Εἶναι, ὁπωσδήποτε, ἀπαραίτητο νά λατρεύουμε τόν ἀληθινό καί ζῶντα Θεό. Καμιά φορά ὅμως ὑπάρχει φόβος μήπως πλανώμαστε στήν ἀντίθετη κατεύθυνση· ἀντί νά τόν λατρεύουμε περισσότερο, τόν λατρεύουμε λιγότερο. Καί αὐτό τό κάνουμε, ὅταν ξεχνοῦμε νά ἀπονέμουμε τήν πρέπουσα λατρεία στό ἅγιο Πνεῦμα. Ἴσως αὐτή εἶναι ἡ αἰτία πού ἀπολαμβάνουμε λιγότερο τή δύναμή του.
  Καί ὅμως, φαντασθεῖτε τί θά ἤμασταν χωρίς αὐτό! Τό ἅγιο Πνεῦμα μᾶς παρόρμησε νά γίνουμε ζωντανά μέλη τῆς οἰκογένειας τοῦ Θεοῦ. Αὐτό ξύπνησε τή συνείδησή μας καί μᾶς ἔπεισε γιά τήν ἁμαρτία. Αὐτό μᾶς ἔδωσε τήν ἀποστροφή γιά τήν ἁμαρτία καί τή διάθεση γιά μετάνοια. Μᾶς ὁδήγησε «εἰς πᾶσαν τὴν ἀλήθειαν» (Ἰω 16,13). Γενικά, δέν ὑπάρχει κανένα πετράδι τῆς ψυχῆς μας πού δέν τό ἔβαλε τό ἅγιο Πνεῦμα.
  Τό ἅγιο Πνεῦμα καί ὁ Ἰησοῦς
 Τό ἔργο τοῦ ἁγίου Πνεύματος εἶναι στενά συνδεδεμένο μέ τό ἀπολυτρωτικό ἔργο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά καί ἐφαρμόζεται μετά ἀπό αὐτό. Τό ἅγιο Πνεῦμα ἐπιφοίτησε μετά ἀπό τή δόξα τοῦ Χριστοῦ· μετά ἀπό τό ἔργο τῆς λύτρωσης καί τήν ἀνύψωση τοῦ Λυτρωτῆ, ἀναπαύεται στήν Ἐκκλησία. Κατοικεῖ στά σώματα τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας, πού γίνονται ἔτσι ναός τοῦ ἁγίου Πνεύματος.
  Συνδέεται στενά μέ τόν Χριστό, διότι τόν δόξασε, ὅπως ὁ ἴδιος τό προεῖπε: «Ἐκεῖνος ἐμὲ δοξάσει» (Ἰω 16,14). Ἡ ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, κατά τήν ὁποία ἐπιφοίτησε τό ἅγιο Πνεῦμα στούς μαθητές, ἦταν ἡ ἡμέρα πού δοξάσθηκε ὁ Χριστός. Τότε ὁ οὐρανός ἀντήχησε τό ὡσαννά, πού πρίν ἀπό τόσες ἡμέρες ἔψαλε ἡ γῆ. Αὐτήν ἀκριβῶς τήν ἡμέρα, πού ἦταν ἡ ἑορτή τοῦ θερισμοῦ γιά τούς Ἰουδαίους, ἔγινε ὁ θερισμός ἀπό τή σπορά τοῦ ἱδρώτα τοῦ Χριστοῦ. Ἐκεῖνος ὁ ἱδρώτας, πού σπάρθηκε στή γῆ σάν θρόμβοι αἵματος, τότε ἀνεβλάστησε καί θερίσθηκε. Μετά ἀπό τήν ἀτιμία τῆς Σταυρώσεως ἦλθε ἡ δόξα τῆς Πεντηκοστῆς. Τό ἅγιο Πνεῦμα ἐπιφοίτησε μέ τόν μεγάλο στόχο νά δοξάσει τόν ἐσταυρωμένο Λυτρωτή τοῦ κόσμου· νά ἱδρύσει τήν Ἐκκλησία, πού ἑδράζεται στήν πίστη τοῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ. 
  Ὅμως τό ἅγιο Πνεῦμα ὄχι μόνο δοξάζει τόν Χριστό, ἀλλά καί τόν ἀποκαλύπτει. Ἔρχεται «ἐν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν», γιά νά διδάξει καί νά λαλήσει τήν ἀλήθεια μέσα στίς καρδιές τῶν μαθητῶν. Ἔρχεται καί στούς πιστούς, γιά νά ἀποκαλύψει τόν Χριστό μέσα τους, νά τούς προσαρμόσει στήν ὁμοίωση τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χριστός εἶναι τό μέτρο, τό μοντέλο, πρός τό ὁποῖο κατατείνει κάθε πιστός, ὥστε νά γίνει ὁ «alter Christus», ὁ ἄλλος Χριστός. Καί αὐτό θά γίνει μέ τήν ἐνέργεια τοῦ ἁγίου Πνεύματος. 
