Μέ τό ἱεραποστολικό ραβδί στό χέρι ὁ π. Αὐγουστῖνος κήρυξε τό λόγο τοῦ Θεοῦ σέ ναούς καί ξωκκλήσια, μοίρασε ἅγιες Γραφές, κατήχησε κι ἐξομολόγησε. Πέρασε ἀπό τίς στάνες καί τά μαντριά, στάθηκε στίς πηγές καί στά μεσοχώρια, ἔπιασε κουβέντα μέ τόν τσομπάνη καί τό ζευγά. Τό πέρασμά του ξαναζωντάνευε σκηνές ἀπό τίς περιοδεῖες τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ, γιά τόν ὁποῖο ἔτρεφε ἰδιαίτερη εὐλάβεια, μιά κι εἶχε ἀρχίσει τήν ἱερατική διακονία του ἀπό τήν Αἰτωλοακαρνανία, ὅπου γεννήθηκε καί ἔδρασε ὁ Ἅγιος, καί στά ἴχνη ἐκείνου τή συνέχιζε στά μέρη μας. Σέ κεῖνες τίς περιοδεῖες του ἄκουσε ἀπό τούς χωρικούς θύμησες καί παραδόσεις γιά τόν ἀπόστολο τοῦ σκλαβωμένου γένους κι ἐμπνεύσθηκε τήν ἔκδοση τῶν διδαχῶν τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ, τήν ὁποία ἀργότερα (1950) πραγματοποίησε. Τό βιβλίο αὐτό διαβάσθηκε κι ἀγαπήθηκε πολύ στήν Ἑλλάδα καί στό ἐξωτερικό. Ἤδη κυκλοφορεῖ ἡ 26η ἔκδοσή του.

•     Χρόνια πολλά ἀργότερα, ὡς ἐπίσκοπος Φλωρίνης, θυμόταν καί ἀνέφερε μέ ἰδιαίτερη συγκίνηση τίς ἐπισκέψεις του στή Σαμαρίνα. Ἡ Σαμαρίνα, ἡ ψηλότερη κωμόπολη τῶν Βαλκανίων, σκαρφαλωμένη στίς πλαγιές τοῦ Σμόλικα, τό καλοκαίρι ξεπερνοῦσε σέ πληθυσμό καί τά Γρεβενά. Ἐκεῖ ὁ π. Αὐγουστῖνος ἔβρισκε καί πολλούς γνωστούς Γρεβενιῶτες καί Κοζανῖτες, ὅπως τίς οἰκογένειες τοῦ Στεργίου Τέγου, στοῦ ὁποίου τό θρυλικό γκαράζ εἶχε λειτουργήσει ἡ «Ἑστία» Κοζάνης, καί τῶν ἀδελφῶν του μαζί μέ τή σεβαστή μητέρα τους Εὐανθία. Οἱ Σαμαριναῖοι τοῦ ἐπεφύλασσαν πάντοτε ἐνθουσιώδη ὑποδοχή κι ἄκουγαν μ᾿ ἐνδιαφέρον τό κήρυγμά του, ὅπως συχνά ἀνέφερε μέ ἱερή συγκίνηση ὁ αἰωνόβιος δάσκαλος Μιλτιάδης Παπαθανασίου, πού πρόσφατα ἀναχώρησε γιά τήν αἰωνιότητα.

