Ἡ θεραπεία τοῦ σεληνιαζομένου παιδιοῦ
Λέξεις 18. ὅπου ἄν αὐτόν καταλάβῃ = ὅπου τόν πιάσει
ρήσσει αὐτόν = τόν κατασπαράσσει
ξηραίνεται = γίνεται ξερός
οὐκ ἴσχυσαν = δέν μπόρεσαν
19. ἕως πότε πρός ὑμᾶς ἔσομαι; = ὥς πότε θά εἶμαι μαζί σας;
20. ἐσπάραξεν αὐτόν = τόν τάραξε
22. παιδιόθεν = ἀπό παιδί
εἰς πῦρ ἔβαλε=τόν ἔρριξε στή φωτιά
εἴ τι δύνασαι = ἄν μπορεῖς νά κάνεις κάτι
23. εἰ δύνασαι πιστεῦσαι = ἄν μπορεῖς νά πιστέψεις
25. ἐπισυντρέχει ὄχλος = μαζεύεται κι ἄλλος κόσμος
ἐπετίμησε τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ = ἐπιτίμησε τό ἀκάθαρτο πνεῦμα
ἐγώ σοι ἐπιτάσσω = ἐγώ σέ προστάζω
μηκέτι=ποτέ πιά.
26. πολλά σπαράξαν = ἀφοῦ τόν τάραξε δυνατά
27. τῆς χειρός = ἀπό τό χέρι
ἤγειρεν αὐτόν = τόν σήκωσε καί ἀνέστη = καί σηκώθηκε
28. κατ΄ ἰδίαν = ἰδιαίτερα
29. ἐν οὐδενί = μέ τίποτε
30. παρεπορεύοντο = περνοῦσαν
31. ἀποκτενοῦσιν αὐτόν = θά τόν σκοτώσουν
Ἱστορικά - Πραγματολογικά - Ἑρμηνευτικά
Τό περιστατικό τῆς θεραπείας τοῦ δαιμονισμένου παιδιοῦ, τό ἀναφέρει καί ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος (Μθ 17,14-21) καί ὁ Λουκᾶς (Λκ 9,37-43), ἀλλά ὁ εὐαγγελιστής Μᾶρκος τό παρουσιάζει μέ περισσότερες λεπτομέρειες. Λίγο πιό πρίν οἱ εὐαγγελιστές μιλοῦν γιά τή Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου. Ἐκεῖ οἱ τρεῖς μαθητές (Πέτρος, Ἰάκωβος, Ἰωάννης) πού ἦταν μαζί του τόν εἶδαν στή θεϊκή του δόξα νά συζητᾶ μέ τούς δύο μεγάλους προφῆτες Μωυσῆ καί Ἠλία. Κατεβαίνοντας ἀπό τό ὄρος τῆς Μεταμορφώσεως καί ἀπό τό θεϊκό κλῖμα ὅπου εἶχαν ζήσει, συναντοῦν τούς ἄλλους μαθητές περιστοιχισμένους ἀπό γραμματεῖς καί φαρισαίους νά συζητοῦν. Ἀφορμή γιά τή συζήτηση τούς ἔδωσε ἕνα θλιβερό περιστατικό. Ἕνας πατέρας εἶχε φέρει τό δαιμονισμένο παιδί του καί οἱ μαθητές δέν μπόρεσαν νά τό θεραπεύσουν.Ἡ ἐμφάνιση τοῦ Ἰησοῦ διακόπτει τή συζήτηση καί στρέφει τήν προσοχή ὅλων πρός αὐτόν.
9,17. Καί ἀποκριθείς εἷς ἐκ τοῦ ὄχλου εἶπε· διδάσκαλε, ἤνεγκα τόν υἱόν μου πρός σε, ἔχοντα πνεῦμα ἄλαλον.
Εἷς ἐκ τοῦ ὄχλου: Εἶναι ὁ πατέρας τοῦ δαιμονισμένου παιδιοῦ. Ὁ εὐαγγελιστής δέν μᾶς ἀναφέρει τό γένος, τήν πατρίδα, τή θρησκεία του κι οὔτε καμία ἄλλη πληροφορία γιά τή ζωή τοῦ ἀνθρώπου αὐτοῦ μᾶς δίνει. Μᾶς δίνει τόσα μόνο ὅσα χρειάζονται καί δέν ἀναφέρει περιττά πράγματα. Ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος μᾶς λέει ὅτι ὁ πονεμένος πατέρας γονάτισε μπροστά στόν Ἰησοῦ.
ἤνεγκα τόν υἱόν μου πρός σε: Ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς μᾶς πληροφορεῖ πώς ὁ υἱός αὐτός ἦταν μονογενής (Λκ 9,38).
ἔχοντα πνεῦμα ἄλαλον: Ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος λέει «σεληνιάζεται» (Μθ 17,14). Ἐπειδή ἡ ἀρρώστια αὐτή ἐκδηλωνόταν ὅταν ἡ σελήνη ἦταν πανσέληνος, οἱ ἄνθρωποι τήν ὀνόμασαν σεληνιασμό. Ἀλλά αὐτό εἶναι ἁπλῶς μία λαϊκή δοξασία. Ἡ ἀρρώστια δέν ἔχει καμία σχέση μέ τή σελήνη. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέει: Δέν εἶναι ἡ σελήνη αἰτία τοῦ σεληνιασμοῦ, ἀλλά οἱ δαίμονες παρακολουθοῦσαν τίς ἀλλαγές τῆς σελήνης καί ἔκαναν ἐπίθεση στούς ἀνθρώπους κατά τήν πανσέληνο, γιά νά δείξουν τά ἔργα τοῦ Θεοῦ σάν αἰτία τῆς δικῆς τους κακίας καί νά κάνουν ἔτσι τούς ἀνθρώπους νά κατηγορήσουν τόν Θεό.
Ὁ σεληνιασμός, ὅπως τόν περιγράφουν οἱ εὐαγγελιστές, μοιάζει πολύ μέ τήν ἐπιληψία. Ἀλλά καί ἄν δεχθοῦμε τήν ἀσθένεια τοῦ παιδιοῦ αὐτοῦ σάν μιά φυσική νευρική ἀσθένεια, τίποτα δέν μᾶς ἐμποδίζει νά παραδεχθοῦμε ὅτι τήν προκάλεσε ὁ διάβολος. Κι ἄλλες φορές βλέπουμε στά εὐαγγέλια ὅτι ὁ διάβολος προκαλεῖ στούς ἀνθρώπους φυσικές ἀσθένειες τίς ὁποῖες θεραπεύει ὁ Ἰησοῦς (πρβλ. Μθ 9,32-33, ὅπου ἕνας κωφός ὀνομάζεται δαιμονιζόμενος, καί Μθ 12,22, ὅπου ἀναφέρεται ἡ θεραπεία ἑνός τυφλοῦ καί κωφοῦ δαιμονιζομένου).
Εἷς ἐκ τοῦ ὄχλου: Εἶναι ὁ πατέρας τοῦ δαιμονισμένου παιδιοῦ. Ὁ εὐαγγελιστής δέν μᾶς ἀναφέρει τό γένος, τήν πατρίδα, τή θρησκεία του κι οὔτε καμία ἄλλη πληροφορία γιά τή ζωή τοῦ ἀνθρώπου αὐτοῦ μᾶς δίνει. Μᾶς δίνει τόσα μόνο ὅσα χρειάζονται καί δέν ἀναφέρει περιττά πράγματα. Ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος μᾶς λέει ὅτι ὁ πονεμένος πατέρας γονάτισε μπροστά στόν Ἰησοῦ.
