Ζοῦμε σέ κατ’ ἐξοχήν ἀντιηρωική ἐποχή. Ὡς ἄνθρωποι πού βιώνουμε ἔκδηλη τήν παρακμή, ἀπόρροια τῆς πνευμα τικῆς κρίσης πού μᾶς ταλανίζει, αἰσθανόμαστε ἔντονη τήν ἀποστροφή πρός κάθε τί πού μᾶς ἐλέγχει γιά τήν κατάντια μας. Οἱ πρῶτοι, πού ἐπιχειρεῖται νά καλυφθοῦν μέ πέπλο λήθης, εἶναι οἱ ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας. Ἀκολουθοῦν οἱ ἥρωες τῆς πατρίδας, ὅπως ὁ θεωρητικά ἀκόμη τιμώμενος Παῦλος Μελάς.
 Γράφηκε ὅτι οἱ λαοί δέν ἔχουν ἀνάγκη ἀπό ἥρωες. Αὐτό εἶναι σωστό, πότε ὅμως; Ὅταν ἔχουν λάβει τήν ἀπόφαση νά αὐτοκτονήσουν! Μήπως ἐμεῖς τή λάβαμε; Βέβαια ἀκόμη καί τότε προβάλλονται ἥρωες. Πρόκειται γιά ἀντιήρωες στόν θαυμασμό τῶν ὁποίων οἱ δημαγωγοί τῆς κάθε ἐποχῆς παρακινοῦν τά ἄβουλα πλήθη, τά πρόβατα τά μή ἔχοντα ποιμένα!
 Ἀντιήρωες εἶναι οἱ πολιτικοί, οἱ πεινῶντες καί διψῶντες ὄχι τή δικαιοσύνη, ἀλλά τήν ἐξουσία, γιά τήν ὁποία προδίδουν ἀκόμη καί τήν πατρίδα τους καί τόν λαό της. Καθημερινά ἐκδηλώνουν τήν ἀκραία περιφρόνησή τους πρός τήν παράδοση τοῦ λαοῦ καί τούς ἥρωες πού αὐτός γέννησε. Αἰσθάνονται πλέον ἔκδηλη τήν ἀπέχθειά τους γιά κάθε τί πού θυμίζει πατρίδα. Ἔπεισαν τόν λαό μας νά μήν ἁπλώνει τή σημαία μας στόν ἐξώστη κατά τίς ἐθνικές ἐπετείους. Ἔτσι αὐτήν τήν κρατοῦν ἀκόμη οἱ φίλαθλοι τῶν ἐθνικῶν ὁμάδων μας καί οἱ ὀπαδοί τοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ! Θαυμάσια ἐπιτυχία: Γιά τούς «προοδευτικούς» συνειρμικά ἡ γαλανόλευκη, τό σύμβολο τῆς ἐλευθερίας, τῆς βγαλμένης ἀπ’ τά κόκκαλα τῶν Ἑλλήνων τά ἱερά, συνδέεται ἄρρηκτα μέ τήν ἀνελευθερία!
 Ἀντιήρωες εἶναι τά πάσης φύσεως ἀπό ἠθικῆς ἀπόψεως μηδενικά, τά ὁποῖα ἔχουν τήν αἴσθηση ὅτι προικίστηκαν μέ κάποιο τάλαντο ὑποκριτικό, φωνητικό ἤ ἄλλο! Ἀντιηρωισμός τους ὁ ἀνταγωνισμός σέ χυδαιότητα καί ἐξευτελισμό τῶν ἰδανικῶν. Πρόσφατα σέ σχο λική ἐκδρομή μαθητῶν Λυκείου συνοδεύουσα αὐτούς καθηγήτρια εἶχε τό θάρρος, διότι περί θάρρους πλέον πρόκειται, νά φέρει μαζί της δίσκο μέ πατριωτικά τραγούδια. Ἀνάμεσα σ’ αὐτά καί τό «Θά πάρω μίαν ἀνηφοριά» τοῦ ἐθνομάρτυρα Εὐαγόρα Παλικαρίδη. Ἐρωτήθηκαν οἱ μαθητές ποιός εἶχε γράψει τούς στίχους καί εἶχε συνθέσει τή μουσική. Ἀγνοοῦσαν ὅλοι ὄχι μόνον αὐτά ἀλλά καί τόν ἴδιο τόν συνομήλικό τους σχεδόν Εὐαγόρα! Γνώριζαν ὅμως τόν καλλιτέχνη πού τό τραγουδοῦσε! Αὐτή εἶναι ἡ μεγάλη ἐπιτυχία τῶν ἀποδομητῶν τοῦ ἔθνους μας: Ἔχουν στρέψει τήν προσοχή τῶν παιδιῶν καί τῶν ἐφήβων πρός λατρεία ἰνδαλμάτων, τά ὁποία εἰδωλοποιοῦνται ἀπό τό σύστημα καί στή συνέχεια καλοῦνται τά ἄγουρα νειάτα νά προσφέρουν σ’ αὐτά θυσίες. Πλήρης ἡ ἀναλογία πρός τόν ξεπεσμό τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τή λατρεία τοῦ Θεοῦ στήν ἄλλη τῶν ξοάνων!
