Ἡ πέμπτη ἀπό τίς ἐννέα ὠδές τῆς ὑμνολογίας τῆς ᾿Εκκλησίας μας εἶναι ἡ «ὠδή τοῦ ᾿Ησαΐα». Τήν βρίσκουμε στό 26ο κεφάλαιο τῆς προφητείας του. Πρόκειται γιά ἕναν ἐπινίκιο ὕμνο πού ἀναπέμπουν πρός τόν Θεό οἱ εὐσεβεῖς ᾿Ιουδαῖοι ἐκφράζοντας τήν εὐχαριστία τους γιά τήν λύτρωσή τους ἀπό τήν σκλαβιά καί γιά τήν ἀποκατάστασή τους στήν πατρογονική γῆ. Τό θριαμβευτικό αὐτό τραγούδι ἀποτελεῖ μιά προφητεία γιά τήν ἀπαλλαγή τους ἀπό τήν βαβυλώνια αἰχμαλωσία καί τήν ἐπιστροφή τους στήν ᾿Ιουδαία. Εἶναι συγχρόνως μιά προτύπωση τῆς τελικῆς νίκης τοῦ Χριστοῦ, τῆς κατάλυσης τῆς εἰδωλολατρίας καί τῆς ἐπικράτησης τῆς βασιλείας του, καθώς ἐπίσης καί μιά προεικόνιση τῆς αἰώνιας λύτρωσης καί ἀποκατάστασης τῶν ἐκλεκτῶν κοντά στόν Θεό.
Κείμενο
26,1. Τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ᾄσονται τὸ ᾆσμα τοῦτο ἐπὶ γῆς ᾿Ιούδα· ἰδοὺ πόλις ἰσχυρά, καὶ σωτήριον ἡμῶν θήσει τεῖχος καὶ περίτειχος.
26,2. ᾿Ανοίξατε πύλας, εἰσελθέτω λαὸς φυλάσσων δικαιοσύνην καὶ φυλάσσων ἀλήθειαν.
.........................................................
26,19. ᾿Αναστήσονται οἱ νεκροί, καὶ ἐγερθήσονται οἱ ἐν τοῖς μνημείοις, καὶ εὐφρανθήσονται οἱ ἐν τῇ γῇ· ἡ γὰρ δρόσος ἡ παρὰ σοῦ ἴαμα αὐτοῖς ἐστιν, ἡ δὲ γῆ τῶν ἀσεβῶν πεσεῖται.
26,20. Βάδιζε, λαός μου, εἴσελθε εἰς τὰ ταμιεῖά σου, ἀπόκλεισον τὴν θύραν σου, ἀποκρύβηθι μικρὸν ὅσον ὅσον, ἕως ἂν παρέλθῃ ἡ ὀργὴ Κυρίου·
26,21. ἰδοὺ γὰρ Κύριος ἀπὸ τοῦ ἁγίου ἐπάγει τὴν ὀργὴν ἐπὶ τοὺς ἐνοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ ἀνακαλύψει ἡ γῆ τὸ αἷμα αὐτῆς καὶ οὐ κατακαλύψει τοὺς ἀνῃρημένους ἐπ᾿ αὐτῆς.
Μετάφραση
26,1. Τήν ἡμέρα ἐκείνη θά τραγουδοῦν τό τραγούδι αὐτό στήν χώρα τοῦ Ἰούδα: Νά, πόλη ἰσχυρή! Σωτήριο γιά μᾶς θά θεμελιώσει τεῖχος, καί δεύτερο τεῖχος γύρω του.
26,2. Ἀνοῖξτε τίς πύλες! Νά ἔλθει μέσα ὁ λαός ὁ ὁποῖος τηρεῖ τήν δικαιοσύνη καί φυλάγει τήν ἀλήθεια!
..........................................................
26,19. Θά ἀναστηθοῦν οἱ νεκροί, καί θά ἐγερθοῦν ὅσοι βρίσκονται στά μνήματα, καί θά εὐφρανθοῦν ὅσοι εἶναι στήν γῆ· διότι ἡ δροσιά πού προέρχεται ἀπό σένα εἶναι γιατρικό γι᾿ αὐτούς, ἐνῶ ἡ χώρα τῶν ἀσεβῶν θά καταστραφεῖ.
26,20. Βάδιζε, λαέ μου, μπές στά ἰδιαίτερα δωμάτιά σου. Κλεῖσε τήν πόρτα σου, κρύψου γιά πολύ μικρό διάστημα, μέχρι νά περάσει ἡ ὀργή τοῦ Κυρίου.
26,21. Διότι νά, ὁ Κύριος ἀπό τόν ἅγιο τόπο ἐπιφέρει τήν ὀργή ἐναντίον τῶν κατοίκων τῆς γῆς. Καί θά ξεσκεπάσει ἡ γῆ τό αἷμα της καί δέν θά κρύψει αὐτούς πού φονεύθηκαν πάνω της.
Μέ τήν ἔκφραση «τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ» ὁ ᾿Ησαΐας ἀγκαλιάζει προφητικά ὅλο τόν χρόνο μετά τόν ἐρχομό τοῦ Μεσσία, τήν στρατευομένη ἐκκλησία στήν γῆ καί τήν θριαμβεύουσα στόν οὐρανό. Στόν οὐρανό οἱ δίκαιοι γεμάτοι εὐφροσύνη γιά τήν σωτηρία τους θά ψάλλουν ἐνώπιον τοῦ ᾿Αρνίου νικητήριο ᾆσμα στήν νέα Σιών (βλ. ᾿Απ 14, 1-3).