ἤνεγκα τόν υἱόν μου πρός σε: Ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς μᾶς πληροφορεῖ πώς ὁ υἱός αὐτός ἦταν μονογενής (Λκ 9,38).
ἔχοντα πνεῦμα ἄλαλον: Ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος λέει «σεληνιάζεται» (Μθ 17,14). Ἐπειδή ἡ ἀρρώστια αὐτή ἐκδηλωνόταν ὅταν ἡ σελήνη ἦταν πανσέληνος, οἱ ἄνθρωποι τήν ὀνόμασαν σεληνιασμό. Ἀλλά αὐτό εἶναι ἁπλῶς μία λαϊκή δοξασία. Ἡ ἀρρώστια δέν ἔχει καμία σχέση μέ τή σελήνη. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέει: Δέν εἶναι ἡ σελήνη αἰτία τοῦ σεληνιασμοῦ, ἀλλά οἱ δαίμονες παρακολουθοῦσαν τίς ἀλλαγές τῆς σελήνης καί ἔκαναν ἐπίθεση στούς ἀνθρώπους κατά τήν πανσέληνο, γιά νά δείξουν τά ἔργα τοῦ Θεοῦ σάν αἰτία τῆς δικῆς τους κακίας καί νά κάνουν ἔτσι τούς ἀνθρώπους νά κατηγορήσουν τόν Θεό.
Ὁ σεληνιασμός, ὅπως τόν περιγράφουν οἱ εὐαγγελιστές, μοιάζει πολύ μέ τήν ἐπιληψία. Ἀλλά καί ἄν δεχθοῦμε τήν ἀσθένεια τοῦ παιδιοῦ αὐτοῦ σάν μιά φυσική νευρική ἀσθένεια, τίποτα δέν μᾶς ἐμποδίζει νά παραδεχθοῦμε ὅτι τήν προκάλεσε ὁ διάβολος. Κι ἄλλες φορές βλέπουμε στά εὐαγγέλια ὅτι ὁ διάβολος προκαλεῖ στούς ἀνθρώπους φυσικές ἀσθένειες τίς ὁποῖες θεραπεύει ὁ Ἰησοῦς (πρβλ. Μθ 9,32-33, ὅπου ἕνας κωφός ὀνομάζεται δαιμονιζόμενος, καί Μθ 12,22, ὅπου ἀναφέρεται ἡ θεραπεία ἑνός τυφλοῦ καί κωφοῦ δαιμονιζομένου).
9,18. Καί ὅπου ἂν αὐτόν καταλάβῃ, ῥήσσει αὐτόν, καί ἀφρίζει καί τρίζει τούς ὀδόντας αὐτοῦ, καί ξηραίνεται· καί εἶπον τοῖς μαθηταῖς σου ἵνα αὐτό ἐκβάλωσι, καί οὐκ ἴσχυσαν.
Συγκλονιστική περιγραφή τῆς κρίσεως τοῦ δαιμονισμένου παιδιοῦ.
Συγκλονιστική περιγραφή τῆς κρίσεως τοῦ δαιμονισμένου παιδιοῦ.
9,19. Ὁ δέ ἀποκριθείς αὐτῷ λέγει· ὦ γενεά ἄπιστος, ἕως πότε πρός ὑμᾶς ἔσομαι; ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν; φέρετε αὐτόν πρός με. καί ἤνεγκαν αὐτόν πρός αὐτόν.
ὦ γενεά ἄπιστος… ἀνέξομαι ὑμῶν; Τά λόγια αὐτά τοῦ Κυρίου δείχνουν τήν ἀγανάκτησή του. Ὀνομάζει τή γενεά ἄπιστη, ἀλλά καί διεστραμμένη. Ὑπάρχουν ἄπιστοι ἀπό ἄγνοια. Ἐκείνους δέν θά μποροῦσε νά τούς κατηγορήσει κανείς σάν διεστραμμένους. Ἡ γενεά ὅμως αὐτή, τήν ὁποία κατηύθυναν οἱ γραμματεῖς καί φαρισαῖοι, δέν μποροῦσε νά δικαιολογήσει τήν ἀπιστία της μέ ἄγνοια. Εἶχε δεῖ τόσο πολλά σημεῖα κι εἶχε γνωρίσει τή δύναμη τοῦ Ἰησοῦ. Ἐπειδή ὅμως ἐπέμενε στήν ἀπιστία ὀνομάζεται διεστραμμένη.
Παρ’ ὅλη τήν ἀγανάκτηση ὁ Κύριος ἀπευθύνει ἕναν γενικό ἔλεγχο πρός τή γενεά καί δέν ἐλέγχει προσωπικά τόν πατέρα τοῦ παιδιοῦ, πού θά ἦταν σκληρότερο.
φέρετε αὐτόν πρός με: Ἡ ἀπιστία καί ἡ διαστροφή τῆς γενεᾶς καί ἡ δίκαιη ἀγανάκτηση τοῦ Κυρίου, δέν τόν ἐμποδίζει νά καλέσει κοντά του τό ἄρρωστο παιδί γιά νά τό θεραπεύσει.
ὦ γενεά ἄπιστος… ἀνέξομαι ὑμῶν; Τά λόγια αὐτά τοῦ Κυρίου δείχνουν τήν ἀγανάκτησή του. Ὀνομάζει τή γενεά ἄπιστη, ἀλλά καί διεστραμμένη. Ὑπάρχουν ἄπιστοι ἀπό ἄγνοια. Ἐκείνους δέν θά μποροῦσε νά τούς κατηγορήσει κανείς σάν διεστραμμένους. Ἡ γενεά ὅμως αὐτή, τήν ὁποία κατηύθυναν οἱ γραμματεῖς καί φαρισαῖοι, δέν μποροῦσε νά δικαιολογήσει τήν ἀπιστία της μέ ἄγνοια. Εἶχε δεῖ τόσο πολλά σημεῖα κι εἶχε γνωρίσει τή δύναμη τοῦ Ἰησοῦ. Ἐπειδή ὅμως ἐπέμενε στήν ἀπιστία ὀνομάζεται διεστραμμένη.
Παρ’ ὅλη τήν ἀγανάκτηση ὁ Κύριος ἀπευθύνει ἕναν γενικό ἔλεγχο πρός τή γενεά καί δέν ἐλέγχει προσωπικά τόν πατέρα τοῦ παιδιοῦ, πού θά ἦταν σκληρότερο.
φέρετε αὐτόν πρός με: Ἡ ἀπιστία καί ἡ διαστροφή τῆς γενεᾶς καί ἡ δίκαιη ἀγανάκτηση τοῦ Κυρίου, δέν τόν ἐμποδίζει νά καλέσει κοντά του τό ἄρρωστο παιδί γιά νά τό θεραπεύσει.
9,20. καί ἰδών αὐτόν εὐθέως τό πνεῦμα ἐσπάραξεν αὐτόν, καί πεσών ἐπί τῆς γῆς ἐκυλίετο ἀφρίζων.
Τό παιδί εἶδε τόν Ἰησοῦ καί τό πνεῦμα ταράχθηκε. Σέ ὅλες τίς περιπτώσεις δαιμονισμένων ἀτόμων, τό πονηρό πνεῦμα βλέπει μέ τά μάτια τοῦ δαιμονισμένου. Οἱ ἐξωτερικές πράξεις εἶναι τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά τό πνεῦμα πού τόν κινεῖ σ΄ αὐτές, συνήθως εἶναι τό πονηρό πνεῦμα.
