Δέν εἶχε βραδιάσει ἀκόμα. Χτυποῦ­σαν οἱ κα­μπάνες τοῦ Ἑσπερινοῦ. Ἀκολούθησε σφαγή μέσα σέ κραυγές. Δέν ξεχάστηκε ποτέ αὐτός ὁ Ἑσπερινός τοῦ 1268 μ.Χ., «ὁ Σικελικός Ἑσπερινός». Τό ἴδιο καί κείνη ἡ φοβερή νύχτα τοῦ 1572 μ.Χ., «ἡ νύχτα τοῦ ἁγίου Βαρθολομαί­ου», τήν ἄλλη μέρα ξημέρωνε ἡ γιορτή του. Κι ὕ­στερα στά 1938 μ.Χ., «ἡ νύχτα τῶν κρυ­στάλ­λων». Πολλές τέτοιες νύχτες ἦρθαν στή ζωή τῶν ἀνθρώπων, τόσο σκοτεινές πού καλά εἰπώθηκε ὅτι «ὁ ἄν­θρωπος γιά τόν ἄν­θρωπο εἶναι λύκος» ἤ ὅτι ἐκείνη τή νύ­χτα «εἶχαν πάψει νά οὐρ­λιάζουν οἱ λύκοι, γιατί οὔρλιαζαν οἱ ἄν­θρωποι».
  Μιά ἥσυχη νύχτα τοῦ 1818 μ.Χ., παραμονές Χριστουγέννων, ἕνας ἐφημέριος στήν Αὐστρία ἐ­πέ­στρεφε στό σπίτι του μετά ἀπό μιά χριστουγεννιάτικη γιορτή, διαλέγοντας ἕνα διαφορετικό μο­νοπάτι. «Ξαφνικά βρέθηκε σέ ἕναν λόφο νά ἀ­τε­νίζει ἀπό ψηλά τό χιονισμένο χωριό καί νά ἀπολαμβάνει τή μαγευτική σιωπή τῆς νύχτας. Ἐκείνη τή στιγμή θυμήθηκε ἕνα ποίημα πού εἶχε γράψει δύο χρόνια πρίν, τό ὁποῖο περιέγραφε τή σκηνή πού οἱ ἄγγελοι ἀνακοινώνουν στούς βοσκούς τή Γέννηση τοῦ Μεσσία. Τήν ἄλλη μέρα στράφηκε σ᾽ ἕναν φίλο του συνθέτη, ὁ ὁποῖος συγκινήθηκε τόσο πολύ ἀπό τήν ἀθωότητα καί τήν ὀμορφιά τῶν λέξεων, πού συνέθεσε τή μουσική σέ λίγες μόνον ὧ­ρες». Ἔτσι γεννήθηκε τό τραγούδι «Ἅγια Νύ­χτα».
  Ἀπό κεῖ καί πέρα τό τραγούδι διαδόθηκε στίς Ἄλπεις, στή βόρεια Εὐ­ρώ­πη, στήν Ἀμερική, σ᾽ ὅ­λον τόν κόσμο. Ἔχει μεταφραστεῖ σέ πάνω ἀπό 150 γλῶσ­σες, ἔχει ἠχογραφηθεῖ καί ἑρμηνευτεῖ ἀπό σπουδαίους καλλιτέχνες, ἔχει ἐ­γκωμιαστεῖ ἀ­πό κλασικούς συνθέτες ὅ­πως ὁ Βέρντι καί ὁ Βά­γκνερ.
Στήν Κίνα, στίς ταραχές τοῦ 1966 μ.Χ., πολιτικοί κρατούμενοι μέσα στίς φυλακές ξαναβρῆκαν τήν ἐλπίδα, ὅταν μέσα στούς σκοτεινούς διαδρόμους καί στά παγωμένα κελλιά ἀκούστη­κε παραμονή Χριστουγέννων ἡ κινεζική ἐκδοχή τῆς «Ἅγιας Νύχτας» ἀπό μιά φυλακισμένη σοπράνο. «Ἡ φυλακή ξαφνι­κά σώπασε κι ὅλες οἱ κρατούμενες τήν ἄ­κουγαν μέ κομμένη τήν ἀνάσα».
  Στόν Α´ Παγκόσμιο Πόλεμο, παραμο­νή Χριστουγέννων τοῦ 1914 μ.Χ., γε­μά­τοι ἔκπληξη βρετανοί στρατιῶτες ἄρ­χι­σαν νά ἀκοῦν ἀπό τά γερμανικά χαρακώματα τόν ἐχθρό νά τραγουδᾶ «Stil­le Nacht! Heilige Nacht!». Ἀμέσως ἄρ­χισαν νά τραγουδοῦν καί αὐτοί τήν ἀγ­γλική ἐκ­δοχή. Τό ἑπόμενο πρωί, γερ­μανοί καί βρετανοί στρατιῶτες ἄφησαν κάτω τά ὅπλα τους καί συναντήθηκαν στήν οὐδέτερη ζώνη, γιά νά γιορτάσουν Χριστού­γεν­να. Βρετανοί στρατιῶτες ἀ­φηγοῦ­νται: «Εἴχαμε κολλήσει πάνω μας μιά ταμπέλα πού ἔγραφε "Καλά Χριστούγεν­να", τό ἴδιο ἔκανε καί ὁ ἐχθρός. Ἔπειτα δύο ἀπ᾽ τούς ἄνδρες μας ἔριξαν κάτω τά ὅπλα τους καί μέ τά χέρια στό κεφάλι πήδηξαν τό στηθαῖο καί συναντήθηκαν μέ δύο Γερμανούς, πού ἔκαναν ἀκριβῶς τό ἴδιο. Δώσανε τά χέρια τους καί μετά ἀκολουθήσαμε ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι. Βρε­θή­καμε νά μιλᾶμε καί νά γελᾶμε μέ ἄν­δρες τούς ὁποίους προσπαθούσαμε νά σκοτώσουμε λίγες ὧρες πρίν».
  Σήμερα, παραμονές Χριστουγέννων τοῦ 2023 μ.Χ., ζοῦμε, χωρίς ἀμφιβολία, μία ἀκόμη σκοτεινή νύχτα.
  Καί λέω, ὅταν ἔστω καί ἕνα τραγού­δι γιά Σένα μπορεῖ νά φέρει τόση συγκί­νη­ση, τόση ἀγάπη, χαρά καί γαλήνη, τό­­­ση προσδοκία, πόσο μπορεῖς Ἐσύ μέ τή Γέννησή σου μές στήν καρδιά μας νά μεταβάλεις τή νύχτα τῆς ζωῆς μας καί τῆς ἱστορίας μας σέ Ἅγια Νύχτα!
  Ἡ νύχτα φεύγει, φτάνει ἡ μέρα.

Ζ.Γ.

"Ἀπολύτρωσις", Δεκ. 2023