του μοναστήρι στο Παλαιογράτσανο Βελβεντού και αναχώρησε για το Νοσοκομείο. Για τον αγνό πρεσβύτερο, ο πόνος του Νοσοκομείου έγινε ὁ προθάλαμος της χαράς του Παραδείσου».
  Είναι όντως πνευματική ορφάνια η αναχώρηση ενός καταξιωμένου πνευματικού πατέρα, του οποίου η παρουσία, η κατηχητική, κηρυκτική και ποιμαντική διακονία και η όλη κοινωνική δράση αποτελούσε εγγύηση πατρικής μέριμνας εντός της Εκκλησίας. Η Ι. Μητρόπολη Σερβίων και Κοζάνης στερείται της πατρικής μέριμνας ενός εξαίρετου κληρικού της, πράγμα που αναγνωρίζει ο σεβασμιότατος κ. Παύλος.
   Ο π. Αυγουστίνος υπήρξε γόνος ευσεβών γονέων, του ιερέως Γεωργίου Μύρου και της πρεσβυτέρας Σταυρούλας, των οποίων το σπίτι ήταν πάντοτε ανοιχτό για φιλοξενία κάθε ξένου που θα επισκεπτόταν το ορεινό χωριό τους, το Παλαιογράτσανο. Υπήρξε έξυπνος και επιμελής μαθητής, πρώτος στην τάξη του. Στις γυμνασιακές του σπουδές διέμενε στο οικοτροφείο των Σαράντα Μαρτύρων και υπήρξε είτε παραστάτης είτε σημαιοφόρος. Πάντα πρώτος. Ποτέ δεύτερος.
   Ταλαντούχος και ευφυής πρωταγωνίστησε σε θεατρικά έργα, τα οποία άφησαν άριστες εντυπώσεις. Είχε ο Παναγιώτης (αυτό ήταν το λαϊκό του όνομα) πολύ καθαρή άρθρωση και τέλειο χρωματισμό της φωνής του. Παρέσυρε τον θεατή και όταν έπρεπε να συγκινηθεί και όταν έπρεπε να γελάσει. Πολλοί καθηγητές του τον παρότρυναν να σπουδάσει θέατρο, στο οποίο ήταν βέβαιο ότι τον περίμενε λαμπρή σταδιοδρομία. Ο Παναγιώτης όμως είχε επιλέξει τη Θεολογία, με την οποία ήθελε να διακονήσει την ελληνική νεολαία. Πέρασε πρώτος στη Θεολογική Αθηνών και την αποπεράτωσε με άριστα.
   Θυμάμαι ότι στα φοιτητικά μας χρόνια συνεργαζόμασταν με τον Παναγιώτη στη διανομή των δηλώσεων του μακαριστού Μητροπολίτη Φλωρίνης Αυγουστίνου στις εφημερίδες. Την περίοδο της δικτατορίας εκδήλωναν οι συντάκτες των εφημερίδων ζωηρό ενδιαφέρον για δηλώσεις του Φλωρίνης λόγω της κριτικής που ασκούσε ο Μητροπολίτης στην τότε εκκλησιαστική ηγεσία, αλλά και λόγω της απουσίας αντιπολιτευόμενου λόγου.
   Ο Παναγιώτης σπούδασε όχι μόνο θεολογία, αλλά και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μετέβη κατόπιν στην Αγγλία για μεταπτυχιακές σπουδές, τις οποίες περάτωσε με master και διδακτορικό. Απ’ όπου κι αν πέρασε άφησε άριστες εντυπώσεις και έδωσε την ορθόδοξη μαρτυρία του σε προτεστάντες και καθολικούς συμφοιτητές και καθηγητές.
