- Παιδιά, ξεκί­νη­σα μπαίνοντας στήν τά­ξη καί ἀφή­νον­τας ἐπιδεικτι­κά ἕναν φά­κελο στήν ἕδρα, ξέρετε ὅτι τά γραμ­­ματόση­μα κλείνουν μέσα τους ἱστορία;
- Κυρία, ἐγώ ἔχω μία συλλο­γή ἀπό γραμματόσημα πού μοῦ χάρισε ὁ παπ­πούς μου!
- Καί μένα, κυρία, ὁ πατέρας μου... εἶναι φιλοτελιστής!
- Μπράβο, Μᾶρκο! Πολύ σωστά τό εἶπες. Σήμερα λοιπόν ἕνα γραμματόσημο θά μᾶς πεῖ τήν ἱστορία του! Σᾶς τό ἔφερα νά τό δεῖτε. Εἶναι ἀπό τό 1912...
- Τόσο παλιό;
- Τά γραμματόσημα, παιδιά, ἄν τά δεῖς σάν ἕνα ἁπλό χαρτάκι, τά προσ­περνᾶς• ἀλλά ὅταν τά κοιτάξεις προσεκτικά, σοῦ διηγεῖται τό καθένα μία ἱ­- στο­ρία. Καταγράφουν ἐποχές, γεγο­νό­τα, προσωπικότητες. Μέχρι πρίν με­ρι­­­-κά χρόνια ἦταν δημοφιλῆ ἀντικεί­­με­να συλλογῆς. Κάποια ἄλλαζαν χέρια γιά ἀστρονομικές τιμές. Ὁ φιλοτελισμός γνώ­­ρισε παρακμή, ὅταν ἐπικράτησε τό διαδίκτυο μέ τό ἠλεκτρονικό ταχυδρομεῖο.
- Κυρία, θά μᾶς πεῖτε τήν ἱστορία αὐτοῦ τοῦ γραμματόσημου; Γράφει «Ἐ­λευθέρα Πολιτεία Ἰκαρίας», λέει ἡ Εὐτυχία, πού τό ἔχει ἤδη στά χέρια της.
- Ἰκαρία; Ἐκεῖ ἤμουν τό καλοκαίρι! Ἐκεῖ ὅλα πᾶνε ἀργά... Ὁ κόσμος ζεῖ σέ ἄλλους ρυθμούς!
- Διάβασα πρόσφατα σέ μία ἔρευνα ὅτι ἡ Ἰκαρία ἀναγνωρίζεται ὡς μία ἀπό τίς πέντε περιοχές τοῦ πλανήτη μέ τή μεγαλύτερη μακροβιότητα, λέει ὁ Γιάννης.
- Σίγουρα βοηθᾶνε οἱ ἀργοί ρυθμοί!
- Λέγεται ὅτι ἡ μεσογειακή διατροφή καί ἡ ἔλλειψη ἄγχους ἐξασφαλίζει τή μακροζωία τους. Ὡστόσο, παι­διά, οἱ... ἀργοί ρυθμοί δέν τούς ἐμπόδισαν νά ἀ­πελευθερώσουν πρῶτοι τό νησί τους!
- Ἀλήθεια; Πρώτη ἡ Ἰκαρία ἐλευθερώθηκε;
- Ἄς πάρουμε τά πράγματα μέ τή σειρά. Τό 1912 ἡ Ἑλλάδα ἑτοιμάζεται γιά πόλεμο σέ συνεννόηση μέ τά ἄλλα κράτη τῆς Βαλκανικῆς. Οἱ Ἰκάριοι ὅ­μως ἀνυπομονοῦν... ἤδη ἀπό τό 1830 εἶχαν προσπαθήσει νά ἐνταχθοῦν στό ἐλεύθερο ἑλληνικό κράτος! Ὀργανώνουν λοιπόν γρήγορα τήν ἐξέγερσή τους. Παρασκηνιακά εἶχαν προηγηθεῖ συνεννοήσεις μέ τόν πρωθυπουργό Ἐ­λευθέριο Βενιζέλο καί τόν διπλωμάτη Ἴωνα Δραγούμη. Τό ἐθνικό κέντρο, βέβαια, δέν ἤθελε νά φαίνεται ἀνάμιξη τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους στό ἐγχείρημά τους. Ἡ ἐξέγερση ἀποφασίζεται νά γί­νει στίς 17 Ἰουλίου, ἡ­μέ­ρα πού γιορτάζει ἡ ἁγία Μαρίνα. Πάντοτε ἡμερο­μη­νίες ἑορτῶν διάλεγαν οἱ Ἕλληνες γιά τίς ἐπαναστάσεις τους. Θυμάστε γιατί; Τό εἴχαμε πεῖ καί γιά τό 1821.
