«Στόν οὐρανό ψηλά ἡ ψυχή,
στή θάλασσα τό σῶμα,
ἀετός πού ᾽ναι περήφανος
δέν τό πατεῖ τό χῶμα».
Ἡ κρητική μαντινάδα χαιρετίζει τιμητικά τόν ἥρωα τῆς Ἑλληνικῆς Πολεμικῆς Ἀεροπορίας, τόν ἀλησμόνητο σμηναγό Κώστα Ἡλιάκη.
Νέος, ὡραῖος, σεμνός, ψύχραιμος, μεθοδικός, χαμηλῶν τόνων εἶναι ὁ κρητικός σμηναγός. Μέρα τῆς γιορτῆς τῆς Παναγιᾶς γεννιέται στά Χανιά, τό 1970. Ἀπό μικρός ἔχει μιά ξεχωριστή ἀγάπη στ᾽ ἀεροπλάνα. Μοναδική του προτίμηση στό μηχανογραφικό τῶν Πανελλαδικῶν Ἐξετάσεων εἶναι ἡ σχολή Ἰκάρων. Στίς σπουδές του διακρίνεται γιά τήν ἐπιμέλεια. Ἡ πτητική του ἐκπαίδευση διαρκῶς ἀναβαθμίζεται. Γίνεται ἕνας ἀπό τούς πιό ἱκανούς ἐπαγγελματίες. Καί νά ἡ στιγμή, πού ἡ Πολεμική Ἀεροπορία καμαρώνει ἕναν ἐξαίρετο Ἴκαρο. Τόν ἐπιλέγει ἀνάμεσα στούς δέκα ἱπτάμενους πού στέλνονται τό 2002 στήν Ἀμερική γιά ἐκπαίδευση στά νέα F-16.
23 Μαΐου 2006. Μέ τρόπο προκλητικό παραβιάζεται ὁ ἑλληνικός ἐναέριος χῶρος.
«Σήμερα, παιδιά, ἔχουμε κίνηση στό Αἰγαῖο», λέει μέ σοβαρότητα ὁ Κώστας στό συνεργεῖο πού κάνει τήν τελευταία ἐξέταση τοῦ ἀεροσκάφους του.
Τήν κρίσιμη τούτη ὥρα διαποτίζει τήν ὕπαρξή του ὁ ὅρκος πού ἔδωσε: «Τό καθῆκον ὅλων τῶν ἱπταμένων καί ἡ ἀποστολή μας εἶναι ἡ προάσπιση τῶν κυριαρχικῶν δικαιωμάτων τῆς πατρίδας μας».
Τέσσερα ἑλληνικά ἀεροπλάνα F-16 διατάσσονται ν᾽ ἀπογειωθοῦν ἀπό τήν ἀεροπορική βάση τῆς Σούδας στήν Κρήτη. Ἀποστέλλονται νά ἀναχαιτίσουν ἕξι τουρκικά μαχητικά, πού παραβίασαν τόν ἐθνικό ἐναέριο χῶρο μας καί κατευθύνονται πρός τή μεγαλόνησο, συνοδεύοντας μάλιστα καί φωτογραφικό ἀεροσκάφος τῆς τουρκικῆς πολεμικῆς ἀεροπορίας. Στή θαλάσσια περιοχή πλέει καί τουρκική φρεγάτα. Στοχεύουν νά ἐντοπίσουν καί νά φωτογραφίσουν τίς θέσεις ἀνάπτυξης τῶν ἀντιπυραυλικῶν συστημάτων S-300, πού προμηθεύτηκε ἡ Ἑλλάδα καί φιλοξενοῦνται στήν Κρήτη. Πάσῃ θυσίᾳ τά ἑλληνικά μαχητικά δέν πρέπει ν᾽ ἀφήσουν τά τουρκικά ἀεροσκάφη νά προσεγγίσουν τά παράλια τοῦ νησιοῦ καί νά φωτογραφίσουν τίς ἐκεῖ ἑλληνικές ἐγκαταστάσεις.