 Στή Σαμαρίνα, στό ναό τῆς Μεγάλης Παναγίας, ὁ π. Αὐγουστῖνος θαύμασε τίς ὑπέροχες ἁγιογραφίες τοῦ Ἱεροῦ, πού ἀνιστοροῦν τό τροπάριο «Ἐπί σοί χαίρει, Κεχαριτωμένη», καθώς καί τίς αὐθεντικές εἰκόνες τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ, ἔργο τῶν Σαμαριναίων ἁγιογράφων, πού πρέπει νά εἶχαν δεῖ μέ τά μάτια τους τόν ἅγιο. Μέ ἰδιαίτερη συγκίνηση ἐπισκέφθηκε τό ἱστορικό μοναστήρι τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, ὅπου μόνασε ὁ νεομάρτυς Δημήτριος ὁ Σαμαριναῖος, βλαστός τοῦ κηρύγματος τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ. Στό συγκλονιστικό μαρτύριό του -τόν ἔκλεισαν ζωντανό μές στό μνῆμα πού σιγά-σιγά κτιζόταν γύρω του-, ἱστορούμενο ἀπό τόν γάλλο περιηγητή Πουκεβίλ, ἀναφέρεται συχνά σέ κηρύγματα καί βιβλία του (ἐνδεικτικά βλ. Ἐθνικαί ἐπέτειοι, Ἀθῆναι 1970, σ. 82).
 Μέσα στό εἰδυλλιακό τοπίο τῆς Σαμαρίνας ὁ χαρισματικός λόγος τοῦ ἱεροκήρυκα ζωντάνευε τά πρόσωπα τῶν ἁγίων καί τά γεγονότα τῆς ζωῆς τους κι ἄναβε τή φωτιά τῆς πίστης καί τοῦ ἱεροῦ ζήλου στίς καρδιές τῶν ἀκροατῶν. Τούς καλλιέργησε μάλιστα τήν ἰδέα τῆς ἐπίσημης ἀναγνώρισης τοῦ συντοπίτη τους ἁγίου Δημητρίου. Οἱ σχετικές ἐνέργειές τους τελεσφόρησαν τήν ἑπόμενη δεκαετία. Μέ δύναμη παρότρυνε τούς εὐσεβεῖς Σαμαριναίους νά ἀνεγείρουν ναούς στή μνήμη τῶν δύο ἱερομαρτύρων, τῶν ὁποίων τό αἷμα πότισε τό δένδρο τῆς λευτεριᾶς. Ἔτσι, τό 1950 ἔκτισαν τόν μεγάλο ναό τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ, μέ πρωτοστάτη τόν δάσκαλο Μιλτιάδη Παπαθανασίου, καί λίγα χρόνια ἀργότερα (1955) στόλισαν τήν κωμόπολή τους μέ τό γραφικό ἐκκλησάκι τοῦ Νεομάρτυρος Δημητρίου.
 Μέ ξεχωριστό ἐνδιαφέρον κάθε φορά ὁ ἱεροκήρυκας ἐπισκεπτόταν τό σχολεῖο πού λειτουργοῦσε στή Σαμαρίνα κατά τούς θερινούς μῆνες, μέ τόν ἔξοχο καί εὐλαβέστατο δάσκαλο Μιλτιάδη Παπαθανασίου. Πήγαινε νά μιλήσει στούς μαθητές καί νά ἐνισχύσει στό ἔργο τῆς διαπαιδαγώγησης τούς διδάσκοντες.
Δεσμοί ἱεροί συνέδεσαν τόν π. Αὐγουστῖνο μέ τούς Σαμαριναίους. Κάποιοι ἀπ᾿ αὐτούς, μάλιστα, θά πλαισιώσουν ἀργότερα τήν ἐργασία του στή Λάρισα, ὅπου κατοικοῦσαν, ὅταν ὁ π. Αὐγουστῖνος ὑπηρετοῦσε ἐκεῖ ὡς στρατιωτικός ἱερέας.

•     Διατηρῶ ζωντανή στή μνήμη μου τήν ἐπίσκεψή του στόν Ἅγιο Γεώργιο (Τσούρχλι) Γρεβενῶν κατά τή γιορτή τῆς Ἀναλήψεως, ὁπότε πανηγύριζε τό χωριό. Ὁ Ἅγιος Γεώργιος ἦταν ἀπό τά ἐλάχιστα μή ἀνταρτοκρατούμενα χωριά. Ἡ Ἀνάληψη ἐκείνη τή χρονιά (1947) ἔπεφτε στίς 22 Μαΐου, κι ὁ π. Αὐγουστῖνος ἀπαντώντας στό αἴτημα τῶν χωρικῶν προγραμμάτισε ἐκεῖ τριήμερη διακονία. Ἦταν παραμονή τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου, 20 Μαΐου. Πρίν ἀπό τό μεσημέρι ξεκίνησε ὁ ἀκούραστος λευΐτης γιά τό Τσούρχλι, ἀφοῦ μάταια προσπαθήσαμε νά τόν ἀποτρέψουμε.