Πρίν ἀκόμη ὁ Κύριος ἐπιτιμήσει τό πονηρό πνεῦμα, αὐτό ταράσσεται. Δίνεται ἔτσι μιά ἀφορμή στόν πατέρα νά ἐνισχύσει τήν πίστη του.
Τό παιδί εἶδε τόν Ἰησοῦ καί τό πνεῦμα ταράχθηκε. Σέ ὅλες τίς περιπτώσεις δαιμονισμένων ἀτόμων, τό πονηρό πνεῦμα βλέπει μέ τά μάτια τοῦ δαιμονισμένου. Οἱ ἐξωτερικές πράξεις εἶναι τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά τό πνεῦμα πού τόν κινεῖ σ΄ αὐτές, συνήθως εἶναι τό πονηρό πνεῦμα. Πρίν ἀκόμη ὁ Κύριος ἐπιτιμήσει τό πονηρό πνεῦμα, αὐτό ταράσσεται. Δίνεται ἔτσι μιά ἀφορμή στόν πατέρα νά ἐνισχύσει τήν πίστη του.
9,21. Καί ἐπηρώτησε τόν πατέρα αὐτοῦ· πόσος χρόνος ἐστίν ὡς τοῦτο γέγονεν αὐτῷ; ὁ δέ εἶπε· παιδιόθεν.
Ὁ χρόνος τῆς ἀρρώστιας τοῦ παιδιοῦ δέν ἦταν ἄγνωστος στόν παντογνώστη Κύριο. Ρωτᾶ ὅμως γιά νά δώσει ἀφορμή στόν πατέρα νά ὁμολογήσει ὅτι ἡ ἀρρώστια τοῦ παιδιοῦ του ἦταν μακροχρόνια. Τόν διάλογο αὐτό δέν τόν ἀναφέρουν οἱ ἄλλοι εὐαγγελιστές.
παιδιόθεν: Τό παιδί ἔπασχε ἀπό τήν παιδική του ἡλικία. Ἐπειδή ἡ ἀρρώστια ἦταν μακροχρόνια, ἦταν καί πιό δύσκολη ἡ θεραπεία της.
Ὁ χρόνος τῆς ἀρρώστιας τοῦ παιδιοῦ δέν ἦταν ἄγνωστος στόν παντογνώστη Κύριο. Ρωτᾶ ὅμως γιά νά δώσει ἀφορμή στόν πατέρα νά ὁμολογήσει ὅτι ἡ ἀρρώστια τοῦ παιδιοῦ του ἦταν μακροχρόνια. Τόν διάλογο αὐτό δέν τόν ἀναφέρουν οἱ ἄλλοι εὐαγγελιστές.
παιδιόθεν: Τό παιδί ἔπασχε ἀπό τήν παιδική του ἡλικία. Ἐπειδή ἡ ἀρρώστια ἦταν μακροχρόνια, ἦταν καί πιό δύσκολη ἡ θεραπεία της.
9,22. Καί πολλάκις αὐτόν καί εἰς πῦρ ἔβαλε καί εἰς ὕδατα, ἵνα ἀπολέσῃ αὐτόν· ἀλλ᾿ εἴ τι δύνασαι, βοήθησον ἡμῖν σπλαγχνισθείς ἐφ᾿ ἡμᾶς.
ἀλλ’ εἴ τι δύνασαι, βοήθησον ἡμῖν: Τά λόγια αὐτά δείχνουν τήν ὀλιγοπιστία τοῦ πατέρα. Ἴσως ἡ πίστη του εἶχε κλονιστεῖ ἀπό τήν ἀδυναμία τῶν μαθητῶν νά θεραπεύσουν τό παιδί του. Ἡ ἀδυναμία τῶν μαθητῶν τόν ἔκανε νά ἀμφιβάλλει καί γιά τοῦ διδασκάλου τή δύναμη.
ἀλλ’ εἴ τι δύνασαι, βοήθησον ἡμῖν: Τά λόγια αὐτά δείχνουν τήν ὀλιγοπιστία τοῦ πατέρα. Ἴσως ἡ πίστη του εἶχε κλονιστεῖ ἀπό τήν ἀδυναμία τῶν μαθητῶν νά θεραπεύσουν τό παιδί του. Ἡ ἀδυναμία τῶν μαθητῶν τόν ἔκανε νά ἀμφιβάλλει καί γιά τοῦ διδασκάλου τή δύναμη.
9,23. Ὁ δέ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτῷ τό εἰ δύνασαι πιστεῦσαι, πάντα δυνατά τῷ πιστεύοντι.
τό εἰ δύνασαι πιστεῦσαι, πάντα δυνατά τῷ πιστεύοντι: Εἶναι μία στερεότυπη ἔκφραση, πού συνήθιζε νά τή λέει ὁ Ἰησοῦς σάν ὅρο καί προϋπόθεση σ’ αὐτούς πού ἐπρόκειτο νά δεχθοῦν ἕνα σημεῖο. Ὅπως ἑρμηνεύει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, εἶναι σάν νά τοῦ λέει: Ἔχω τόσο περίσσεια δύναμη, πού κι ἄλλοι μποροῦν μ’ αὐτή νά θαυματουργήσουν. Φθάνει νά πιστέψεις ὅπως πρέπει καί μπορεῖς καί σύ νά θεραπεύσεις κι αὐτόν καί πολλούς ἄλλους.
Διάφοροι ἑρμηνευτές ὑπογραμμίζουν ἐδῶ τήν μετριοφροσύνη τοῦ Κυρίου. Δέν ἀπαντᾶ «σέ μένα τά πάντα εἶναι δυνατά…», ὅπως καί ἦταν, ἀλλά λέει· «πάντα δυνατά τῷ πιστεύοντι». Ἀποδίδει τή θεραπεία ὄχι στή δική του δύναμη, ἀλλά στήν πίστη τοῦ ἀνθρώπου.
τό εἰ δύνασαι πιστεῦσαι, πάντα δυνατά τῷ πιστεύοντι: Εἶναι μία στερεότυπη ἔκφραση, πού συνήθιζε νά τή λέει ὁ Ἰησοῦς σάν ὅρο καί προϋπόθεση σ’ αὐτούς πού ἐπρόκειτο νά δεχθοῦν ἕνα σημεῖο. Ὅπως ἑρμηνεύει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, εἶναι σάν νά τοῦ λέει: Ἔχω τόσο περίσσεια δύναμη, πού κι ἄλλοι μποροῦν μ’ αὐτή νά θαυματουργήσουν. Φθάνει νά πιστέψεις ὅπως πρέπει καί μπορεῖς καί σύ νά θεραπεύσεις κι αὐτόν καί πολλούς ἄλλους.
Διάφοροι ἑρμηνευτές ὑπογραμμίζουν ἐδῶ τήν μετριοφροσύνη τοῦ Κυρίου. Δέν ἀπαντᾶ «σέ μένα τά πάντα εἶναι δυνατά…», ὅπως καί ἦταν, ἀλλά λέει· «πάντα δυνατά τῷ πιστεύοντι». Ἀποδίδει τή θεραπεία ὄχι στή δική του δύναμη, ἀλλά στήν πίστη τοῦ ἀνθρώπου.
9,24. Καί εὐθέως κράξας ὁ πατήρ τοῦ παιδίου μετά δακρύων ἔλεγε· πιστεύω, κύριε· βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ.
μετά δακρύων: Τά δάκρυα δείχνουν τή μετάνοια τοῦ πατέρα γιά τήν ἀπιστία του. πιστεύω, Κύριε· βοήθει μου τῇ ἀπιστία: Ὁπωσδήποτε ὁ πατέρας τοῦ παιδιοῦ εἶχε κάποια πίστη, καί αὐτή τόν ἔκανε νά φέρει τό παιδί του στόν Χριστό. Ἦταν ὅμως λιγοστή ἡ πίστη του, γι’ αὐτό λέει· «Βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ».
