«Ἐγερθήσονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται καὶ δώσουσι σημεῖα μεγάλα καὶ τέρατα, ὥστε πλανῆσαι, εἰ δυνατόν, καὶ τοὺς ἐκλεκτοὺς» (Μθ 24, 24), εἶχε προειδοποιήσει ὁ Κύριος. Πράγματι, στίς μέρες μας ἡ προφητεία αὐτή ἐκπληρώνεται ποικιλοτρόπως, καθώς χρησμοί καί προρρήσεις κυκλοφοροῦν ἀνεξέλεγκτα, προσπαθώντας νά σπείρουν πανικό και ἀνασφάλεια καί νά ὑφαρπάξουν ψυχές. Πολλές φορές, μάλιστα, βιβλία μέ ψευδοεπιστημονικό περιεχόμενο καί σενάρια γιά τό τέλος τοῦ κόσμου πυροδοτοῦν περαιτέρω τήν κατάσταση, ἐξάπτοντας τή φαντασία.
Ἐδῶ καί αἰῶνες, ὅμως, ἡ ἁγία Γραφή, δίνοντας τά χαρακτηριστικά τοῦ ἀληθινοῦ προφήτη, τονίζει ὅτι τόν ἐκλέγει ὁ ἴδιος ὁ Θεός καί τόν προσκαλεῖ νά γίνει ὄργανό του. Ὁ γνήσιος προφήτης δέν μιλάει ποτέ «ἀφ᾽ ἑαυτοῦ». Ἐπιπλέον ὁ Κύριος κατηγορηματικά ὁρίζει: «πλὴν ὁ προφήτης, ὃς ἂν ἀσεβήσῃ λαλῆσαι ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου ρῆμα, ὃ οὐ προσέταξα λαλῆσαι, ... ἀποθανεῖται... ὅσα ἐὰν λαλήσῃ ὁ προφήτης ἐκεῖνος τῷ ὀνόματι Κυρίου, καὶ μὴ γένηται καὶ μὴ συμβῇ, τοῦτο τὸ ρῆμα ὃ οὐκ ἐλάλησε Κύριος· ἐν ἀσεβείᾳ ἐλάλησεν ὁ προφήτης ἐκεῖνος, οὐκ ἀφέξεσθε αὐτοῦ» (Δε 18,20-22).
Οἱ προφῆτες εἶχαν ὡς κύρια ἀποστολή νά καλοῦν τόν λαό σέ μετάνοια καί ἐπιστροφή στόν ἀληθινό Θεό. Τό κήρυγμά τους, παρακλητικό καί διδακτικό καί παράλληλα αὐστηρό καί ἐλεγκτικό, στηλίτευε τήν ἀσέβεια, τήν εἰδωλολατρία καί τή διαφθορά. Λειτουργοῦσε ἔτσι σάν ἕνα ἰσχυρό προειδοποιητικό σήμαντρο, προκειμένου νά δημιουργήσει στόν καλοπροαίρετο ἀκροατή τή διάθεση τῆς μετάνοιας καί τῆς ἀλλαγῆς πορείας. Στόχος του δέν ἦταν τόσο νά φωτίσει τό μέλλον γενικά, ὅσο τό παρόν τῆς ἐποχῆς πού ἐγκαινίασε μέ τή θυσία του ὁ Χριστὸς καί στήν ὁποία ζοῦμε.
Βεβαίως μία ἀπό τίς αἰώνιες ἀλήθειες, πού κατέχει καί διδάσκει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, εἶναι αὐτή γιά τά ἔσχατα (ἐσχατολογία). Κέντρο της ἡ «ἡμέρα Κυρίου ἡ μεγάλη καὶ ἐπιφανὴς» (Βλ. Ἰλ 2,11 κ.ἀ.), δηλαδή ἡ Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος θά ἔλθει μέ ὅλη του τή δόξα, γιά νά κρίνει τόν κόσμο, νά τόν ἀνακαινίσει καί νά ἐγκαθιδρύσει μιά νέα καί αἰώνια ζωή, σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τοῦ Κυρίου. Σκοπός της εἶναι ὄχι νά φοβίσει ἤ νά τρομοκρατήσει, ἀλλά νά δώσει χαρά καί ἐλπίδα στούς πιστούς, οἱ ὁποῖοι ζοῦν σ᾽ ἕναν κόσμο πού μαστίζεται ἀπό τήν ἀδικία, τήν ἁμαρτία, τό κακό. Ἡ συζήτηση γιά τό πότε θά ἔλθει γιά δεύτερη φορά ὁ Κύριος βρίσκεται σέ λάθος βάση. Εἶναι βέβαιο ὅτι ὁ Κύριος θά ἔλθει, ἀλλά εἶναι ἄγνωστο πότε θά ἔλθει.
