Μνήμη - Ἀγώνας γιά τήν ἀναγνώρισή της.
Στίς 19 Μαΐου, κάθε χρόνο, θυμόμαστε καί τιμοῦμε τήν ἀλησμόνητη πάτρια ποντία γῆ καί τή Γενοκτονία τῶν Ποντίων, ἐπειδή ἔχουμε χρέος στήν ἱστορική μνήμη καί ὄχι στή λήθη. Ὄχι μόνο οἱ Πόντιοι, ἀλλά καί ὁ ὅπου γῆς ἑλληνισμός ὀφείλει νά διατηρήσει τήν ἱστορική μνήμη. Τή μνήμη ὅσων δολοφονήθηκαν, κάηκαν, σφαγιάστηκαν, ἀτιμάστηκαν, διώχτηκαν, ἐξορίστηκαν ἤ ἔφευγαν ὁμαδικά στά δάση καί στά βουνά. Τή μνήμη τοῦ προσφυγικοῦ ἑλληνισμοῦ, πού μέ βάση τό ὀργανωμένο σχέδιο τοῦ Κεμάλ σταδιακά ἐξοντώθηκε στίς πατρογονικές του ἑστίες ἤ ἀναγκάστηκε νά τίς ἐγκαταλείψει ἤ νά μείνει σ᾽ αὐτές χάνοντας τή γλῶσσα καί τή χριστιανική του πίστη, μή ἔχοντας ἄλλη ἐπιλογή.
Τό 1923 διακόπηκε βίαια ἡ ζωή καί ἡ παρουσία τοῦ ἑλληνισμοῦ τῆς Ἀνατολῆς, ὁ ὁποῖος κυριάρχησε γιά 30 αἰῶνες. Ἡ Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου ἀναφέρεται σέ ὀργανωμένο σχέδιο πού προέβλεπε τήν ἐξολόθρευση τοῦ ἑλληνισμοῦ ἀπό τόν Πόντο. Οἱ διωγμοί ἐξελίχθηκαν σέ Γενοκτονία καί ἀποτέλεσαν τήν τραγικότερη σελίδα τῆς ζωῆς τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ πού ζοῦσε στό ὀθωμανικό κράτος καί μετέπειτα στήν κεμαλική Τουρκία καί στοίχισαν τή ζωή, σύμφωνα μέ τή Μαύρη Βίβλο τοῦ Κεντρικοῦ Συμβουλίου τῶν Ποντίων στήν Ἀθήνα, 303.238 Ἑλλήνων, Ἑλληνίδων καί παιδιῶν ὥς τό 1922, καί 353.000 ὥς τόν Μάρτιο τοῦ 1924, ποσοστό πού ξεπερνάει τό 50% τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ τοῦ Πόντου. Οἱ διασωθέντες ἐκριζώθηκαν ἀπό τίς πατρογονικές τους ἑστίες καί κατέφυγαν διωκόμενοι στήν Ἑλλάδα καί σέ ἄλλες χῶρες, ἐνῶ ἄγνωστος εἶναι ὁ ἀριθμός ὅσων παρέμειναν ὡς ἐξισλαμισμένοι - ἑλληνόφωνοι στόν Πόντο.
Ἀπό τό 1930 ἕως τό 1980 ὑπῆρξε μία περίοδος σιωπῆς γιά τή Γενοκτονία. Οἱ μοναδικές ἀναφορές στό ζήτημα ἦταν τῶν προσφυγικῶν κέντρων ἔρευνας, συλλόγων καί ἐλάχιστων διανοούμενων. Ἡ δυναμική τῆς δεκαετίας τοῦ 1980 καί τοῦ 1990 ἀνέδειξε τό αἴτημα γιά τήν ἀναγνώριση τῆς Γενοκτονίας, δημιούργησε νέα δεδομένα καί εἰδικότερα τή διεθνῆ ἀνάδειξη τοῦ ζητήματος. Κάθε φορά πού ἀκόμα μία χώρα ἀναγνωρίζει τή Γενοκτονία, ἡ ἀλήθεια πλησιάζει ὅλο καί πιό κοντά στήν Τουρκία. Ὥς πότε θά ξεφεύγει ἤ θά μένει σιωπηλή γιά τό παρελθόν; Ἡ Τουρκία ἀρνεῖται σήμερα τή σφαγή τοῦ 1922 - τή σφαγή τῶν Ἑλλήνων.
Γιά νά μήν ἐπαναληφθοῦν τά ἐγκλήματα, πρέπει νά ἀποκαλύψουμε τούς ὑπεύθυνους καί τούς λόγους πού τούς ὁδήγησαν σέ αὐτές τίς πράξεις, νά ξεγυμνώσουμε τήν ἀλήθεια καί νά τήν παρουσιάσουμε ὠμή, χωρίς στολίδια, στόν ἀδέκαστο κριτή, τήν παγκόσμια κοινή γνώμη.
Φοβερή γενοκτονία σέ βάρος τοῦ ἑβραϊκοῦ λαοῦ καί τῶν σλαβικῶν λαῶν διέπραξε καί ἡ Γερμανία στή διάρκεια τοῦ Β´ Παγκοσμίου Πολέμου. Ὅμως ἡ χώρα αὐτή ζήτησε συγγνώμη καί ἐξιλέωση ἀπό τούς συγγενεῖς τῶν θυμάτων. Ἡ Τουρκία, ἄν θέλει νά λέγεται εὐρωπαϊκή χώρα, ὀφείλει νά ἀκολουθήσει τό γερμανικό παράδειγμα.
Μόνο ἄν ἀποκατασταθεῖ ἡ μνήμη τῶν θυμάτων, θά ὑπάρξει συμφιλίωση. Ἐπιτροπή τοῦ ἑλληνικοῦ κοινοβουλίου, σέ συνεργασία μέ τά πανεπιστημιακά ἱδρύματα, τά προσφυγικά σωματεῖα, τόν ἑλληνισμό τῆς διασπορᾶς καί τούς ἄλλους λαούς τῆς Μικρᾶς Ἀσίας πού ὑπέστησαν ἀνάλογες γενοκτονίες, ὀφείλει νά ἐργαστεῖ συστηματικά, γιά νά προωθήσει τό ζήτημα τῆς ἀναγνώρισης τῶν γενοκτονιῶν.
Ἡ γραμμή τῆς ἑλληνικῆς ἀντίστασης στόν σύγχρονο τουρκικό ἐπεκτατισμό ἀρχίζει ἀπό τήν ἀναγνώριση τῆς ποντιακῆς Γενοκτονίας.
Γεώργιος Κυρίζογλου
"Ἀπολύτρωσις", Μάιος 2020