μετά δακρύων: Τά δάκρυα δείχνουν τή μετάνοια τοῦ πατέρα γιά τήν ἀπιστία του. πιστεύω, Κύριε· βοήθει μου τῇ ἀπιστία: Ὁπωσδήποτε ὁ πατέρας τοῦ παιδιοῦ εἶχε κάποια πίστη, καί αὐτή τόν ἔκανε νά φέρει τό παιδί του στόν Χριστό. Ἦταν ὅμως λιγοστή ἡ πίστη του, γι’ αὐτό λέει· «Βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ».
9,25. Ἰδών δέ ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι ἐπισυντρέχει ὄχλος, ἐπετίμησε τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ λέγων αὐτῷ· τό πνεῦμα τό ἄλαλον καί κωφόν, ἐγώ σοι ἐπιτάσσω, ἔξελθε ἐξ αὐτοῦ καί μηκέτι εἰσέλθῃς εἰς αὐτόν.
ἰδών δέ ὁ Ἰησοῦς ὅτι ἐπισυντρέχει ὄχλος: Ὁ Κύριος δέν ἤθελε νά μαζευθεῖ πολύς κόσμος. Κι ἄλλες φορές, ὅταν ἔκανε κάποιο σημεῖο, δέν ἤθελε νά εἶναι μπροστά πολύς κόσμος ἤ ἔλεγε στούς ἀνθρώπους πού θεράπευε νά μή μιλήσουν σέ κανέναν γιά τό σημεῖο πού ἔκανε.
ἐγώ σοι ἐπιτάσσω: Μιλᾶ ὡς κυρίαρχος, ὡς ἐξουσιαστής ὁ Κύριος, ἐνῶ ὅλοι οἱ ἄλλοι πού κάνουν σημεῖα ἐπικαλοῦνται τή δική του δύναμη (πρβλ. ὁ Παῦλος, Πρξ 16,18).
ἰδών δέ ὁ Ἰησοῦς ὅτι ἐπισυντρέχει ὄχλος: Ὁ Κύριος δέν ἤθελε νά μαζευθεῖ πολύς κόσμος. Κι ἄλλες φορές, ὅταν ἔκανε κάποιο σημεῖο, δέν ἤθελε νά εἶναι μπροστά πολύς κόσμος ἤ ἔλεγε στούς ἀνθρώπους πού θεράπευε νά μή μιλήσουν σέ κανέναν γιά τό σημεῖο πού ἔκανε.
ἐγώ σοι ἐπιτάσσω: Μιλᾶ ὡς κυρίαρχος, ὡς ἐξουσιαστής ὁ Κύριος, ἐνῶ ὅλοι οἱ ἄλλοι πού κάνουν σημεῖα ἐπικαλοῦνται τή δική του δύναμη (πρβλ. ὁ Παῦλος, Πρξ 16,18).
9,26-27. Καί κράξαν καί πολλά σπαράξαν αὐτόν ἐξῆλθε, καί ἐγένετο ὡσεί νεκρός, ὥστε πολλούς λέγειν ὅτι ἀπέθανεν. ὁ δέ ᾿Ιησοῦς κρατήσας αὐτόν τῆς χειρός ἤγειρεν αὐτόν, καί ἀνέστη.
Τήν ὥρα πού ὁ δυστυχισμένος νέος ἀπαλλασσόταν ἀπό τό δαιμόνιο καί τήν τυρρανία του, οἱ ἄνθρωποι τόν εἶδαν σάν νεκρό. Ἀλλά ὁ Κύριος, πού καί νεκρούς εἶχε ἀναστήσει, τόν πιάνει ἀπό τό χέρι καί τόν σηκώνει ὑγιῆ καί ἀπαλλαγμένο ἀπό τό πάθος του.
Τήν ὥρα πού ὁ δυστυχισμένος νέος ἀπαλλασσόταν ἀπό τό δαιμόνιο καί τήν τυρρανία του, οἱ ἄνθρωποι τόν εἶδαν σάν νεκρό. Ἀλλά ὁ Κύριος, πού καί νεκρούς εἶχε ἀναστήσει, τόν πιάνει ἀπό τό χέρι καί τόν σηκώνει ὑγιῆ καί ἀπαλλαγμένο ἀπό τό πάθος του.
9,28. Καί εἰσελθόντα αὐτόν εἰς οἶκον οἱ μαθηταί αὐτοῦ ἐπηρώτων αὐτόν κατ᾿ ἰδίαν, ὅτι ἡμεῖς οὐκ ἠδυνήθημεν ἐκβαλεῖν αὐτό.
Προηγουμένως ὁ Κύριος εἶχε δώσει στούς μαθητές του «ἐξουσίαν κατά πνευμάτων ἀκαθάρτων, ὥστε ἐκβάλλειν αὐτά καί θεραπεύειν πᾶσαν νόσον καί πᾶσαν μαλακίαν» (Μθ 10,1). Τώρα πού εἶδαν ὅτι δέν μποροῦσαν νά θεραπεύσουν τόν δαιμονιζόμενο νέο, μέ ἀγωνία ρωτοῦν τόν Κύριο, ποῦ ὀφειλόταν αὐτή ἡ ἀδυναμία τους. Ἐπειδή τό θέμα ἦταν τόσο σπουδαῖο καί σοβαρό, γι’ αὐτό τόν ρωτοῦν ἰδιαιτέρως καί ὄχι μπροστά στόν κόσμο.
Προηγουμένως ὁ Κύριος εἶχε δώσει στούς μαθητές του «ἐξουσίαν κατά πνευμάτων ἀκαθάρτων, ὥστε ἐκβάλλειν αὐτά καί θεραπεύειν πᾶσαν νόσον καί πᾶσαν μαλακίαν» (Μθ 10,1). Τώρα πού εἶδαν ὅτι δέν μποροῦσαν νά θεραπεύσουν τόν δαιμονιζόμενο νέο, μέ ἀγωνία ρωτοῦν τόν Κύριο, ποῦ ὀφειλόταν αὐτή ἡ ἀδυναμία τους. Ἐπειδή τό θέμα ἦταν τόσο σπουδαῖο καί σοβαρό, γι’ αὐτό τόν ρωτοῦν ἰδιαιτέρως καί ὄχι μπροστά στόν κόσμο.
9,29. Καί εἶπεν αὐτοῖς· τοῦτο τό γένος ἐν οὐδενί δύναται ἐξελθεῖν εἰ μή ἐν προσευχῇ καί νηστείᾳ.
Ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος ὡς πρώτη ἀπάντηση τοῦ Κυρίου ἀναφέρει «διά τήν ἀπιστίαν ὑμῶν» καί παρακάτω λέει αὐτά πού καταγράφει καί ὁ εὐαγγελιστής Μᾶρκος (Μθ 17,20-21). Δέν ἦταν βέβαια ἄπιστοι οἱ μαθητές. Φαίνεται ὅμως ὅτι μπροστά στή φρικτή κατάσταση τοῦ δαιμονισμένου παιδιοῦ, τούς κατέλαβε ὀλιγοπιστία, καί ὁ Κύριος ἐλέγχει τήν ὀλιγοπιστία τους ὡς ἀπιστία.
