ΤΟ "ΟΧΙ" ΤΟΥ 1940

  Κάτω από τον ελεύθερο και γαλάζιο Ελληνικό ουρανό με υψωμένες παντού τις σημαίες της νίκης γιορτάζουμε πάλι σήμερα όλοι οι Έλληνες πλημμυρισμένοι από εθνική υπερηφάνεια την ιστορική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940. Γιατί όμως καθιερώθηκε να γιορτάζεται η επέτειος της κήρυξης ενός πολέμου ως εθνική εορτή; Σε όλες τις χώρες πανηγυρίζεται η νίκη, η συντριβή του εχθρού, το τέρμα μιας εθνικής περιπέτειας. Το έθνος μας όμως πανηγυρίζει τη μέρα αυτή τη μεγάλη και ηρωική απόφαση. Γιατί η νίκη μας υπάρχει στην απόφαση της αντίστασης. Στην απάντηση ΟΧΙ. Από τότε ο Ελληνικός λαός είχε νικήσει.
   Αλλά για να εκτιμήσουμε βαθύτερα το νόημα του ΟΧΙ ας αφήσουμε τη φαντασία μας να τρέξει μερικά χρόνια πίσω, στο τέλος της 3ης δεκαετίας του 1900.

   Ατμόσφαιρα βαριά επικρατεί στην Ευρώπη. Η σκιά του πολέμου πλανιέται απειλητική στον ορίζοντα των κρατών. Οι χώρες που αποτελούν τον Άξονα, Γερμανία- Ιταλία και Ιαπωνία, ετοιμάζονται πυρετωδώς. Οι πρώτες νίκες τους χαρίζουν την αλαζονεία και τρέφουν τα όνειρα και τις ελπίδες μιας κοσμοκρατορίας. Αντίθετα, σ’ όλους τους άλλους λαούς πλανιέται ο φόβος και η απογοήτευση. Πολύ γρήγορα το ένα μετά το άλλο τα κράτη, ακόμα και η μεγάλη Γαλλία, υποκύπτουν στο φοβερό κατακτητή. Όρθιοι απομένουν μόνο οι Άγγλοι, κι αυτοί όμως βρίσκονται σε τραγική κατάσταση, έτοιμοι να καταρρεύσουν.

  Η Ελλάδα μας, στην άκρη της Ευρώπης, γνωρίζει τη μοίρα της, μα ξέρει και το καθήκον της. Πρώτο χτύπημα φοβερό, ο άνανδρος τορπιλισμός της «Έλλης», τη μέρα που τιμούσε ευλαβικά τη Μεγαλόχαρη μέσα στο λιμάνι της Τήνου από Ιταλικό υποβρύχιο. Αυτό ήταν μια προειδοποίηση από τα μαυρισμένα σύννεφα του Βορρά.

  Η Ιταλία αναλαμβάνει την κατάκτηση των Βαλκανίων, που με την Κρήτη θ’ αποτελέσουν τη γέφυρα για τη Μέση Ανατολή. Οι Ιταλοί ενθουσιασμένοι και μεθυσμένοι απ’ τις πρώτες τους νίκες προχωρούν ακάθεκτοι. Τα κράτη των Βαλκανίων το ένα μετά το άλλο καταρρέουν. Σε λίγες μέρες οι Ιταλοί βρίσκονται στ’ Αλβανικά σύνορα. Ζήτημα ωρών, σκέφτεται ο Μουσολίνι η κατάκτηση της Ελλάδας, πιστεύει πως θα κάνει άνετα τον περίπατό του και το απόγευμα θα βρίσκεται κάτω απ’ την Ακρόπολη για καφέ.

