Τά ὅρια πρέπει νά μπαίνουν ὅσο πιό νωρίς στή ζωή τοῦ παιδιοῦ καί μποροῦν ν’ ἀλλάζουν ἤ νά ἀναπροσαρμόζονται, καθώς τό παιδί μεγαλώνει. Οἱ κανόνες (ὅρια) πρέπει νά μπαίνουν μετά ἀπό συζήτηση καί συμμετοχή τοῦ παιδιοῦ στήν ὅλη διαδικασία, γιατί ἔτσι γνωρίζει ὅτι ρωτήθηκε καί θά δείξει μεγαλύτερη ὑπευθυνότητα στήν τήρησή τους. Ἐξηγῆστε στό παιδί ὅτι ὅταν παραβαίνει κάποιον κανόνα θά ἀντιμετωπίζει καί τίς συνέπειες. Εἶναι σημαντικό νά χρησιμοποιήσετε τή λέξη συνέπεια, γιατί ἔτσι τό παιδί ἀντιλαμβάνεται τή σχέση αἰτίας - ἀποτελέσματος, καί ὄχι τή λέξη «τιμωρία», ἡ ὁποία κάνει τό παιδί νά αἰσθάνεται ὅτι τοῦ ἐπιβάλλεται ποινή αὐταρχικά.
  Προτιμᾶτε οἱ κανόνες σας νά μήν εἶναι ἰδιαίτερα αὐστηροί, ὥστε νά ἔχετε περισσότερες πιθανότητες νά γίνουν σεβαστοί. Ἄν π.χ. πεῖτε στό παιδί ν’ ἀκούει μουσική σέ χαμηλή ἔνταση, ἴσως δέν τό τηρήσει. Ἀποφασίστε ἐξαρχῆς ποιό ὅριο εἶναι ἀνεκτό γιά σᾶς, ὥστε νά μήν ἐνοχλεῖστε οὔτε ἐσεῖς οὔτε οἱ γείτονες, καί συζητῆστε το μαζί του.
  `Ὅταν παραβιάζονται οἱ κανόνες πρέπει νά ἐφαρμόσετε ὁπωσδήποτε τίς συνέπειες πού ἔχουν συμφωνηθεῖ, ἀλλά μήν ἐπιβάλλετε ποτέ κανόνες καί συνέπειες πού μπορεῖ νά προκαλέσουν ἀπόγνωση στό παιδί σας. Ὅταν ὁ ἔφηβος νιώθει ὅτι ἀσφυκτιᾶ, μπορεῖ ν’ ἀντιδράσει ἀπρόβλεπτα.
  Ἀφῆστε κάποιους τομεῖς χωρίς ὅρια, ὥστε τό παιδί νά αἰσθάνεται ἐλεύθερο σέ κάποιες δραστηριότητες π.χ. μουσική, ἀθλητισμός, χαμηλοί βαθμοί σέ κάποιο δευτερεῦον μάθημα κτλ.
 `Ὑπάρχουν ὅμως καί τομεῖς ζωτικῆς σημασίας καί ὅρια μή συζητήσιμα. Συζητῆστε μαζί του καί ἐξηγῆστε του ὅτι εἶναι ζήτημα ζωῆς ἤ θανάτου νά μή δοκιμάσει ποτέ τσιγάρο, ἀλκοόλ, ἀναβολικά, χάπια ἤ σιρόπια γιά τό κέφι, ναρκωτικά.
Καταστῆστε σαφές ὅτι δέν θέλετε νά ἀναμειχθεῖ σέ καταστροφές ξένης περιουσίας ἤ σέ κλοπές. Βέβαια, αὐτά τά σοβαρά προβλήματα ναί μέν ἀπασχολοῦν μικρό ποσοστό ἐφήβων, ἀλλά δυστυχῶς φαίνεται ὅτι αὐτή ἡ παραβατικότητα αὐξάνει συνεχῶς.