ἐν οὐδενί δύναται ἐξελθεῖν εἰ μή ἐν προσευχῇ καί νηστείᾳ: Ἡ ἀπάντηση τοῦ Κυρίου εἶναι κατηγορηματική. Δέν λέει ὅτι τά δαιμόνια βγαίνουν μέ τήν προσευχή καί τή νηστεία, ἀλλά ὅτι δέν βγαίνουν μέ τίποτε ἄλλο παρά μόνον μέ προσευχή καί νηστεία. Ὑπογραμμίζοντας τή δύναμη τῆς νηστείας στήν περίπτωση αὐτή ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέει· «Ἡ νηστεία εἶναι φοβερή γιά τούς δαίμονες. Ἄν κάποιος εἶναι σεληνιαζόμενος, δεῖξε του τό πρόσωπο τῆς νηστείας. Θά μείνει πιό ἀκίνητος κι ἀπ’ αὐτές τίς πέτρες, γιατί θά παγώσει ἀπό τόν φόβο καί θά 'ναι σάν δεμένος, ἰδιαίτερα δέ ὅταν δεῖ νά συνδέεται μέ τή νηστεία ἡ ἀδελφή καί ὁμόζυγός της προσευχή».
Ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος ὡς πρώτη ἀπάντηση τοῦ Κυρίου ἀναφέρει «διά τήν ἀπιστίαν ὑμῶν» καί παρακάτω λέει αὐτά πού καταγράφει καί ὁ εὐαγγελιστής Μᾶρκος (Μθ 17,20-21). Δέν ἦταν βέβαια ἄπιστοι οἱ μαθητές. Φαίνεται ὅμως ὅτι μπροστά στή φρικτή κατάσταση τοῦ δαιμονισμένου παιδιοῦ, τούς κατέλαβε ὀλιγοπιστία, καί ὁ Κύριος ἐλέγχει τήν ὀλιγοπιστία τους ὡς ἀπιστία.
ἐν οὐδενί δύναται ἐξελθεῖν εἰ μή ἐν προσευχῇ καί νηστείᾳ: Ἡ ἀπάντηση τοῦ Κυρίου εἶναι κατηγορηματική. Δέν λέει ὅτι τά δαιμόνια βγαίνουν μέ τήν προσευχή καί τή νηστεία, ἀλλά ὅτι δέν βγαίνουν μέ τίποτε ἄλλο παρά μόνον μέ προσευχή καί νηστεία. Ὑπογραμμίζοντας τή δύναμη τῆς νηστείας στήν περίπτωση αὐτή ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέει· «Ἡ νηστεία εἶναι φοβερή γιά τούς δαίμονες. Ἄν κάποιος εἶναι σεληνιαζόμενος, δεῖξε του τό πρόσωπο τῆς νηστείας. Θά μείνει πιό ἀκίνητος κι ἀπ’ αὐτές τίς πέτρες, γιατί θά παγώσει ἀπό τόν φόβο καί θά 'ναι σάν δεμένος, ἰδιαίτερα δέ ὅταν δεῖ νά συνδέεται μέ τή νηστεία ἡ ἀδελφή καί ὁμόζυγός της προσευχή».
9,30. Καί ἐκεῖθεν ἐξελθόντες παρεπορεύοντο διά τῆς Γαλιλαίας, καί οὐκ ἤθελεν ἵνα τις γνῷ.
Καί ἐκεῖθεν ἐξελθόντες: Ὁ Κύριος μέ τή συνοδία του ἔφυγαν ἀπό τό μέρος ὅπου ἔγινε ἡ θεραπεία τοῦ σεληνιαζόμενου παιδιοῦ, δηλαδή ἀπό τά περίχωρα τῆς Καισαρείας τοῦ Φιλίππου, καί διέσχιζαν τή Γαλιλαία.
οὐκ ἤθελεν ἵνα τις γνῷ: Ἤθελε νά μένει κρυφός ἀπό τούς γραμματεῖς καί φαρισαίους, γιά νά προετοιμάσει τούς μαθητές του γιά τό πάθος του πού πλησίαζε.
Καί ἐκεῖθεν ἐξελθόντες: Ὁ Κύριος μέ τή συνοδία του ἔφυγαν ἀπό τό μέρος ὅπου ἔγινε ἡ θεραπεία τοῦ σεληνιαζόμενου παιδιοῦ, δηλαδή ἀπό τά περίχωρα τῆς Καισαρείας τοῦ Φιλίππου, καί διέσχιζαν τή Γαλιλαία.
οὐκ ἤθελεν ἵνα τις γνῷ: Ἤθελε νά μένει κρυφός ἀπό τούς γραμματεῖς καί φαρισαίους, γιά νά προετοιμάσει τούς μαθητές του γιά τό πάθος του πού πλησίαζε.
9,31. Ἐδίδασκε γάρ τούς μαθητάς αὐτοῦ καί ἔλεγεν αὐτοῖς ὅτι ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας ἀνθρώπων, καί ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καί ἀποκτανθείς τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστήσεται.
Κι ἄλλες φορές ὁ Κύριος προλέγει τό πάθος του. Αὐτό δείχνει ὅτι εἶναι κύριος τῆς ζωῆς του καί μόνος του θέλησε νά τή θυσιάσει. Δέν ἀναγκάσθηκε ἀπό κανέναν.
Κι ἄλλες φορές ὁ Κύριος προλέγει τό πάθος του. Αὐτό δείχνει ὅτι εἶναι κύριος τῆς ζωῆς του καί μόνος του θέλησε νά τή θυσιάσει. Δέν ἀναγκάσθηκε ἀπό κανέναν.
9,32. Οἱ δέ ἠγνόουν τό ῥῆμα, καί ἐφοβοῦντο αὐτόν ἐπερωτῆσαι. ἐφοβοῦντο αὐτόν ἐπερωτῆσαι:
Οἱ μαθητές δέν καταλαβαίνουν τά λόγια τοῦ Ἰησοῦ, ἀλλά καί φοβοῦνται νά ρωτήσουν περισσότερα. Φοβοῦνται, ἤ γιατί δέν ἀντέχουν ν’ ἀκούσουν μιά ἀπάντηση πού θά 'ταν ἴσως πιό δυσάρεστη γι’ αὐτούς ἤ γιατί θά τούς μάλωνε ἴσως ὁ διδάσκαλος, ἄν ἐμφανίζονταν τόσο «βραδεῖς τῇ καρδίᾳ» καί δέν καταλάβαιναν πράγματα γιά τά ὁποῖα ἐπανειλημμένως τούς εἶχε μιλήσει.
Τά κυριώτερα νοήματα
1. Ὁ φοβερός ἐχθρός μας καί πῶς θά τόν πολεμήσουμε: Εἶναι γνωστό σ’ ὅλους μας ὅτι, ἀπό τήν ἀρχή τῆς δημιουργίας, ὁ διάβολος βλέποντας τήν μακάρια κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου στόν παράδεισο, τόν φθόνησε καί τόν πλάνεψε, μέ ἀποτέλεσμα νά τόν βγάλει ἀπό τήν μακαριότητα καί νά τόν κάνει τραγικό καί δυστυχισμένο. Ἀλλά καί μετά τήν πτώση, ὁ φοβερός αὐτός ἐχθρός τοῦ ἀνθρωπίνου γένους δέν ἔπαψε νά μᾶς ἐνοχλεῖ προσπαθώντας συνεχῶς νά μᾶς βλάψει.
