Οἱ Νεοέλληνες βιώνουμε τήν τρίτη μεγάλη παρακμή στή μακραίωνα ἱστορία μας. Τήν πρώτη βίωσαν οἱ πρόγονοί μας κατά τό τέλος τῆς ἀρχαιότητας. Τότε οἱ Ρωμαῖοι μέ τίς λεγεῶνες τους μᾶς ὑπέταξαν μέ ἐντυπωσιακή ἄνεση ἐπωφελούμενοι καί ἀπό τό πνεῦμα διχόνοιας πού μᾶς κατατρύχει διαχρονικά. Στήν ἱστορία μαθαίνουμε ὅτι οἱ Ἕλληνες κατέκτησαν τόν κατακτητή τους μέ τήν ἀνωτερότητα τοῦ πολιτισμοῦ τους. Εἶναι βέβαια ἀλήθεια ὅτι ἀρκετοί Ρωμαῖοι ἐπηρεάστηκαν ἀπό τόν τρόπο βίου τοῦ ἑλληνικοῦ κόσμου. Δέν ἦταν ὅμως τότε ὁ τρόπος ἴδιος μ’ ἐκεῖνον πού χαρακτήριζε τούς προγόνους μας κατά τήν κλασική ἀρχαιότητα, ὁπότε ἡ παιδεία εἶχε ὡς στόχο τή μόρφωση τοῦ καλοῦ κἀγαθοῦ πολίτη. Ἀκόμη καί ἡ πίστη στό εἰδωλικό πάνθεο εἶχε ξεθωριάσει χωρίς νά ὑποκατασταθεῖ ἀπό νέα, πού θά ἔδινε ἐκ νέ- ου κάποιο νόημα βίου. Ὁ Παυσανίας (2ος αἰ.μ.Χ.) μαρτυρεῖ ὅτι πλῆθος ἱερῶν εἶχαν ἐγκαταλειφθεῖ λόγῳ ἀδιαφορίας τοῦ λαοῦ γιά τή συντήρησή τους. Ἡ εἰσαγωγή τῆς λατρείας θεοτήτων ἀπό τήν Ἀνατολή δέν βελτίωσε τήν κατάσταση. Ὁ εὐδαιμονισμός εἶχε ἐπηρεάσει μεγάλα στρώματα τοῦ λαοῦ καί συνέπεια αὐτοῦ ἦταν ἡ ἀποφυγή τῆς τεκνογονίας. Ὁ Κάτων, ἐπιφανής ἑλληνομαθής Ρωμαῖος, ἐπισήμανε τόν κίνδυνο πού διέτρεχε τό ἔθνος του ἀπό τήν υἱοθέτηση τοῦ τρόπου βίου τῶν παρηκμασμένων Ἑλλήνων, τῶν Γραικύλων (Graeculi) κατά ρωμαϊκό χαρακτηρισμό! Ὁ ἀρχαῖος κόσμος, ἑλληνικός ἀρχικά καί ἑλληνορωμαϊκός στή συνέχεια, ὑπέστη τίς συνέπειες τῆς δημογραφικῆς γήρανσης.
Παρά τούς ἀπηνεῖς διωγμούς τῆς ρωμαϊκῆς ἐξουσίας καί τό μαρτύριο αἵματος, ἡ πίστη τοῦ Χριστοῦ ἐπικράτησε σέ μεγάλη ἔκταση τῆς αὐτοκρατορίας. Οἱ σύγχρονοι γραικύλοι θρηνοῦν καί ὀδύρονται, γιατί τάχα ἡ νέα πίστη στραγγάλισε τό ἀρχαῖο ἑλληνικό πνεῦμα! Ἀποφεύγουν ὅμως συστηματικά νά ἀπαντήσουν στό ἐρώτημα: Πῶς διασώθηκαν τά ὅσα ἀρχαῖα κείμενα ὑπάρχουν στίς βιβλιοθῆκες σήμερα, ἀκόμη καί κωμωδίες τοῦ Ἀριστοφάνη; Λυσσομανοῦν κατά τοῦ ὀρθοδόξου μοναχισμοῦ, στόν ὁποῖο ὀφείλουμε πληθώρα ἀντιγραφῶν ἀρχαίων χειρογράφων.
