Ἡ ἑλλαδική κοινωνία βυθίζεται ὁλοέ­να καί περισσότερο στή μιζέρια καί τήν ἀ­θλιότητα μέσα σέ κάθε λογῆς -κυριολεκτι­κά καί μεταφορικά- ἀποκαΐδια, λασπόνε­ρα καί ἀπόνερα… Κοινός καί προσωπι­κός βίος συνθλίβονται μέσα σ’ ἕνα σκηνικό ἀ­πό διχαστικές συγκρούσεις καί πολλαπλά ἀδιέξοδα.
  Ρημαχτήκαμε… καί τά ρήγμα­τα βαθαίνουν συνεχῶς. Ὁ πολιτισμός τοῦ εὐδαιμονισμοῦ καταρρέει καί ὁ κονιορτός ἀπό τίς σαθρές του βεβαιότητες μοιάζει νά ἔχει σκεπάσει τά πάντα. Καί ἔρχονται Χριστούγεννα...
  Ἄραγε, πόση χρυσόσκονη πρέπει νά «πασπαλίσουμε», γιά νά καλύψουμε αὐτή τή σκόνη; Γιά νά κρύψουμε τή βρομιά καί νά σκεπάσουμε τήν ἀσχήμια;
  Ἔρχονται Χριστούγεννα... Μία θλίψη συνοδοιπορεῖ μαζί μας, πρίν ἀκόμη ἡ ἐ­πι­στήμη τῆς Ψυχολογίας ἀναλύσει -γιά ἀκό­μη μία φορά- τή «θλίψη τῶν ἑορ­τῶν», τή θλίψη τῶν προεόρτιων προσδοκιῶν καί τῶν μεθεόρτιων ἀπογοητεύ­σεων.
  Ἔρχονται Χριστούγεννα... Ποιά Χρι­στού­γεννα;
  Ὁ δυτικός κόσμος ἐπιτίθεται ἄλλοτε φανερά καί ἄλλοτε ὕπουλα, ἀλλά πάντα «ἑωσφορικά» στή γιορτή τῶν Χριστουγέννων. Ἡ «ἀποϊεροποίησή» τους συ­ντελεῖται σταθερά καί μεθοδικά.
  Τό θαῦμα ὀνομάστηκε μαγεία.
  Οἱ ἄγγελοι ἔγιναν ξωτικά.
  Ἡ φάτνη -ὅπου ὑπάρχει- μοιάζει μέ παιδικό κουκλόσπιτο.
  Τό ἀστέρι τῶν μάγων χάθηκε μέσα σέ πολύχρωμα λαμπιόνια.
  Ἡ ἁπλότητα τῶν ποιμένων κατήντησε ἄκρατος καταναλωτισμός καί… καί... καί κυρίως τό ὄνομα Χριστός· πρέπει νά ἐξα­φα­νιστεῖ.
  Τά Christmas ἔγιναν Xmas. Ὁ Χριστός ἔγινε ὁ ἄγνωστος Χ, καί ὁ Θεός ὁ μεγάλος ἀπών... Ἕνας κόσμος πού ἀρ­νεῖται νά γνωρίσει τόν ἀληθινό Θεό, ἀναγκαστικά θά ἀναζητήσει ἄλλους θεούς καί δαίμονες…
  Αὐτά τά ἀλλοτριωμένα Χριστούγεν­να ἔχουν εἰσβάλει στήν ἑορταστική μας παράδοση ὡς ἐφιάλτης. Τά κάλαντα, οἱ οἰκογε­νειακές γιορτές, οἱ εὐωδιαστές μυρωδιές καί οἱ ἀγαπημένες ἀγκαλιές πόσο μποροῦν νά ἀντισταθοῦν; Καί πό­σο μποροῦν ν’ ἀσφαλίσουν τήν οὐσία μέσα στό φανταχτερό περιτύλιγμα;
  Ὄχι, δέν μᾶς φταῖνε οἱ στολισμοί· τουναντίον ἀποδεικνύο­νται εὐεργετικοί γιά τήν κουρασμένη μας καθημερινότητα, ὅταν δέν προσβάλλουν τήν ἱερότητα τῆς γιορτῆς.
  Φταῖμε μᾶλλον ἐμεῖς, πού ἀρκούμαστε σέ ἑορταστικές ψευδαισθήσεις καί κινδυνεύουμε νά μεταλλαχθοῦμε σέ ρομαντικούς ἀνθρωπιστές, πού προσπαθοῦν νά διασώσουν τό «πνεῦμα» τῶν Χριστουγέννων.
  Ὅμως τά Χριστούγεννα δέν εἶναι ἕνα ἀφηρημένο «πνεῦμα», εἶναι ἕνα συ­γκεκριμένο Πρόσωπο. Δέν εἶναι νοσταλγικές ἀναμνήσεις, εἶναι ἱστορία, δέν εἶναι μόνον ἑορταστικά εὐχολόγια, φι­λαν­θρωπικές ἐκδηλώσεις καί πολιτιστι­κά δρώμενα, εἶναι μετο­χή στό Μυστή­ριο.