Ἄν μελετήσουμε προσεκτικά τίς σελίδες τῆς Ἀποκαλύψεως πού ἀναφέρονται στά ἔσχατα, θά δοῦμε ὅτι κυριαρχεῖ ἐκεῖ ἡ ἔντονη προσμονή τοῦ Κυρίου, τόν ὁποῖο ἀγαπᾶ καί ποθεῖ ὁ πιστός, ἡ ἀποκάλυψη τῆς δόξας του, ἡ ἀνάσταση τῶν νεκρῶν, ἡ ἀνακαίνιση -καί ὄχι ἡ καταστροφή- τοῦ κόσμου, ἡ αἰώνια ζωή, οἱ γάμοι τοῦ Ἀρνίου, ὁ ἀγγελικός ὕμνος «ἀλληλούια». «Ἰδοὺ ἔρχομαι ταχὺ» (Ἀπ 22,12), «ἰδοὺ καινὰ ποιῶ πάντα» (Ἀπ 21,5), «ναὶ ἔρχου, Κύριε Ἰησοῦ» (Ἀπ 22,20) ἀντιλαλεῖ τό βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως. Ἡ ὀρθόδοξη διδασκαλία γιά τά ἔσχατα οὔτε φό- βο οὔτε ἀγωνία προκαλεῖ στόν πιστό πού ἀγωνίζεται καί μένει ζωντανό μέλος τῆς Ἐκκλησίας. Περιεχόμενό της εἶναι ἡ ἐλπίδα τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν. Καλεῖ, βέβαια, σέ πνευματική ἀφύπνιση καί ἐπαγρύπνηση, καταστάσεις οἱ ὁποῖες πρέπει νά διακρίνουν μονίμως τόν πιστό. Κάθε χριστιανός, μέσα στόν ὁποῖο διά τῶν Μυστηρίων τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας κατοικεῖ ὁ Χριστός, οὔτε τόν ἀντίχριστο φοβᾶται οὔτε πολύ περισσότερο τή Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου. Τήν περιμένει μέ χαρά καί ἐλπίδα, γιά νά εἶναι διαρκῶς μαζί του καί νά μετέχει στή δόξα του.
Ἀντίθετα πρός τό πνεῦμα αὐτό, ἡ ἐποχή μας χαρακτηρίζεται ἀπό μιά πλημμυρίδα «προφητικῶν» λόγων ἀμφισβητούμενης ἐν πολλοῖς προέλευσης. Μέσα στόν ὀρυμαγδό τῶν σύγχρονων προρρήσεων τό μοναδικό μέσο ἀντίστασης ἀποτελεῖ ἡ πίστη στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία· αὐτή διδάσκει ξεκάθαρα ὅτι κανείς ἄλλος δέν μπορεῖ νά προγνωρίζει τό μέλλον ἐκτός ἀπό τόν Θεό, τόν δημιουργό καί προνοητή τοῦ σύμπαντος κόσμου. Ἔτσι, μόνον οἱ θεωμένοι καί φωτισμένοι ἅγιοι μποροῦν νά γίνουν «στόμα Θεοῦ» καί νά ἀποκαλύπτουν τά μέλλοντα. Οὔτε οἱ ἄγγελοι οὔτε τά πονηρά πνεύματα μποροῦν νά προβλέψουν ὅσα θά ἐπακολουθήσουν. Συνεπῶς, χρειάζεται μεγάλη προσοχή στόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο προσεγγίζουμε κάθε «προφητεία». Ὁ μοναδικός φορέας πού ἔχει τήν ἁρμοδιότητα νά κρίνει ἐάν ἕνας λόγος εἶναι προφητικός ἤ ὄχι εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Αὐτή, ἐξάλλου, ἀποτελεῖ καί τόν αὐθεντικό ἑρμηνευτή τῆς ἁγίας Γραφῆς. Οἱ προρρήσεις, ἀπ᾽ ὅπου κι ἄν προέρχονται, καλό εἶναι νά μήν ἀπολυτοποι- οῦνται. Ἡ Ἐκκλησία καί πάλι εἶναι αὐτή πού θά διακρίνει ἁγιοπνευματικά ποιές θά ἀποτελέσουν μέρος τῆς διδασκαλίας της, ποιές θά προσπεράσει ἤ ποιές θά ἀπορρίψει.
Ὁ πιστός ὀφείλει νά πολιτεύεται κατά τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί νά ἁγιάζεται μέ τά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. Ἑτοιμάζεται ἔτσι γιά τή μεγάλη συνάντηση μέ τόν Κύριο, πού θά συντελεσθεῖ εἴτε τήν ὥρα τοῦ θανάτου του εἴτε κατά τή Δευτέρα Παρουσία, ἄν προηγηθεῖ αὐτοῦ. Τό μέλλον καί τά ἔσχατα ἀφήνονται στά χέρια τοῦ Θεοῦ. Ἄς μήν προσθέτουμε κι ἄλλα βάρη στό ἤδη δυσβάστακτο φορτίο μας, σκοτίζοντας τόν νοῦ μας καί πελαγοδρομώντας σέ ἐπικίνδυνες ἀτραπούς. Ἐμμονή στήν ἐξιχνίαση προβλέψεων καί ταυτοποίηση χρησμῶν δημιουργεῖ σύγχυση, κλονισμό καί ὁδηγεῖ στήν ἀπώλεια. Μέσα στούς αἰῶνες ἀντηχεῖ διαφωτιστικός ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ: «Βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ, πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου λέγοντες, ἐγώ εἰμι ὁ Χριστός, καὶ πολλοὺς πλανήσουσι» (Μθ 24,4-5). Κι ὁ πιστός χριστιανός δέν θά πλανηθεῖ, ἐφόσον βρίσκεται μέσα στήν Ἐκκλησία καί ἡ σχέση του μαζί της εἶναι ὑγιής.
Εὐδοξία Αὐγουστίνου
Ἀπολύτρωσις, Ἀπρίλιος 2017