   Με την επιστροφή του στην Ελλάδα δόθηκε κυριολεκτικά στην κατήχηση και στο κήρυγμα. Οι κατηχήσεις και τα κηρύγματά του με τον μειλίχιο και τεκμηριωμένο λόγο, αλλά και με εμφανή τον άρτιο σχεδιασμό τους προσείλκυαν το ενδιαφέρον πολλών. Ήταν περιζήτητος ομιλητής. Χειροτονήθηκε διάκονος από τον Μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Διονύσιο και πρεσβύτερος από τον Ελασσόνος κ. Βασίλειο. Απ’ όπου κι αν πέρασε ο κόσμος τον αγάπησε και τον ακολούθησε. Ήταν αγαπητός απ’ όλους, επειδή διέθετε μια ανυπόκριτη αγάπη, την οποία αναγνώριζε εύκολα κανείς στα λόγια του και στη συμπεριφορά του.
   Μεγάλη αδυναμία του ήταν το χωριό του, το Παλαιογράτσανο. Ήταν το αγνό χωριατόπουλο, που δεν εύρισκε ανάπαυση στις πολύβουες πόλεις παρά στο ήσυχο χωριό του. Εκεί προτίμησε να χτίσει και το ησυχαστήριό του, του Αγίου Νεκταρίου. Ιδιαίτερα προσείλκυαν κόσμο οι εξομολογήσεις του, στις οποίες λάμβανε μέρος πλήθος κόσμου, πολλά νεαρά άτομα αναμένοντας υπομονετικά τη σειρά τους μέχρι και τις μεταμεσονύκτιες ώρες. Πολύ γρήγορα διαδόθηκε η φήμη της διακριτικότητάς του στην εξομολόγηση και οργανώνονταν εκδρομές με λεωφορεία από διάφορα μέρη της Ελλάδος με αποκλειστικό στόχο την εξο-μολόγηση πιστών. Το ορεινό και απομονωμένο χωριό του έγινε έτσι ευρύτατα γνωστό. Το επισκέπτονταν ακόμη και αλλοδαποί (Άγγλοι, Σουηδοί), που έδειχναν ενδιαφέρον να γνωρίσουν την Ορθοδοξία και διανυκτέρευαν στους περιποιημένους χώρους του μοναστηριού ή και στον πύργο που έχτισε τελευταία.
   Στους καλοκαιρινούς μήνες μία Κυριακή τον μήνα οργάνωνε συγκέντρωση οικογενειών και ανέπτυσσε ειδικά θέματα που αφορούσαν στην χριστιανική οικογένεια. Ο γράφων είπε κάποτε σε κάτοικο του χωριού, που έζησε χρόνια στη Γερμανία: «οφείλετε πολλά οι Παλιογρατσανιώτες στον π. Αυγουστίνο, που ζωντάνεψε το χωριό με τις δραστηριότητές του». Εκείνος όχι μόνο το παραδέχτηκε, αλλά πρόσθεσε: «Μια φορά χρησιμοποίησα ταξί στην Κοζάνη και μόλις έμαθε ο οδηγός ότι είμαι από το Παλιογράτσανο δεν μου πήρε αγώγι για χατίρι του π. Αυγουστίνου, τον οποίο εκτιμούσε πολύ».
   Εκεί όμως που φάνηκε ιδιαίτερα ευρηματικός ήταν η πρωτοποριακή στελέχωση του μοναστηριού. Πόθος τόσο δικός του όσο και του πατέρα του ήταν η επάνδρωση της μονής με μοναχούς. Δυστυχώς δεν αξιώθηκαν να τη δουν. Τι έκανε ο καλός ποιμένας; Παρότρυνε τους συνεργάτες του, τα πνευματικά του παιδιά, έγγαμους οικογενειάρχες, να προσφέρει ο καθένας διακονία στις διάφορες εργασίες του μοναστηριού για δύο ημέρες κάθε μήνα. Έτσι και το μοναστήρι είχε κάθε μέρα δύο αναγκαίους διακονητές, που συμμετείχαν σε όλες τις ακολουθίες της μονής, αλλά και οι συνεργάτες του είχαν την ευκαιρία να ζήσουν για δύο ημέρες τον μήνα τη μοναστηριακή ζωή ως ένα είδος κοσμοκαλόγηρων. Προκειμένου μάλιστα να γνωρίσουν και οι νεότεροι τον ορθόδοξο μοναχισμό καθιέρωσε τριήμερα μαθητών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης με διαμονή και διατροφή στους χώρους της Μονής.