  Τά παιδιά σας πρέπει νά γνωρίζουν ὅτι ἄν ἀντιμετωπίσουν ὁποιοδήποτε πρόβλημα θά σᾶς ἐνημερώσουν ἀμέσως, ἀκόμα κι ἄν ἔχουν παραβεῖ κάποιο σοβαρό κανόνα. Διαβεβαιῶστε τους ὅτι ὡς γονιός θά φροντίσετε νά προστατεύετε τό παιδί σας καί θά τό βλέπετε μέ ἀγάπη ἀκόμα κι ἄν ἔχει κάνει κάτι κακό.
  Γιά νά καλλιεργήσετε μία ἱκανοποιητική σχέση μέ τό παιδί σας, χρειάζεται νά μάθετε νά ἐπικοινωνεῖτε μέ θετικό τρόπο καί αὐτό σημαίνει ὅτι ἐνδιαφέρεστε ἀληθινά νά τ’ ἀκούσετε.
  Ἄν ρωτήσουμε τούς γονεῖς: «Μιλᾶτε μέ τό παιδί σας»; Θά μᾶς ἀπαντήσουν: «Φυσικά μιλάω μέ τό παιδί μου». Πόσο ὅμως ἀπ’ αὐτό τό «μιλάω μέ τό παιδί μου» ἀποτελεῖται ἀπό γκρίνια, ὑπενθύμιση, κριτική, ἀπειλή, κήρυγμα, συμβουλές, ἀξιολόγηση ἤ ἀκόμη καί γελοιοποίηση. Αὐτή ἡ τακτική, ὅσο καλοπροαίρετη κι ἄν εἶναι, μειώνει ἀντί νά βελτιώνει τήν ἐπικοινωνία. Δημιουργεῖ ἔνταση στίς σχέσεις σας.
  Ἄν οἱ περισσότεροι γονεῖς φέρονταν στά παιδιά τους ὅπως φέρονται στούς φίλους τους, οἱ σχέσεις τους μέ τά παιδιά θά βελτιώνονταν. Ἀντίθετα, ἄν φέρονταν στούς φίλους τους μέ τόν τρόπο πού φέρονται στά παιδιά τους, ἴσως νά ἔμεναν χωρίς φίλους. Σκεφτεῖτε γιά λίγο τίς συζητήσεις πού κάνετε μέ τόν ἔφηβό σας. Σίγουρα εἶναι ἴδιες μ’ αὐτές στίς περισσότερες οἰκογένειες.
 - Τί ὥρα θά ἐπιστρέψεις;
 - Τά μεσάνυχτα.
 - Πέταξες τά σκουπίδια;
 - Ὄχι ἀκόμα.
 - Ἔχεις φροντιστήριο σήμερα;
 - Ναί.
 - Συμμάζεψε τό σαλόνι.
 - Γιατί ἐγώ ;
   Αὐτές εἶναι συζητήσεις πού ἀφοροῦν τά καθημερινά θέματα τῆς οἰκογένειας καί εἶναι βέβαια ἀπαραίτητο νά μιλᾶμε καί γι’ αὐτά. Ἄν ὅμως θέλουμε νά δημιουργήσουμε μία θετική σχέση μέ τόν ἔφηβό μας, θά πρέπει οἱ συζητήσεις νά ἐπεκταθοῦν καί νά συμπεριλάβουν τά συναισθήματα, τίς γνῶμες καί τίς πεποιθήσεις, ὥστε ν’ ἀναπτυχθεῖ στενή σχέση καί ἀμοιβαῖος σεβασμός. Φανταστεῖτε ὅτι ὁ ἔφηβος γιός σας ἔρχεται καί σᾶς λέει: «Βαρέθηκα τό σχολεῖο, δέν ξαναπάω, θά βρῶ μία δουλειά». Ἐσεῖς ἀναστατώνεστε, δέν συμφωνεῖτε μαζί του, δέν θέλετε ν’ ἀφήσει τό σχολεῖο καί ἴσως καί ὁ ἴδιος δέν τό θέλει πραγματικά. Τώρα ὅμως εἶναι ἀναστατωμένος. Ἄν προσπαθήσετε νά ἔχετε μία συζήτηση μαζί του γιά τό πόσο χρήσιμο εἶναι νά τελειώσει τό σχολεῖο, σίγουρα θά νομίσει ὅτι δέν τόν καταλαβαίνετε καί ἴσως χάσετε τήν ἐμπιστοσύνη του.
