Τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ μᾶς ἀξιώνει νά γιορτάσουμε μία ἀκόμη Πρωτοχρονιά στήν ζωή μας. Ἕνας χρόνος φεύγει καί ἕνας καινούργιος ἀνατέλλει. Στό μεταίχμιο αὐτῆς τῆς ἀλλαγῆς, ταξιδιῶτες ἐμεῖς στό express τῶν καιρῶν καί τῶν χρόνων, ἐπιβάλλεται νά κάνουμε μέ τόν ἑαυτό μας ἕναν ἀπολογισμό. Πῶς ἀξιοποιήσαμε τό ἔτος πού ἀφήσαμε πίσω μας; Πολλαπλασιάσαμε τό τάλαντο πού μᾶς δόθηκε; Τά ἔργα μας τί μαρτυροῦν; Ἐργασθήκαμε μέ ζῆλο γιά τόν πνευματικό μας καταρτισμό ἤ παραδοθήκαμε στίς μέριμνες καί στά θέλγητρα τοῦ κόσμου τούτου; Διότι αὐτό εἶναι τό κρίσιμο ἐρώτημα. Ὁ Κύριος μᾶς χαρίζει τόν χρόνο γιά τόν ἁγιασμό μας. Τό πρώτιστο, λοιπόν, χρέος μας εἶναι νά ἀξιοποιοῦμε τό δῶρο αὐτό τῆς ἀγάπης Του μέ συνέπεια.
Ὡστόσο τώρα, στήν ἀρχή τῆς καινούργιας χρονιᾶς, ἀπαιτεῖται ὄχι μόνον ἀπολογισμός γιά ὅσα ἔγιναν ἤ ὄχι, ἀλλά καί στέρεη ἀπόφαση γιά ἀνανέωση τῆς προσπάθειάς μας. Παραλείψαμε πολλά. Πολλές φορές συμβιβασθήκαμε μέ τόν παλαιό ἄνθρωπο πού κουβαλᾶμε μέσα μας. Ὁ πνευματικός μας ἀγώνας ἦταν ὄχι σπάνια ἀσθενικός. Ὅμως ὁ πανάγαθος Θεός ἀνοίγει μπροστά μας ἕνα νέο ὁρίζοντα. Τίποτε τό θετικό δέν χάθηκε καί τίποτε δέν τελείωσε ὁριστικά. Ἀκόμη κι ἄν ὁ ἀπολογισμός μας ἔχει τελικά ἀρνητικό πρόσημο, μᾶς χαρίζεται μιά καινούργια εὐκαιρία. Ἀνανέωση λοιπόν. Ἀνανέωση παντοῦ. Καί ἰδίως ἀνανέωση σέ τρεῖς κρίσιμες πτυχές τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς: στήν μετάνοιά μας, στήν σχέση μας μέ τήν προσευχή καί τήν λατρεία καί στήν σχέση μας μέ τήν ἁγία Γραφή.
Ὁ πρῶτος στόχος, ἡ ἀνανέωση τῆς μετάνοιάς μας, εἶναι κομβικῆς σημασίας. Μετάνοια θά πεῖ ἀλλαγή νοῦ, δηλαδή φρονήματος, τρόπου σκέψης. Ἡ ἁμαρτία μᾶς σπιλώνει καθημερινά. Ὁ μισάνθρωπος διάβολος ἐπιδιώκει νά μᾶς ἀπομακρύνει ἀπό τόν Κύριο μέ κάθε τρόπο. Τό πιό ἐπικίνδυνο πού μπορεῖ νά συμβεῖ στήν πάλη μας αὐτή δέν εἶναι τόσο τό νά ἁμαρτήσουμε, ὅσο τό νά ἀλλοιωθεῖ τό φρόνημά μας. Νά ἀρχίσουμε νά ἀμνηστεύουμε ἤ ἔστω νά ἀμελοῦμε γιά τίς πτώσεις μας. Καί εἶναι πολύ ἐπικίνδυνη αὐτή ἡ ἐξέλιξη διότι, ἄν δέν προσέξουμε, δέν θά ὑπάρχει πλέον γιά μᾶς δρόμος ἐπιστροφῆς. Ἡ ἁμαρτία θά γίνει καθεστώς. Καί ἐδῶ εἶναι σημαντικό νά τονισθεῖ αὐτό πού ὑπογραμμίζει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος, ὅτι αὐτή ἡ κατάσταση ἔχει τήν ἀρχή της στόν τρόπο πού ἀντιμετωπίζουμε τίς δῆθεν μικρές ἁμαρτίες. Λέμε «καί τί πειράζει αὐτό;» καί τίς δικαιολογοῦμε. Ἔτσι ὅμως οἰκοδομοῦμε τήν φυλακή μας μέ τά ἴδια μας τά χέρια. Χρειάζεται, λοιπόν, νά ἀνανεώνουμε τήν μετάνοιά μας μέ ζῆλο.