   Έτσι έφτασε η μεγάλη και αξέχαστη εκείνη νύχτα προς την 28η Οκτωβρίου. Είναι χαράματα. Ο τότε Πρωθυπουργός της Ελλάδας Ιωάννης Μεταξάς δέχεται την 3η πρωινή ώρα την ανεπιθύμητη επίσκεψη του Ιταλού πρεσβευτή στην Αθήνα Γκράτσι για να του ζητήσει με λίγα λόγια την υποδούλωση της Ελλάδας. Όμως έλαβε την αρμόζουσα απάντηση με το περιλάλητο ΟΧΙ, γιατί προσέκρουσε προς την αδάμαστη αγάπη της ελληνικής ψυχής προς την ελευθερία. ΟΧΙ είπε ο Μεταξάς, ΟΧΙ είπαν μ’ ένα στόμα όλοι οι Έλληνες. ΟΧΙ αντιλάλησε στις κορφές των συνόρων, στις θάλασσες και στους αιθέρες.

   Ο πόλεμος είχε κηρυχθεί. Η Ελλάδα των 8.000.000 ανέλαβε χωρίς να διστάσει και χωρίς να περιμένει βοήθεια τον άνισο αγώνα εναντίον μιας δύναμης 45.000.000.

   Αναστατώνονται τα πάντα, όχι από φόβο, αλλά από ενθουσιασμό. Όλοι είναι βιαστικοί. Οι φαντάροι αφήνοντας μάνα, γυναίκα και παιδιά τρέχουν να προλάβουν να φτάσουν γρήγορα στο μέτωπο, να υπερασπιστούν την τιμή και την αξιοπρέπεια της πατρίδας. Οι ηπειρώτισσες γυναίκες φορτωμένες όπλα, πυρομαχικά και ρούχα μάλλινα για τους φαντάρους ανεβαίνουν αψηφώντας κακουχίες τα ηπειρώτικα βουνά. Οι κοπέλες αφήνοντας τη ζεστασιά του σπιτιού τους γίνονται εθελόντριες νοσοκόμες στα ορεινά χειρουργεία για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους τραυματίες.
   Είναι αγαθό πολύτιμο η ελευθερία, κι αυτό το ξέρουν όλοι. Στα βουνά της Αλβανίας οι Έλληνες έδειξαν στην ανθρωπότητα ότι η υπεροχή δεν ανήκει στο πλήθος, ανήκει σε κείνους που λατρεύουν τη λευτεριά, ανήκει σ’ αυτούς που φλογίζονται απ’ αγάπη για την πατρίδα. Οι μικροί, οι ασήμαντοι κατά τους αντιπάλους τους έγιναν φοβερά θεριά που διέλυσαν στρατούς και εξουθένωσαν μια ολόκληρη αυτοκρατορία. Όλος ο κόσμος μιλά για τη δοξασμένη τούτη γωνιά και τους άξιους υπερασπιστές της. Τα συγχαρητήρια φτάνουν από παντού. Αυτός ο άνισος, ο τολμηρός αγώνας έγινε αιτία να ειπωθεί το περίφημο «Οι Έλληνες δεν πολεμούν σαν ήρωες, αλλά οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες».
   Τεράστιες ήταν οι καταστροφές στις τάξεις του εχθρού. Οι ατέλειωτες στρατιές του Μουσολίνι καταστράφηκαν. Ο ενθουσιασμός των Ιταλών σπάει και διαλύεται. Οι διοικητές της Ιταλικής στρατιάς αλλάζουν. Τέλος επισκέπτεται το μέτωπο ο ίδιος ο Ντούτσε. Δεν πιστεύει σ’ αυτά που γίνονται. Μια χούφτα άοπλων σχεδόν ανθρώπων είχε πετύχει την πρώτη νίκη κατά των σιδερόφρακτων δυνάμεων του Άξονα και είχε κατορθώσει κάτι το οποίο δεν είχαν κατορθώσει προηγουμένως όλα τα άλλα μεγάλα έθνη, τα οποία υπέκυψαν αμέσως. Η Ελλάδα, που πίστευε πως ήταν γι’ αυτόν ζήτημα ωρών, τώρα να του στοιχίσει τόσο αίμα και τόση καθυστέρηση;