Λίγο μετά τίς 12 τό μεσημέρι τῆς ἀποφράδας ἐκείνης μέρας, τά ἑλληνικά F-16 πλησιάζουν τόν τουρκικό σχηματισμό. Ὁ σμηναγός Κώστας Ἡλιάκης παίρνει ἐντολή ἀπό τό Ἀρχηγεῖο Τακτικῆς Ἀεροπορίας νά πλησιάσει τό τουρκικό φωτογραφικό ἀεροσκάφος καί νά καταγράψει τόν ἐξοπλισμό του. Τή στιγμή πού διεξάγει μέ ἐπιτυχία τήν προσέγγιση, διεισδύει ἀπρόσμενα ἀνάμεσα στό φωτογραφικό καί στό ἀεροσκάφος του ὁ τοῦρκος πιλότος τοῦ ἀεροσκάφους F-16 Χαλί Ἰμπραήμ Ὀσκεμπίρ. Ὁ τοῦρκος χειριστής πραγματοποιεῖ βίαιο, δολοφονικό ἑλιγμό, καί μέ τό δεξί φτερό τοῦ μαχητικοῦ του ἀεροσκάφους χτυπᾶ μέ δύναμη τήν καλύπτρα τοῦ ἀεροσκάφους τοῦ Ἡλιάκη.
Τό «θερμό ἐπεισόδιο» ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα τό ἀεροπλάνο τοῦ ἕλληνα πιλότου νά πάρει ἀμέσως ἀνεξέλεγκτη πορεία καί νά πέσει νοτιοανατολικά τοῦ Αἰγαίου, κοντά στήν Κάρπαθο. Ὁ σμηναγός Ἡλιάκης σκοτώνεται ἀκαριαῖα. Τό Καρπάθιο Πέλαγος γίνεται ὁ ὑγρός μόνιμος τάφος του. Ἡ σορός του δέν βρέθηκε δυστυχῶς ποτέ. Μόνο κάποια ἴχνη ἀπό τή φόρμα του καί προσωπικά του ἀντικείμενα ἐπέπλεαν. Τά συντρίμμια ὅμως τοῦ ἀεροπλάνου τεκμηριώνουν τήν ἀεροπορική τραγωδία.
Ὁ Ἰμπραήμ, ὁ δολοφόνος τοῦ Ἡλιάκη, ἐκτινάσσεται μέ τ’ ἀλεξίπτωτο καί πέφτει ζωντανός στή θάλασσα, μεταξύ Κρήτης καί Καρπάθου. Ἕνα διερχόμενο ἐμπορικό πλοῖο μέ σημαία Παναμᾶ τόν περιμαζεύει. Ἀμέσως καταφθάνουν δύο ἑλικόπτερα διάσωσης, ἕνα ἑλληνικό κι ἕνα τουρκικό, πετώντας πάνω ἀπό τό παναμέζικο πλοῖο. Ὁ τοῦρκος πιλότος ἀπειλεῖ τούς ἕλληνες διασῶστες. Οἱ ἑλληνικές ἀρχές πρός ἐκτόνωση τῆς ἐκρηκτικῆς κατάστασης ἐπιτρέπουν στό πλήρωμα τοῦ τουρκικοῦ ἑλικοπτέρου ἔρευνας καί διάσωσης νά παραλάβουν τόν δικό τους ἀποθρασυμένο πιλότο.
Ἡ Κρήτη γεννᾶ τόν Ἡλιάκη κι ἡ Κάρπαθος τόν φιλοξενεῖ γιά πάντα. Πέφτει πάνω στήν ἐκτέλεση τοῦ καθήκοντος πρός τήν πατρίδα, βυθίζοντας στό πένθος τήν οἰκογένειά του, τή νεαρή σύζυγό του καί τά δυό ὀρφανά παιδάκια του, ἑνάμιση καί πέντε χρονῶν. Μές στά μύρα τοῦ Μάη κηδεύεται μέ τιμές ἥρωα. Ἡ Πολεμική Ἀεροπορία χάνει τήν ἐλπίδα της, ἕναν ἀπό τούς καλύτερους χειριστές της, θρηνεῖ τό καμάρι της, τόν τολμηρό καί ἄξιο πιλότο της.
