Ἐκδίκηση καί συγχώρηση
Σεβαστοί πατέρες, ἀγαπητά μου ἀδέλφια, δύο μεγάλα πράγματα διακρίνουν τόν ἄνθρωπο στόν κόσμο αὐτό, πού εἶναι τό ἕνα ἀντίθετο ἀπό τό ἄλλο. Τό ἕνα τόν κατευθύνει στόν παράδεισο, τό ἄλλο τόν κατρακυλάει στήν κόλαση. Τό ἕνα μετατρέπει σέ παράδεισο τή ζωή του, τό ἄλλο σέ κόλαση. Κι ὅμως ὁ ἄνθρωπος, ἐνῶ βλέπει πόσο κακό εἶναι τό ἕνα, τό προτιμάει καί ἀδιαφορεῖ γιά τό ἄλλο. Ποιά εἶναι αὐτά; Δυό λέξεις: ἐκδίκηση καί συγχώρηση. Ἡ ἐκδίκηση διψάει γιά αἷμα, γιά καταστροφή ὅλων ἐκείνων πού εἶναι ἤ θεωρεῖ ὅτι εἶναι ἐχθροί. Ἡ συγχώρηση εἶναι ἐκείνη πού τά σβήνει ὅλα, ἀγαπάει καί δέχεται τούς πάντες ὡς ἀδελφούς. Ἐκεῖνος πού συγχωρεῖ προσπαθεῖ νά ἐντοπίσει τήν εὐθύνη καί τό κακό ὄχι στόν ἄλλο ἀλλά στόν ἴδιο τόν ἑαυτό του.
Γιά τή συγχώρηση λοιπόν καί γιά τήν ἐκδίκηση μιλᾶ σήμερα ὁ Κύριος στήν παραβολή πού ἀκούσαμε ἀπό τό κατά Ματθαῖον Εὐαγγέλιο. Ἁπλή εἶναι ἡ παραβολή. Ἔχει δύο νούμερα: μύρια τάλαντα καί ἑκατό δηνάρια. Τί σημαίνει «μύρια τάλαντα»; Τό τάλαντο ζύγιζε 32 κιλά. Φαντασθεῖτε ἕνα κουβά γεμάτο χρυσά νομίσματα πού νά ζυγίζει 32 κιλά. Καί βάλτε τώρα μύρια, δηλαδή 10.000, τάλαντα χρυσοῦ.
Γιά νά καταλάβουμε πόσο μεγάλο εἶναι αὐτό τό ποσό, σᾶς λέω ἕνα ἱστορικό γεγονός: Ὅταν ὁ Μ. Ἀλέξανδρος πλησίαζε στήν Περσία, ὁ βασιλιάς της Δαρεῖος ἔστειλε πρεσβεία γιά νά τοῦ ζητήσει νά μήν προχωρήσει, μέ ἀντάλλαγμα μύρια τάλαντα. Ἀλλά τό εὐγενές τέκνο τῆς Μακεδονίας ἀπήντησε: «Δαρεῖε, δέν βγῆκα γιά τάλαντα οὔτε γιά χρυσάφι. Ἔκανα τήν ἐκστρατεία γιά νά ἐλευθερώσω σκλάβους, νά παρηγορήσω πονεμένους καί νά διδάξω πολιτισμό». Καί δέν δέχθηκε.
Θά πεῖτε, εἶναι δυνατόν ἕνας ἄνθρωπος νά χρωστάει τόσα χρήματα; Παραβολή εἶναι, ἀλλά καί ἱστορικά δέν ἀποκλείεται. Μπορεῖ π.χ. κάποιος νά ἔχει διοικητική θέση σέ μία ἐπιχείρηση καί νά ἐκμεταλλεύεται τό ταμεῖο.
Στήν παραβολή μας ὁ καταχραστής πέφτει στά πόδια τοῦ κυρίου του, τόν παρακαλεῖ καί ὁ κύριος τόν συγχωρεῖ. Στή συνέχεια αὐτός τί κάνει; Συναντᾶ ἕναν συνάδελφό του καί τοῦ λέει: «Μοῦ χρωστᾶς 100 δηνάρια». «Χρωστῶ, μά θά σοῦ τά δώσω». «Θά τά δώσεις τώρα!». «Μά δέν ἔχω τώρα. Περίμενε λίγο». Ἀνένδοτος ὁ δανειστής τόν ἁρπάζει ἀπό τόν λαιμό καί τόν κλείνει στή φυλακή. Ὅταν τό εἶδαν αὐτό οἱ ἄλλοι, ἀγανάκτησαν καί τό εἶπαν στόν κύριό τους. Τότε ὁ κύριος τόν κάλεσε καί τοῦ λέγει: «Ἐγώ σοῦ συγχώρησα τά μύρια τάλαντα, ἐσύ δέν συγχώρησες τά 100 δηνάρια; Σοῦ ἀξίζει ἡ αἰώνια καταδίκη, ἡ αἰώνια κόλαση».