Τήν ἴδια βαρύτητα πρέπει νά δείξουμε καί στό ζήτημα τῆς προσευχῆς καί τῆς λατρείας. Ὁ χριστιανός εἶναι πάντοτε προσευχόμενος. Μέ τήν προσευχή του μιλάει, ὑμνεῖ καί συναναστρέφεται μέ τόν ἅγιο Θεό. Ἄς κάνουμε ὅμως ἕναν ἔλεγχο: Ἔχει βάθος ἡ προσευχή μας; Ἀγγίζει τήν καρδιά μας; Προέρχεται ἀπό καρδιά καθαρή; Ἤ εἶναι μιά ἐξωτερική ἐκδήλωση, τελετές καί λόγια κενά περιεχομένου; Ἄς διαβάσουμε καί πάλι μέ ἐπίγνωση τό πρῶτο κεφάλαιο τοῦ προφήτη Ἠσαΐα• «τίς νουμηνίες καί τίς γιορτές σας τίς μισεῖ ἡ ψυχή μου… Ὅταν ἁπλώσετε τά χέρια σας σέ μένα, θά ἀποστρέψω τά μάτια μου ἀπό σᾶς, καί ἄν πληθύνετε τήν δέησή σας, δέν θά σᾶς εἰσακούσω· διότι τά χέρια σας εἶναι γεμάτα αἷμα. Λουσθεῖτε καί καθαρισθεῖτε, ξεπλύνετε τίς ψυχές σας ἀπό τίς πονηρίες σας ἀπέναντι στά μάτια μου, καί πάψτε τά πονηρά σας ἔργα» (1,14-16). Δηλαδή, ὁ Κύριος ἀποστρέφεται τήν λατρεία πού τοῦ προσφέρεται ἀπό ἀκάθαρτα χέρια. Καί ἀλλοῦ• «Καί εἶπε ὁ Κύριος· Ὁ λαός αὐτός μέ πλησιάζει μέ τό στόμα του καί μέ τιμοῦν μέ τά χείλη τους, ἐνῶ ἡ καρδιά τους ἀπέχει πολύ ἀπό μένα» (Ἠσ 29,13). Τά χωρία αὐτά μᾶς ζυγίζουν. Ὑποδεικνύουν ποῦ πάσχουμε. Ὅπως ἐπίσης ὑποδεικνύουν καί τόν δρόμο τῆς διόρθωσης καί τῆς ἀνανέωσης.
Τρίτος ἐξίσου σημαντικός στόχος εἶναι ἡ ἀνανέωση τῆς σχέσης μας μέ τήν ἁγία Γραφή. Ἄν μέ τήν προσευχή ἀπευ- θυνόμαστε καί μιλοῦμε στόν Θεό σάν παιδιά του, μέ τήν Βίβλο μιλάει ἐκεῖνος σέ μᾶς σάν πατέρας. Ἡ ἁγία Γραφή εἶναι ὁ λόγος του, εἶναι ἡ ἀποκάλυψη τοῦ ἁγίου θελήματός του. Καί δέν ὑπάρχει ἰσχυρότερος καί ἀσφαλέστερος τρόπος νά συνδεθοῦμε μέ τόν Κύριο ἀπό τήν μελέτη της. Αὐτός πού μέ πόθο μελετᾶ τήν Βίβλο «ἡμέρας καὶ νυκτός» μοιάζει, λέει ὁ θεόπνευστος ψαλμωδός, μέ τό δέντρο πού εἶναι φυτευμένο «παρὰ τὰς διεξόδους τῶν ὑδάτων» (Ψα 1,3) καί τό ὁποῖο στόν κατάλληλο καιρό θά καρποφορήσει. Οἱ ἄλλοι, ὅσοι ἀδιαφοροῦν γι’ αὐτό τό ὑπέροχο δῶρο τοῦ Θεοῦ ἤ τό ἀντικαθιστοῦν μέ «ἐντάλματα ἀνθρώπων καὶ διδασκαλίας» (Ἠσ 29,13), εἶναι ἀσεβεῖς, εἶναι σάν τό χνούδι πού τό «ἐκρίπτει ὁ ἄνεμος ἀπὸ προσώπου τῆς γῆς» (Ψα 1,4). Καί πάλι ὁ ἅγιος Χρυσόστομος τονίζει ὅτι ὅλα τά κακά προέρχονται ἀπό τήν ἄγνοια τῶν Γραφῶν. Τί θέση λοιπόν ἔχει ἡ Βίβλος στήν ζωή μας; Διαβάζουμε καθημερινά πλῆθος κειμένων μέ ποικίλες πληροφορίες. Βρίσκουμε χρόνο νά ἐγκύψουμε καί στό βιβλίο τῆς ζωῆς; Ἤ μᾶλλον εἶναι ἡ ἁγία Γραφή τό κέντρο καί ὁ ἄξονας τῆς ζωῆς μας;
Νά λοιπόν τρία θέματα πού ἀπαιτοῦν τήν προσοχή μας καί τήν ὁλόψυχη μέριμνά μας. Γιά νά ἔχουμε καί τήν καινούργια χρονιά καί σέ ὅλη μας τήν ζωή τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ.
Εὐάγγελος Ἀλ. Δάκας
Ἀπολύτρωσις 71 (2016) 4-5