Καθώς ὁ Κύριος προετοιμάζει τούς μαθητές του γιά τήν ἀναχώρησή του ἀπό τόν κόσμο αὐτό καί ἡ ἀτμόσφαιρα στόν Μυστικό Δεῖπνο εἶναι βαρειά, ἀνοίγει λυτρωτικό ἕνα παράθυρο ἐλπίδας. Ὁ Διδάσκαλος ὑπόσχεται ὅτι δέν θά τούς ἐγκαταλείψει. Θά παρακαλέσει τόν Πατέρα κι ἐκεῖνος θά τούς στείλει ἕναν «ἄλλο παράκλητο γιά νά μείνει μαζί τους αἰώνια». Παράκλητος λέγεται αὐτός πού παρηγορεῖ, πού στηρίζει. Ὁ παράκλητος πού θά στείλει ὁ Πατήρ στούς μαθητές «στό ὄνομα τοῦ Υἱοῦ» καί ὁ ὁποῖος θά τούς στηρίξει στήν μεγάλη ἀποστολή τους εἶναι «τό Πνεῦμα τῆς ἀλήθειας», «τό Πνεῦμα τό ἅγιο». Εἶναι τό τρίτο πρόσωπο τῆς ἁγίας Τριάδος, Θεός ἴσος μέ τόν Πατέρα καί τόν Υἱό, ὁ ὁποῖος «ἐκπορεύεται», δηλαδή ἔχει τήν ὕπαρξή του, ἀπό τόν Πατέρα. Αὐτός τώρα εἶναι δίπλα τους ἀλλά στό μέλλον θά εἶναι μέσα τους. Θά τούς διδάξει καί θά τούς ὑπενθυμίσει ὅλες τίς διδαχές τοῦ Κυρίου καί θά τούς ὁδηγήσει σέ ὅλη τήν ἀλήθεια (βλ. Ἰω 14-16).
Ἡ ὑπόσχεση αὐτή τοῦ Χριστοῦ δέν ἄργησε νά ἐκπληρωθεῖ. Τήν Πεντηκοστή τοῦ ἔτους ἐκείνου τό Πνεῦμα τό ἅγιο ἐπιφοίτησε στούς μαθητές καί τούς γέμισε μέ τήν χάρη καί τήν ἐνέργειά του. Καί ξαφνικά ἐκεῖνοι οἱ ἁπλοί καί ταπεινοί ἄνθρωποι, πού κανένας δέν ὑπολόγιζε, ἄρχισαν νά εὐαγγελίζονται μέ ἀκατάβλητη δύναμη τόν Ἰησοῦ καί τήν ἀνάστασή του, καί νά ἁλιεύουν στά δίχτυα τοῦ κηρύγματός τους ὅλη τήν οἰκουμένη. Ἀπέναντί τους ὀρθώθηκαν ἐχθροί πανίσχυροι. Στήν ἀρχή ἡ θρησκευτική ἡγεσία τῶν Ἑβραίων καί λίγο ἀργότερα ὁλόκληρη ἡ ρωμαϊκή αὐτοκρατορία. Οἱ ἀπόστολοι δέν διέθεταν τίποτε. Οὔτε σοφία κοσμική οὔτε ἰσχύ οἰκονομική οὔτε στρατεύματα. Κι ὅμως αὐτοί στό τέλος νίκησαν. Τό ραβδί τους τσάκισε τά ξίφη τῶν λεγεώνων καί ἡ εἰρηνική ἐπανάσταση τοῦ σταυροῦ συνέτριψε κάθε ὀργισμένη ἀντίδραση. Καί τό πιό θαυμαστό; Ἡ παντοδύναμη Ρώμη προσκύνησε τόν Ναζωραῖο. Ποῦ ὀφείλεται αὐτή ἡ περιφανής καί μοναδική στήν ἱστορία νίκη; Πῶς δώδεκα πρόβατα μετέβαλαν ὁλόκληρα κοπάδια λύκων σέ πρόβατα; Οἱ «ρεαλιστές» ἱστορικοί καθώς πνίγονται μέσα στήν ἀπορία τους ἐφευρίσκουν διάφορα αἴτια, ἀλλά ἡ ἀλήθεια εἶναι μία: οἱ ἀπόστολοι νίκησαν μέ τήν δύναμη τοῦ ἁγίου Πνεύματος.