  Μέσα σέ τόση σκόνη καί τόση χρυσόσκονη, τό τοπίο ἔχει θολώσει. Πῶς θά φτάσουμε «εἰς Βηθλεέμ»;
  Κι ὅμως, ἔχουμε ἤδη ξεκινήσει. Κά­που, σ’ ἕναν ναό, κάποιος ἱερέας μνη­μο­νεύει κάθε μέρα τά ὀνόματά μας. Σα­ραντα­λεί­τουρ­γο. Αὐτός εἶναι ὁ δρόμος. Στήν ἐκκλησία θά βροῦμε τό σπήλαιο. Ἐκεῖ ἡ φάτνη, ἐκεῖ οἱ ἄγγελοι, ἐκεῖ οἱ μάγοι, ἐκεῖ οἱ βοσκοί, ἐ­κεῖ ἡ Παρθένος, ἐκεῖ τό μέγα θαῦμα. Ἐκεῖ μᾶς περιμένει καί ὁ Ρωμανός ὁ Μελωδός: «Ἐγγίζει ὁ Θεός, Βηθλεὲμ προετοιμάζου...».
  Ἀλλά πῶς νά ὑποδεχτεῖς ἕναν Θεό;
  «Στό Χριστό στό κάστρο» (Ἀλ. Παπαδιαμάντη) ὁ παπα-Φρα­γκούλης πηγαίνει μέ μερικούς ἐνορίτες του, ἐν μέ­σῳ τρικυμίας, νά βοηθήσει κάποιους πού ἀποκλείστηκαν στά χιόνια, ἀλλά καί νά λειτουργήσει στήν ἐκκλησία τῆς Γεννήσεως πού εἶναι χρόνια ἀλειτούργητη. Αὐτό τό μικρό ποίμνιο, πού θαλασσοδέρνεται μέ­σα σέ μία βάρκα, ἔχει πίστη, ἔχει ἀγάπη, ἔχει ἐλπίδα. Πηγαίνουν νά βοηθήσουν, νά λειτουργήσουν καί νά λειτουργηθοῦν. Ὅταν ἐπιτέλους φτάνουν, πρίν ὁ παπα-Φραγκούλης βάλει «Εὐλογητός», ἡ θεία τό Μαλαμώ παίρνει μία αὐτοσχέδια σκούπα γιά νά καθαρίσει τόν ναό.
  «Εὐπρέπισον τήν φάτνην…», τή δική Του καί τή δική μας.
  Ἄς ξεκινήσουμε ἀπ’ τήν «κάθαρση», γιά νά φτάσουμε στή «θέωση».
  Ὁ δρόμος δέν τελειώνει στή Φάτνη. Ἀπό ἐκεῖ ἀρχίζει. Καί εἶναι μακρύς. Ὁ­δηγεῖ στόν Γολγοθᾶ ἀλλά καί στήν Ἀνάσταση. Ὅμως δέν πορευόμαστε μόνοι. Εἴμαστε Ἐκ­κλησία. Ἄγγελοι, ἅγιοι καί ἀδελφοί μαζί μας. Καί ὅλο καί κάποιος θά βρεθεῖ νά μᾶς βοηθήσει νά τινάξουμε τή σκό­νη ἀπό πάνω μας.
  Ἔρχονται Χριστούγεννα... Βρήκαμε τόν Μεσσία;
  «Τὸ εὑρεῖν τὸν Θεόν, ἐστὶ τὸ ἀεὶ ζητεῖν... καὶ τοῦτό ἐστιν ὄντως τὸ ἰδεῖν τὸν Θεόν, τὸ μηδέποτε τῆς ἐπιθυμίας κόρον εὑρεῖν», λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης.
  Εὐαγγελισμός - Γέννηση.
  Πάθος - Ἀνάσταση.
  Ἀνάληψη - Πεντηκοστή.
  Δέν νοεῖται ἑορτή παρά μόνον ὡς φανέρωση Θεοῦ.
  Ὁ λειτουργικός χρόνος εἶναι ἀέναος ἀλλά καί διαρ­κῶς παρών.
  Ὁ Θεός ἀποκαλύπτεται ξανά καί ξανά καί ξανά...
  Στό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ, «ἐν μυστηρίῳ». Ἀκόμη καί μέσα στά ἀποκαΐδια τῆς πατρίδας μας καί τῆς ψυχῆς μας.
  Ὁ πατήρ Μωυσῆς ὁ Ἁγιορείτης γιόρτασε κάποτε Χριστούγεννα σέ ἕνα σπήλαιο στό Ἅγιο Ὄρος, «χωρίς τή λειτουργική Βυζαντινή λαμπρότητα, ἕνας σχεδόν ἀποφατικός, μυστικός ἑορτασμός τῶν ἡσυχαστῶν...». Ὅταν ἔφυγα -λέει ὁ ἴδιος- ἔβαλα μία βαθιά μετάνοια στόν σοφότατο Γέροντα τῆς μοναστικῆς ἀδελφότητας.
  Ἀλήθεια, γιατί ὀνομάζουμε «μετάνοια» μία κίνηση καθαρά σωματική; Τί σχέση ἔχει μέ τήν πραγματική μετάνοια;
  Ἄς τό ἀνακαλύψουμε, βάζοντας καί ἐμεῖς μία «βαθιά μετάνοια» σέ ὅλους αὐτούς πού μᾶς βοήθησαν νά φτάσουμε στή δική μας Βηθλεέμ.
  Καί μαζί τους ἄς προσκυνήσουμε.
  Καλά Χριστούγεννα!

Μία προσκυνήτρια
Ν. Κ. Ρ.

"Ἀπολύτρωσις", Νοέμβρ. 2023