   Ευφυής και ταλαντούχος ο π. Αυγουστίνος ασχολήθηκε παρά το φορτωμένο ποιμαντικό έργο και με τη συγγραφή βιβλίων επιστημονικού (θεολογικού) και ποιμαντικού χαρακτήρα. Πιο γνωστό και διαδεδομένο είναι η «Αντίσταση της Αγάπης», που περιγράφει τη δράση του ιεροκήρυκα π. Αυγουστίνου Καντιώτη στην Κοζάνη την περίοδο της κατοχής. Γνώρισε τρεις εκδόσεις και διαβάζεται πολύ ευχάριστα ως ένα είδος συναξαρίου. Σε πολλές δεκάδες ανέρχονται επίσης τα άρθρα του πάνω σε επίκαιρα εκκλησιαστικά και κοινωνικά θέματα. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Μητροπολίτης Κοζάνης κ. Παύλος αυτόν όρισε ως εκπρόσωπο της Μητροπόλεώς του σε θέματα αιρέσεων και αντιαιρετικού αγώνα. Οι εβδομαδιαίες εκπομπές του στο West-Chanel με τίτλο «Ορθόδοξη Μαρτυρία» συγκέντρωναν μεγάλο ενδιαφέρον και ικανό πλήθος τηλεθεατών.
   Δυστυχώς το ακριβό αυτό διαμάντι της περιοχής μας, τις αντοχές του οποίου θαύμαζε κανείς, όταν διέσχιζε αποστάσεις ολόκληρες με τα πόδια ή όταν σκαρφάλωνε στα βουνά για να μαζέψει τσάϊ ή ρίγανη για το μοναστήρι του, δεν βρίσκεται πλέον ανάμεσά μας. Το χάσαμε. Και το χάσαμε μ’ έναν μαρτυρικό για τον ίδιο τρόπο. Παρέμεινε έναν ολόκληρο μήνα διασωληνωμένος στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, χωρίς τη δυνατότητα να τον επισκεφθεί κανείς. Αυτόν που δεν παρέλειπε να επισκέπτεται, να παρηγορεί, να ενισχύει και να κοινωνεί ασθενείς. Η κηδεία του λόγω των σκληρών μέτρων του κορωνοϊού έγινε σε ερημικές συνθήκες. Ευτυχώς τον τίμησαν με την παρουσία και συμμετοχή τους ο Μητροπολίτης κ. Παύλος, ο Πρωτοσύγκελλος π. Χριστοφόρος, ο αρχιερατικός επίτροπος Βελβενδού π. Κωνσταντίνος και ο διάκονος της Μητροπόλεως. Σε κανένα από τα εκατοντάδες πνευματικά του παιδιά δεν επιτράπηκε η συμμετοχή. Λίγο πριν τον διασωληνώσουν είχε παρακαλέσει: «Ας περάσω μόνο εγώ όλη αυτή τη δοκιμασία του κορωνοϊού, αλλά κανένα από τα πνευματικά μου παιδιά». Έτσι τον εισάκουσε ο Θεός και πέρασε μόνος τη δοκιμασία και αναχώρησε μόνος για τον ουρανό. Όχι όμως εντελώς μόνος. Τέσσερις ώρες μετά τη δική του αναχώρηση τον ακολούθησε ο πνευματικός του πατέρας, ο ιερομόναχος π. Πανάρετος της μονής Γρηγορίου Αγ. Όρους. Άλλο ένα διαμάντι κληρικού. Και αυτό από τη δική μας περιοχή, από το Βόϊο. Προηγήθηκε ο πνευματικός υιός για να υποδεχθεί στον ουρανό τον πνευματικό του πατέρα. Μία ευλαβής ψυχή είπε: «Και οι δύο αυτοί -να μου το θυμάστε- θα ανακηρυχθούν μία ημέρα άγιοι». Αιωνία τους η μνήμη!