Ὡστόσο πρίν ἀλλάξει τό Πνεῦμα τό ἅγιο τήν οἰκουμένη, ἄλλαξε τόν ἄνθρωπο. Ὁ ἄνθρωπος, ἡ κορωνίδα τῆς δημιουργίας, μετά τήν πτώση του στήν Ἐδέμ ἀλλοτριώθηκε. Ὁ Κύριος τόν ἤθελε μικρό θεό καί υἱό του, ὅμως ὁ Ἀδάμ ἐπέλεξε τήν φθορά καί τόν θάνατο (βλ. Ψα 81,6-7). Καί ὄχι μόνον αὐτό. Ἡ ἀπομάκρυνσή του ἀπό τόν Θεό ὁδήγησε τήν γενιά του στό σκοτάδι τῆς πλάνης καί σέ κάθε εἴδους βδελυρή διαστροφή καί κακία (βλ. Ῥω 1,18-32). Ὅμως ὁ Θεός δέν μᾶς ἐγκατέλειψε. Ἔκανε τά πάντα γιά νά μᾶς σώσει. Ὀργάνωσε καί ἐφάρμοσε ἕνα ὁλόκληρο σχέδιο στό ὁποῖο ἐνεπλάκη ὁ ἴδιος προσωπικά. Ἄν καί ἄπειρος καί ἀνενδεής, δέχτηκε νά μπεῖ στήν περιπέτεια τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας ἀναζητώντας σάν καλός βοσκός τό χαμένο του πρόβατο. Ἔφτασε στό σημεῖο, ἀφοῦ ἄλλος τρόπος δέν ὑπῆρχε, νά γίνει ἄνθρωπος καί νά πεθάνει γιά τόν ἄνθρωπο μέ θάνατο φρικτό, σταυρικό. Ὥστε μέ τήν ἀνάστασή του νά μᾶς ἀπελευθερώσει ἀπό τά δεσμά τοῦ Ἅδη καί νά ὑψώσει τήν φύση μας στόν θρόνο τοῦ Θεοῦ.
Καί ἐδῶ ἀρχίζει τό ἔργο του τό Πνεῦμα τό ἅγιο. Ὁ θάνατος καί ἡ ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ἔπρεπε νά γίνουν κτῆμα ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Πῶς ὅμως θά γινόταν αὐτό; Πῶς ὁ ἕνας θά ἑνωνόταν ὑπαρξιακά μέ τούς πολλούς; Ἡ ἀπάντηση στό ἐρώτημα αὐτό δόθηκε ἀπό τόν Παράκλητο, ὁ ὁποῖος γι’ αὐτόν ἀκριβῶς τόν λόγο ἐπενέβη καί ἵδρυσε τήν Ἐκκλησία. Τί εἶναι ἡ Ἐκκλησία; Τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ (βλ. Α´ Κο 12,27). Προσοχή: δέν συμβολίζει τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ΕΙΝΑΙ τό σῶμα του. Δηλαδή ὁ Χριστός ὑπάρχει πλέον καί ὡς σύλλογος ἀνθρώπων. Γι’ αὐτό ἐμφανιζόταν μετά τήν ἀνάστασή του συχνά «ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ» (Μρ 16,12), γιά νά προετοιμάσει τούς μαθητές του γι’ αὐτή τήν πραγματικότητα. Ὅποιος λοιπόν μετέχει στήν Ἐκκλησία, μετέχει στό «εἶναι» τοῦ Κυρίου, κάνει τόν Κύριο ἑαυτό του. Τό Πνεῦμα τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ εἶναι καί πνεῦμα του καί μπορεῖ ἔτσι νά ἀποκαλεῖ καί νά ἔχει τόν Θεό πατέρα. Καί φυσικά ὅ,τι ἀνήκει στόν Υἱό ἀνήκει πλέον καί σ’ αὐτόν (βλ. Ρω 8,15-17).