Τό ἀργυρό μετάλλιο ἀρετῆς καί αὐτοθυσίας ἀπονέμει στόν ἥρωα ἡ Ἀκαδημία Ἀθηνῶν. Ὡς ἐλάχιστος φόρος τιμῆς στό ἀνδρεῖο βλαστάρι της ἡ γενέτειρά του, τά Χανιά, κατασκευάζει ὀρειχάλκινη προτομή, χαράσσοντας τούς στίχους:
«Ἡ δόξα μελετᾶ ξανά
ὀνόματα Ἑλλήνων.
Πότε στή ράχη τῶν Ψαρῶν,
πότε στό κύμα τῆς Καρπάθου».
Σέ ἔνδειξη σεβασμοῦ καί ἀπέραντης τιμῆς πρός τόν ἀθάνατο «ἀετό», ἀνεγείρει ἡ Κάρπαθος μεγαλοπρεπέστατο μνημεῖο στό πιό κεντρικό σημεῖο, στόν παραλιακό δρόμο τῆς πρωτεύουσάς της, στά Πηγάδια. Ἀπεικονίζει ἕνα τεράστιο θαλάσσιο κύμα, πού καταγράφει μία λαμπρή ἱστορική σελίδα. Πάνω της ἔχουν τοποθετήσει τό ἔμβλημα τῆς 343ης Μοίρας τῆς Πολεμικῆς Ἀεροπορίας, ὅπου ἀνῆκε ὁ σμηναγός. Ἡ παράσταση τοῦ ἐμβλήματος ὀνομάζεται «Πτερά ἐπί ἀστέρος». Δείχνει παραστατικά ἕνα ἀστέρι πάνω ἀπό τό ὁποῖο εἰκονίζονται δύο μεγάλα κάτασπρα ἀνοιγμένα φτερά. Στό κάτω μέρος τῆς «θαλασσινῆς σελίδας» καί δεξιά, ὁ ἐπισκέπτης ἀντικρίζει τή νῆσο Κάρπαθο, ἐνῶ στ’ ἀριστερά διαβάζει τήν καλύτερη βραβευμένη μαντινάδα ἀπό τόν διαγωνισμό μαντινάδας πού εἶχε προκηρύξει στή μνήμη τοῦ Ἴκαρου ὁ δῆμος Καρπάθου:
«Διαβάτη, πού θ’ ἀκροσταθεῖς
μπροστά στόν ἀνδριάντα, μή κλαῖς,
γιατί αὐτή ἡ γῆ ἥρωες βγάζει πάντα».
Τό πάνω μέρος τοῦ «κύματος» πλαισιώνεται ἀπό ἕνα ζευγάρι ἀεροσκαφῶν F-16, πού φαίνεται νά ρίχνει τή σκιά του πρός τήν Κάρπαθο, γιά νά κρατᾶ πάντα συντροφιά στόν ἥρωα.
Ἕνας ἀκόμα Ἴκαρος προστέθηκε στό πάνθεο τῶν ἱπτάμενων ἡρώων. Κληρονόμος τῆς βαρειᾶς ἱστορίας τῆς φυλῆς μας, ὁ σμηναγός Κώστας Ἡλιάκης ἀποτελεῖ σύμβολο ἀνδρείας καί αὐτοθυσίας. Σ᾽ αὐτούς τούς καιρούς τῆς σπίλωσης τῶν διαχρονικῶν ἰδανικῶν μας, ὁ ἡρωικός ἀεροπόρος μέ τ᾽ ἀλύγιστο, ἀνυπότακτο, θυσιαστικό φρόνημά του παραδειγματίζει κι ἐμπνέει τίς νεότερες γενιές τῶν Ἰκάρων μας, πού ἀνύσταχτα ὑπερασπίζονται τούς γαλάζιους αἰθέρες τοῦ Αἰγαίου, τόν ἐναέριο χῶρο τῆς πατρίδας καί ριψοκινδυνεύουν γιά τήν προάσπιση τῶν ἐθνικῶν κυριαρχικῶν δικαιωμάτων.
Ἑλληνίς
"Ἀπολύτρωσις", Μάιος 2023