Μάης μήνας κι ἡ σκέψη ἀτίθαση ξεστρατίζει ἀπ’ τά λουλουδιασμένα μονοπάτια, μέ τά μύρια χρώματα καί ἀρώματα, σέ μνῆμες θλιβερές, μέ δάκρυ ποτισμένες. 29 Μαΐου1453. Ἐκείνη ἡ ἀποφράδα Τρίτη μένει σημάδι πυρωμένο στήν καρδιά ἐδῶ καί 562 χρόνια. Ὄχι, δέν εἶναι ὁπωσδήποτε ἀφορμή ἀπελπισίας ἤ ἀπόγνωσης. Μπορεῖ νά λειτουργήσει θετικά. Νά γίνει ἀφορμή σκέψης, κρίσης καί ἀποφάσεων ὁδηγητικῶν γιά τή συνέχεια. Νά γίνει δάσκαλος καί ἐμπνευστής τρόπων δράσης γιά τό ξεπέ­ρασμα τῶν δυσκολιῶν τοῦ καιροῦ μας.
 Δέν σταματᾶ ἡ ἱστορία. Λέχθηκε ὅτι τά ἔθνη περνοῦν μέσα ἀπό τίς σελίδες της ὅπως κυλοῦν στή γῆ τά ποτάμια∙ ἄλλοτε λάμπουν στήν ἐπιφάνεια καί στολίζουν τή γῆ μέ τά δῶρα τους κι ἄλλοτε κατεβαίνουν στό βάθος. Νομίζεις τότε πώς χά­νονται, μά δέν εἶναι ἔτσι. Σάν προέρχεται ἀπό φλέβες γερές τό ποτάμι, σάν ἔχει πηγές βαθειές καί πλούσια νερά, ξαναβγαίνει στοῦ ἥλιου τό φῶς κι εὐεργετεῖ τό περιβάλλον. Χιλιετίες μετρᾶ ἡ ἱστορία τῆς φυλῆς μας, πού ἀρδεύει μέ τά νάματα τοῦ πολιτισμοῦ της τή γῆ. Κι ἄς θόλωσαν πολλές φορές τά νερά της βάρβαροι κι ἄ­ξεστοι πολιτισμοί πού ἀνακατεύθηκαν στήν κοίτη της, κι ἄς σύλησαν τούς θησαυ­ρούς της χέρια βέβηλα, πού γκρέμισαν ἐκκλησιές κι ὄρθωσαν μιναρέδες δίπλα στήν Ἁγια-Σοφιά.
 Δέν χάνει τή φωτιστική δύναμή του ὁ Ἑλληνισμός, διότι αὐτή δέν πηγάζει ἀπό τήν ἀνθρώπινη εὐφυΐα καί ἱκανότητα. Ἔχει μπολιασθεῖ μέ τή θεϊκή ἀλήθεια, ὅπως τήν ἀποκάλυψε ὁ Θεός μέ τόν μονογενῆ Υἱό του, πού ἔγινε ἄνθρωπος γιά νά σώσει τόν κόσμο. Αὐτό τό παναρμόνιο τραγούδι παιανίζει μές στούς αἰῶνες ἡ Ρωμιοσύνη ἀπ’ τόν καιρό πού τό ταίριαξε στόν αὐλό της ἡ Ὀρθοδοξία. Κι εἶναι αὐτό πού κρατᾶ ὄρθια κι ἀπροσκύνητη τήν ἑλληνική ψυχή, αὐτό πού τήν καθιστᾶ ἄγγελο ἐλπίδας σ’ ὅλη τήν οἰκουμένη.
 Εἶναι αὐτή ἡ ἑλληνορθόδοξη ψυχή, πού καί ὅταν «ἡ πόλις ἑάλω», δέν ἔχασε τήν πίστη καί τό ὅραμά της. Δέν γονάτισε οὔτε μαράθηκε μέσα στό «πικρῆς σκλαβιᾶς χειροπιαστό σκοτάδι», πού τέσσερις αἰῶνες τήν ἔπνιγε, ἀλλά ἔμεινε ζωντανή∙ ἀ­γωνίσθηκε μέ κάθε τρόπο, κάποτε ὑπεράνθρωπα, γιά νά ἑτοιμάσει καί νά πρα­γμα­τώ­σει τό θαῦμα τῆς παλιγγενεσίας τοῦ 1821. Καί στή συνέχεια, ἔγραψε τόσο λαμ­πρές σελίδες στούς Βαλκανικούς πολέμους, στόν πρῶτο καί στόν δεύτερο Παγκόσμιο, στήν Κύπρο, παντοῦ.
 Κι εἶχε πάντα τό φρόνημα, πού τόσο λιτά καί σεμνά ἀλλά σαφέστατα διατύπωσε ὁ θρυλικός Μακρυγιάννης, ὅταν ὁ γάλλος ναύαρχος Δεριγνύ παρατήρησε πώς εἶναι πολύ ἀνίσχυρη ἡ ὀχύρωση τῶν Ἑλλήνων στούς Μύλους. «Οἱ θέσεις μας εἶναι ἀδύναμες, ἀλλά εἶναι δυνατός ὁ Θεός μας». Εἶναι ὄντως δυνατός ὁ Θεός μας, ἀρκεῖ νά μήν ἀπορρίπτουμε τή συμμαχία του. Νά, ἕνα μήνυμα πού ἰδιαίτερα μᾶς χρειάζεται σήμερα.