Μέσα στά φλογερά κηρύγματα τοῦ ἁγ. Χρυσοστόμου συναντοῦμε σέ πολλά σημεῖα λόγια στοργῆς καί ἀγάπης γιά τή νεότητα. Διότι ὁ Χρυσόστομος ἦταν στοργικός πατέρας μέ ἐνδιαφέρον ὄχι μόνο γιά τούς μεγάλους ἀλλά καί γιά τούς νέους. Τόν παρακολουθοῦμε νά γράφει μέ πόνο ψυχῆς γράμματα ἀγάπης σέ παραστρατημένους νέους.
  ῾Ο ἅγιος πατέρας δέν ἀρέσκεται στό νά καλοπιάνει τούς ἐφήβους. Τούς ἀγαπᾶ καί νοιάζεται γι’ αὐτούς, ἀλλά ξέρει καλά ὅτι «ἡ νεότης πελάγει προσέοικε μαινομένῳ, κυμάτων ἀγρίων καί πνευμάτων γέμοντι πονηρῶν». Βλέπει τή νεότητα σάν φωτιά, σάν ἀδάμαστο ἵππο πού χρειάζεται χαλιναγώγηση. Βλέπει πολλούς κινδύνους πού ἀπειλοῦν τούς ἐφήβους· ἀτίθασοι, ἀσταθεῖς, θερμόαιμοι, ἐπιπόλαιοι, ἀνυπόμονοι, ρέπουν μέ μεγάλη εὐκολία στήν ἀνηθικότητα καί δέν δέχονται συμβουλές.
  ῎Ετσι, ἀπευθυνόμενος στούς νέους τούς συμβουλεύει, ἄν θέλουν νά γίνουν ξεχωριστοί ἀνάμεσα στούς συνομηλίκους τους ἀλλά καί στούς μεγαλυτέρους τους, νά συνηθίσουν νά εἶναι ἐγκρατεῖς στό φαγητό, νά ἀποφεύγουν τήν πολυτέλεια, νά κάνουν οἰκονομία, νά εἶναι φιλόστοργοι καί νά μάθουν νά ὑποτάσσονται.
  ῾Ο Σολομών, ὁ Δαβίδ, ὁ Πάγκαλος ᾿Ιωσήφ, ὁ Δανιήλ, οἱ τρεῖς Παῖδες, ὁ Τιμόθεος εἶναι νέοι-πρότυπα γιά τούς νέους, καί ὁ ἅγιος Χρυσόστομος πλέκει τό ἐγκώμιό τους καί τούς βάζει ἐμπρός σέ κάθε νέο γιά νά τόν ἐμπνέουν καί νά τοῦ δίνουν θάρρος. Διότι ὁ ἀγωνιζόμενος νέος παίρνει θάρρος καί ἐνισχύεται στόν ἀγώνα του, ὅταν βλέπει τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ ἐφαρμοσμένες ἀπό συνομηλίκους του.
  ῞Ομως μεγάλη εἶναι καί ἡ ευθύνη αὐτῶν πού διαπαιδαγωγοῦν τούς νέους. Καί ὅσο μεγάλη εἶναι ἡ εὐθύνη, τόσο δύσκολη ὑπόθεση καί μεγάλη τέχνη εἶναι ἡ ἀγωγή τους. «Ταύτης τῆς τέχνης οὔκ ἐστιν ἄλλη μείζων». ῾Υπάρχει ἄραγε τίποτα ὑψηλότερο ἀπό τό «ρυθμίσαι ψυχήν καί διαπλάσαι νέου διάνοιαν»; Διότι, πράγματι, ἀπό κάθε ζωγράφο καί κάθε ἀγαλματοποιό πρέπει νά εἶναι προσεκτικότερος ἐκεῖνος πού ἀσκεῖ αὐτή τήν τέχνη.
  Πρώτη καί βασικότερη ἀρχή στήν ἀγωγή τῶν νέων εἶναι τό παράδειγμα τῶν μεγάλων. Πῶς θά μπορέσεις νά σωφρονίσεις τόν νέο πού εἶναι ἄσεμνος καί ἀκόλαστος, ὅταν σύ ὁ ἴδιος μέ τά ἄσπρα σου μαλλιά παρασύρεσαι ἀπό ἄσεμνα καί ἀηδῆ θεάματα;
  ᾿Από τήν ἄλλη, μήν ἀπελπιστεῖς καί πεῖς ὅτι ὁ νέος δέν μπορεῖ νά φτάσει τήν ἀρετή. ῾Η νεότητα δέν ἀποτελεῖ καθόλου ἐμπόδιο γι’ αὐτή. Δίδαξε στό παιδί σου τήν εὐσέβεια. Διότι εἶναι μεγάλο κακό ἡ νεότητα ὅταν δέν ἔχει γιά χαλινάρι τόν εὐσεβῆ στοχασμό.
  Κυρίως χρειάζεται ἐπιμονή στίς καθημερινές λεπτομέρειες, στά μικρά, διότι ἡ μεγαλύτερη ἁγιοσύνη βρίσκεται στήν ἐκτέλεση τῶν μικρῶν καθηκόντων κάθε στιγμῆς. ῎Ετσι οἱ νέοι μας θά γίνουν δόκιμοι καί σπουδαῖοι καί στά μεγάλα πράγματα.
  Τέλος, ὁ ἅγιος Χρυσόστομος ξεσπᾶ σ’ ἕναν ὕμνο γιά τή νεότητα πού χαρίζει ὁ Χριστός. Αὐτή ἡ νεότητα, πού ἀνακαινίζεται σάν τοῦ ἀετοῦ ἀπό τή θεία χάρη, δέν γνωρίζει γηρατειά, δέν προσβάλλεται ἀπό ἀρρώστια, δέν κυριεύεται ἀπό λύπη, δέν ἀμαυρώνεται ἀπό χρόνο, δέν ὑποχωρεῖ σέ τίποτε, δέ νικιέται ἀπό κανέναν, παρά μόνο ἀπό τήν ἁμαρτία. «Τό γάρ βαρύ ταύτης γῆρας ἡ ἁμαρτία». Τότε ὁ ἄνθρωπος γερνᾶ, ὅταν ἀφήνει τήν ἁμαρτία νά τόν κυριεύσει.
 
    

Φ.Μ.
     ᾿Εκπαιδευτικός