Ἄν ποτέ ἐπισκεφθεῖτε τή Βιέννη, μήν ἀπορήσετε ὅταν δεῖτε τήν ὁδό «Δούμπα» (Dumbastraße), στήν ὁποία βρίσκεται τό Μέγαρο Μουσικῆς τῆς Βιέννης. Πρόκειται γιά τό ὄνομα ἑνός σπουδαίου Ἕλληνα, πού τιμᾶ ἡ Αὐστρία ἀλλά εἶναι ἄγνωστος στήν Ἑλλάδα.
Ὁ Νικόλαος Δούμπας (1830-1900), βλάχικης καταγωγῆς ἀπό τή Βλάστη Κοζάνης, διέπρεψε στή Βιέννη τοῦ 19ου αἰώνα ὡς ἐπιχειρηματίας, πολιτικός καί εὐεργέτης. Ἦταν γιός τοῦ ἐμπόρου Στέργιου Δούμπα καί τῆς Μαρίας Κούρτη. Ἀσχολήθηκε μέ τό ἐμπόριο βαμβακιοῦ καί ἀπέκτησε τά μεγαλύτερα κλωστοϋφαντουργία τῆς Βιέννης.
Ἡ προσφορά του στή βασανισμένη Ἑλλάδα στάθηκε πολύτιμη. Ἐνίσχυσε οἰκονομικά τή Φιλική Ἑταιρεία καί ἀγωνίστηκε γιά τήν προαγωγή τῶν ἑλληνικῶν συμφερόντων. Γνωρίζοντας τή σημασία τῆς μόρφωσης πρόσφερε ὑποτροφίες σέ Ἑλληνόπουλα καί ἔχτισε σχολεῖα στήν Ἑλλάδα. Ἀξίζει νά σημειωθεῖ ὅτι ἦταν ἕνας ἀπό τούς πιό μεγάλους χορηγούς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν. Μάλιστα οἱ τοιχογραφίες πού τό κοσμοῦν ἔγιναν μέ χρηματοδότηση δική του. Πρίν τόν θάνατό του ἔδωσε τό τεράστιο ποσό τῶν 30.000 φράγκων στό νοσοκομεῖο Σερρῶν καί στό Δημοτικό σχολεῖο Βλάστης. Ἐπίσης χρηματοδότησε τήν ἵδρυση καί λειτουργία τοῦ Δουμπείου Νηπιαγωγείου στίς Σέρρες καί τήν ἀνέγερση κτηρίου Ἀλληλοδιδακτικῆς Σχολῆς (1835).
Ὅσο γιά τήν κοινωνική του δράση στή Βιέννη, εἶναι ἀνεξάντλητη. Μέ δικά του χρήματα χτίστηκε ἡ αὐστριακή Βουλή, τό Πανεπιστήμιο, τό Δημαρχεῖο, ἡ Ἀκαδημία Καλῶν Τεχνῶν, ὁ Καθεδρικός Ναός Ἁγίου Στεφάνου καί τό Μέγαρο Μουσικῆς τῆς Βιέννης. Ἄρωμα Ἑλλάδας παντοῦ! Εἶναι ἀλήθεια ὅτι κάθε κομμάτι τῆς Βιέννης θυμίζει τόν Δούμπα.
Ὁ Νικόλαος Δούμπας ὑπῆρξε προσωπικός φίλος τοῦ Ρίχαρντ Βάγκνερ καί τοῦ Γιόχαν Στράους. Στήν ἐξοχική του κατοικία στίς ὄχθες τοῦ Δούναβη ὁ Στράους συνέθεσε καί πρωτοπαρουσίασε τό γνωστό βάλς «Γαλάζιος Δούναβης», τόν ἐπίσημο ὕμνο τῆς Βιέννης. Θεωρεῖται ἐπίσης ὅτι μέ δικές του ἐνέργειες ἀναδείχτηκε τό ἔργο τοῦ ἄγνωστου ὥς τότε Φράντς Σοῦμπερτ.
Γιά τό ἔργο του αὐτό, ὅπως ἦταν φυσικό, τιμήθηκε ἀπό τόν Αὐτοκράτορα μέ τόν «Σταυρό τῶν Ἱπποτῶν», ἐνῶ ἡ Ἀκαδημία Καλῶν Τεχνῶν τῆς Βιέννης ἀπονέμει κάθε χρόνο τό βραβεῖο «Δούμπα» σέ ἄπορους σπουδαστές.
Οἱ Βιεννέζοι τόν τιμοῦν σέ κάθε εὐκαιρία ἀναγνωρίζοντάς τον ὡς εὐεργέτη καί ἀναμορφωτή. Για ἐμᾶς τούς Ἕλληνες εἶναι τιμή μας καί καύχημα ἡ προσφορά του, γιατί διατήρησε τό ἑλληνικό καί ὀρθόδοξο πνεῦμα σέ ξένη γῆ καί τίμησε μέ κάθε τρόπο τήν Ἑλλάδα τῆς καρδιᾶς του.
Ὁ πατέρας του Στέργιος Δούμπας, δείχνοντας μέ ποιό πνεῦμα ἀνέθρεψε τόν γιό του Νικόλαο, συνήθιζε νά λέει: «Προτιμῶ νά μοῦ ἀφαιρέσουν πλοῦτο καί τιμή καί τήν ἴδια μου τή ζωή παρά τήν ἀγάπη μου πρός τήν Ἑλλάδα, διότι ὅ,τι ἀπέκτησα τό ἀπέκτησα ὡς Ἕλληνας. Ἀφαίρεσέ μου αὐτή τήν ἰδιότητα καί εἶμαι μηδαμινός».
Ἀναστασία Τζουρᾶ-Τζιότζιου
"Ἀπολύτρωσις", Αὔγ.-Σεπτ. 2021