 - Πῶς ν’ ἀρνηθῶ, ἀφοῦ μέ ζητοῦν; Μέ καλεῖ ὁ ἅγιος Γεώργιος νά πάω στό χωριό του καί θά σκεφθῶ τόν κίνδυνο; Ἐκεῖνος, ἕνας ἁπλός χριστιανός, μαρτύρησε γιά τήν πίστη τοῦ Χριστοῦ κι ἐγώ, θεολόγος καί ἱεροκήρυκας, θά δειλιάσω; Δέν θά μοῦ τό συγχωρήσει ὁ νεομάρτυρας ἅγιος Γεώργιος!
 Μαζί μέ τόν ἄνθρωπο πού εἶχε ἔρθει ἀπό τό Τσούρχλι γιά νά τόν παραλάβει τόν βοηθήσαμε νά ἀνεβεῖ στό ζῶο. Δακρυσμένος τόν ἀποχαιρέτησα. Μέ εὐλόγησε καί μοῦ εἶπε:
 - Ἄν δέν σέ ξαναδῶ, παιδί μου, νά μείνεις σταθερός στήν πίστη, παιδί τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας του.
 Ξεπερνώντας τούς κινδύνους ἔφθασε στό χωριό τό ἀπόγευμα καί μίλησε στόν Ἑσπερινό τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου. Κήρυξε ἐπίσης στή θεία Λειτουργία τό πρωί τῆς ἄλλης μέρας, ὁπότε ἔγινε καί ἡ ἀπόδοση τῆς Ἀναστάσεως. Οἱ χωρικοί γέμιζαν τό ναό, συγκλονισμένοι ἀπό τό λόγο ἀλλά καί ἀπό τήν ἔμπρακτη ἀγάπη τοῦ ἱεροκήρυκα, πού μέ κίνδυνο τῆς ζωῆς του ἔφθασε στό χωριό γιά νά τούς κηρύξει. Γιά τρίτη φορά τούς μίλησε στόν Ἑσπερινό τῆς ἴδιας μέρας. Ἀργά τό βράδυ, ξημερώνοντας τῆς Ἀναλήψεως, τό χωριό δέχθηκε τή σφοδρή ἐπίθεση τῶν ἀνταρτῶν. Οἱ φύλακες ἦταν στίς θέσεις τους. Οἱ χωριανοί ὅλοι κλεισμένοι στά σπίτια καί στά ὑπόγειά τους προσεύχονταν μέ ἀγωνία. Μαζί τους καί ὁ ἱεροκήρυκας.
 Ἡ θυελλώδης μάχη κράτησε ὅλη τή νύχτα καί μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ οἱ ἀντάρτες ἀποκρούσθηκαν. Τό χωριό γλύτωσε ἀπό τή σφαγή. Μετά ἀπό τήν ὁλονύκτια ταλαιπωρία τέλεσαν τή θεία Λειτουργία τῆς Ἀναλήψεως, ὅπου καί πάλι μίλησε ὁ π. Αὐγουστῖνος, καί στή συνέχεια ἐπέστρεψε στά Γρεβενά. Ἔφθασε ἄρρωστος, μέ κομμένη τή φωνή του. Τοῦ κόστιζε πολύ αὐτό, διότι ἔνιωθε πώς τό κήρυγμα ἦταν ἡ ζωή του. Γι’ αὐτό, μ’ εὐγνωμοσύνη θυμόταν πάντα τίς προσπάθειες πού κατέβαλε τότε ὁ ἀείμνηστος γαμπρός μου φαρμακοποιός Δημήτριος Ραμαντάνης νά τοῦ δώσει τά κατάλληλα φάρμακα, γιά νά ξαναβρεῖ τή φωνή του.

