Τό δεύτερο ΟΧΙ

ohi c  Ἦταν 6 Ἀπριλίου τοῦ 1941 ὅταν οἱ Ἕλ­ληνες κατά τή διάρκεια τοῦ Β΄ Παγ­κοσμίου Πολέμου, διά στόματος τοῦ πρω­θυπουργοῦ Ἀλέξανδρου Κορυζῆ βρον­τοφώναξαν ἕνα δεύτερο ΟΧΙ, ἀπέναντι στούς Γερμανούς αὐ­τήν τή φορά. Τό πρῶ­το ἦταν αὐτό πού εἶπε ὁ πρωθυπουργός Ἰωάννης Μεταξᾶς στόν πρέ­σβη τῆς Ἰ­τα­λίας, Γκράτσι, στίς 28 Ὀκτω­βρίου 1940.

  Σ᾽ ἐκείνη τήν περίπτωση, πέρα ἀπό τό γεγονός ὅτι ἡ Ἰταλία εἶχε ἕνα σύγχρονο στρα­τό, οἱ Ἕλληνες εἶχαν βάσιμες ἐλ­πίδες ὅτι θά μπορέσουν νά ἀντιμετωπίσουν μέ ἐπιτυχία τόν ἐχθρό, μιᾶς καί εἶχαν προε­τοιμαστεῖ γι᾽ αὐτό τό ἐνδεχόμενο καί ἡ Ἰταλία δέν ὑπερ­τεροῦσε ἀριθμητικά. Στήν ἐπίθεση τῶν Γερ­μανῶν μέσῳ τῆς Βουλγαρίας ὅμως, ἀκόμη καί ὁ πιό αἰσιό­δοξος ἤξερε ὅτι δέν ὑπῆρχε ἡ πα­ραμικρή ἐλπίδα νίκης ἀπέναντι στή συν­δυ­ασμένη ἐπίθεση ἀπό Ἰταλία καί Γερμανία, ἡ ὁποία μάλιστα ἦταν πανίσχυρη καί ἀήττητη ὥς τότε.
  Ἀπό τή στιγμή πού ὁ ἑλληνικός στρατός ἀναχαίτισε τόν ἰταλικό καί τόν ἔτρεψε σέ φυγή, ὅλοι φοβοῦνταν ὅτι ἦταν ἐπικείμενη μία γερμανική εἰσβολή πού θά ἐπιχειροῦσε νά σώσει τό γόητρο τοῦ ἀήτ­τητου ὥς τότε Ἄξονα. Φυσικά, αὐτό τό ἤξερε πολύ καλά κι ὁ Μεταξᾶς, ὁ ὁποῖος ἀγωνίστηκε μέ ὅλες του τίς δυνάμεις νά ἀποσοβήσει ἕνα τέτοιο ἐνδε­χόμενο καί του­λάχιστον νά μήν τό προκα­λέσει μέ κάποια ἐπιπόλαιη ἐνέργεια. Μά­ λιστα ἔγιναν προσ­­πάθειες ἀπό τόν ἑλληνικῆς καταγωγῆς ἀρ­χηγό τῆς Γερμανικῆς Στρατιω­τικῆς Ὑ­πη­ρεσίας Πληροφοριῶν, Φόν Κανά­ρη, καί τούς πρέσβεις τῆς Ἑλλάδας στή Μα­ δρί­τη καί στό Παρίσι γιά νά ἐπέλθει εἰρη­νευ­τική συμφωνία ἙλλάδαςἸταλίας μέ γερ­μα­νική διαμε­σολάβηση, παρόλο πού ἐπι­σή­­μως ἡ ἑλλη­νική πλευρά ἀπέκρουε κάθε τέτοια πρωτο­βουλία.
  Βέβαια μία συνθήκη εἰρήνης ἦταν κάτι πού σέ καμία περίπτωση δέν ἤθελαν οἱ Ἄγ­γλοι, φυσικοί σύμμαχοι τῆς Ἑλ­λά­δας λόγῳ τῆς γεωπολιτικῆς θέσης της. Αὐτοί ἐπιδίωκαν τήν παραμονή τῆς Ἑλ­λάδας στόν πόλεμο, καθώς μετά τήν πτώ­ση τῆς Γαλλίας εἶχαν μεί­νει χωρίς συμμάχους καί ἤθελαν νά διατη­ρηθεῖ πάσῃ θυσίᾳ ἀνοικτό τό μέτωπο τῶν Βαλκανίων γιά τόν Ἄξονα. Γιά τόν λόγο αὐτό ἀπέ­φυ­γαν νά βοηθήσουν οὐσιαστικά τήν Ἑλ­λάδα κατά τή διάρκεια τοῦ ἑλλη­νοϊτα­λικοῦ πο­λέμου, γιά νά μήν καταγάγει ἕνα συν­τρι­πτικό πλῆγμα στήν Ἰταλία καί στή συνέχεια βγεῖ ἀπό τόν πόλεμο. Ἔτσι ἡ μόνη βοήθεια πού ἔδωσαν ἦταν πολεμικό ὑλικό καί λίγα ἀεροπλάνα. Ὅταν ὅμως ἄρχισε νά γίνεται ὁρατό τό ἐνδεχόμενο μιᾶς γερ­μα­νι­κῆς εἰσ­βολῆς, προσφέρθηκαν νά στεί­λουν δυό μέ τρεῖς μεραρχίες γιά βο­ήθεια στήν Ἑλλάδα. Ὁ Μεταξᾶς ἀρνή­θηκε ἐπανει­λημ­μένα, γιατί ἐκτιμοῦσε ὅτι ἄν ἤθελαν οἱ Ἄγ­γλοι νά βο­η­θήσουν οὐσια­στικά γιά νά