- Γιά νά ἔχουν τή βοήθεια τοῦ Θε­οῦ...
- Γιά νά εἶναι μέρα πού ὅλοι θά βρίσκονται σέ δημόσιο χῶρο καί δέν θά δημιουργοῦν ὑποψίες στούς Τούρκους.
- Ἀκριβῶς! Καί γιά τούς δύο αὐτούς λόγους. Ὁ Βενιζέλος εἶχε δώσει τή συγκατάθεσή του γράφοντας στόν ἐπι­κε­φα­λῆς τῆς ἐξέγερσης, στόν για­­τρό Ἰωάν­νη Μαλαχία: «Θαρ­­­σεῖν χρή. Οἱ βραδύνοντες οὐ στεφα­νοῦν­ται»... Τό κα­ταλαβαίνετε;
- Ναί. «Χρειάζεται θάρρος. Ὅσοι κα­θυ­στε­ροῦν δέν στεφανώνονται».
- Μπράβο, Γιῶργο! Ἔτσι λοιπόν, «σάν ἕ­τοιμοι ἀπό και­ρό» ὀργανώ­νουν μυστικά ὅλη τήν Ἰκαρία καί στίς     17 Ἰουλίου, τριάντα τοῦρ­κοι χωροφύλακες καί εἴ­κοσι ὁπλισμένοι ὑ­πάλληλοι παραδίνονται. Τήν ἑπομένη, ὁ Ἰωάννης Μαλαχίας μιλώντας στούς ἐπαναστα­τη­μέ­νους Ἰ­κάριους φωνάζει: «Κηρύσσομεν τήν νῆ­σον ἡμῶν πολιτείαν αὐτόνομον καί ἐλευθέραν μέχρις ὅτου συμπληρώσωμεν τήν ἱστορικήν ἡμῶν ἀποστολήν ἑνούμενοι μετά τῆς μητρός Ἑλλάδος». Ὅλο τό νησί παραληρεῖ ἀπό χαρά.
- Δηλαδή, κυρία, ἡ Ἰκαρία ἔγινε ἀνεξάρτητο κράτος;
- Ναί, μέσα σέ λίγες μέρες ἀνακη­ρύσ­σεται αὐτόνομη ἡ «Ἐλευθέρα Πολιτεία τῆς Ἰκαρίας». Ὀργανώνεται μά­λι­­στα χωροφυλακή, ἀκτοφυλακή, δικαστήρια, ταχυδρομική ὑπηρεσία καί τε­λω­νεῖα. Γίνεται ἔπαρση τῆς σημαίας της, πού εἶναι γαλάζια μέ λευκό σταυ­ρό. Γράφεται καί μελοποιεῖται ὁ ἐθνικός της ὕμνος, πού τελειώνει μέ τούς στίχους: «Εἶσαι ἀθάνατη, ναί, Ἰκαρία, καί στεφάνια σοῦ πρέπουν πολλά».
- Γιά πόσο καιρό ἔμεινε ἀνεξάρτητη;
- Γιά πέντε μῆνες, ἀλλά μέ πολλές δυ­σκο­­λίες. Οἱ κάτοικοι τοῦ νησιοῦ ἀντιμε­τώ­πισαν ἐλλείψεις σέ προμήθειες, δέν εἶ­χαν συχνή ἀκτο­πλοϊ­κή συγκοινωνία, ἐνῶ κινδύνευαν καί ἀπό τούς Ἰταλούς.