῾Η προτροπή «ἀνοίξατε πύλας» ἀντηχεῖ ἀπό τόν οὐρανό καί ἀπευθύνεται στούς φρουρούς τῶν πυλῶν τῆς πόλεως πού, κατά τούς πατέρες, εἶναι οἱ ἄγγελοι καί οἱ ἀπόστολοι. Οἱ πύλες τοῦ παραδείσου μετά τήν ἔξοδο τῶν πρωτοπλάστων παρέμεναν κλειστές καί ἀπρόσιτες γιά τό ἀνθρώπινο γένος. ῾Ο πρῶτος πού τίς διάβηκε ἦταν ὁ ἀναστημένος Χριστός, «ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης», ὅπως προφητικά γράφει ὁ Δαβίδ στόν 23ο Ψαλμό (βλ. στ. 7-10). ῾Ο Χριστός, ὅπως ὁ ἴδιος διακήρυξε, δέν εἶναι μόνο ὁ ὁδηγός γιά τήν αἰώνια ζωή (βλ. ᾿Ιω 8,12· ᾿Απ 7,17). Εἶναι ἐπίσης «ἡ ὁδός» (᾿Ιω 14,6) καί ἡ «θύρα» (᾿Ιω 10,9) τῆς σωτηρίας.
Τόν δρόμο γιά τόν οὐρανό τόν ἄνοιξε ὁ Κύριος γιά ὅλα τά ἔθνη. Δέν τόν ἀκολουθοῦν ὅμως ὅλοι. Γι᾿ αὐτό παραγγέλλει· «εἰσελθέτω λαὸς φυλάσσων δικαιοσύνην καὶ φυλάσσων ἀλήθειαν». Δικαιοσύνη εἶναι ἡ ἀρετή, ἡ ἐνάρετη καί ἠθική ζωή, ἡ ὀρθοπραξία. ᾿Αλήθεια εἶναι τό ἀκριβές καί ὀρθόδοξο δόγμα, ἡ ἀληθινή πίστη, ἡ ὀρθοδοξία. ῞Οποιος δέν ζῆ σύμφωνα μέ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ, δέν μπορεῖ νά φρονεῖ καί νά δέχεται τήν ἀληθινή πίστη. ῾Η ἁγία ζωή τρέφεται ἀπό τήν ἀληθινή πίστη, ἀλλά καί τήν ἀσφαλίζει, ἐνῶ ἀντίθετα ἡ διεφθαρμένη ζωή ἀπομακρύνει ἀπό τήν ἀλήθεια (πρβλ. ᾿Ιω 3,20).
Στό θριαμβευτικό του τραγούδι ὁ προφήτης Ἠσαΐας διασαλπίζει τό πιό χαρμόσυνο μήνυμα· «ἀναστήσονται οἱ νεκροί, καὶ ἐγερθήσονται οἱ ἐν τοῖς μνημείοις». Συγκλονιστικός λόγος! Μία ἀπό τίς μεγαλύτερες ἀποκαλύψεις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. ῞Οπως πέφτει ἡ βραδινή δροσιά καί ἀνασταίνει τούς βλαστούς τῶν φυτῶν πού μαράθηκαν ἀπό τό κάμα τοῦ ἥλιου, ἔτσι θά ἀναστηθοῦν οἱ νεκροί μέ τήν δροσιά τῆς δυνάμεως τοῦ Κυρίου, μέ τόν νεκρεγέρτη λόγο του, πού μοιάζει μέ γιατρικό θαυμαστό, τό ὁποῖο θεραπεύει καί ζωογονεῖ. Πολύ δυνατή μαρτυρία γιά τήν ἀνάσταση (πρβλ. Ἰβ 42,17α).
Στόν τελευταῖο στίχο τοῦ κεφαλαίου ὁ προφήτης Ἠσαΐας μέ ἐντυπωσιακές ἐκφράσεις καί φρικιαστικές εἰκόνες παρουσιάζει τήν ἔκρηξη τῆς ὀργῆς τοῦ Θεοῦ πρός τούς ἀμετανόητους ἁμαρτωλούς. ῾Ο Κύριος μοιάζει σάν νά ἔστησε στόν ἅγιο ναό του ἕνα στρατηγεῖο ἀπό ὅπου θά ἐλέγχει ὅλη τήν γῆ καί ἔτσι δέν θά τοῦ διαφύγει ἀτιμώρητος κανείς ἀπό τούς ἐνόχους. Καί ἡ γῆ, μή μπορώντας νά ρουφήξει ἄλλο ἀδικοχυμένο αἷμα, θά ἀποκαλύψει ὅλα τά αἵματα πού χύθηκαν πάνω της καί δέν θά κρατᾶ κρυμμένους πιά στά σπλάχνα της τούς νεκρούς πού ἐξοντώθηκαν. Θά ἱκανοποιηθεῖ πλέον τό αἷμα τῶν ἀδικοσκοτωμένων, πού ἀπό καταβολῆς κόσμου ζητάει ἐκδίκηση (πρβλ. Γέ 4, 10-11· ᾿Ιβ 16,18· 20,27· ᾿Ιζ 24,7).
Στέργιος Ν. Σάκκος