  Ἀλλά καί ὁ ἴδιος ὁ Χριστός ἔδειξε πόσο στενή σχέση ἔχει τό ἅγιο Πνεῦμα μέ Αὐτόν. Λίγο πρίν ἀπό τό Πάθος του τόνιζε στούς μαθητές του ὅτι συμφέρει γι᾽ αὐτούς νά ἀπέλθει, διότι ἀλλιῶς δέν θά ἔλθει ὁ «Παράκλητος». Καί γνωρίζοντας ὅτι θά ἔβρισκαν σκληρό αὐτόν τόν λόγο, τόνιζε στήν ἀρχή: «Τὴν ἀλήθειαν λέγω ὑμῖν» (Ἰω 16,7). 
  Πράγματι, τί ἦταν ὁ Ἰησοῦς γιά τούς μαθητές του; Ἦταν ὁ Διδάσκαλος, ὁ ὁποῖος τούς ἀποκάλυψε αἰώνιες ἀλήθειες· ὁ ὁδηγός πού κατηύθυνε ὅλη τή ζωή τους· ὁ ὑπερασπιστής ἔναντι τῶν ἐπιθέσεων τῶν ἐχθρῶν τους. Ἦταν ὁ «παράκλητος» πού τούς στήριξε στίς στιγμές τῆς δοκιμασίας τους. Ὁ Ἰησοῦς ἦταν τό πᾶν γιά τούς μαθητές του. Καί ὅμως αὐτός ὁ μοναδικός, ὁ πολύτιμος γιά τούς μαθητές, χρειαζόταν νά φύγει. Γιά νά ἔλθει ὁ ἄλλος Παράκλητος.
  Καί ὁ Παράκλητος ἐπέφερε μία βαθιά ἀλλαγή στούς μαθητές. Τό ἅγιο Πνεῦμα ἄναψε μέσα τους τή φωτιά, πού πρωτύτερα δέν ἔκαιε. Πῶς ὁ δειλός Πέτρος μεταβλήθηκε σέ ἄτρομο κήρυκα τῆς μετανοίας μπροστά σέ χιλιάδες ἀνθρώπους, μεταξύ τῶν ὁποίων καί ἐχθροί; Πῶς οἱ μαθητές, μέ τόσα ἐλαττώματα καί ἀδυναμίες, ἔγιναν οἱ θερμοί ἀπόστολοι, πού κήρυξαν παντοῦ τόν λόγο; Τό ἅγιο Πνεῦμα ἀπεργάσθηκε τή ριζική μεταβολή στόν νοῦ καί στήν καρδιά τους. Αὐτό τούς ὑπενθύμισε τά πάντα καί συμπλήρωσε τό ἔργο τοῦ Διδασκάλου τους.
Τό ἐνδόμυχο ἔργο τοῦ ἁγίου Πνεύματος
  Τό ἔργο, ἐξάλλου, τοῦ ἁγίου Πνεύματος εἶναι ἔργο ἐνδόμυχο. Ὁ Ἰησοῦς τόνισε ὅτι οἱ ποταμοί τοῦ ἁγίου Πνεύματος «ἐκ τῆς κοιλίας ῥεύσουσιν» (βλ. Ἰω 7,38). Ἡ καρδιά καί ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου εἶναι σάν τή νερομάνα, πού συνεχῶς ἀναβλύζει νερό. Τό ἔργο τοῦ ἁγίου Πνεύματος εἶναι πηγαῖο. Ὅπως τό νερό κοχλάζει στήν πηγή, καθώς βγαίνει ἀπό τά ἔγκατα τῆς γῆς, ἔτσι τό ἅγιο Πνεῦμα ἐξέρχεται ἄφθονο ἀπό τόν ἐσωτερικό ἄνθρωπο. Ὁ ἄνθρωπος γίνεται «ὡς τὸ ξύλον τὸ πεφυτευμένον παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων» (Ψα 1,3). Ἀρδεύεται συνεχῶς ἀπό τούς ποταμούς τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ἀλλά καί συνεχῶς ἀναβλύζει αὐτούς. Ὅπως οἱ χυμοί τοῦ δένδρου συνεχῶς καί ἀοράτως διαποτίζουν τό δένδρο, ἀλλά καί ἐξωτερικῶς ἀποδίδουν τούς καρπούς, ἔτσι τό ἅγιο Πνεῦμα ἀρδεύει ἀοράτως τόν ἄνθρωπο, ἀλλά καί ἐκδηλώνεται ἐξωτερικά μέ τόν καρπό τοῦ ἁγίου Πνεύματος.
  Ὁ Θεός δέν δίνει μέ τό σταγονόμετρο τήν εὐλογία του. Δέν δίνει τό Πνεῦμα μέ μέτρο. Τό δίνει ἄμετρα καί πλουσιοπάροχα. Τό δίνει μέ τήν πίστη τοῦ ἀνθρώπου, καθώς εἶπε ὁ ἴδιος (βλ. Ἰω 7,38), δηλαδή μέ τήν ὁλοκληρωτική  ἀφοσίωσή μας στόν Θεό, μέ τό ὁλοκληρωτικό δόσιμό μας σέ Αὐτόν καί τή συμμετοχή μας στή μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Ἄς τό ζητήσουμε, λοιπόν, μέ ὅλη μας τήν καρδιά. Γιά νά ἔλθει νά σκηνώσει μέσα μας, νά μᾶς καθαρίσει ἀπό κάθε κηλίδα καί νά σώσει τίς ψυχές μας.

ἀρχιμ. Εἰρηναῖος Χατζηεφραιμίδης

"Ἀπολύτρωσις",

Τεῡχος Ἰουνίου - Ἰουλίου, 2025