Ὁ Ἰησοῦς Χριστός μέ τήν ἐνανθρώπησή του, μέ τόν θάνατο καί τήν ἀνάστασή του νίκησε γιά λογαριασμό μας τόν διάβολο καί τόν συνέτριψε (βλ. Ἰω 12,31· «νῦν ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου ἐκβληθήσεται ἔξω»). Πράγματι, μετά τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ μας ἔπεσαν τά εἴδωλα, καταργήθηκε ἡ πολυθεΐα, λιγόστεψαν οἱ δαιμονιζόμενοι. Δέν ἔχει πιά ὁ διάβολος ἐξουσία πάνω στούς ἀνθρώπους. Δέν μπορεῖ νά μᾶς βλάψει. Μπορεῖ ὅμως καί ἔχει τό δικαίωμα νά μᾶς πειράξει. Ὁ ἀπόστολος Πέτρος λέει ὅτι ὁ διάβολος «ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τίνα καταπίῃ» (Α΄ Πέ 5,8). Καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος μιλᾶ συχνά γιά τήν πάλη μας μέ τόν διάβολο καί γιά τίς μεθοδεῖες του (βλ. Β’ Κο 11,14· Ἐφ 6,11.12.16· Α΄ Τι 3,7· Β’ Τι 2,26). Ἡ ἁγία Γραφή μᾶς περιγράφει τήν ἐπίθεση τοῦ σατανᾶ στόν ἴδιο τόν Κύριό μας (Μθ 4,11· Μρ 1,12-13· Λκ 4,1-13). Καί ἡ ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας ἔχει νά μᾶς παρουσιάσει πολλές μάχες πού ἔδωσαν τά παιδιά της ἐναντίον τοῦ φοβεροῦ ἐχθροῦ διαβόλου.
Σέ μερικούς ἴσως γεννηθεῖ τό ἐρώτημα γιατί ὁ Θεός ἐπιτρέπει στόν διάβολο νά μᾶς πειράζει. Ἡ ἀπάντηση εἶναι γιά νά τόν νικοῦμε καί ἔτσι ἐκεῖνος μέν νά καταισχύνεται, ἐμεῖς δέ νά κερδίζουμε τόν στέφανο τῆς νίκης. Κι εἶναι εὔκολο νά νικήσουμε τόν φοβερό μας ἐχθρό, ἄν χρησιμοποιήσουμε τά ὅπλα μέ τά ὁποῖα μᾶς ὁπλίζει ἡ Ἐκκλησία μας ἐναντίον του. Δύο κυρίως εἶναι τά μέσα μέ τά ὁποῖα ὁ διάβολος μᾶς πολεμᾶ· οἱ σαρκικές ἐπιθυμίες καί ἡ ματαιότητα τοῦ κόσμου. Κι ἐμεῖς, ὅπως μᾶς διδάσκει ἡ περικοπή μας, ἔχουμε δύο ὅπλα γιά νά τόν ἀντικρούσουμε καί νά τόν συντρίψουμε. Ὅταν ξεσηκώνεται ἡ σάρκα καί ἔχουμε σαρκικούς πειρασμούς, τότε νά νηστέψουμε. Δέν θά ἐπιμείνει περισσότερο ὁ διάβολος, γιατί τήν τρέμει τή νηστεία, ἡ ὁποία μᾶς γυμνάζει καί μᾶς κάνει ἀγαπητούς στόν Θεό. Ὅταν πάλι ὁ διάβολος μᾶς προβάλλει τά τερπνά αὐτοῦ τοῦ κόσμου, ἐμεῖς νά καταφεύγουμε στήν προσευχή καί μαζί μέ τόν Δαβίδ νά λέμε στόν Κύριο «ἀπόστρεψον τούς ὀφθαλμούς μου τοῦ μή ἰδεῖν ματαιότητα» (Ψα 118,37).
Ἡ νηστεία καί ἡ προσευχή εἶναι τά πανίσχυρα ὅπλα μας, μέ τά ὁποῖα συντρίβεται ὁ διάβολος. Γι’ αὐτό καί ἡ Μ. Τεσσαρακοστή κατά τήν ὁποία ἐντείνεται ὁ πνευματικός μας ἀγώνας, εἶναι κατ΄ ἐξοχήν περίοδος προσευχῆς καί νηστείας.
2. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ γιατρός και παιδαγωγός τῶν παιδιῶν μας: Ὁ σεληνιαζόμενος νέος τῆς περικοπῆς μας εἶναι μιά ζωντανή εἰκόνα τῆς κοινωνίας μας καί μάλιστα τῶν νέων μας. Στό πρόσωπό του μποροῦμε νά δοῦμε ἕναν μεγάλο ἀριθμό παιδιῶν τῆς ἐποχῆς μας, πού χωρίς Χριστό κυριεύθηκαν ἀπό τό πονηρό πνεῦμα. Ἄλλες φορές τά καταλαμβάνει τό ἄλαλο πνεῦμα. Χωρίς λόγο δέν μιλοῦν στούς γονεῖς τους. Τό σπίτι γίνεται γι’ αὐτούς ἕνα ξενοδοχεῖο, ὅπου ἔρχονται μόνο γιά νά φᾶνε καί νά κοιμηθοῦν! Κι ἄλλοτε πάλι τά κυριεύει τό πνεῦμα τοῦ ὑλισμοῦ, τῆς ἀθεΐας καί τῆς διαφθορᾶς, πού τά βασανίζει τόσο φρικτά. Ἐνῶ ἔχουν τόσα ἀγαθά, εἶναι πεινασμένα κι ἀνικανοποίητα, ψάχνουν τή χαρά στά ναρκωτικά, γιά νά ἐξαθλιώσουν μ’ αὐτά ὁλότελα τόν ἑαυτό τους. Ἡ νεολαία μας, πού ζῆ μακριά ἀπό τόν Χριστό, συχνά σάν τόν σεληνιαζόμενο νέο τρίζει τά δόντια της ὀργισμένη καί ἀφρίζει, σχίζει τά ροῦχα της, αὐτοκαταστρέφεται. Δέν ξέρει τί θέλει. Κι ἄλλοτε τή βλέπουμε νά πέφτει στό νερό τῆς ἀπελπισίας κι ἄλλοτε στή φωτιά τῆς αὐτοκτονίας.
Σ’ ὅλους ἐμᾶς πού μέ πόνο παρακολουθοῦμε τήν ἐξαθλίωση καί τή διαφθορά τῶν παιδιῶν μας, ἡ σημερινή περικοπή δίνει μία ἀπάντηση καί μᾶς συστήνει ἕνα ἐγγυημένο μέσο θεραπείας: Νά φέρουμε τά παιδιά μας στόν Χριστό. Αὐτός εἶναι ὁ παντοδύναμος γιατρός, πού μπορεῖ νά τά θεραπεύσει, εἶναι ὁ πάνσοφος διδάσκαλος, πού μπορεῖ νά τά διδάξει καί νά τά μορφώσει.