Ἀπό τήν ἄλλη κάποιοι ἐθναμύντορες μέ στρεβλή περί τήν πίστη ἄποψη ὑπερτονίζουν ὅτι ὁ ἑλληνικός λαός κατέστη ὁ ἐκλεκτός καί περιούσιος τοῦ Θεοῦ. Φθάνουν νά παρουσιάσουν τή νέα ρωμαϊκή αὐτοκρατορία, τή βυζαντινή, ὅπως ἐπέβαλαν νά ὀνομάζεται οἱ δόλιοι παραχαράκτες τῆς Δύσης, ὡς τήν Πολιτεία τοῦ Θεοῦ ἐπί τῆς γῆς! Λαμπρός βέβαια ὁ πολιτισμός της, ὅπως ἀποφαίνονται σήμερα ὁλοένα καί περισσότεροι βυζαντινολόγοι τῆς Δύσης, σέ πλείστους τομεῖς τῆς κοινωνικῆς καί οἰκογενειακῆς ζωῆς, καθώς καί τῶν σχέσεων μέ ἄλλους λαούς.
Γιά τούς πιστούς τό πλέον σημαντικό εἶναι ὅτι στήν κοινωνία τῶν Ρωμιῶν ἐπίκεντρο ἦταν ἡ ὀρθόδοξη πί- στη. Χάρη σ’ αὐτήν ἀναπτύχθηκε σέ βάθος ἡ θεολογία καί ἀναδείχθηκαν πλῆθος ἁγίων. Ἀνήμποροι νά ἐντρυφήσουμε, λόγῳ τῶν παθῶν μας, στόν θεολογικό τους λόγο, τόν ἀντιπαρερχό- μαστε ἀναζητώντας «πνευματική» τροφή ἀποκλειστικά στήν ἀρχαία ἑλληνική γραμματεία! Ἔτσι μᾶς δίδαξαν οἱ δυτικοί πάτρωνές μας, οἱ ὁποῖοι, μετά αἰῶνες, κατάφεραν νά ἀποστραφοῦν τήν κακέκτυπη δυτική θεολογία τοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ καί ὄχι τῆς ἐλευθερίας τοῦ προσώπου.
Ἀλλά ὅπως κάθε ἀνθρώπινη κοινωνία εἶχε καί ἐκείνη τῆς Ρωμανίας τίς ἀδυναμίες της. Καί ὅταν ἡ παρακμή ἔφθασε στό ἀπόγειό της, ἦλθε ἡ πτώση. Παραδόθηκε σέ βάρβαρο αὐτή τή φορά κατακτητή χωρίς νά προβάλει καί πάλι σθεναρή ἀντίσταση. Καί ἀκολούθησε φρικτή δουλεία αἰώνων ὄχι μόνο τεσσάρων, ὅπως διδασκόμαστε, ἀλλά καί πέντε (βόρειος ἑλληνισμός) ἕως καί ὀκτώ (μικρασιατικός ἑλληνισμός).
Δέν εἶναι λίγοι πού ἐπιχαίρουν γιά τήν, ὅπως πιστεύουν, κατάρρευση τῆς ρωμιοσύνης. Ἀποφαίνονται μάλιστα ἀνιστόρητα καί προδοτικά γιά τό Γένος μας, ὅτι οἱ βυζαντινοί, ὅπως τούς ἀποκαλοῦν μέ ἔκδηλη τήν περιφρόνηση, δέν ἦσαν Ἕλληνες! Νεογραικύλοι οἱ ἴδιοι, ὑποταγμένοι στό «πνεῦμα» τῆς Δύσης, ἀναμασοῦν ὅ,τι ἐκεῖνοι ψευδῶς διαδίδουν, γιά νά ἀπολαμβάνουν, ὑποκύπτοντας στούς ἰσχυρούς, τιμές καί ἀξιώματα καί νά κατεδαφίζουν ὅ,τι ἀπόμεινε ὄρθιο μετά τήν ἀλλαγή δυνάστη μέ τή «σωτήρια» παρέμβαση τῶν ἰσχυρῶν γιά τά συμφέροντά τους (Ναβαρίνο). Ἀδιαφοροῦν, ὅπως καί οἱ δυτικοί, γιά τό δράμα τῶν σκλαβωμένων στόν Τοῦρκο