Δρ Τσακαλίδης Γεώργιος

   Αν μας ρωτήσει κάποιος αν έχουμε δεί Αγγέλους, μπορούμε να απαντήσουμε σε σιγουριά: «Μας αξίωσε ο Θεός να τους δούμε στο πρόσωπο του π. Αυγουστίνου, που σήμερα φτερούγισε για τους ουρανούς, για να συμμετέχει στην ουράνια αγγελική συμφωνία των δοξολογούντων τον Ύψιστο.
   Ηθέλησε ο Κύριος να μας στερήσει την επί γης παρουσία του Αγγέλου Του, για να τον κατατάξει στην ουράνια, του Αρχιμανδρίτου π. Αυγουστίνου Μύρου, του αγαθού ιεροκήρυκος, του σεβασμίου λευΐτου, του ισάγγελου ασκητή, του πνευματικού φάρου του Παλαιογράτσανου, ψηλά στα Πιέρια, όπου αυτός είχε κτίσει σε πάτρια χώματα την ασκητική του παλαίστρα.
  Ηθέλησε ο Κύριος να πάρει στα σκηνώματα της δόξης Του τον αγωνιστή με το αδούλωτο φρόνημα, τον ορθοφρονούντα και υπερμαχούντα της αληθείας, τον ιεροπρεπέστατο, πνευματοκίνητο, ταπεινό ιερωμένο, τον επιδιώκοντα πνευματικές αξίες και όχι αξιώματα, τον πνευματικό, του οποίου η αύρα του προσώπου ανέψυχε πολλές ψυχές από τον καύσωνα της ημέρας.
   Ηθέλησε ο Κύριος να καταστήσει ουρανοπολίτη τον π. Αυγουστίνο, το γνήσιο τέκνο του μεγάλου ιεροκήρυκος του εικοστού αιώνος, του μοναδικού Επισκόπου Φλωρίνης, π. Αυγουστίνου Καντιώτη, του οποίου επαξίως έφερε το όνομα.
   Ηθέλησε ο Κύριος να συντάξει στην χορωδία των Αγγέλων που έψαλλαν κατά την Γέννησή Του το «Δόξα εν Υψίστοις Θεώ και επί γης ειρηνη, εν ανθρώποις ευδοκία» τον π. Αυγουστίνο, που σε όλη του την ζωή, από τα παιδικά του χρόνια στην Κοζάνη, τα νεανικά του στην Φλώρινα, τα φοιτητικά του στην Αθήνα, τα κηρυκτικά του σε όλη την Δυτική Μακεδονία και τα ησυχαστικά του στο Παλαιογράστσανο, Τον δόξασε με έργα και λόγια, αφού είχε βρεί «την πράξιν εις θεωρίας επίβασιν.
   Ηθέλησε ο Κύριος να έχει συνδαιτυμόνα Του στο μεγάλο δείπνο της αιωνιότητος τον π. Αυγοστίνο, τον διακονητή όλων των ψυχών που τον πλησίαζαν, τον χαρούμενο, προσηνή, ευπροσήγορο, εύχρηστο εις διακονίαν, τηρητή απόλυτο των λόγων Του: «Ουκ ήλθον διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι» (Ματθ. 20,28).
   Σεβαστέ μας, π. Αυγουστίνε, είσαι πλέον γραμμένος στις δέλτους του ουρανού, στα δίπτυχα της μακαρίας ζωής. Στερούμεθα της παρουσίας σου, του μεστού και εποικοδομητικού λόγου σου, του παιδικού σου αγνού χαμόγελου, της διακονικής σου αγάπης.
   Η παρουσία σου, όμως, στα τάγματα των Αγγέλων μας χαροποιεί, μας γεμίζει αισιοδοξία και δύναμη και πεποίθηση ότι, «ως οικείο εν Ιερουσαλήμ» (Ησ. λα΄ 9), θα σε έχουμε πρεσβευτή, όταν ο Κύριος ζητήσει και από εμάς να ξεπληρώσουμε το κοινό χρέος.
   Δοξάζουμε τον Κύριο που μας αξίωσε να σε γνωρίσουμε, ισάγγελε επί γης και νυν φωτόμορφε Άγγελε του ουρανού.