 Ἀντιήρωες ἐσχάτης ὑποστάθμης εἶναι οἱ γελοῖοι πρωταγωνιστές στίς περιπέτειες κινουμένων σχεδίων, τή σαβούρα τῶν ὁποίων καταβρόχθισαν μία δύο γενιές, καί οἱ ἄλλοι τῶν ἠλεκτρονικῶν παιχνιδιῶν, μέ τούς ὁποίους ταυτίζονται μανικῶς οἱ μικροί καί ἄκρως ἐθισμένοι «παῖκτες», οἱ ὁποῖοι βιώνουν τήν εἰκονική πραγματικότητα. Καί ὅλη αὐτή ἡ ἀθλιότητα οὐδένα κοινοβουλευτικό ἄνδρα φαίνεται νά ἀνησυχεῖ!   Ἡ δημοκρατία κοιμᾶται μέ τήν ἀκραία βεβαιότητα τοῦ ἀκαταβλήτου της.
Ξεχασμένος πλέον ἥρωας ὑπῆρξε ὁ Παῦλος Μελάς, παιδί πολύτεκνης οἰκογένειας (6 παιδιά) τοῦ ἐμπόρου Μιχαήλ ἀπό τήν κακοτράχαλη Ἤπειρο τῶν εὐεργετῶν. Τό ἡρωικό του φρόνημα ὁ Παῦλος τό ἔδειξε ἀπό μικρή ἡλικία. Ὑπερασπιστής τῶν ἀδυνάτων στό σχολεῖο, φροντιστής τῶν ἀπόρων τῆς γειτονιᾶς του, συνοδός στούς χορούς τῶν ἀσχημοκόριτσων ὁ πανέμορφος! Καί ἀπό ἐθνικό φρόνημα! Νά πῶς μεταφέρει λόγια τοῦ Παύλου ἡ γυναίκα του ἡ Ναταλία Δραγούμη, κόρη τοῦ Στεφάνου καί ἀδελφή του Ἴωνα:
 «Περίεργο, πάντα εἶναι λιακάδα στίς   25 Μαρτίου… Ὁ κόσμος στό δρόμο πηγαίνει πρός μία διεύθυνση. Σάλπιγγες σέ διάφορα μέρη τῆς πόλεως. Μαύρ’ εἶν’ ἡ νύχτα στά βουνά. Φῶς παντοῦ γαλανόξανθο. Στό Πανεπιστήμιο ἀπ’ ἔξω ὁ Ρήγας, ὁ Πατριάρχης Γρηγόριος δαφνοστεφανωμένοι… Χτυπᾶτε πολέμαρχοι. Δέν ξέρεις γιατί, ἀπό χαρά καί ἀπό ὑπερηφάνεια σοῦ ἔρχεται νά κλάψης. Καί ὅταν περνᾶ ἡ σημαία τῆς φρουρᾶς, γελιέσαι καί κάνεις, ἀντί νά χαιρετίσης, τόν σταυρό σου, ὅπως στήν ἐκκλησία».
