Μέ δύο συμβολικά ὁράματα ὁ Κύριος προειδοποιεῖ τόν προφήτη ᾿Ιερεμία ὅτι πλησιάζει ἡ καταστροφή τῶν ᾿Ιουδαίων.
Κείμενο
11. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου πρός με λέγων· τί σὺ ὁρᾷς ᾿Ιερεμία; Καὶ εἶπα· βακτηρίαν καρυΐνην.
12. Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· καλῶς ἑώρακας, διότι ἐγρήγορα ἐγὼ ἐπὶ τοὺς λόγους μου τοῦ ποιῆσαι αὐτούς.
13. Καὶ ἐγένετο λόγος Κυρίου ἐκ δευτέρου πρός με λέγων· τί σὺ ὁρᾷς; Καὶ εἶπα· λέβητα ὑποκαιόμενον, καὶ τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ἀπὸ προσώπου βορρᾶ.
14. Καὶ εἶπε Κύριος πρός με· ἀπὸ προσώπου βορρᾶ ἐκκαυθήσεται τὰ κακὰ ἐπὶ πάντας τοὺς κατοικοῦντας τὴν γῆν.
15. Διότι ἰδοὺ ἐγὼ συγκαλῶ πάσας τὰς βασιλείας τῆς γῆς ἀπὸ βορρᾶ, λέγει Κύριος, καὶ ἥξουσι καὶ θήσουσιν ἕκαστος τὸν θρόνον αὐτοῦ ἐπὶ τὰ πρόθυρα τῶν πυλῶν ᾿Ιερουσαλὴμ καὶ ἐπὶ πάντα τὰ τείχη τὰ κύκλῳ αὐτῆς καὶ ἐπὶ πάσας τὰς πόλεις ᾿Ιούδα.
16. Καὶ λαλήσω πρὸς αὐτοὺς μετὰ κρίσεως περὶ πάσης τῆς κακίας αὐτῶν, ὡς ἐγκατέλιπόν με καὶ ἔθυσαν θεοῖς ἀλλοτρίοις καὶ προσεκύνησαν τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν αὐτῶν.
17. Καὶ σὺ περίζωσαι τὴν ὀσφύν σου καὶ ἀνάστηθι καὶ εἰπὸν πρὸς αὐτοὺς πάντα, ὅσα ἂν ἐντείλωμαί σοι· μὴ φοβηθῇς ἀπὸ προσώπου αὐτῶν, μηδὲ πτοηθῇς ἐναντίον αὐτῶν, ὅτι μετὰ σοῦ ἐγώ εἰμι τοῦ ἐξαιρεῖσθαί σε, λέγει Κύριος.
Μετάφραση
11. Καί ἀπευθύνθηκε λόγος Κυρίου σέ μένα λέγοντας: «Τί βλέπεις ἐσύ, Ἰερεμία;». Καί εἶπα: «Καρυδένιο ραβδί».
12. Καί μοῦ εἶπε ὁ Κύριος: «Καλά εἶδες, διότι ἀγρυπνῶ ἐγώ, γιά νά ἐκπληρώσω τούς λόγους μου».
13. Καί ἀπευθύνθηκε λόγος Κυρίου δεύτερη φορά σέ μένα λέγοντας: «Τί βλέπεις ἐσύ;». Καί εἶπα: «Λέβητα πάνω σέ φωτιά καί ἡ κατεύθυνσή του ἀπό τήν πλευρά τοῦ βορρᾶ».
14. Καί μοῦ εἶπε ὁ Κύριος: «Ἀπό τήν πλευρά τοῦ βορρᾶ θά ξεχυθεῖ ἡ φωτιά τῶν κακῶν ἐναντίον ὅλων τῶν κατοίκων τῆς χώρας.
15. Διότι νά, ἐγώ συγκαλῶ ὅλα τά βασίλεια τῆς γῆς ἀπό βορρᾶ, λέγει ὁ Κύριος. Καί θά ἔλθουν καί θά στήσουν ὁ καθένας τόν θρόνο του στά πρόθυρα τῶν πυλῶν τῆς Ἰερουσαλήμ καί σέ ὅλα τά τείχη γύρω της καί σέ ὅλες τίς πόλεις τοῦ Ἰούδα.
16. Καί θά μιλήσω σ᾿ αὐτούς ἐκφέροντας καταδικαστική ἀπόφαση γιά κάθε κακία τους, ἐπειδή μέ ἐγκατέλειψαν καί θυσίασαν σέ ξένους θεούς καί προσκύνησαν τά ἔργα τῶν χεριῶν τους.
17. Καί σύ ζῶσε τή μέση σου καί σήκω καί πές σ᾿ αὐτούς ὅλα ὅσα σέ προστάζω· μήν τούς φοβηθεῖς μήτε νά τρομάξεις μπροστά τους, διότι μαζί σου εἶμαι ἐγώ, γιά νά σέ γλυτώνω», λέγει ὁ Κύριος.
῾Ο Κύριος δείχνει κάτι στόν ᾿Ιερεμία καί τοῦ ζητᾶ νά τό ἀναγνωρίσει. ῾Ο προφήτης λέει πώς βλέπει ἕνα ραβδί ἀπό ξύλο καρυδιᾶς. Τό ραβδί, σχολιάζει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος, «πληγῆς ἐστι σύμβολον». Δηλώνει τήν τιμωρία πού ἐπιφυλάσσει ὁ Θεός γιά τούς ἀσεβεῖς.