λαῶν, θάβουν τόν ἔκδηλο θαυμασμό μισελλήνων περιηγητῶν γιά τό ψυχικό σθένος τῶν ραγιάδων, συγκαλύπτουν τά ἑβδομήντα περίπου ἐπαναστατικά κινήματα τῶν προγόνων μας πρίν ἀπό τή Γαλλική Ἐπανάσταση καί πλέκουν ὕμνους γιά τήν ἀστική ἐπανάσταση, τίς συνέπειες τῆς ὁποίας «ἀπολαμβάνουν» σήμερα τά ἕξι δισεκατομμύρια ἀποκλήρων τοῦ πλανήτη μας λόγῳ ἀποικιοκρατίας, καταλήστευσης, πολέμων καί ἄγριας ἐκμετάλλευσης! Λυσσομανοῦν κατά τῆς Ἐκκλησίας, τήν ὁποία συκοφαντοῦν ὡς ὑπηρέτρια τοῦ δυνάστη, ὄντες οἱ κατήγοροι σήμερα εὐτελεῖς ὑπηρέτες τῶν συγχρόνων δυναστῶν. Θέτουν τό ἐρώτημα: Τί ἔκανε αὐτή κατά τούς χρόνους τῆς δουλείας; Δέν ἀγνοοῦν τήν ἀπάντηση: Κράτησε ὅσα παιδιά της ἄντεξαν τή φρικτή σκλαβιά, ὥστε νά ἔρθει μέ τόν καιρό τό ποθούμενο. Φλογεροί μοναχοί, ὅπως οἱ ὅσιοι Διονύσιος, Νικάνωρ, Βησσαρίων καί τόσοι ἄλλοι ἐμψύχωσαν τόν πονεμένο λαό, ὥστε νά ἀντέξει καί νά μήν ἀλλαξοπιστήσει. Ἀργότερα ἐμφανίστηκε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός καί συνέβαλε τά μέγιστα στήν ἀνάσχεση τῶν ἐξισλαμισμῶν. Ὁ λαός μας τίμησε καί τιμᾶ τούς ἁγίους καί προπάντων τούς νεομάρτυρες.
Οἱ νεογραικύλοι ἀφρίζουν ἐναντίον τῶν ἁγίων καί ἐκτοξεύουν βαρειές κατηγορίες κατά τῶν «ὑποδούλων» ἀκόμη στίς μεσαιωνικές δεισιδαιμονίες!
Τώρα πλέον, θεωροῦν, ἦλθε ἡ ὥρα, μέ τήν ἀμέριστη στήριξη τῶν ἰσχυρῶν δυναστῶν τοῦ πλανήτη, νά προχωρήσουν στή λήψη ριζικῶν μέτρων. Ἐξαγγέλλουν τήν πρόθεσή τους γιά τροποποίηση τοῦ Συντάγματος, ὥστε ἡ Ἑλλάδα νά καταστεῖ οὐδετερόθρησκη χώρα! Ἐννοοῦν βέβαια ὅτι ἡ Πολιτεία θά καταστεῖ ἐχθρική πρός τήν πίστη τοῦ λαοῦ. Τυφλωμένοι οἱ σκεπτόμενοι ὅτι ἔφθασε τό τέλος τῆς πίστης, ἀδυνατοῦν νά δοῦν τήν κατάντια τῆς Γαλλίας, τοῦ πρώτου λαϊκοῦ κράτους μέ τόν πλήρη διαχωρισμό. Ἀδυνατοῦν ἀκόμη ἤ δέν θέλουν νά δοῦν τό ἀποτέλεσμα ἑβδομήντα χρόνων ἀθεϊστικῆς προπαγάνδας τοῦ σοβιετικοῦ καθεστῶτος. Ἡ Ἐκκλησία δέν θά χάσει ἀπό τόν ὑποβιβασμό της σέ νομικό πρόσωπο ἰδιωτικοῦ δικαίου, ὁ λαός μας ὅμως θά πληρώσει ἀκριβά τήν ἀποστασία.
Βιώνουμε τήν τρίτη μεγάλη παρακμή. Γιά τίς συνέπειές της ἄς διδαχθοῦμε ἀπό τίς προηγούμενες.
Ἀπ. Παπαδημητρίου
"'Απολύτρωσις", Δεκ. 2018