Ἡ νέα μας γενιά, ἡ ἐλπίδα τοῦ μέλλοντος, θά ἀσφαλιστεῖ καί θά καλλιεργηθεῖ σωστά, γιά νά ἀποτελέσει τήν αὐριανή κοινωνία, μόνο κοντά στόν Χριστό. Ἀπό τή βρεφική ἀκόμη ἡλικία ὁ ἄνθρωπος ἔχει μέσα του ὅλα τά σπέρματα τοῦ κακοῦ: τή σκληρότητα, τήν τάση πρός τήν κλοπή, τό ψέμα, τήν τεμπελιά, τόν θυμό, τόν φθόνο κι ὅλα ἐκεῖνα τά δαιμόνια, πού ἅμα κυριαρχήσουν στόν ἄνθρωπο, τόν κάνουν νά ἀλλάζει χρώματα, νά ἀφρίζει, νά τρίζει τά δόντια του καί νά παρουσιάζει τήν ὄψη ἀτίθασου θηρίου, τήν εἰκόνα τοῦ δαιμονισμένου νέου τοῦ εὐαγγελίου. Ἕνας σοφός κοινωνιολόγος ἔλεγε: Ὅλοι οἱ κακοποιοί τοῦ μέλλοντος, οἱ λωποδύτες, οἱ κλέφτες, οἱ διαρρῆκτες, οἱ δολοφόνοι, βρίσκονται σήμερα στά σχολεῖα μας. Καί μεταξύ αὐτῶν θά ὑπάρξουν καί μεγαλύτεροι κακοῦργοι πού θά κάνουν ἐθνικά ἐγκλήματα. Ὅλοι αὐτοί εἶναι μαθητές τῶν σχολείων μας καί ἀνατρέφονται ἀπό μᾶς. Ἡ διάπλασή τους ἐξαρτᾶται ἀπό μᾶς καί εἶναι θέμα ἀνατροφῆς.
Ὤ, ἄν ἐμπιστευόμασταν στόν Χριστό τήν ἀνατροφή τῶν παιδιῶν μας! Πόσο καλύτερη θά γινόταν ἡ κοινωνία μας, ἄν ἀπό μικροί οἱ ἄνθρωποι μάθαιναν νά μελετοῦν καί νά ἐφαρμόζουν τόν νόμο τοῦ Θεοῦ! Ἄν ἀναγνώριζαν ὡς μόνο δάσκαλο τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό! Ἄν ἀντί νά σπαταλοῦν τόν χρόνο τους στά διαφθορεῖα καί τά κέντρα τοῦ διαβόλου, συνήθιζαν νά συχνάζουν στήν Ἐκκλησία, στό σχολεῖο τοῦ Χριστοῦ! Πόσο διαφορετικός θά ἦταν ὁ κόσμος! Γιά νά γίνει αὐτή ἡ ἀλλαγή πραγματικότητα, εἶναι ἀνάγκη ὅλοι ἐκεῖνοι πού ἔρχονται σ’ ἐπαφή μέ τά παιδιά καί πρῶτα ἀπ’ ὅλους οἱ γονεῖς, νά ὁδηγήσουν τά παιδιά τους στόν Χριστό καί νά τά συνδέσουν μ’ Αὐτόν. Κι ἄν πολλά παιδιά μας ἔχουν ἤδη κυριευθεῖ ἀπό τό ἄλαλο πνεῦμα καί δέν μᾶς ἀκοῦν ὅταν τούς μιλοῦμε γιά τόν Χριστό, ἄς μήν ἀπελπισθοῦμε. Σάν τόν πατέρα τοῦ σεληνιαζόμενου νέου, ἄς γονατίσουμε μπροστά στόν Χριστό μας, γιά νά τοῦ ζητήσουμε νά σώσει τά παιδιά μας. Ὅταν τά παιδιά μας δέν θέλουν ν’ ἀκούσουν νά τούς μιλοῦμε γιά τόν Χριστό, νά μιλοῦμε στόν Χριστό γιά τά παιδιά μας.
Οἱ μαθητές δέν καταλαβαίνουν τά λόγια τοῦ Ἰησοῦ, ἀλλά καί φοβοῦνται νά ρωτήσουν περισσότερα. Φοβοῦνται, ἤ γιατί δέν ἀντέχουν ν’ ἀκούσουν μιά ἀπάντηση πού θά 'ταν ἴσως πιό δυσάρεστη γι’ αὐτούς ἤ γιατί θά τούς μάλωνε ἴσως ὁ διδάσκαλος, ἄν ἐμφανίζονταν τόσο «βραδεῖς τῇ καρδίᾳ» καί δέν καταλάβαιναν πράγματα γιά τά ὁποῖα ἐπανειλημμένως τούς εἶχε μιλήσει.
Τά κυριώτερα νοήματα
Ὁ Ἰησοῦς Χριστός μέ τήν ἐνανθρώπησή του, μέ τόν θάνατο καί τήν ἀνάστασή του νίκησε γιά λογαριασμό μας τόν διάβολο καί τόν συνέτριψε (βλ. Ἰω 12,31· «νῦν ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου ἐκβληθήσεται ἔξω»). Πράγματι, μετά τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ μας ἔπεσαν τά εἴδωλα, καταργήθηκε ἡ πολυθεΐα, λιγόστεψαν οἱ δαιμονιζόμενοι. Δέν ἔχει πιά ὁ διάβολος ἐξουσία πάνω στούς ἀνθρώπους. Δέν μπορεῖ νά μᾶς βλάψει. Μπορεῖ ὅμως καί ἔχει τό δικαίωμα νά μᾶς πειράξει. Ὁ ἀπόστολος Πέτρος λέει ὅτι ὁ διάβολος «ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τίνα καταπίῃ» (Α΄ Πέ 5,8). Καί ὁ ἀπόστολος Παῦλος μιλᾶ συχνά γιά τήν πάλη μας μέ τόν διάβολο καί γιά τίς μεθοδεῖες του (βλ. Β’ Κο 11,14· Ἐφ 6,11.12.16· Α΄ Τι 3,7· Β’ Τι 2,26). Ἡ ἁγία Γραφή μᾶς περιγράφει τήν ἐπίθεση τοῦ σατανᾶ στόν ἴδιο τόν Κύριό μας (Μθ 4,11· Μρ 1,12-13· Λκ 4,1-13). Καί ἡ ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας ἔχει νά μᾶς παρουσιάσει πολλές μάχες πού ἔδωσαν τά παιδιά της ἐναντίον τοῦ φοβεροῦ ἐχθροῦ διαβόλου.
Σέ μερικούς ἴσως γεννηθεῖ τό ἐρώτημα γιατί ὁ Θεός ἐπιτρέπει στόν διάβολο νά μᾶς πειράζει. Ἡ ἀπάντηση εἶναι γιά νά τόν νικοῦμε καί ἔτσι ἐκεῖνος μέν νά καταισχύνεται, ἐμεῖς δέ νά κερδίζουμε τόν στέφανο τῆς νίκης. Κι εἶναι εὔκολο νά νικήσουμε τόν φοβερό μας ἐχθρό, ἄν χρησιμοποιήσουμε τά ὅπλα μέ τά ὁποῖα μᾶς ὁπλίζει ἡ Ἐκκλησία μας ἐναντίον του. Δύο κυρίως εἶναι τά μέσα μέ τά ὁποῖα ὁ διάβολος μᾶς πολεμᾶ· οἱ σαρκικές ἐπιθυμίες καί ἡ ματαιότητα τοῦ κόσμου. Κι ἐμεῖς, ὅπως μᾶς διδάσκει ἡ περικοπή μας, ἔχουμε δύο ὅπλα γιά νά τόν ἀντικρούσουμε καί νά τόν συντρίψουμε. Ὅταν ξεσηκώνεται ἡ σάρκα καί ἔχουμε σαρκικούς πειρασμούς, τότε νά νηστέψουμε. Δέν θά ἐπιμείνει περισσότερο ὁ διάβολος, γιατί τήν τρέμει τή νηστεία, ἡ ὁποία μᾶς γυμνάζει καί μᾶς κάνει ἀγαπητούς στόν Θεό. Ὅταν πάλι ὁ διάβολος μᾶς προβάλλει τά τερπνά αὐτοῦ τοῦ κόσμου, ἐμεῖς νά καταφεύγουμε στήν προσευχή καί μαζί μέ τόν Δαβίδ νά λέμε στόν Κύριο «ἀπόστρεψον τούς ὀφθαλμούς μου τοῦ μή ἰδεῖν ματαιότητα» (Ψα 118,37).