Καθηγητής Δρ. Χαράλαμπος Μπούσιας
Μέγας Υμνογράφος της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας

   Ἡ Ἐκκλησία μας στερεῖται ἕναν φλογερό, πρᾶο, πατριώτη, ἀληθινό ἐργάτη τοῦ ἀμπελῶνος τοῦ Κυρίου, τόν σεβαστό μας ἐπίσκοπο Καστορίας Σεραφείμ. Τά ἔργα του στήν μητρόπολή του μιλοῦν γιά τήν προσωπικότητά του. Ἐμείς τόν γνωρίσαμε μέσα ἀπό τίς ἐθνικές δραστηριότητες τῆς Ἀδελφότητός μας, τότε πού μετά τήν παρουσίαση τοῦ θεατρικοῦ ἔργου «Ὁ Παῦλος Μελᾶς», πού παρουσίασαν οἱ νέοι μας, κλείνοντας τή γιορτή ἔκλαψε γιά τήν ἐπερχόμενη κλοπή τοῦ ὀνόματος τῆς Μακεδονίας μας. Ἀλλά καί διά τῆς Σχολῆς Γονέων τῆς Μητροπόλεως στήν ὁποία ἡ Ἀδελφότητά μας ἔστελνε συχνά ὁμιλητές.
   Ὁ Κύριος θέλησε νά τόν πάρει μαζί του στό οὐράνιο θυσιαστήριο, ἀφοῦ δοκιμάστηκε καί αὐτός μέ τόν πόνο καί τήν ἀρρώστια τοῦ θανατηφόρου ἰοῦ.
   Οἱ πρεσβεῖες του πρός τόν Κύριο θά στηρίζουν τήν συνέχιση τοῦ ἔργου του στήν ἀκριτική μας Μητρόπολη Καστορίας καί θά δέεται ἡ ἀναπλήρωσή του νά εἶναι ἀντάξια τῆς ἱστορίας τῆς Μητροπόλεως.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΖΗΤΟΥΜΕ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ 

ΑΝΟΙΞΤΕ ΤΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΜΕ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ!

Με αυτό το σύνθημα 277 Ορθόδοξα Χριστιανικά Σωματεία & Πολιτιστικοί Φορείς – μαζί με τα Παραρτήματά τους – σε όλη την Ελλάδα προβαίνουν σε γενική διαμαρτυρία για την απόφαση του πρωθυπουργού να κρατήσει ουσιαστικά κλειστές τις Εκκλησίες τις ημέρες των Εορτών, ανακοινώνοντας συμμετοχή μόνο 9 πιστών τα Χριστούγεννα και τα Θεοφάνια.

Συγκεκριμένα με ανοιχτή επιστολή τους προς τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, την οποία κοινοποιούν στον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και σε όλους τους Σεβασμιωτάτους Ιεράρχες της ελλαδικής επικράτειας, διατυπώνουν έντονα το αίτημα χιλιάδων πιστών να ανοίξουν οι ιεροί Ναοί σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, σύμφωνα δηλαδή με τα μέτρα που τηρούνται και σε άλλους χώρους που είναι ήδη ανοιχτοί.