  Ἄς δοῦμε τί θά γίνει ἄν δείξετε κατανόηση. Μπορεῖτε νά πεῖτε: «Φαίνεται πώς πέρασες μία δύσκολη μέρα στό σχολεῖο. Εἶσαι πολύ ἀναστατωμένος». Ἐδῶ ἀναγνωρίζετε τά συναισθήματα τοῦ γιοῦ σας. Ἐάν συνεχίσετε ἔτσι δίνοντάς του τήν εὐκαιρία νά μιλήσει καί ν’ ἀποκαλύψει τά συναισθήματά του, σιγά-σιγά θά ἠρεμήσει καί θά εἶναι ἕτοιμος νά ψάξει καί νά βρεῖ τρόπους γιά νά λύσει τά προβλήματά του.
   Ἐπιπλέον, μιλώντας του ἔτσι τόν κάνετε νά νιώθει πώς τόν καταλαβαίνετε. Ὅταν τό παιδί ἐκφράζει κάτι πού τό ἀπασχολεῖ, ρωτῆστε το τί θέλει συγκεκριμένα ἀπό σᾶς. Θέλει μόνο νά εἶστε ἀκροατής ἤ θέλει καί τή γνώμη σας; Ἄν δέν θέλει ὑποδείξεις, ἁπλῶς ἀκοῦστε το.
  Ἄς δοῦμε ἕνα ἄλλο παράδειγμα:
  Ἡ Μαρία προσπάθησε νά μπεῖ στήν ὁμάδα τοῦ βόλεϊ ἀλλά δέν τά κατάφερε. Κατσουφιασμένη λέει στή μητέρα της τί ἔχει συμβεῖ:
  Μαρία: Δέν μπῆκα στήν ὁμάδα, γιατί ἄλλα κορίτσια ἦταν καλύτερα ἀπό μένα.
  Μητέρα: Μοῦ φαίνεσαι πολύ στενοχωρημένη ἐπειδή ἀπορρίφθηκες.
  Ἐδῶ ἡ μητέρα τῆς Μαρίας καθρέφτισε τά πληγωμένα συναισθήματα τῆς κόρης της («φαίνεσαι πολύ στενοχωρημένη....») καί μετά καθρέφτισε καί τήν αἰτία πού προκάλεσε αὐτό τό συναίσθημα «...ἐπειδή ἀπορρίφθηκες».
  Ἁπλῶς ἐπανέλαβε τό μήνυμα τῆς Μαρίας ἀναγνωρίζοντας τά συναισθήματα πού ἀντιλήφθηκε καί ἄκουσε: Δέν πρόσθεσε τίποτα παραπάνω, μόνο ἔντυσε μέ λόγια αὐτό πού προσπαθοῦσε νά πεῖ ἡ κόρη της.
  Νά ἀκόμα ἕνα παράδειγμα:
  Νίκος: Ὁ δάσκαλος εἶναι ἄδικος! Ποτέ δέν θά τά πάω καλά σ’ αὐτήν τήν τάξη.
  Γονιός: Νιώθεις θυμωμένος καί ἀπογοητευμένος κι ἔχεις καταθέσει τά ὅπλα.
  Μ’ αὐτόν τόν τρόπο δείχνετε ὅτι καταλαβαίνετε αὐτό πού νιώθει καί πού θέλει νά πεῖ τό παιδί. Τό ἴδιο θά νιώσει ὅτι τό κατανοεῖτε καί τό δέχεστε. Τό βοηθᾶ νά δεῖ πιό καθαρά τόν ἑαυτό του καί τό πρόβλημα καί ἔτσι βάζει τά θεμέλια γιά τή λύση τοῦ προβλήματος.