•     Ἡ ἐντύπωση τήν ὁποία προξενοῦσε στούς χωρικούς ἡ παρουσία του ἀποτυπώνεται στό περιστατικό πού συνέβη μετά τό κήρυγμά του στό πατρικό μου χωριό, τό Πολυνέρι. Οἱ Πολυνερῖτες, ὅπως καί οἱ κάτοικοι τῶν ἄλλων χωριῶν, εἶχαν ἀρχίσει νά χάνουν τήν παλιά ἑνότητα καί ἀγάπη. Τό μικρόβιο τοῦ διχασμοῦ, κυρίαρχο τήν ἐποχή ἐκείνη, εἶχε ἀρχίσει καί στό χωριό μας τό διαβρωτικό ἔργο του. Οἱ ἰδεολογικές διαφορές καί οἱ κομματικές ἀντιπαλότητες εἶχαν ψυχράνει καί διασπάσει τή μικρή κοινωνία μας.

 Ὁ ἐρχομός τοῦ ἱεροκήρυκα τούς συγκέντρωσε ὅλους στό μεσοχώρι. Ἀκόμη κι ὅσοι ἔλειπαν στό βουνό μέ τά κοπάδια τους κι ὅσοι εἶχαν βγεῖ στά χωράφια ἦρθαν ὅλοι ν᾿ ἀκούσουν τό λόγο τοῦ Θεοῦ. Ὁ π. Αὐγουστῖνος μίλησε κι ἐδῶ μέ τή γνωστή του ζωντάνια καί παραστατικότητα.
 «Σ᾿ ἕνα χωριό», εἶπε σέ κάποιο σημεῖο τοῦ λόγου, «σάν τό δικό σας, καλή ὥρα, κάθονταν οἱ χωριανοί στό μεσοχώρι καί κουβέντιαζαν. Κάποιος πρόσεξε πώς ἐκείνη τήν ὥρα πετοῦσαν στόν οὐρανό κάτι παράξενα πουλιά.
 - Τί κόκκινα πουλιά εἶν᾿ αὐτά; ρώτησε γεμάτος ἀπορία.
 - Κάνεις λάθος, τοῦ ἀπαντᾶ ἕνας ἀπό τή συντροφιά. Τά πουλιά δέν εἶναι κόκκινα, εἶναι γαλάζια.
 - Μά, τί λέτε; πετιέται ἕνας τρίτος. Δέν βλέπετε ὅτι τά παράξενα αὐτά πουλιά εἶναι κίτρινα;
 - Κάνετε λάθος, χωριανοί, εἶπε ὁ τέταρτος. Τά πουλιά εἶναι παρδαλά.
 - Ὄχι, εἶναι μαῦρα, ἐπέμενε ἄλλος.