Δέκα χιλιάδες τάλαντα εἶναι τό χρέος πού χρωστάει ὁ κάθε ἄνθρωπος στόν Θεό. Καί ὁ πιό ἅγιος καί ὁ πιό τέλειος δέν παύει νά εἶναι ἁμαρτωλός ἐνώπιον τοῦ Κυρίου. Ὅπως τό λέγει καί στόν Ἰώβ: «τίς γὰρ καθαρὸς ἔσται ἀπὸ ῥύπου; ἀλλ᾿ οὐθείς, ἐὰν καὶ μία ἡμέρα ὁ βίος αὐτοῦ ἐπὶ τῆς γῆς» (14,4-5). Καί μιά μέρα νά ζήσουμε, ἁμαρτάνουμε μέ τή σκέψη, μέ τίς ἐπιθυμίες, μέ τά λόγια, μέ τά ἔργα, μέ ὅλες τίς ἐκδηλώσεις μας.
Κι ὅμως, αὐτό τό πλῆθος τῶν ἁμαρτημάτων τό συγχωρεῖ ὁ πανάγαθος καί παντοδύναμος Θεός. Ὦ ἀγαθότης, μακροθυμία καί ἀγάπη Του! Συγχωρεῖ ὅλα τά ἁμαρτήματά μας ὄχι μόνο μέ τήν ἀγάπη καί τήν ἀνεξικακία του ὁ Θεός, ἀλλά καί μέ τό αἷμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, πού γι’ αὐτό ἦλθε στόν κόσμο καί θυσιάστηκε. Κι ἔχει μόνο μία ἀπαίτηση, νά συγχωροῦμε κι ἐμεῖς τούς ἄλλους. Ἐάν συγχωρήσουμε τούς ἀνθρώπους, θά μᾶς συγχωρήσει ὁ Θεός· ἐάν δέν συγχωρήσουμε τούς ἀνθρώπους καί μάλιστα μέ τήν καρδιά μας, δέν πρόκειται νά βροῦμε ἔλεος. Ὁ Κύριος συναλλάσσεται μαζί μας εἶδος μέ εἶδος. Ὅσο περισσότερο συγχωροῦμε, τόσο μεγαλύτερο εἶναι τό ἔλεος τοῦ Κυρίου πού μᾶς προσφέρεται.
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης ἀναφέρει ἕνα συγκλονιστικό παράδειγμα γιά τό θέμα τῆς συγχωρήσεως. Εἶναι σάν νά λέει ὁ Θεός: «Ἔλα ἐδῶ, ἁμαρτωλέ, τιποτένιε καί μικρέ, θέλεις νά σέ βάλω στόν θρόνο μου, νά εἶσαι ἐσύ Θεός;». Ποιός δέν θέλει! «Ναί, ἀλλά ἐγώ στόν θρόνο μου συγχωρῶ, ἐσύ θά συγχωρήσεις;», ρωτᾶ ὁ Θεός. Τότε τραβιόμαστε πίσω. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει τόση κακία, πού καί ἄν ἀκόμα ὁ Θεός τοῦ προσφέρει τόν θρόνο του, δέν τόν θέλει, διότι αὐτό ἀπαιτεῖ συγχώρηση καί αὐτός διψάει γιά ἐκδίκηση.
Εἶναι ὄντως σατανικό τό ἁμάρτημα. Ἄν δέν ὑπῆρχε ἄλλη ἀπόδειξη ὅτι ὑπάρχει διάβολος, τό πάθος τῆς ἐκδικήσεως εἶναι ἡ ἀπόδειξη. Πῶς ἐνῶ κάνουμε ἄλλες θυσίες, μεγάλες καί δύσκολες, δέν θέλουμε νά συγχωρήσουμε; Μᾶς ἔχει γαντζωμένους ὁ διάβολος.
Ἡ σημερινή παραβολή, ἀδέλφια μου, μᾶς κάνει νά δοῦμε τόν ἑαυτό μας κάτω ἀπό τό βλέμμα τοῦ Θεοῦ. Μήπως κι ἐμεῖς ἔχουμε ἔστω μιά μικρή ἀντιπάθεια, ἡ ὁποία ἄν φωλιάσει μέσα μας θά γιγαντώσει καί θά μᾶς ὁδηγήσει στόν αἰώνιο θάνατο; Νά πάρουμε ἀπόφαση νά συγχωροῦμε! Καί θά μᾶς βοηθήσει σ’ αὐτό τό νά προσευχόμαστε πρῶτα πρῶτα γιά τούς ἐχθρούς μας. Νά ζητοῦμε ἀπό τόν Θεό ὄχι μόνο νά τούς συγχωρήσει ἀλλά νά τούς δώσει καί ὅλα τά ἀγαθά. Καί τά κακά πού μᾶς ἔκαναν, γιά τό καλό μας ἦταν, φθάνει ἐσύ, Κύριε, νά μᾶς συγχωρήσεις! Ἀμήν.
Στέργιος Ν. Σάκκος
Κυριακή 28-8-2011,
ἱ. ν. Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου, Φίλυρο