ἀντιμετωπιστεῖ ἡ Γερμανία, θά ἔπρεπε νά στεί­λουν τουλά­χι­στον ἐννιά μεραρχίες. Σέ δια­φορετική περί­πτωση, τό μόνο πού θά κατά­φερναν θά ἦταν νά προκαλέσουν τήν εἰσ­βο­λή τῶν Γερμανῶν, κάτι πού φαίνεται ὅτι ἐ­πιθυμοῦσαν οἱ Ἄγ­γλοι. Δυστυχῶς ὅμως, στίς 29 Ἰανου­α­ρίου τοῦ 1941 ὁ Μεταξᾶς πέ­θανε αἰ­φνιδίως, κάτι τό ὁποῖο ἐκ τοῦ ἀπο­τελέ­σμα­τος προκάλεσε σέ πολλούς ὑ­πο­ψίες γιά ἀνά­μειξη τῶν Ἄγ­γλων. Ὁ βασιλιάς Γεώρ­γιος Β´ κι ὁ νέος πρωθυπουργός Κορυζῆς δέν εἶ­χαν πλέον τό σθένος νά ἀντισταθοῦν στίς ἐπιθυμίες  τῶν Ἄγγλων κι ἔτσι λίγες μέ­ρες μετά ἔφτασε ἕνα ἐκστρατευτικό σῶ­μα 60.000 περίπου Βρετα­νῶν καί Νεο­ζη­λαν­δῶν. Ἡ γερμανική εἰσβο­λή ἦταν πλέον ἀνα­πόφευκτη.
  Οἱ Γερμανοί διέσχισαν τόν ποταμό Δού­ναβη μέ μεγάλη δύναμη, περίπου 700.000 ἄνδρες, γιά νά ἐπιτεθοῦν μέσῳ τῆς Βουλ­γα­ρίας στήν Ἑλλάδα.
  Ἡ ἐπίθεση ἐκδηλώθηκε στίς 6 Ἀπρι­λίου στίς 5.15 π.μ. στά ὀχυρά τῆς γραμ­μῆς Μεταξᾶ μέ συνδυασμό ἁρμάτων, πεζικοῦ καί ἀεροπλάνων. Οἱ λιγοστοί ὅμως ἕλληνες στρατιῶτες ἀντιστέκονταν μέ πεῖ­σμα καί οἱ Γερμανοί παρέμειναν καθη­λω­μένοι. Γιά τρεῖς ὁλόκληρες μέρες δέν μπο­ροῦσαν νά δια­σπάσουν τή γραμμή ἄ­μυνας ἀφήνοντας ἑκα­τοντάδες νεκρούς. Τό­τε συν­έ­βη ἕνα ἀπρό­ οπτο γεγονός: Ἡ Γιουγκο­σλαβία πού ἀρχικά εἶχε ὑπο­γρά­ψει συμ­φωνία μέ τόν Ἄξονα, λίγες μέρες πρίν εἶχε περάσει στό πλευρό τῆς Ἀγγλίας με­τά ἀπό στρατιωτικό πραξι­κόπημα. Ὁ Χίτλερ ὀργισμένος τῆς ἐπι­τέθηκε τήν ἴδια μέρα μαζί μέ τούς συμ­μάχους του, Ἰτα­λούς καί Οὔγγρους. Ἡ Γιουγκο­σλαβία κατέρρευσε πάραυτα. Τότε ἕνα τμῆ­μα τῶν γερ­μανικῶν δυνάμεων πα­ρέ­καμψε τή γραμ­μή Μεταξᾶ μέσῳ Γιουγκο­σλαβίας κι ἐπιτέ­θηκε στήν Ἑλλάδα ἀπό τήν κοι­λά­δα τοῦ Ἀξιοῦ. Τά σύνορα ἐκεῖ φυ­λάσ­σονταν ἀπό δυό μόνο τά­γματα, καθώς οἱ Γιουγκο­σλάβοι ἦταν σύμ­μαχοι, κι ἔτσι τά μεσά­νυχτα τῆς 8ης Ἀπριλίου οἱ Γερ­μανοί βρίσκονταν στή Θεσ­σα­λονίκη στά νῶτα τῆς γραμμῆς Μεταξᾶ.
  Κάθε ἀντίσταση ἦταν πλέον μάταιη. Ἀκολούθησε συνθηκολό­γηση στίς 9 Ἀπρι­λίου γιά νά μή χύνεται ἄσκοπα ἑλληνικό αἷ­μα. Ὅταν παραδόθηκαν τά ὀχυρά, οἱ Γερ­μα­ νοί ἔμειναν ἔκ­πλη­κτοι ἀπό τό πόσο λίγοι στρα­τιῶτες τά ὑπερασπίζονταν καί θαύ­μασαν τόν ἡρωισμό τους. Οἱ βρε­τα­νικές δυνάμεις ὑποχώρησαν πρός τήν Κρή­τη, ὅπου τούς ἀ­κο­λούθησε ἡ κυβέρνηση γιά νά συνε­χίσει τόν ἀγώνα μετά τήν εἴσο­δο τῶν Γερμανῶν στήν Ἀθήνα στίς 27 Ἀ­πρι­λίου 1941. Ἀκολούθησε ἡ τριπλή κατοχή ἀπό Γερμανία, Ἰ­ταλία καί Βουλ­γαρία πού δυστυ­χῶς, μαζί μέ τόν ἐμφύ­λιο πόλεμο πού ἐκτυλίχθηκε κατά τή διάρ­κειά της ἀλλά καί μετά ἀπ’ αὐτήν, εἶχε τρα γι­κές συνέπειες γιά τήν Ἑλλά­δα.

Παν. Μητσόπουλος
ΦιλόλογοςΘεολόγος