Τα Σωματεία διαμαρτύρονται για τον περιορισμό του συνταγματικώς κατοχυρωμένου δικαιώματος στην ελεύθερη έκφραση και λατρεία και εκφράζουν την αγανάκτηση του ελληνικού λαού.

Αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι με τη στάση αυτή της Κυβέρνησης «δημιουργήθηκε η πεποίθηση σε όλους μας ότι η Ελληνική Πολιτεία μάς αντιμετώπισε με εμπαιγμό και περιφρόνηση: Περιφρόνηση πρωτίστως προς τους Ποιμένες μας, προς τον Αρχιεπίσκοπο, τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο και την εν γένει Ιεραρχία και, φυσικά, προς όλο τον πιστό λαό».

Τονίζουν ότι η απόφαση αυτή του πρωθυπουργού «παρέβλεψε κάθε έννοια ισονομίας και ισοπολιτείας καταστρατηγώντας τη βασική και θεμελιώδη για το δημοκρατικό μας πολίτευμα αρχή της αναλογικότητας» και την χαρακτηρίζουν «άδικη, μεροληπτική και χωρίς καμία λογική βάση». 

Στη συνέχεια τα Σωματεία επισημαίνουν ότι αναγκάζονται πλέον «να σκεφθούν διαφορετικά» υπονοώντας έτσι εμμέσως ότι θα προβούν και σέ άλλες βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες ενέργειες.

Ζητούν άμεσα προσωπική παρέμβαση του Πρωθυπουργού για ελεύθερη λειτουργία των Ναών, σύμφωνα με τα μέτρα που τηρούνται και σε άλλους χώρους. 

Ακολουθεί ολόκληρη η επιστολή:

ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Προς τον Εξοχώτατο 

Πρωθυπουργό της Ελλάδας

κ. Κυριάκο Μητσοτάκη

Κοινοποίηση: 

1. Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών κ.κ. Ιερώνυμο, Πρόεδρο, και τους Σεβασμιωτάτους Αρχιερείς, μέλη της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος

2. Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Κρήτης κ.κ. Ειρηναίο και τους Σεβασμιωτάτους Αρχιερείς της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Κρήτης

3. Προς τους Σεβασμιωτάτους Αρχιερείς των Μητροπόλεων Δωδεκανήσου

Κύριε Πρωθυπουργέ,

Η απόφασή σας να κρατήσετε ουσιαστικά κλειστές τις Εκκλησίες τις ημέρες των Εορτών, ανακοινώνοντας συμμετοχή μόνο 9 πιστών τα Χριστούγεννα και τα Θεοφάνια, και να περιορίσετε έτσι το συνταγματικώς κατοχυρωμένο δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση και λατρεία, προκάλεσε στο σύνολο του Ορθόδοξου Ελληνικού λαού συναισθήματα βαθιάς θλίψης και αγανάκτησης. Δημιουργήθηκε η πεποίθηση σε όλους μας ότι η Ελληνική Πολιτεία μάς αντιμετώπισε με εμπαιγμό και περιφρόνηση: Περιφρόνηση πρωτίστως προς τους Ποιμένες μας, προς τον Αρχιεπίσκοπο, τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο και την εν γένει Ιεραρχία και, φυσικά, προς όλο τον πιστό λαό.

Η απόφασή σας αυτή παρέβλεψε κάθε έννοια ισονομίας και ισοπολιτείας καταστρατηγώντας τη βασική και θεμελιώδη για το δημοκρατικό μας πολίτευμα αρχή της αναλογικότητας. Δεδομένου, μάλιστα, ότι σ' όλη τη διάρκεια της πανδημίας και των «lockdowns», οι πιστοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί επέδειξαν αξιομνημόνευτη πειθαρχία και αυτοπειθαρχία στην τήρηση των αναγκαίων μέτρων, αισθανόμαστε ότι η σχετική ανακοίνωση λειτουργεί αδικαιολόγητα τιμωρητικά εις βάρος μας. 