Ὁ Παράκλητος μ’ ἄλλα λόγια δημιουργεῖ ἕνα νέο εἶδος ἀνθρώπου, αὐτόν πού ὁ ἀπόστολος Παῦλος χαρακτηρίζει «ἐν Χριστῷ» (Β´ Κο 12,2 κ.ἄ.) καί ἡ ἱστορία ὀνόμασε «Χριστιανό». Ὁ ἄνθρωπος αὐτός δέν ἔχει μόνο σῶμα καί ψυχή ἀλλά καί τό Πνεῦμα τό ἅγιο. Χιλιάδες τέτοιοι ἄνθρωποι ἔζησαν καί ζοῦν ἀνάμεσά μας. Δέν ἐννοῶ αὐτούς πού φέρουν τυπικά μόνο τό ὄνομα «Χριστιανός» καί ζοῦν σάν ἀντίχριστοι ἤ ἀχρίστιανοι. Ἐννοῶ αὐτούς πού ἀγωνίζονται νά ἀνήκουν στόν στοῖχο τοῦ Πνεύματος (βλ. Γα 5,25) καί νά παράγουν τούς καρπούς του: τήν ἀγάπη, τήν χαρά, τήν εἰρήνη, τήν μακροθυμία, τήν καλοσύνη, τήν ἀγαθότητα, τήν πίστη, τήν πραότητα καί τήν ἐγκράτεια (Γα 5,22). Αὐτοί ἄλλαξαν τήν ὄψη τοῦ κόσμου μας. Ἄν σήμερα ὑπάρχει πολιτισμένος καί προηγμένος κόσμος, αὐτό ὀφείλεται κατά βάσιν στούς Χριστιανούς καί στήν πρόταση ζωῆς πού κομίζουν. Καμία ἄλλη φιλοσοφία ἤ βιοθεωρία δέν ἐπηρέασε τόσο εὐεργετικά τίς κοινωνίες μας καί δέν ἀπελευθέρωσε τόν ἄνθρωπο ἀπό τόν παλιάνθρωπο πού κρύβει μέσα του. Τό τελευταῖο μάλιστα εἶναι ἀποκλειστικά ἔργο τοῦ ἁγίου Πνεύματος· τοῦ Πνεύματος τό ὁποῖο ὅπου πνέει «ἐκεῖ ὑπάρχει ἐλευθερία» (Β´ Κο 3,17).
Δέν εἴμαστε ἄξιοι μιᾶς τέτοιας τιμῆς. Ὅμως ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ παρέβλεψε τήν ἁμαρτία μας καί μᾶς ἔκανε, ἐμᾶς τούς δούλους τῆς ἀτιμίας, τίμια δοχεῖα τῆς χάριτος. Πρέπει ὡστόσο νά προσέξουμε· δεύτερη εὐκαιρία δέν πρόκει- ται νά ὑπάρξει. Ἄς ἐργαστοῦμε γιά νά αὐξήσουμε τά τάλαντα τοῦ Παρακλήτου σήμερα, ὄχι αὔριο. Γιά νά ἀκούσουμε κάποτε ἐκείνη τήν μακάρια φωνή: «Εὖγε, δοῦλε καλέ καί πιστέ!... Μπές στήν χαρά τοῦ Κυρίου σου» (Μθ 25,21).
Εὐάγγελος Ἀλ. Δάκας
"Ἀπολύτρωσις", Μάιος 2018