Ἡ νηστεία καί ἡ προσευχή εἶναι τά πανίσχυρα ὅπλα μας, μέ τά ὁποῖα συντρίβεται ὁ διάβολος. Γι’ αὐτό καί ἡ Μ. Τεσσαρακοστή κατά τήν ὁποία ἐντείνεται ὁ πνευματικός μας ἀγώνας, εἶναι κατ΄ ἐξοχήν περίοδος προσευχῆς καί νηστείας.
2. Ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ γιατρός και παιδαγωγός τῶν παιδιῶν μας: Ὁ σεληνιαζόμενος νέος τῆς περικοπῆς μας εἶναι μιά ζωντανή εἰκόνα τῆς κοινωνίας μας καί μάλιστα τῶν νέων μας. Στό πρόσωπό του μποροῦμε νά δοῦμε ἕναν μεγάλο ἀριθμό παιδιῶν τῆς ἐποχῆς μας, πού χωρίς Χριστό κυριεύθηκαν ἀπό τό πονηρό πνεῦμα. Ἄλλες φορές τά καταλαμβάνει τό ἄλαλο πνεῦμα. Χωρίς λόγο δέν μιλοῦν στούς γονεῖς τους. Τό σπίτι γίνεται γι’ αὐτούς ἕνα ξενοδοχεῖο, ὅπου ἔρχονται μόνο γιά νά φᾶνε καί νά κοιμηθοῦν! Κι ἄλλοτε πάλι τά κυριεύει τό πνεῦμα τοῦ ὑλισμοῦ, τῆς ἀθεΐας καί τῆς διαφθορᾶς, πού τά βασανίζει τόσο φρικτά. Ἐνῶ ἔχουν τόσα ἀγαθά, εἶναι πεινασμένα κι ἀνικανοποίητα, ψάχνουν τή χαρά στά ναρκωτικά, γιά νά ἐξαθλιώσουν μ’ αὐτά ὁλότελα τόν ἑαυτό τους. Ἡ νεολαία μας, πού ζῆ μακριά ἀπό τόν Χριστό, συχνά σάν τόν σεληνιαζόμενο νέο τρίζει τά δόντια της ὀργισμένη καί ἀφρίζει, σχίζει τά ροῦχα της, αὐτοκαταστρέφεται. Δέν ξέρει τί θέλει. Κι ἄλλοτε τή βλέπουμε νά πέφτει στό νερό τῆς ἀπελπισίας κι ἄλλοτε στή φωτιά τῆς αὐτοκτονίας.
Σ’ ὅλους ἐμᾶς πού μέ πόνο παρακολουθοῦμε τήν ἐξαθλίωση καί τή διαφθορά τῶν παιδιῶν μας, ἡ σημερινή περικοπή δίνει μία ἀπάντηση καί μᾶς συστήνει ἕνα ἐγγυημένο μέσο θεραπείας: Νά φέρουμε τά παιδιά μας στόν Χριστό. Αὐτός εἶναι ὁ παντοδύναμος γιατρός, πού μπορεῖ νά τά θεραπεύσει, εἶναι ὁ πάνσοφος διδάσκαλος, πού μπορεῖ νά τά διδάξει καί νά τά μορφώσει.
Ἡ νέα μας γενιά, ἡ ἐλπίδα τοῦ μέλλοντος, θά ἀσφαλιστεῖ καί θά καλλιεργηθεῖ σωστά, γιά νά ἀποτελέσει τήν αὐριανή κοινωνία, μόνο κοντά στόν Χριστό. Ἀπό τή βρεφική ἀκόμη ἡλικία ὁ ἄνθρωπος ἔχει μέσα του ὅλα τά σπέρματα τοῦ κακοῦ: τή σκληρότητα, τήν τάση πρός τήν κλοπή, τό ψέμα, τήν τεμπελιά, τόν θυμό, τόν φθόνο κι ὅλα ἐκεῖνα τά δαιμόνια, πού ἅμα κυριαρχήσουν στόν ἄνθρωπο, τόν κάνουν νά ἀλλάζει χρώματα, νά ἀφρίζει, νά τρίζει τά δόντια του καί νά παρουσιάζει τήν ὄψη ἀτίθασου θηρίου, τήν εἰκόνα τοῦ δαιμονισμένου νέου τοῦ εὐαγγελίου. Ἕνας σοφός κοινωνιολόγος ἔλεγε: Ὅλοι οἱ κακοποιοί τοῦ μέλλοντος, οἱ λωποδύτες, οἱ κλέφτες, οἱ διαρρῆκτες, οἱ δολοφόνοι, βρίσκονται σήμερα στά σχολεῖα μας. Καί μεταξύ αὐτῶν θά ὑπάρξουν καί μεγαλύτεροι κακοῦργοι πού θά κάνουν ἐθνικά ἐγκλήματα. Ὅλοι αὐτοί εἶναι μαθητές τῶν σχολείων μας καί ἀνατρέφονται ἀπό μᾶς. Ἡ διάπλασή τους ἐξαρτᾶται ἀπό μᾶς καί εἶναι θέμα ἀνατροφῆς.
Ὤ, ἄν ἐμπιστευόμασταν στόν Χριστό τήν ἀνατροφή τῶν παιδιῶν μας! Πόσο καλύτερη θά γινόταν ἡ κοινωνία μας, ἄν ἀπό μικροί οἱ ἄνθρωποι μάθαιναν νά μελετοῦν καί νά ἐφαρμόζουν τόν νόμο τοῦ Θεοῦ! Ἄν ἀναγνώριζαν ὡς μόνο δάσκαλο τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό! Ἄν ἀντί νά σπαταλοῦν τόν χρόνο τους στά διαφθορεῖα καί τά κέντρα τοῦ διαβόλου, συνήθιζαν νά συχνάζουν στήν Ἐκκλησία, στό σχολεῖο τοῦ Χριστοῦ! Πόσο διαφορετικός θά ἦταν ὁ κόσμος! Γιά νά γίνει αὐτή ἡ ἀλλαγή πραγματικότητα, εἶναι ἀνάγκη ὅλοι ἐκεῖνοι πού ἔρχονται σ’ ἐπαφή μέ τά παιδιά καί πρῶτα ἀπ’ ὅλους οἱ γονεῖς, νά ὁδηγήσουν τά παιδιά τους στόν Χριστό καί νά τά συνδέσουν μ’ Αὐτόν. Κι ἄν πολλά παιδιά μας ἔχουν ἤδη κυριευθεῖ ἀπό τό ἄλαλο πνεῦμα καί δέν μᾶς ἀκοῦν ὅταν τούς μιλοῦμε γιά τόν Χριστό, ἄς μήν ἀπελπισθοῦμε. Σάν τόν πατέρα τοῦ σεληνιαζόμενου νέου, ἄς γονατίσουμε μπροστά στόν Χριστό μας, γιά νά τοῦ ζητήσουμε νά σώσει τά παιδιά μας. Ὅταν τά παιδιά μας δέν θέλουν ν’ ἀκούσουν νά τούς μιλοῦμε γιά τόν Χριστό, νά μιλοῦμε στόν Χριστό γιά τά παιδιά μας.
Στεργίου Σάκκου
Εὐαγγελικές περικοπές (Βοήθημα γιά κυκλάρχες)
Εὐαγγελικές περικοπές (Βοήθημα γιά κυκλάρχες)
ΤΟ ΚΑΝΑΛΙ ΜΑΣ