Το διακύβευμα της δημόσιας υγείας δεν δικαιολογεί την απόφασή σας, αφού την ίδια ώρα προωθείτε εμπορικές δραστηριότητες και επιτρέπετε ταξίδια με πλήθος επιβατών. 

Όλους αυτούς τους μήνες των περιορισμών στη Θεία Λατρεία, ακούστηκαν πολλά περί διωγμού. Δεν θέλαμε να τα πιστέψουμε. Θέλαμε να δεχθούμε, ότι όλα αυτά φανέρωναν φροντίδα για το κοινό αγαθό της υγείας μας. Η τελευταία όμως άδικη, μεροληπτική και χωρίς καμία λογική βάση απόφαση της Πολιτείας μάς αναγκάζει να σκεφθούμε διαφορετικά. 

Παρ' όλα αυτά, παραμένει ζωντανή η ελπίδα μας να υπάρξει τις επόμενες ημέρες, με δική σας παρέμβαση, σχετική τροποποίηση των απαγορεύσεων που ανακοινώθηκαν και να επέλθει τουλάχιστον μια εξίσωση των μέτρων για ελεύθερη λειτουργία των Ιερών Ναών, σύμφωνα με τα μέτρα που τηρούνται και σε άλλους χώρους που κρίθηκε αναγκαίο να ανοίξουν για την εξυπηρέτηση των πολιτών. Αυτό το γεγονός οπωσδήποτε θα ανακουφίσει τις ψυχές των βαθύτατα απογοητευμένων Ελλήνων.

 Περιμένουμε την άμεση και καθοριστική παρέμβασή σας, προκειμένου εν τέλει να μας επιτραπεί, τηρουμένων των υγειονομικών μέτρων, να εορτάσουμε τα κοσμοσωτήρια γεγονότα των επικείμενων μεγάλων Εορτών στους Ιερούς Ναούς μας.

Καλά Χριστούγεννα με υγεία και φωτισμό στο έργο σας.

Με τον προσήκοντα σεβασμό

Τα παρακάτω Ορθόδοξα Χριστιανικά Σωματεία και πολιτιστικοί φορείς

Αδελφότης Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής Θεσσαλονίκης

Αδελφότης Ορθοδόξου Ιεραποστολής «Ο ΑΓΙΟΣ ΡΑΦΑΗΛ»

Αντιφωνητής Κομοτηνή

Ελληνορθόδοξος Σύνδεσμος «Οι Παναγιόφιλοι» 

Ενωμένη Ρωμηοσύνη (Ε.ΡΩ. – με 55 παραρτήματα)

Ένωση Επιστημόνων Γυναικών

Εστία Πατερικών Μελετών

Ηθικοθρησκευτικός Σύλλογος Λαμίας «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΛΟΥΚΑΣ» 

Ιεραποστολικός Σύνδεσμος «ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ»

Κεντρικός Σύλλογος Πολυτέκνων Ν. Έβρου «ΧΡΙΣΤΟΣ ΣΩΤΗΡ»

Ορθόδοξο Μακεδονικό Παρατηρητήριο

Ορθόδοξος Αδελφότης «Η ΑΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ» Αθήνα

Ορθόδοξος Ιεραποστολικός Σύλλογος Ιωαννίνων «ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»

Ορθόδοξος Ιεραποστολικός Σύλλογος «ΠΟΡΕΙΑ ΑΓΑΠΗΣ»

Ορθόδοξος Ιεραποστολικός Σύνδεσμος «ΚΥΡΙΑΚΗ» Κατερίνης

Ορθόδοξος Χριστιανική  Αδελφότης «Η ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ» Γρεβενών

Ορθόδοξος Χριστιανική  Αδελφότης «Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ» Θεσσαλονίκη

