Στούς χαλεπούς καιρούς μας μέ τά ἀμείλικτα ἐρωτηματικά καί τά σύνθετα διλήμματα προβάλλουν μπροστά μας καθοδηγητικές οἱ ἡρωικές μορφές τῶν μαρτύρων τῆς πίστης μας μέ τή σοφή σκέψη καί τίς φωτισμένες ἐπιλογές. Σοφίζει τά νήπια ὁ Κύριος καί χαριτώνει τούς δικούς του μέ ἀσύλληπτους τρόπους.
Στά τέλη τοῦ 3ου αἰώνα, στή Νικομήδεια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας πρωταντικρίζει τό φῶς τοῦ ἥλιου ἡ Εὐφρασία ἀνοίγει τά μάτια τῆς ψυχῆς της στό ἀνέσπερο φῶς τοῦ Ἡλίου τῆς δικαιοσύνης. Ἀνθίζει ἁπαλά μέ τήν ὀμορφιά τῆς ἀρχοντικῆς καταγωγῆς ἀλλά καί τήν εὐωδιά τῆς ἁπλότητας, μέ τό κάλλος τῆς ἀνώτερης παιδείας μά καί τό ἄρωμα τῆς ταπεινοφροσύνης. Λατρεύει τόν ἀληθινό Θεό καί ποθεῖ νά εἶναι ὁλότελα δικά του -ἀνταπόδομα σ᾽ Αὐτόν- καί ἡ ψυχή καί ὁ νοῦς καί τό σῶμα της.
Σεβαστή καί ἀγαπητή σέ ὅλη τήν πόλη ἀσκεῖ ἐπίδραση ἀξιόλογη μέ τή χαριτωμένη παρουσία της, τή σωφροσύνη, τά χρηστά ἤθη της καί ἑλκύει καλοπροαίρετες ψυχές στό ὁλόφωτο βασίλειο τοῦ Ἰησοῦ. Ἀνείπωτη χαρά καί πρωτόγνωρη εὐφροσύνη πλημμυρίζουν οἱ νέοι πιστοί μέσα στήν Ἐκκλησία. Τοῦτο τό ἁγνό πανηγύρι προκαλεῖ τόν φθόνο τοῦ προαιώνιου ἐχθροῦ κάθε καλοῦ. Ἡ καταγγελία γιά τήν εὐσεβῆ ἀρχοντοπούλα τήν ὁδηγεῖ στούς ἄρχοντες. Εἶναι οἱ χρόνοι τοῦ αὐτοκράτορα Μαξιμιανοῦ (285-305 μ.Χ.).
Ἡ Εὐφρασία ἀρνεῖται νά θυσιάσει στά εἴδωλα. Εὐωδιαστή θυσία ἐπιθυμεῖ νά προσφέρει στόν νυμφίο της Χριστό τόν ἑαυτό τῆς ὁλόκληρο. Τιμή καί ἀγαλλίαση γιά τή νεαρή παρθένο τά βασανιστήρια. Μά ἡ σατανική ἀπόφαση τῶν δικαστῶν της προκαλεῖ ἀβάσταχτο πόνο. Ἐπιδιώκουν τήν ἀτίμωσή της καί γι᾽ αὐτό τήν παραδίδουν σέ ἕναν βάρβαρο στρατιώτη πού τό μόνο πού γνωρίζει εἶναι νά ἱκανοποιεῖ ἀνεξέλεγκτα τά κατώτερα ἔνστικτα. Πῶς νά θαυμάσει τό ὁλόλευκο κρίνο, πῶς νά ἐκτιμήσει τό παρθενικό μύρο ἕνας τραχύς μισθοφόρος;
Ἡ νεαρή χριστιανή ἀδύναμη καί ἀνυπεράσπιστη, μόνη καί ἀβοήθητη. Ποιό ρολόι μπορεῖ νά μετρήσει τά λεπτά καί τίς ὧρες τοῦ φόβου καί τῆς ἀβεβαιότητας μπρός στή θανάσιμη ἀπειλή; Ἡ θεϊκή χάρη φωτίζει θαυμαστά τότε τή σκέψη της. Ὑπόσχεται στόν ἄξεστο στρατιώτη ἕνα φάρμακο πού θά τόν κάνει ἄτρωτο στά ἐχθρικά βέλη, ἀνίκητο στίς μάχες. Ὁ ἄγνωστος ἐντυπωσιάζεται, δείχνει ἔκπληξη καί ἐνδιαφέρον.
Στά μάτια καί στόν νοῦ τῆς Εὐφρασίας ἕνας ὁ στόχος, μή χάσει τόν θησαυρό τῆς παρθενίας πού φύλαξε ἀμόλυντη γιά τόν λατρευτό Νυμφίο. Νιώθει τήν πύλη τοῦ Παραδείσου ἀνοιχτή ἐμπρός της, τά ἄρρητα οὐράνια κάλλη του λάμπουν στά χοϊκά της μάτια.
Καί τότε δέν ἀργεῖ, σκύβει τό κεφάλι καί προτείνει στόν δήμιο νά κάνει τή δοκιμή, τόν καλεῖ νά τή χτυπήσει δυνατά μέ τό κοφτερό σπαθί του, γιά νά διαπιστώσει πώς εἶναι ἄτρωτη ἀπό ὅπλο ἀνθρώπινο.
Ὁ δήμιος ὁρμᾶ χωρίς δισταγμό καί ἀποτέμνει τήν κεφαλή τῆς ἡρωικῆς μάρτυρος. Τό αἷμα της χύνεται στή γῆ, παρθενική σπονδή στόν Ἀρχηγό τῶν μαρτύρων.
«Ψεύδει σοφῷ φυγοῦσα σαρκὸς τὴν ὕβριν, ἀθλεῖς ἀληθῶς ἐκ ξίφους Εὐφρασία», ψάλλουμε στίς 19 Ἰανουαρίου πού τιμοῦμε τή μνήμη τῆς καλλινίκου μάρτυρος καί ἐκζητοῦμε τήν πρεσβεία της, γιά νά διαφεύγουμε κι ἐμεῖς νικηφόρα ἀπό τίς ποικίλες παγίδες πού μέ κακοήθεια στήνουν οἱ ἐχθροί τῆς πίστης καί στή δική μας ἐποχή.
Ἰχνηλάτης