 Ἡ ἐπιμονή τοῦ καθενός στή δική του ἄποψη ἔφερε τή διαφωνία, τήν ἀντιλογία, τήν ταραχή, τή σύγχυση. Κι αὐτοί πού πρίν λίγο κουβέντιαζαν ἀγαπημένοι ἄρχισαν νά μαλώνουν, νά χτυπιοῦνται, νά σκοτώνονται. Ἀπό τά λόγια ἦρθαν στά χέρια κι ἀπό τά χέρια στά μαχαίρια. Αὐτό, ἀδέλφια μου, κάνουν οἱ ἀνθρώπινες ἰδεολογίες· χωρίζουν, προξενοῦν ἔχθρες. Τά κόμματα χωρίζουν. Ὁ Χριστός ἑνώνει!», τόνισε. «Σήμερα δεξιοί καί ἀριστεροί, ἀστοί καί προλετάριοι μισοῦνται θανάσιμα. Καί μόνον ἡ Ἐκκλησία στέκεται ὑπεράνω κομμάτων καί ἔχει νά πεῖ στά παιδιά πού ἀλληλοσφάζονται: “Παιδί μου! Κι ἐσύ δέν βάδισες σωστά ἀπέναντι τοῦ ἀδελφοῦ σου. Κι ἐσύ σφάλλεις. Τόν ἔχεις ἀδικήσει. Πρώτη ἐγώ ἐργάζομαι γιά τήν ἐξάλειψη τῶν ἀδικιῶν”. Τό μῖσος δέν λύνει τά προβλήματα. Τό μῖσος τυφλώνει τόν ἄνθρωπο. Ἡ βία προκαλεῖ νέα βία. Τό αἷμα νέο αἷμα. Σήμερα, πού ὅλες οἱ γέφυρες τοῦ ἀλληλοσυγκρουόμενου κόσμου ἔχουν καταρρεύσει, μία μόνο γέφυρα μπορεῖ νά ἑνώσει τούς δύο κόσμους. Ἡ γέφυρα αὐτή ὀνομάζεται Χριστιανισμός, ὁ ὁποῖος καί ἄλλοτε παρουσίασε τό θαῦμα τῆς ἑνώσεως τῶν ἀλληλοσυγκρουόμενων κόσμων. Τότε θά γίνει ἕνας κόσμος ὄμορφος ἀγγελικά πλασμένος, ὁ κόσμος τοῦ Χριστοῦ, ἡ χριστιανική κοινωνία, ἡ Χριστοκρατία!» (βλ. «Χρ. Σπίθα», ἀρ. φ. 50· πρβλ. «Ὁ Ὅσιος Νικάνωρ», ἀρ. φ. 13, Σεπτ. 1946).
 Μετά τό κήρυγμα, πού τό παρακολούθησε ὅλο τό χωριό συγκλονισμένο καί μέ δάκρυα στά μάτια, ὁ ἀείμνηστος γέροντας Καραντάνας, γεμάτος δέος, ἀπευθύνθηκε στούς ἄλλους:
 - Ὠρέ χωριανοί, σάν ἁι-Κοσμᾶς μοιάζ’ ἐτοῦτος ὁ παπάς! Ἀπό ποῦ μᾶς ἦρθε; Σύρτε, παλληκάρια, ἕνας κατά τή Λάβδα, ἄλλος στς Σιαργκαναῖοι (Πανόραμα), στό Τοῦζι (Ἁλατόπετρα), νά ἰδεῖτε· πέρασε ἀπό κεῖ ἤ ἀπ’ τό Θεό κατέβηκε;

•     Παράλληλα μέ τό προφορικό κήρυγμα ὁ π. Αὐγουστῖνος φρόντισε καί γιά τή διάδοση τοῦ γραπτοῦ λόγου στήν πόλη καί στήν ὕπαιθρο. Ἐκτός ἀπό τή «Χρ. Σπίθα», πού ἐξέδιδε ἀπό τό 1942, καί τό ὄργανο τῆς Ἱ. Μ. Γρεβενῶν «Ὁ Ὅσιος Νικάνωρ», πού προανέφερα, ἐξέδιδε κατά περιστάσεις φυλλάδια μέ ἐπίκαιρα θέματα. Διαβάζουμε, π.χ., στόν «Ὅσιο Νικάνορα» (ἀρ. φ. 10, Ἰούν. 1946) ὅτι ἡ Ἱ. Μ. Γρεβενῶν «συνέταξε καί ἐτύπωσε εἰς δύο περίπου χιλιάδας ἀντιτύπων ἕν φυλλάδιον μέ τήν ἐπιγραφήν “Τά θεμέλια τῆς κοινωνίας”, τό ὁποῖον καί ἤρχισε νά διανέμῃ δωρεάν ὁ ἱεροκῆρυξ τῆς ἐπαρχίας μας κατά τήν περιοδείαν τῶν χωρίων. Εἰς τό φυλλάδιον αὐτό δημοσιεύονται μέ σύντομον ἀνάπτυξιν αἱ δέκα ἐντολαί».