Ορθόδοξος Χριστιανική  Αδελφότης «ΟΣΙΑ ΞΕΝΗ»

Ορθόδοξος Χριστιανική Αδελφότης  «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΛΠΙΣ»

Ορθόδοξος Χριστιανική Αδελφότης «ΑΓΑΠΗ ΧΡΙΣΤΟΥ»

Ορθόδοξος Χριστιανική Αδελφότης «ΑΓΙΑ ΦΟΙΒΗ»

Ορθόδοξος Χριστιανική Αδελφότης «ΑΠΟΛΥΤΡΩΣΙΣ»

Παγκόσμια Ακαδημία της Ρωμιοσύνης: Ιερός Σύνδεσμος (Π.Α.Τ.Ρ.Ι.Σ.)

Πανελλήνια Ένωση Γονέων «Η Χριστιανική Αγωγή» (Γ.Ε.Χ.Α. – με 57 τμήματα ανά την Ελλάδα)

Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (Π.Ε.Θ.)

Πανελλήνια Ένωση Φίλων των Πολυτέκνων (Π.Ε.ΦΙ.Π.)

Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Μακεδόνων (με 90 ΣΩΜΑΤΕΙΑ)

Πανελλήνιος Ορθόδοξος Ένωση (Π.Ο.Ε.)

Πανελλήνιος Σύλλογος Εξωτερικής Ιεραποστολής «ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ», Αγρίνιο

Πανελλήνιος Σύνδεσμος Βορειοηπειρωτικού Αγώνα (ΠΑ.ΣΥ.Β.Α.)

ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος για την Ελληνορθόδοξη Παράδοση)

Πρωτοβουλία Γονέων Βορείου Ελλάδος

Πρωτοβουλία Πολιτών για την πνευματική Ελευθερία

Σύλλογος «Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ»

Σύλλογος «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»

Σύλλογος «ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ» Νομού Ηρακλείου 

Σύλλογος Διαφύλαξης και Ανάδειξης Αγιομετεωρίτικης Κληρονομιάς «ΜΕΤΕΩΡΩΝ ΛΙΘΟΠΟΛΙΣ»

Σύλλογος Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΑΡΝΑΒΑΣ»

Σύλλογος Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Δράσεως «Ο ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ» (με 21 παραρτήματα)

Σύλλογος Πολύτεκνων Νόμου Θεσσαλονίκης «ΑΓΙΟΙ ΠΑΝΤΕΣ»

Σύλλογος Πολυτέκνων Λαρίσης και Περιχώρων

Σύλλογος Πολυτέκνων Ροδόπης

Σύλλογος Φίλων Αγίου Όρους «ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ», Αγρίνιο

Σύλλογος Φίλων Αγίου Όρους Λαμίας

Σύλλογος Φίλων Βυζαντινής Μουσικής (Κομοτηνή)

Σύλλογος Φίλων Ι.Μ. Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου «ΑΓ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ»

Συντονιστική Φοιτητική Ένωση Βορειοηπειρωτικού Αγώνα (Σ.Φ.Ε.Β.Α.)

Φιλανθρωπικό Σωματείο (Λάρισας) «ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ»

Φιλανθρωπικό Σωματείο Μέριμνα Πτωχών

Χριστιανική Ένωση Αγρινίου (Χ.Ε.Α.)

Χριστιανική Ένωση Γονέων Θεσσαλονίκης

Χριστιανική Ένωση Γονέων Ορεστιάδος

Χριστιανική Ένωση  "Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ" Ηρακλείου Κρήτης

Χριστιανική Εστία Λάρισας «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»

Χριστιανική Εστία Πατρών

Χριστιανική Φοιτητική Δράση (Χ.Φ.Δ.)

Χριστιανική Φοιτητική Ένωση (Χ.Φ.Ε.)

Χριστιανικός Φιλανθρωπικός Σύλλογος Πτολεμαΐδας «Ο ΚΑΛΟΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΗΣ»