Σταύρωση πρό τῆς σταυρώσεως
Ἡ ἐντολή τοῦ Πιλάτου νά μαστιγωθεῖ ὁ Ἰησοῦς, σήμαινε ὅτι ὁ Ρωμαῖος ἐπίτροπος συγκατένευσε στό θέλημα τῶν Ἰουδαίων καί ἐνέκρινε τή θανατική ποινή, πού ἐκεῖνοι εἶχαν ἐπιβάλει στόν ὑπόδικό του. Παρά ταῦτα κατά βάθος δέν τήν ἐνέκρινε καί συνέχιζε νά τονίζει τήν ἀθωότητα τοῦ Ἰησοῦ. Ὁ ἅγιος Χρυσόστομος ὑποθέτει ὅτι διέταξε τή μαστίγωση θέλοντας ἴσως νά ξεθυμάνει τό πάθος τῶν Ἰουδαίων. Ἀφοῦ μέ ὅλες τίς προηγούμενες προσπάθειες δέν μπόρεσε νά τόν ἀπελευθερώσει, ἔφθασε μέχρι αὐτοῦ τοῦ κακοῦ καί τόν μαστίγωσε καί ἐπέτρεψε νά γίνουν ὅσα ἔγιναν, ὥστε νά μαλακώσει τήν ὀργή τους. Βλέποντάς τον ἔτσι, ἴσως θά ἀπαλλάσσονταν ἀπό τό πάθος καί θά ἔβγαζαν τό φαρμάκι. Ἴσως κάποιος οἶκτος θά γεννιόταν στήν καρδιά τους, ἴσως κάποια συμπάθεια θά κινοῦνταν μέσα τους, ὥστε νά μήν ἐπιμένουν νά ὑποστεῖ τήν ἔσχατη ποινή. Ἴσως, ἀκόμη, κάποιες τύψεις ξυπνοῦσαν τήν κοιμισμένη τους συνείδηση, ἀφοῦ, μ’ ὅλο πού μανιασμένα φώναζαν «σταυρωθήτω», ἤξεραν ὅτι εἶναι ἀθῶος. Τό εἶχε καταλάβει καί ὁ Πιλᾶτος ὅτι «διά φθόνον παρέδωκαν αὐτόν». Ἀλλά, ὅπως ἀποδείχτηκε στή συνέχεια, τό πάθος τῶν Ἰουδαίων ἦταν ἀσίγαστο καί δέν κόπασε, ἡ συνείδησή τους ἦταν ὁλότελα πωρωμένη καί δέν ξύπνησε. Ἔτσι ἡ φραγγέλωση ἦταν ἕνα ἐπί πλέον μαρτύριο γιά τόν Κύριο, μία σταύρωση πρίν ἀπό τή σταύρωσή του.
Οἱ ἀνεύθυνοι καί βάναυσοι στρατιῶτες, πού κατάγονταν ἀπό τή Γαλατία, τή Γερμανία, τή Θράκη καί ἄλλες περιοχές τῆς ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας, ἐκπλήρωσαν ἀπόλυτα τήν προφητεία τοῦ Κυρίου, ὅτι θά παραδοθεῖ «τοῖς ἔθνεσιν εἰς τό ἐμπαῖξαι καί μαστιγῶσαι» (Μθ 20,19). Πόσο ἐπιτυχημένα τούς ζωγράφισε πρίν ἀπό αἰῶνες ἡ θεόπνευστη προφητεία· «Ἐκύκλωσάν με κύνες πολλοί, συναγωγή πονηρευομένων περιέσχον με» (Ψα 21,17)· «Ἐπί τόν νῶτόν μου ἐτέκταινον οἱ ἁμαρτωλοί» (Ψα 127,3).
Παρακαταθήκη ἱερή
Μαστιγώνεται ὁ Ἰησοῦς. Ὡς ἀμνός ἄφωνος παραδίδει στή φραγγέλωση τόν θεῖον του νῶτο. Καί γίνεται «τό εἶδος αὐτοῦ ἄμορφον» κάτω ἀπό τά βαριά χτυπήματα τῶν βαρβάρων στρατιωτῶν. Ἔτσι, οἱ πιστοί του παίρνουν ἕνα μάθημα γιά νά ὑπομένουν γενναῖα τίς μαστιγώσεις τῶν πειρασμῶν καί τῶν θλίψεων πού ἐπιτρέπει ὁ Θεός στή ζωή τους.
Μαστιγώνεται ὁ Ἰησοῦς. Καί εἶναι ἡ μαστίγωσή του μία παρακαταθήκη ἱερή, μία κληρονομιά πολύτιμη γιά τούς μαθητές του. Θά τούς ἐμπνέει ἀργότερα, ὅταν οἱ ἴδιοι θά μαστιγώνονται ἀπό τούς ἐχθρούς τοῦ Κυρίου, ὥστε νά φεύγουν «χαίροντες ἀπό προσώπου τοῦ συνεδρίου, ὅτι ὑπέρ τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ κατηξιώθησαν ἀτιμασθῆναι» (Πρξ 5,41). Στό πέρασμα τῶν αἰώνων, πού κατά τήν προφητεία τοῦ ἀποστόλου Παύλου «πάντες οἱ θέλοντες εὐσεβῶς ζῆν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ διωχθήσονται», εἶναι ἡ πιό γλυκειά παρηγοριά γιά τούς χριστιανούς ἡ φραγγέλωση τοῦ Ἰησοῦ. Πάσχοντας γιά τό ὄνομά του «ἀνταναπληροῦν τά ὑστερήματα τῶν θλίψεων τοῦ Χριστοῦ» στό ἴδιο τους τό σῶμα. Κι ὅταν γι’ αὐτόν τόν λόγο καί μ’ αὐτή τή συναίσθηση πάσχουν, προσφέρουν μία ἀνακούφιση στόν μωλωπισμένο ἀπό τό φραγγέλιο τῶν σταυρωτῶν Ἰησοῦ. Κάνουν πάθος τους τό πάθος του καί ἑτοιμάζονται ἔτσι ὥστε νά συμμετέχουν στή δόξα τῆς Ἀναστάσεώς του.