   Μετά, λοιπόν, από τις εξάμηνες νικηφόρες μάχες των Ελλήνων οι Ιταλοί αποφασίζουν να ζητήσουν βοήθεια από τη μεγαλύτερη δύναμη της εποχής, τη Γερμανία. Έτσι, τον Απρίλιο του 1941 οι Γερμανοί με τις τεράστιες ένοπλες δυνάμεις τους επιτίθενται εναντίον της μικρής και ματωμένης Ελλάδας. Η Ελλάδα αντιστάθηκε και απέναντι σ’ αυτόν τον ασύγκριτα ισχυρότερο εισβολέα. Ο στρατός μας στο Ρούπελ πολλές φορές υποχρέωσε τους Γερμανούς να υποχωρήσουν. Τελικά όμως περνώντας μέσα από το έδαφος της Γιουγκοσλαβίας, και με δύναμη πυρός πρωτοφανή, λύγισε την αντίσταση των οπλιτών μας. Οι θωρακισμένες φάλαγγες του εχθρού ξεχύθηκαν στους κάμπους μας.
   Η Ελλάδα έπεσε. Αλλά υπάρχουν πτώσεις ταπεινές και πτώσεις μεγαλοπρεπείς. Υπάρχουν πτώσεις, οι οποίες καταπλήσσουν και αντιστοιχούν προς τη μεγαλύτερη νίκη. Η Ελλάδα έδωσε στον πόλεμο τη στροφή, άλλαξε το ρεύμα του, κατέλυσε το αήττητο των δυνάμεων του Άξονα, ξύπνησε τις ψυχές των ανθρώπων. Η Ιστορία απέδειξε ότι η επί 6 μήνες αντίσταση των Ελλήνων στην Αλβανία συνετέλεσε στην πλήρη αποτυχία των σχεδίων του Άξονα για τη μονοκρατορία, γιατί απασχόλησε αρκετά τις δυνάμεις τους και έτσι έδωσε τον καιρό στους συμμάχους να ετοιμαστούν για να επιτύχουν την τελική νίκη.
   Ο Ελληνικός λαός κατά την περίοδο της Κατοχής όχι μόνο δεν έσκυψε το κεφάλι, αλλά με την οργανωμένη δράση του δημιούργησε την πιο δυναμική και αποτελεσματική αντίσταση στην Ευρώπη. Υποχρεώνει το Γερμανικό στρατηγείο να διαθέσει 18 μεραρχίες για να κρατήσει την κατάσταση. Αποσύρει αυτές τις δυνάμεις από τα φλεγόμενα μέτωπα που σ’ όλο τον κόσμο έχει ανοίξει κι έτσι βαδίζει προς την τελική ήττα και καταστροφή του.
   Ο ραδιοφωνικός σταθμός της Μόσχας μεταδίδει: «Έλληνες, πολεμήσατε άοπλοι εναντίον πανόπλων και νικήσατε. Μικροί εναντίον μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν ήταν δυνατόν να γίνει διαφορετικά, διότι είστε Έλληνες. Κερδίσαμε χρόνο για να αμυνθούμε. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευγνωμονούμε».
   Τελικά, με αφάνταστους αγώνες , με μάχες, με βάσανα, με άφθονο αίμα, κερδίσαμε τη λευτεριά μας. Μια λευτεριά με βαρύτατο τίμημα. Την πληρώσαμε πανάκριβα. Δε μας τη χάρισαν. Την κερδίσαμε με το αίμα μας. Γι’ αυτό μας αξίζει να είμαστε ελεύθεροι.
   Το κοσμοϊστορικό εκείνο ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου ας αποτελέσει και για μας, τους σύγχρονους Έλληνες ένα μήνυμα να ανανεώνουμε κάθε φορά την απόφαση, να λέμε πάντα το ΟΧΙ στην υποδούλωση, εθνική ή ηθική, αλλά ταυτόχρονα, όπως δυναμικά και ομόφρονα είπαν οι Έλληνες του ’40, ναι στην αυταπάρνηση, ναι στη θυσία, ναι στην ελευθερία, ναι στην Ελλάδα.

Σας ευχαριστώ.

Θεοδώρα Μαρούδα
Δασκάλα