- Δηλαδή, κυρία, οὐσιαστικά οἱ Βαλκανικοί πόλεμοι ξεκίνησαν τόν Ἰούλιο τοῦ 1912 καί ὄχι τόν Ὀκτώβριο!
- Μπράβο, Μαρία! Ἡ ἐξέγερση στήν Ἰκαρία ἦταν τό ἐ­φαλτήριο τῶν Βαλκανικῶν πολέμων καί λειτούργησε προπαρασκευαστικά καί δοκιμαστικά.
- Πετυχημένο τό πείραμα! Εἶχε θύματα;
- Μόνο ἕνα, τόν Γεώργιο Σπανό, πού ἦταν ἡγετικό στέλεχος τῆς ἐπανάστασης καί πατέρας ἑπτά παιδιῶν. Αὐτός εἶναι καί ὁ πρῶτος νεκρός τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων.
- Καί πότε ἔγινε ἡ ἕνωση μέ τή μητέρα Ἑλλάδα;
- Σάν σήμερα, στίς 4 Νοεμβρίου 1912, σέ ἐπίσημη τελετή πού ἔγινε στόν Εὔδηλο, τό ἰκαριακό ὄνειρο ἔγινε πρα­γματικότητα. Μετά ἀπό ἕναν χρόνο ἡ ἕνωση ἀναγνωρίστηκε μέ τή συνθήκη τοῦ Βουκουρεστίου καί ἔλαβε διεθνῆ ὑπόσταση.
- Τί κρύβει, ἀλήθεια, κάθε τόπος τῆς πατρίδας μας! Καί πόσα δέν γνωρίζου­με! παρατηρεῖ ὁ Ἀνδρέας.
- Καί αὐτά πού εἴπαμε εἶναι λίγα ἀ­πό τά πολλά πού ἀξίζει νά μάθουμε. Θά κλείσω μέ ἕνα περιστατικό πού δείχνει τήν ὁμοψυχία καί τήν εὐφυΐα τῶν Ἰκα­ρι­ωτῶν. Ἕνας ἀπό τούς ἀγάδες πού θή­τευ­σε στήν Ἰκαρία ἦταν ἐξαιρετικά σκληρός. Κάποια στιγμή ζήτησε νά τόν μεταφέρουν ἀπό τή μία πλευρά τοῦ νησιοῦ στήν ἄλλη πάνω σέ φορεῖο πού τό κουβαλοῦσαν Ἰκαριῶτες. Οἱ μεταφορεῖς συνεννοήθηκαν ὅταν θά περάσουν ἀπό ἕναν γκρεμό νά τόν ρίξουν ἐκεῖ, πράγμα πού ἔγινε. Ὅταν ὁ θάνατος τοῦ ἀγά ἔγινε ἀντιληπτός στίς ἀρχές, συγκέντρωσαν τούς ντόπιους καί ρωτοῦ­σαν ποιός τό ἔκανε. Ἡ ἀπάντηση πού πῆρε ὁ τοῦρκος ἀξιωματοῦχος ἦ­ταν: «Οὗλοι ἐμεῖς, ἐφέντη». Ἔμεινε ἀ­πό τό­τε ἡ φράση αὐτή παροιμιώδης καί τή χρησιμοποιοῦμε ὅταν ἡ συλλογικότητα καί τό θάρρος ἐπιστρατεύονται γιά νά ὑπερνικηθοῦν δυσκολίες. Καί σή­μερα τό «οὗλοι ἐμεῖς», ἡ ὁμόνοια καί ἡ ὁμοψυχία ἀπαιτοῦνται γιά νά ἀντιμετωπίσουμε κάθε ἐχθρό... σέ ὅλα τά ἐπίπεδα! Τί λέτε;
- «Οὗλοι ἐμεῖς» θά τά καταφέρουμε!

ΜΕΧ

"Ἀπολύτρωσις", Νοεμβρ. 2020