Τό δεύτερο ὅραμα συμπληρώνει τό προηγούμενο, διότι δείχνει τό μέγεθος τῆς ὀργῆς τοῦ Θεοῦ πού θά ἐπιφέρει τή σκληρή τιμωρία. ῾Ο ᾿Ιερεμίας βλέπει ἕναν λέβητα πάνω σέ δυνατή φωτιά, γεμάτο μέ νερό πού κοχλάζει. Εἶχε μάλιστα μιά κλίση ἀπό τήν πλευρά τοῦ βορρᾶ πρός τή μεριά τοῦ νότου καί φαινόταν ἕτοιμος νά ξεβράσει ἀπό τό στόμιό του καυτό νερό καί νά ζεματίσει ὅ,τι συναντήσει μπροστά του.
Διακρίνει στόν ὁρίζοντα ὁ προφήτης τά πρῶτα νέφη τοῦ ἐχθροῦ, πού ἐμφανίζονται ἀπό τόν βορρᾶ. Τό χεῖλος τοῦ λέβητα στραμμένο πρός τήν ᾿Ιουδαία δείχνει ὅτι πάνω της θά ξεχυθοῦν συμφορές μεγάλες καί καυστικές. ῾Η προφητεία αὐτή ἐκπληρώθηκε μέ τήν εἰσβολή τῶν βαβυλωνιακῶν στρατευμάτων στή χώρα τῆς ᾿Ιουδαίας ἀπό τό βόρειο μέρος τῆς Παλαιστίνης.
Ἡ πρόρρηση τοῦ Κυρίου γιά τήν ἐπιδρομή πολλῶν βασιλέων, πού ἀπό τόν βορρᾶ θά ἐπέλθουν ἐναντίον τῶν πόλεων τῆς ᾿Ιουδαίας καί θά φτάσουν μέχρι τά πρόθυρα τῶν πυλῶν ᾿Ιερουσαλήμ, κατά τόν ἅγιο Χρυσόστομο, φανερώνει ὅτι ἡ πολεμική αὐτή ἐπιχείρηση δέν θά εἶναι ἔργο τῆς δυνάμεως τῶν ἐχθρῶν· ὁ Θεός κατευθύνει καί ρυθμίζει τή γενική αὐτή ἐπίθεση.
Αὐτή ἡ προφητεία πραγματοποιήθηκε στά χρόνια τῆς βασιλείας τοῦ ᾿Ιωακείμ. Διαβάζουμε στό Δ´ Βασιλειῶν· «Καὶ ἀπέστειλε Κύριος αὐτῷ τοὺς μονοζώνους (=εὐζώνους) τῶν Χαλδαίων καὶ τοὺς μονοζώνους Συρίας καὶ τοὺς μονοζώνους Μωὰβ καὶ τοὺς μονοζώνους υἱῶν ᾿Αμὼν καὶ ἐξαπέστειλεν αὐτοὺς ἐν τῇ γῇ ᾿Ιούδα τοῦ κατισχῦσαι κατὰ τὸν λόγον Κυρίου ὃν ἐλάλησεν ἐν χειρὶ τῶν δούλων αὐτοῦ τῶν προφητῶν» (24,2).
Κύρια αἰτία ὅλων τῶν δεινῶν, ὅπως ἀποκαλύπτει ὁ Κύριος, εἶναι ἡ ἀπομάκρυνση τῶν Ἰουδαίων ἀπό τόν ἀληθινό Θεό καί ἡ θεοποίηση καί λατρεία χειροποίητων ἀντικειμένων. ῾Ο Θεοδώρητος σχολιάζει: «Τί πιό ἀνόητο ὑπάρχει ἀπό αὐτήν τήν ἀσέβεια; Τί πιό δίκαιο ἀπό τήν τιμωρία; Διότι αὐτοί μέν ἐγκατέλειψαν τόν Δημιουργό τους καί θεοποίησαν τά δικά τους κατασκευάσματα, ὁ δέ Θεός, ἀφοῦ μακροθύμησε γιά πολύ καιρό, ὕστερα τούς ἀπογύμνωσε ἀπό τή χάρη του. ῞Οταν πιά ἀπογυμνώθηκαν ἀπό τήν προστασία τοῦ Θεοῦ, ὑποδουλώθηκαν σέ ἀνόσιους ἄνδρες».
Μέ τίς προστακτικές «περίζωσαι τὴν ὀσφύν σου καὶ ἀνάστηθι» ὁ Κύριος παρακινεῖ τόν ᾿Ιερεμία νά ριχθεῖ στό ἔργο του μέ δύναμη, ζῆλο καί ἀνδρεία. Νά μείνει ἄκαμπτος, ὅσες ἀντιδράσεις κι ἄν ἀντιμετωπίσει, διότι ὁ Κύριος ἔχει ἀναλάβει τήν προστασία του. «᾿Επαγγέλλεται δὲ αὐτῷ οὐκ εἰρήνην καὶ ἡσυχίαν, ἀλλ᾿ ἀγῶνας καὶ νί- κην», παρατηρεῖ ὁ Θεοδώρητος. Βασιλεῖς, ἄρχοντες καί λαός θά πολεμήσουν τόν προφήτη, ὅμως δέν θά τόν καταβάλουν.
Μετά ἀπό τίς ἀποκαλύψεις αὐτές καί τή θεία ἐνίσχυση, ὁ ᾿Ιερεμίας ἄρχισε ἐπίσημα τό δημόσιο ἔργο του.
Στέργιος Ν. Σάκκος