 Σέ ἐπιστολή πρός τούς γονεῖς του μετά τήν ὁρκωμοσία (1891) ἐξομολογεῖται: «Δέν δύνασθε νά φαταστεῖτε ὁποίαν βαθείαν ἐντύπωσιν μοῦ ἐνεποίησεν ἡ τελετή αὕτη. Δέν ἦτο ἐπιβλητική οὔτε μᾶς ἐξήγησαν προηγουμένως ποίαν βαρύτητα καί σπουδαιότητα ἔχουν οἱ λόγοι, τούς ὁποίους ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί τῆς Σημαίας προφέρομεν. Ἀλλά σᾶς διαβεβαιῶ ὅτι ὠρκίσθην ἔχων πλήρη συναίσθησιν τῶν ὑπό τοῦ ὅρκου ἐπιβαλλο μένων καθηκόντων, σταθεράν δέ ἀπόφασιν νά τά ἐκτελέσω».
Καί τά ἐξετέλεσε στό ἀκέραιο. Πρωταγωνίστησε στή συγκρότηση ἀνταρτικῶν σωμάτων, ὡς βοηθός τοῦ πατέρα του (1896) καί ἔλαβε μέρος στόν πόλεμο τῆς ντροπῆς τῶν ἑλληνικῶν ὅπλων (1897). Στήν οἰκογένεια τοῦ Παύλου ἡ ἀναστάτωση στοίχισε τήν ἀπώλεια τῆς οἰκίας τους! Ἄλλοι ἀσφαλῶς κέρδισαν. Ἡ κριτική τοῦ κατά τῆς σαπίλας τῆς ἄρχουσας τάξης σκληρή. Γι’ αὐτό καί ὑπέστη τήν τιμωρία: Στάσιμος (ἀνθυπίλαρχος) ὥς τήν ἡμέρα τοῦ θανάτου τοῦ (1904). Δέν τόν στενοχωροῦσε αὐτό. Ἡ μικρότητα τῶν ἄλλων, πού ἤθελαν νά εἶναι ἀρεστοί στούς κρατοῦντες σέ βάρος τοῦ ἐθνικοῦ συμφέροντος, τόν πλήγωνε κατάκαρδα.
 Ὁ Παῦλος, ἄν καί ἔλαβε γυναίκα, μέ τήν ὁποία συμφωνοῦσε βαθύτατα, καί εἶχαν ἀποκτήσει δύο παιδιά, ζοῦσε μέ τό ὄνειρο τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Μακεδονίας, πατρίδας τῶν προγόνων τῆς Ναταλίας. Τρεῖς εἰσόδους ἔκανε στήν ὑπόδουλη ἑλληνική γῆ, τίς δύο κάνοντας χρήση τῆς κανονικῆς του ἄδειας! Κατά τήν τρίτη παρέδωσε τό πνεῦμα του ὑπέρ τῆς ἐλευθερίας της. Κλείνουμε μέ ἀ πόσπασμα ἐπιστολῆς του πρός τή Ναταλία, πού ἔγραψε μέ τήν εἴσοδό του στό ὀθωμανικό ἔδαφος: «Νάτα μου. Χθές, ὅταν τελείωσα τό γράμμα μου, ἐπῆγα εἰς τήν ἐκκλησία (σ.σ. τῆς μονῆς Μερίτσας Καλαμπάκας). Ἀκούσαμεν τόν ἑσπερινόν πρῶτα καί κατόπιν μᾶς μετέλαβεν ὁ γέρων χωρικός ἱερεύς τῆς μονῆς. Οὐδέποτε μέ τόσην κατάνυξιν μετέλαβα. Ὁ νοῦς μου διαρκῶς ἐστρέφετο πρός Ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος χάριν ἡμῶν καί τῆς θείας Θρησκείας Του ὑπέστη τό μαρτύριον. Τό μέγεθος τῆς θυσίας Του, τό μέγεθος τῆς ἀποστολῆς Του μ’ ἔκαμναν νά αἰσθάνω μαι πόσον μικροί καί πόσον μακράν Αὐτοῦ εὑρισκόμεθα, ἀλλά καί συγχρόνως μέ ἐνεθάρρυναν. Πάντοτε Τόν ἐλάτρευα διά τήν θρησκείαν Του καί τόν ἐθαύμαζα διά τήν θυσίαν Του. Ἐλπίζω νά  μᾶς βοηθήση. Αἰσθάνομαι τώρα ἰσχυρός, γενναῖος καί καλύτερος, ἕτοιμος δέ νά κάμω τά πάντα».
Ἐννοοοῦμε τί εἴδους εἶναι ἡ κρίση πού βιώνουμε;

Ἀπόστολος Παπαδημητρίου