Μέ συγκλονιστική ἁπλότητα περιγράφει τό ἱερό Εὐαγγέλιο τήν Ὑπαπαντή τοῦ Κυρίου (Λκ 2,22-38): Ὁ Ἰωσήφ μαζί μέ τήν Μαρία καί τό βρέφος Ἰησοῦ ἔρχονται στά Ἰεροσόλυμα γιά νά ἐκπληρώσουν τό διπλό καθῆκον πού ἐπέβαλλε ὁ νόμος σέ κάθε Ἰσραηλίτη: τήν προσφορά περί τοῦ καθαρισμοῦ αὐτῶν (Λε 12,67) καί τήν ἀφιέρωση τοῦ νεογεννήτου πρωτοτόκου ἀρσενικοῦ «τῷ Κυρίῳ» (Ἔξ 13,2.12). Κατάπληκτοι οἱ ὑμνογράφοι ὑμνοῦν τήν ἄκρα συγκατάβαση τοῦ Ἰησοῦ, πού ἐνῶ εἶναι ὁ «νομοδότης Θεός», ὁ «παλαιός τῶν ἡμερῶν», σπεύδει νά ἐκπληρώσει τόν νόμο. Καί τοῦτο γιά τήν δική μας λύτρωση καί σωτηρία· «Βουληθείς ὁ Πλαστουργός ἵνα σώσῃ τόν Ἀδάμ...».
Τήν συγκατάβαση τοῦ Κυρίου θαυμάζουμε καί στό γεγονός ὅτι οἰκονομεῖ ἔτσι τά πράγματα ὥστε νά παρίστανται στήν Ὑπαπαντή δύο ἐκπρόσωποι τῶν λυτρουμένων, ὁ πρεσβύτης Συμεών καί ἡ σώφρων Ἄννα. Ὁ πρῶτος δοξάζει τόν Θεό, πού τόν ἀξιώνει νά ἰδεῖ «τό σωτήριον», τήν ἐκπλήρωση τῆς σωτηρίας, καί φωτισμένος ἀπό τό ἅγιο Πνεῦμα προφητεύει σχετικά μέ τό προσφερόμενο παιδί.
Κοντά στόν γέροντα Συμεών καί ἡ προφήτις Ἄννα συνιστᾶ τόν δεύτερο μάρτυρα, πού ἐγγυᾶται τήν ἀλήθεια τῶν λαληθέντων περί τοῦ Χριστοῦ. Ἐφαρμόζεται ἔτσι ὁ γραφικός λόγος ὅτι «ἐπί στόματος δύο μαρτύρων σταθῇ πᾶν ῥῆμα» (Μθ 18,16).
Σεμνή καί ταπεινή ἡ μορφή τῆς Ἄννας περνᾶ στήν αἰωνιότητα καθώς πέφτει πάνω της τό φῶς τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ σέ μία δεδομένη στιγμή. Ἔζησε ὅλη της τήν ζωή περιμένοντας, ὅπως ὁ Συμεών·καί ὅπως ἐκεῖνος «οὐ γῆς ἀπῆρεν.. ἕως ἐπ᾿ αὐτῆς τόν Θεόν εἶδεν βρέφος».
Μέ ξεχωριστή ἐκτίμηση καί σεβασμό οἱ ὕμνοι τῆς Ἐκκλησίας μας ἐπισημαίνουν τήν σωφροσύνη τῆς Ἄννας. Ἀποκαλεῖται «σώφρων» καί «ἄμεμπτος», ἀλλά καί «πρεσβυρά». Ὁ τελευταῖος χαρακτηρισμός ἀναφέρεται ὄχι τόσο στήν ἡλικία της ὅσο στό ὅτι ἦταν ἕνα σεβαστό πρόσωπο. Ὀνομάζεται ἐπίσης «σεπτή», «ὁσία», «ἔνδοξος» καί «πανεύφημος». Δίδοντάς της καί τό χάρισμα τῆς προφητείας ὁ Θεός τήν κατέστησε καί θεόπνευστη, ὅπως τόν Συμεών. Δέν δεσμεύεται ὁ Πλαστουργός ἀπό τήν ἀσθένεια τοῦ φύλου.
Κάπως αὐθαίρετα ὄχι ὅμως ἀβάσιμα οἱ ὑμνογράφοι ἐπιχειροῦν νά προσδιορίσουν τό περιεχόμενο τῶν λόγων τῆς Ἄννας, γιά τό ὁποῖο ὁ εὐαγγελιστής χρησιμοποιεῖ τήν γενική φράση «ἐλάλει περί αὐτοῦ» (Λκ 2,38). Σέ τροπάριο τοῦ προεορτίου κανόνα τῆς Ὑπαπαντῆς λέγεται ὅτι ὁ Συμεών προφητεύει «τῆ Μητρί καί Παρθένῳ, ἡ δέ (Ἄννα) τῷ ἐκ Παρθένου ἀναδειχθέντι σαρκί». Σέ Θεοτοκίο τοῦ ἴδιου Κανόνα ἡ προφητεία τῆς Ἄννας εἶναι ὅτι «τόν ἐκ τῆς μήτρας τῆς Θεοτόκου ὡς Θεόν προανηγόρευσεν», ἐνῶ σέ ἄλλα τροπάρια ἡ Ἄννα προφητεύει τόν Ἰησοῦν ὡς «τῶν ἐθνῶν προσδοκίαν», «τῶν βροτῶν σωτηρίαν», «Σωτῆρα λυτρωτήν τοῦ Ἰσραήλ», «θεῖον λύτρον» κ.ἄ. Γι᾿ αὐτό εὐφημοῦνται μαζί μέ τόν Συμεών «οἷα Θεοῦ θεράποντες», ὡς ὑπηρέτες τοῦ Θεοῦ.
Σοφία Καρακασίδου
Δρ. Θεολογίας