Ὁρατές μάχες ἑνός ἀόρατου πολέμου

 Ὁ «Ἀόρατος πόλεμος» εἶναι ἕνα ἀπό τά πολλά συγγράμματα τοῦ νεοέλληνα ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ναξίου (1749-1809) καί ἀποτελεῖ βαθειά μελέτη τῆς ἀβύσσου τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς. Τή μελέτη αὐτή ἐπιχειρεῖ ὁ ἅγιος τοῦ Θεοῦ μέ θεολογική ἀρτιότητα, βασισμένος στίς σελίδες τῆς ἁγίας Γραφῆς καί στόν πλοῦτο τῶν πατερικῶν κειμένων.

 Ὁ ἅγιος Νικόδημος στίς πρῶτες σελίδες τοῦ ἐν λόγῳ βιβλίου καθιστᾶ σαφές ὅτι τό «τελειότερο καί μεγαλύτερο κατόρθωμα» πού μπορεῖ νά ἐπιτύχει ὁ ἄνθρωπος εἶναι τό νά «πλησιάσει τόν Θεό καί νά ἑνωθεῖ μέ Αὐτόν». Ἡ ἕνωση μέ τό θεῖο ὅμως, πού εἶναι ἡ προσωποποίηση τοῦ τελείου, προϋποθέτει τήν ἐπίτευξη τῆς τελειότητας ἀπό τήν πλευρά του ἀνθρώπου-πιστοῦ, πού ἐπιθυμεῖ τήν ἕνωση μαζί Του.

 Ἡ τελειότητα εἶναι καί ἐπιταγή τοῦ Θεοῦ, τόσο στήν Παλαιά Διαθήκη, «τέλειος ἔσῃ ἐναντίον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου» (Δε 18,13), ὅσο καί στήν Καινή Διαθήκη, «ἔσεσθε οὖν ὑμεῖς τέλειοι, ὥσπερ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς τέλειός ἐστιν» (Μθ 5,48).

 Σέ τί ὅμως συνίσταται ἡ πνευματική τελειότητα, κατά τόν ἅγιο Νικόδημο; Κάποιοι, σημειώνει ὁ ἅγιος, νομίζουν ὅτι ἡ χριστιανική τελειότητα συνίσταται στίς νηστεῖες, στίς ἀγρυπνίες, στίς μακρές ἀκολουθίες καί προσευχές. Ἄλλοι θεωροῦν ὅτι ἡ τελειότητα συνίσταται στή νοερά προσευχή, στήν ἀναχώρηση, στή σιωπή καί στήν πνευματική ἄσκηση. Ὅλα αὐτά, ἐξηγεῖ ὁ ἅγιος Νικόδημος, εἶναι «ὄργανα», καί μάλιστα «πολύ ἰσχυρά», γιά τήν ἀπόλαυση τῆς χάριτος τοῦ ἁγίου Πνεύματος, καί ἄλλοτε πάλι εἶναι καρποί τοῦ ἁγίου Πνεύματος.

 Ἡ τελειότητα, διευκρινίζει ὁ ἱερός πατέρας, συνίσταται περισσότερο στήν ἐπίγνωση «τῆς ἀγαθότητας καί μεγαλειότητας τοῦ Θεοῦ» ἀφ’ ἑνός καί τῆς δικῆς μας «μηδαμινότητας καί κλίσεως σέ κάθε κακό», στήν «ἀποστροφή» τοῦ δικοῦ μας θελήματος καί στήν «τέλεια ὑπακοή» στό θεῖο θέλημα ἀφ’ ἑτέρου.

 Καί πῶς ἐπιτυγχάνεται αὐτή ἡ τελειότητα; Ὁ ἅγιος ἀπαντᾶ: Μέ πόλεμο!

 Κηρύττει πόλεμο ὁ ἅγιος τοῦ Θεοῦ καί μᾶς καλεῖ νά συμμετάσχουμε. Πόλεμο; Ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, «τοῦ ἄρχοντος τῆς εἰρήνης» (βλ. Ἠσ 9,6), μᾶς καλεῖ σέ πόλεμο; Ναί. Μᾶς καλεῖ σέ ἕναν «παντοτινό καί σκληρότατο πόλεμο» κατά τοῦ ἑαυτοῦ μας, σέ μιά συνεχῆ «πάλη» κατά τοῦ ἰδίου θελήματος.

 Ἐπειδή ὁ πόλεμος αὐτός ἐναντίον τοῦ ἑαυτοῦ μας εἶναι ὁ δυσκολότερος πόλεμος ἀπό κάθε ἄλλον πόλεμο, ἡ νίκη κατά τοῦ ἑαυτοῦ μας εἶναι ἡ ἐνδοξότερη νίκη καί «πλέον εὐπρόσδεκτη» στόν Θεό. Ὁ πόλεμος καί ἡ νίκη τοῦ πιστοῦ κατά τῶν παθῶν εἶναι αὐτό πού κυρίως εὐαρεστεῖ τόν Θεό.

 Προκειμένου νά νικήσει κανείς σ’ αὐτόν τόν ἀόρατο πόλεμο, ἐπιβάλλεται, ὅπως κάθε στρατιώτης, ν’ ἀρματωθεῖ. Τά τέσσερα ὅπλα τά ὁποῖα καλεῖται ὁ πιστός νά ἔχει στήν πνευματική φαρέτρα του εἶναι τά ἑξῆς:

• Νά «μή θαρρεύεται ποτέ στόν ἑαυτό του».

• Νά ἔχει πάντοτε «ὅλο τό θάρρος καί τήν ἐλπίδα του στόν Θεό».

• Νά ἀγωνίζεται πάντοτε

• Νά προσεύχεται.

 Ἑπομένως, προσευχόμενος ὁ πιστός, ἔχοντας τήν ἐλπίδα του στόν Κύριο καί ἀναγνωρίζοντας τή μηδαμινότητά του, εἶναι κατάλληλα ἀρματωμένος γιά νά ἐπιτύχει τήν ἀνώτερη νίκη, τή νίκη κατά τοῦ ἑαυτοῦ του, νά ἀναδειχθεῖ νικητής στόν ἀόρατο αὐτό πόλεμο.

Δ. Καλογεράκη, Δρ. Θεολογίας